Morgunblaðið - 09.05.1972, Blaðsíða 14

Morgunblaðið - 09.05.1972, Blaðsíða 14
14 MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 9. MAl 1972 f? Tækniskólafrumvarpið frá Efri deild: Skólinn starfi í Reykjavík og á Akureyri Heildarúttekt sé gerð á verk- og tæknimenntuninni Sérstaklega sé athugað um tækniháskóla á Akureyri EFRI deild g-erði þær breyting- nr á Tækniskólafnimvarpinu, að bundið skuli í lögum, að á land- Inu starfi Tækniskóli fslands í Reykjavik og á Akureyri. Á næsta skólaári skuli starfrækt á Akureyri imdirbúningsdeild og raiingreinadeild. Þá skuli mennta málaráðherra beita sér fyrir þvTí, að undirbúin verði ný Iöggjöf um skipulag verk- og tækni- menntunar á frambalds- og há- skólastigi. Skuli m.a. taka til at- hugunar, hvort ráðlegt sé, að stofnaður verði tækniháskóli og taki hamn við öllu tæknifræði- námi, sem nú fer fram í Tækniskólanum og verkfræði- deild Háskólans. Jafnframt skal ráðherra Iáta rannsaka ítarlega, hvort ekki sé tiltækilegt, að tækniháskóli verði starfræktur á Akureyri. Við 2. umræðu máílsins gerði Þorvaldur Garðar Kristjánsson (S) grein fyrir samhljóða áliti menntamálanefndar, sem gerði þær breytingartilíögur við fruim- varpið, að raunigreinadeild skyldi starfrækt á Akureyri og að und- irbúin yrði ný löggjöf um verk- og tæknimenr^inina. í sambandi við starfraeksl.u raungreinadeildarinnar á Akur- eyri sagði þingmaðurinn, að þetta þýdidd það, að ekki sikyldi einung- is að þvi stefnt, að á Akureyri risi sjálfstæður tækniskóii, — heidur er með þessari breyt- ingu slegið strax föstu, að það er farið að vinna að þessu og ein deild ætti að bætast við undirbúnings- deild skólans á Akureyri þegar á næsta skólaári. Þetta undir- strikar að mínu áliti mjög þá stefnu, að það skuli rísa sjálf stæður taakniskóM á Akureyri. Um tillöguna um undirbúning nýrrar löggjafar um verk- og tækniimenntunina og það, að ít- arlega verði rannsakað, hvort ekki sé tiltækilegt að tæknihá- skóli verði starfræktur á Akur- eyri sagði þingmaðurinn m.a., að komið hefðu fram tillögur og hiugmyndir um nýsikipan verk- ag tæknimenntunarinnar. Nefnd- in vildi benda sérstaklega á Ak- urey-i í þessu sambandi með til- liti til þess, að uppi hefðu verið mjög háwærar raddir og tiliögur um það, að Tækniskólinn yrði fiuttur til Akureyrar. Þess vegna teldi menntamáianefnd eðlilegt, að við heiidarathugun þessara mála væri þetta atriði athugað sérstaklega í þeim tilga- ji, að það yrði komizt að hinni heppi- legustu lausn í þessum efnurn. Magnús Jónsson (S) sagðd að það hefði verið mjög mikið álhiugamál Norðlendinga og að reyndar hefðu fleiri stutt þá ósk, að Tækniskóli íslands yrði flutt- ur til Akureyrar. Cagðist hann aif þeim sökum hafa flutt um það breytiini.arti'iögu á sérstöku þingskjali, að Tækniskóli Is- lands starfaði á Akureyri i stað Reykjavikur. Þimgm. fcók þó fram, að hann hefði í rauninrii aldrei gert sér miklar vionir, enda skipti þaðekki meginmáli fyrir sig efnislega, að ekki yrði starfræktur tækniskóli í Reykjavik heldur að mennta málanefnd tæki tH athugunar, hvort ekki væri rétt að slá því föstu, að tækni- skólar skyldu vera tveir, ann- ar starfa í Reykjavík en hinn á Akureyri. Benti hann á í því sambandi, að aðsókn að tækni skólanum færi mjög vaxandi og myn-di áreiðanlega gera það á næstu árum og áratugum. — Og ég skil ekki í, að nokkrum hafi í alvöru getað komið það til hug- ar, að til langframa yrði það svo, að allt tæfcninám eða eini full- komni tæknisikólinn yrði hér í Reyfcjavtík og héti Tækniskóli Is- lands Þingmaðurinn tók undir það með menntamáianefnd, að sjálf- sagt væri að rannsaka möguieik- ana á því, að Tækniháskóli risi á Akureyri og kvaðst efnislega þakklátur fyrir það. Með Skírskot un til þess og sakir þess, að men-ntamálanefnd legði til að efla undirbúningsnám tækniskól- ans á Akureyri með því að raun- greinadeild yrði starfrækt þat; næsta vetur, kvaðst þingmaður- inn skyldu draga breytingartil- lögur sinar til baka a.m.k. við 2. umræðu, en beindi því hins vegar til nefndarinnar, að hún tæfci það til vinsamlegrar athug- unar, hvort nefndin gæti ekki orðið sammála um þá breytingu, að tæfcniskólar skyldu starfa í Reykjavík og á Akureyri, enda yrði þvi haldið opnu, að undir- búningsdeildir störfuðu á Isafirði og á öðrum þeim stöðum, þar sem slíkt þætti henta. Steingrímur Hermannsson (F) lýsti siig fylgjandi því, að Tækni- skólinn yrði fluttur til Akureyr- ar. Hann kvaðst þó hafa skrifað undir nefndaráiit menntamála- nefndar um hið gagnstæða fyrs-t og fremst sakir þess, að sér væri kunnugt >um, að ríkisstjórnin hefði í hyggju að taka þessi mál öll til afihugunar. Ragnar Amalds (Abl.), fðrmað ur menntamálanefndar, taldi frá- leitt að farið yrði að togast á um það í þinginu, hvort tækni- skólinn yrði staðsettur sunnan eða norðan heiðar, ef svo færi eftir eitt eða trvö ár, að tækni- skóli í núverandi mynd yrði alls ekki starfræktur. Hann taldi því skynsamlegt að slá málinu á frest i heild sinni, en lýsti þó þeirri skoðun sinni, að það væri vel hugsanlegt, að all't tæknifræði nám og verkfræðinám yrði flutt til Akureyrar. Hann kvaðst mundu verða við tilmælum Maign úsar Jónssonar um að taka á bend:ngar ha s til nánari athug- unar. Jón Armann Héðlnsson (A) sagði, að breytingartillögur menntamáianefndar þýddu það, að Alþingi treysti sér ekki tii þess að marka stefnuna. Hann beindi því til menntamáiaráð- herra, að hann beitti sér fyrir því, að tekin yrðu í lög ákvæði um það, að tækniskóla skuli setja á stofn utan Reykjavíkur, aunk. á Akureyri, þegar fé yrði veitt til þess á fjáriögum og ráð- herra ákivæði, en það hefði ver- ið talin skynsamleg stefna i sam- bandi við men ntaskóla mál'in. Fleiri tóku ekki til máls við 2. umræðu. Atkvæðagreiðsla fór svo, að tillögur menn>tamálanefnd ar voru samþykktar, en Magnús Jónsson dró sína tiilögu til baka. Breytingartillaga Hailldórs Blönd als, er hann fliutti, meðan hann sat á þitngi í forföllum Magnús- ar Jónssonar í desember, var felld. Efni hennar var það, að þegar sikyldi þvl slegið föstu i lögum, að sj'álfstæður tækni- skóli risi á Akureyri og að nauð synlegur undirbúningur skyldi þegar hafinn a.ð stofnun skólans. Við 3. umræðu flutti meninta- málanefnd breytingartillögu þess efnis, að Tækniskóli Islands starfaði í Reykjavílk og á Afcur- eyri. Skyldi að því stefnt, að á Akureyri risi sjiálfstæður taekni- skóli ag gæti ráðherra ákveðið það með reglugerð. Var sú til- laga saumlþykkt. ÞorvaJdur Garðar Kristjánsson (S) sagði að i menntamálanefnd hefði komið fram ríkur skiln- ingur á því, að Tæknisfcóli Is- lands yrði fluttur til Akureyrar og hefði munað minnstu, að nefndin hefði verið búin að koma tæknimenntundnni til Ak- ureyrar. Þingmaðuirinn sagði það veiigamikið atriði í breyting- artillögunium, að ráðherra gæti með reglu.gerð ákveðið, að sjálf- stæður tækniskóli risi á Ataur- eyri. Nefndin teldi eðlilegit, að skólarnir yrðu tveiir með tiliiti til þess," að næg verkefni væru fyrir a.m k. tvo skóla nú á næst- unni, er veittu hliðistæða kennslu því, sem Tækniskóli tslands veitti i dag. Jóhann Hafstein um framkvæmdaáætlunina: Raskar rekstrarað- stöðu atvinnuveganna — ef f jármagn er tekið úr bönk- uni til kaupa á spariskírteinum FYRSTA umræða um lán vegna framkvæmdaáætliinar fór fram í neðri deild Alþingis sl. föstudag. Heildarfjáröflun til framkvæmda á vegum ríkisins nemur sam- kvæmt áætluninni 2000 milljón- um króna, en nam í fyrra 778 millj. kr. Til fjáröflunar er m. a. gert ráð fyrir að selja og endur- selja spariskírteini að upphæð samtals um 1000 millj. kr. Aðalumræðu um málið var frestað þar til það kæmi til 2. um- ræðu, og var þvi að lokinni fyrstu umræðu vísað til nefndar. Halidór E. Sigurðsson, fjár- málaráðherra, gerði í fyrstu grein fyrir skýrslu þeirri, sem lögð var fram jafnhliða fram- kvæmdaáætluninini, og fjallaði um framkvæimd fjáröflunar. Framkvæmdaáætlunin hefði ekki legið fyrir við afgreiðsdu fjárlaga, og væri nú allt of seint á ferðinni. Væru orsakir þess m. a. þær skipulagsbreytingar, sem iS orðið hefðu með tilkomu Fram- kvæmdastofn- unar ríkisins. — Lýsti ráðherra þeirri skoðun sinini, að fram- vegis ætti að af- greiða fram- kvæmdaáætlun með fjárlögum, þar sem mál þessi væru mjög skyld. Væri hann ekki eiwn þeirtr- ar skoðunar, því að fyrrirraninari hans, Magnús Jónsson, hefði eininig lýst því sem skoðun sinni. Þá upplýsti ráðherra, að nú væri hafinn undirbúningur fram- kvæmdaáætlunar næsta árs sam- hliða fjáriöguwum, svo að vænta mætti að hér yrði fljótlega breyt- ing á. Um framkvæmdaáætluniina sagði ráðherra, að í fyrsta lagi væri nú heildarfjáröflun sam- kvæmt henni um 2000 millj. kr. í stað 778 millj. kr. á fyrra ári. Ráðherra sagði, að erlemd lán- taka væri veruleg vegna þessarar framkvæmdaáætlumar. Mætti þar nefna, að erlend lárvtaka til Fisk- veiðasjóðs næmi um 300 millj. kr., til hitaveituframkvæmda 70 milljónum, til Áburðarverksmiðj- unnar 56 milljónum og til Laxár- virkjunar 81 milljón. Sagðist hann gera ráð fyrir að fjárþörf yrði meiri en þegar lægi fyrir um einistaka liði áætlunar- irnnar. Jóhann Hafstein (S) sagðist mundu fara að tiknælum ráð- herra um að fresta aðalumræðu um málið þar til það kæmd til 2. umræðu. Enda hefði sfcýrslan um framikvæmd fjáröflunar- áætlunarinmiar ekki borizt þing- mönnum fyrr en skömrnu fyrir há degi sarna dags. Þingmaðurinm sagði, að efcfki væri laust við að það setti ugg að mönnum við að sjá hversu mikla þörf til fjáröflunar ríkis- stjórrán teldi sig hafa. Þetta væri á þeiim tima, þegar mikið góðæri væri í landinu og þerusla í efnahagslífinu. Þótt ekki drægi hann í efa nytsemd þess- ara framkvæmda, þá yrði jafn- framt að íhuga hversu mikið ríkissjóður ætti með opinberum framkvæmdum að auka á þá þenslu. Þess væri að vísu getið í skýrsluinmi, að gera mætti ráð fyrir að allt þanþol væri á þrot- um. Þingmaðurinn sagði, að mik- ill hluti þess fjár, — þeirra 1000 milljóna, króna, sem afla ætti með sölu og endursölu spariskír- teina, mynidi augljóslega verða tekið beint úr sparisjóðunum og bönkunum. Það kæmi aftur beint niður á atvinnuvegunum, þar sem banikamir hefðu þá ekki eins góða aðstöðu til að vedta at- vinnuvegunuim rekstrarfé. Gæti það orðið til þess að rekstur atvinniuveganna myndi stórlega lamast. Varðandi áætlaða útlánaþörf iðnlánasjóðs, sagði þingmaður- inn, að sér léki nokkur forvitni á að vita, hvort tekið væri tillit til 10 millj. kr. aukins framlags úr ríkissjóði, sem gert hefði ver- ið ráð fyrir samkvæmt frum- varpi sem hann hefði flutt og væri nú til meðferðar á þinginu. Samkvæmt áætlun þessari væri ekki séð fyrir fjárþörf fisfc- iðniaðarirns, hvað nýbyggingu og endurbygginigu frystihúsa snerti, nema að litlu leyti. Væri þar um mjög alvarlegt mál að ræða. Loks beniti þimgmaðurinn á, að nú ætti að fara að skipta greiðslu á halla af framkvæmdaáætlum 1971 niður á tvö ár, þar sem telja yrði fjáröflunarmöguleik- ana fullnýtta. Sagðist hann því vilja spyrjast fyrir um það, hvað- an hefði átt að taka 500—1000 millj. kr. til þverbrautarieniging- ar á Kefliavíkurflugvelli, ef mál- ið hefði ekki fengið þá afgreiðshi sem það fékk. Mönnum hefði ver ið sagt á sínum tíma, að gert hefði verið ráð fyrir að afla til þess fjár á framkvæmdaáætlun. Eitthvað hefði orðið að víkja al- varlega, þar sem áætlunin væri túlkuð þannig, að ekki væri hægt að jafna 76 millj. kr. halla nema að Skipta honum á tvö ár. Gylfi P. Gíslason (A) sagðist vera sammála ráðherra um að frumvarp þetta væri allt of seimt á ferðimni. Minmiti þingmaðurinn á, að nú 43", 8 $ ætti sér stað mikil verðbólgu- þróun, og álitu margir, að verð- bólguvöxturinm þessa mánuðima væri meiri en nökfcru sinini síð- an á styrjaldar- árunum. — Þá kæmi upp sú spurning, hvort þessi fram- kvæmdaáætlun væri líkleg til að draga úr eða auka verðbólguna. Ef litiið væri á heildarfram- kvæmdarmagnið, þá ykist það um nær þrefalt frá fynra ári. „Dettur nokkrum manni í hug, að það hafi eklki verðbólguauk- andi áhrif,“ sagði þingmaðurinn. Fjáröflun Lnnanlands með sölu spariskírteina hefði í fyrra num- ið 200 millj. kr., en nú vseri gert ráð fyrir, að hún næmd 600 millj. Sagðist hann vera mjög efins í þvi, að bankamir væru fúsir að kaupa svo mjög aukið magn spariskírteina, sem frumvarpið gerði ráð fyrir. VarpaðS þing- maðurinn fram þeirri fyriirspum til ráðherra, hvort gert hefði verið samkomulag við bankana um kaup á þessum spariskírtein- um. Meginapurningin varðandi þessa framkvæmdaáætlun væri sú, hvemig þetta aukna fram- kvæmdamagn samrýmdist öðr- um þáttum efnahagsmála þjóðiar- iinnar. Sér virtist að algjöriega vant- aði heildarsitefnu i efnahagsmiái- um hjá ríkisstjóminni, og væri þessi skýrsla enn edtt dæmið um Framhald á bls. 31,

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.