Morgunblaðið - 16.05.1972, Side 2

25 r- MORGU:N8L,AÐIÐ,. ÞíUÐJTJDAGJJíí 16. MAÍ 1972
Veitingahús við
Suðurlandsbraut
SIGMAR Pétursson, veitiniga þykkt samdægurs í Borgjar-
maður í Sigtúni hefur fenigið ráði.
úthliutað lóð undir veitinga- Mbl. leitaði í gær upplýs-
húSi við Suðurlandsbraut nr. inga hjá Sigmari i Sigtúni, em
26. Frá þessu er skýrt í bréfi hann varðist þá alllra frétta af
frá Borgairráði, en tillaga lóða fyrirhuguðú veitihgahúsi
nefndar frá 12. mai var sam- sinu.
Franskir blaðamenn
heimsóttu Akranes
Agnew, varaforseti, afhendir Okinawa formlega. Á myndinni með honum eru japönsku
keisarahjónin.
Okinawa eyjaklasinn á
ný undir stjórn Japana
Boðar hættulega þróun í samskiptum „banda-
rísku heimsvaldasinnanna og japönsku aftur-
haldsstjórnarinnar,44 segir
málgagn stjórnar N-Vietnams
FRANSKIR blaðamenn komu
í sl. viku til íslands í boði
Loftleiða. Var þetta 12 manna
hópur undir forustu Gerard
Alants, umboðsmanns Loft-
leiða í París og í hópnum
blaðamcnn frá kunnum stór-
blöðum eins og Le Monde,
L’Aurore o. fl.
Eftir að hafa skoðað Reykja-
vik og farið í hefðbundna ferð í
Hveragerði, Skálholt, að Gull-
fossi og Geysi og á Þingvöll,
hafði Sigurður Magnússon,
Maðafuffltrúi Loftleiða, skipulagt
fyrir þá heldur óvenjulega ferð
á laugardag, sem blaðamennirn-
Ir voru mjög ánægðir með.
Þeir fóru með Akraborginni
upp á Akranes, þar sem þeir
skoðuðu frystihús Haralds
Böðvarssonar og hittu sáðar
Sturiaug Böðvarsson á heimili
hans. Þeir smökkuðu islenzka
rétti á Hótel Akranesi, þar sem
Gylfí Isaksson, bæjarstjóri
ávarpaði þá. Þá sáu frönsku
blaðamennimir tízkusýningu frá
Akraprjóni og Skagaprjósni. Þeir
óku um „Lönguströnd" á Akra-
nesi, skoðuðu minjasafnið og
heimsóttu bóndann á ytri-Hólmi.
Þá var ekið kringum Akraf jaU,
þar sem bent var á hús Jóns
Hreggviðssonar á Rein, sem
menn þekkja úr íslasndsklukku
Halldórs Laxness. Og að lokum
var ekið úr jeppum upp á Akra-
fjaU, þaðan sem útsýni er gott
yfir Hvalfjörð, til Reykjavíkur,
yfír Borgarfjarðarhérað og jafn-
vel inn til jökla. Að lokum hittu
blaðamennimir nokkra reið-
menn á íslenzkum hestum og
var boðið að stíga á bak, ef þeir
vildu. Voru blaðamennimir mjög
ánægðir með þessa óvenjulegu
ferð og raunar íslandsdvölina
alla. Þeir sögðu að þegar talað
væri u-m Island í Frakklandi,
hugsuðu menn strax til sjó-
manna og fiskveiða og því hefði
þeiim þótt fengur að því að fá
að kyrmast Akranesi og allri
starfsemi þar.
Takíó, 15. maí. AP—NTB.
SKIP, slökkvistöðvar og bifreið-
ar í .íapan þeyttu flaiitur sínar
á miðnaetti sl., þegar í giidi gekk
samningur stjórna .Tapans og
Bandaríkjanna nm, að Japanir
taki á ný völd á eyjaklasantim
Okinawa eftir 27 ára yfirráð
BarKlaHkjanianna þar.
Tíu klukkiistundiim síðar fór
fram í Tóldó hátíðleg athöfn, þar
sem gestir vorn um tín þiisund
taisins. Spiro Agnew, varaforseti
Bandarikjanna, las upp yfirlýs-
ingu Bandaríkjaforseta, Iþar sem
yfirráðin vom formlega aflient
og Hiroliito, keisari, og Eisaku
Sato, forsætisráðherra .Tapans,
héldu ræður.
IJggur manna nm, að til átaka
kæmi vegna þessara tímamóta
reyndist ástæðulaus; öflugt lög-
regluiið var viðbúið eln allt fór
fram með ró og spekt.
Okinawa varð vettvangur síð-
ustu stórátaka í heimsstyrjöld-
inni síðari og féllu þar um
250.000 manns. Eyjaklasinn hefur
síðan verið eitt helzta vígi Bamda
ríkjamanna á þeissiun slóðum.
Þar erti nú um 42.000 bandarísk-
ir hermenn í 86 herstöðvtim.
Bandarík,iatnenn rruinu áfram
liafa herbækistöðvar á Okinawa,
samkvæmt samninguan.
MAEKAR ÞÁTTASKIL
Spiro Agnew, varaforseti, sagði
i ræðu sinni, að viðburðiur þessi
markaði þáttaskil í samskiptum
rí'kjanna, því að með samnimgn-
um 'Um Okinawa hefði verið
leyst síðasta stónmál ríkj'anna er
af heimsstyrjölddnni leiddi. Hann
lagði áherzlu á það í ræðu sinni,
að Ba ndarikjamenn mætu mikils
tengsl sín við Japani og teldu
jafnvægi í samskipbum ríkjanna,
byggt á sjálMstæði, jafnrétti og
gagnkivæmri virðingiu og tillits-
semd, mjög svo nauðsynlegt, ekki
aðeins þeiim heldur og áframhald
amdi þróun annarra ríkja i Asíu
á sviði stjórnmála og efnahags-
mála.
Sato, forsætisráðlherra Japans,
minnitist í ræðu sinni þeirra
milijóna manna, sem lébu lítfið í
Kyrrahafsstríðin'u og sagði; „Við,
sem eftir lifum, ítrekum losforð
okkar um að vinna að varðveizlu
friðar og frelsis." Sato hét íbúium
Okinawa því, að stjórnvölid Jap-
ans skyldu hjálpa þeim að
byggja upp velmegandi samfé-
lag og varðveita jafinframt nátt-
úru eyjanna og þjóðlegar hefðir.
Japanir höfðu ráðið Okinawa í
71 ár, þegar Banda rík jamen n
siigruðu í orusbunnd þar árið 1945.
Árið 1952 gerðu stjórnir Japans
og Bandaríkjanna sérstakan
samning, þar sem kveðið var á
uim áframhaldandi stjóm Banida
ríikjamanrua.
N-VIETNAMAR UGOANDI
Af hálfu N-Viétnama hafa ver
ið látnar i ljóts áhiyggj'ur vegna
s tjórn a rski pt a nna á Okinawa.
Málgagn stjórnarinnar, dagbiað-
ið Nihan Dan skrifar í dag, að
samningurinn um Okinawa boði
nýja hæbtuleiga þróun i saimsfcipt
um „bandaríisku heimsivaldasinn-
anna og japönsku afturhalds
stjórnarinnar," eins og komizt
er að orði.
Ærsladraugurinn
á Hellissandi
Hellissandi, 13. maí —
LEIKKLÚBBUR Laxdæla í Búð-
ardal sýndi hér síðastliðSmin
sunnudag gamanleikinin Ærala
drauginm. Húsfyllir var og tókst
sýninig þessi mjög vel.
— Rögmvaldur.
50 pílagrímar
drukknuðu
Kairo, 15. maí. NTB.
AÐ minnsta kosti fimmtiu
manns drukknuðu á sunnu-
(lagskióld, þegar langferðabif
reið, sem í voru kristnir pila-
grímar, ók út í Nílarfl.jót, iuti
50 km fyrir norðan Kairó.
Blaðskák
Akureyri —
Reykjavík
Svart: Taflfélag Reykjavíkur
MaTnús Ólaf son
ögmundur Kristinsson.
Hvitt: Skákfélag Akureyrar
Gylfi Þórhailssim
Tryggvi Pálsaon.
19. leikur hvito;
HhS-hS.
„The Guardian** um landhelgismálid:
„ Diplómatar ættu
aldrei að segja aldrei..“
stjórnina til sanininga
Hvetur brezku
BREZKA blaðið „The
Guardian“, birti í gær rit-
stjórnargrein um Iand-
helgisdeilu Breta og íslend
inga, þar sem Bretar eru
hvattir til þess að hætta að
segja, að þeir muni aldrei
viðurkenna 50 mílna fisk-
veiðilögsögu við ísland —
en reyna þess í stað að ná
samkomulagi við Islend-
inga.
f ritstjómargrem þessari
segir í upphafi, að brezku
stjóminni hafi ekkert orðið
ágengt með því að fara tU
Haag og kvarta við Alþjóða-
dómstólmn yfir þeirri ákvörð-
un fslendinga að færa fisk-
veiðitakmörk sin út í 50 sjó-
mílur 1. September n.k.
Blaðið segir: „Jack Jones
hefur orðið sýnu meira á-
gengt með því að fara til
Reykjavíkur til þess að ræða
málamiðlun við samtök ís-
lenzkra fiskimanna. Hann
hefur að minnsta kosti kom-
izt að raun um, að tilslakanir
koma til greina. Það bezta,
sem brezka stjómin gæti nú
gert, væri að halda áfram,
þar sem Jones hætti. Þegar
Sir Alec Douglas-Home hittir
utanríkisráðherra fslands, Ein
ar Ágústsson, að máli í næstu
viku, ætti hann að hætta að
segja, að Bretar muni aldrei
viðurkenna 50 milna mörk,
heldur reyna þess í stað að
semja um málið."
„Diþlómatar ættu aldrei að
segja aldrei,“ heldur The
Guardian áfram: „AUir fs-
lendingar muna eftir því, er
brezka stjómin sagði fyrir 14
árum, að hún mundi aldrei
viðurkenna 12 mílna mörkin.
En það leið ekki á löngu unz
Bretland viðurkenndi 12 mílna
mörk við fsland og þess var
þá skammt að bíða, að Bret-
land setti sín eigin 12 mílna
mörk.“
Blaðið segir síðan, að Bret-
ar hafi einnig veikt málstað
sinn gagnvart kröfu fslend-
fnga um 50 míina fiskveiði-
lögsögu með þvi að krefjast
einkaréttar á vinnslu gas- og
olíulinda i Norðursjó, á svæði
er nái í allt að 150 sjómílna
fjarlægð frá strönd Skot-
lands. „Bretar segja, að gasið
og olían séu náttúruauðlind-
ir, sem tilheyrí Bretlandi. ís-
lendingar segja, að fiskurinn
sé einnig náttúruauðlind, og
sú eina sem þeir eigi, að heitu
vatni undanskildu," segir
blaðið.
Þá segir, að sjávarútvegs-
ráðherra fslands, Lúðvík
Jósepsson, hafi dregið rök-
semdafærslu þessa saman í
eina hnitmiðaða spumingu:
„Hvemig mundi ykkur líka,
ef við fslendingar færum að
bora eftir gasi fyrir utan hafn
argarðinn í Southend?" Seg-
ir The Guardian, að Bretar
hafi ekki ennþá fundið svar
við þessari spumingu; þeir
geti einungis beitt lagalegu
svari fyrir sig, að alþjóðasam
þykktin um landgrunn nái
yfír vinnslu oMu og gass en
ekki yfir rétft til fiskveiða
eða til þess að koma í veg
fyrir fiskveiðar annarra, að
ostruveiðum undanskildum.
Þvi má einnig halda fram,
segir blaðið, að samþykkt
Sameinuðu þjóðanna um land
helgi geri einungis ráð fyrir
tólf mílna fiskveiðilögsögu, en
það telur ólíklegt að slík rök-
semd, sem þó sé gildari, reyn-
ist haldbetri þeirri fyrri — og
bendir á að Perú og Ekvador
hafi tekið sér 200 mílna lög-
sögu og enginn komið í veg
fyrir það.
Þá segir „The Guardian“, að
Jack Jones hafi komizt að
raun um, að fslendinigar
muni sennilega samþykkja
að leyfa brezkum og vestur-
þýzkum sjómönnium að taka
visst aílamagn af miðum í
íslenzkri landhelgi, en þeir
muni krefjast viðurkenning-
ar á mörkumum sjáltfum. Enn-
frem'ur hafi Jaok Jones kom-
izt að raun um, að fslending-
ar hafi áhuga á vemdun fiski
miða og biaðið hefur eftiir ut-
a.niríkisráðherra, Einari Ágústs
syni: „Við viljum að fiskur-
inn sé vemdaður og það er of
mikilvægt starf til þess að
við treystum nokkrum öðrum
til þess.“
Loks segir blaðið: „Síldin er
þegar horfin af fslandsmið-
um. Fari þorskiurinn líka,
verða allir fátækari. Bretar,
V-Þjóðverjar og íslendingar
ætbu að reyna að koma sér
saman um fiskinn, sem eftir
er og einnig um vemdwn
hans.“