Morgunblaðið - 24.06.1972, Blaðsíða 20

20
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 24. JÚNÍ 1972
Ingvar Hallgrímsson, fiskifr.:
Nokkrar athuga-
semdir við Sjó-
mannablaðsgrein
Péturs Sigurðssonar
1 Sjómannablaði Morgunblaðs
ins, er út kom á sjómannadag-
in.n 4. júni, ritar góðtoummiingi
minn, Pétur Sigurðsson alþingis
maður grein um landhelgismál-
ið og fiskveiðar Islendimga og
motar tækifærið á þessum degi
fil að sneiða alls óena-k'ega að
akkur islenzkum fiskifiræðing-
um. Þar sem afþingisimaðiurinn
íer með rangt mái, tel ég nauð-
synlegt að leiðrétta mál’fliutning
hasns.
1 grein sinni segir Pétiur m.a.:
„Hitt verður að harma, ef sú
skoðu.n er ríkjandi hjá núver-
andi ráðamönínum þessara mála,
að ekkert megi gera tdl friðunar
nema fyrir lig'gi samþykkt fiski
fræðimiga, inniendra eða ú,t-
iendra. Þetta er dregið hér fram
vegna þess álits sjómanna og út
gerðairmanma, sem veið-ar stiunda
á hrygnimgarsvæðumum við suð-
urströndina, að um ofveiðd sé að
ræða, en stan-gast á við áilit
fiskifræðinga þar um.“
1 erindi, sem ég hélt á fumdi
sjávarútvegsráðherra með út-
vegsmönmum í Reykjavik og
birtist í Morgum.blaðimu 29. sepf
ember sl. gerði óg þetita máll m.a.
að umntalsefni, en þar sem það
virðist hafa farið fram hjiá al-
þingismanminuim, og ef til vill
Í9eirum, langar mig að fá að
birta úr þvi eftirfarandi kafla:
„Það hefur verið reiknað út, að
ef þorsikstofninn væri ekikei't
veiddiur, dæju árlega um 17%
fiskamna af eðlilegum ástæðium,
og mun sú tala vera mjög ná-
lægt sanni. Árið 1959 var heiild-
ardámartala þorsksins við ís-
land, þ.e.a.s. dáxnartala vegna
dauða af eðlilegum orsökum og
vegna veiða, talin vera um 65%,
þ.e. að af hvterjum hundrað fisk
um i sfofmdmum deyja áriega 65.
Nú er tatóð að svo sé komið að
árlega deyi um 70% af hinum
kynþroska hluta stofnsine, og
ek'ki er það síður alvarlegt, að
af smáþorsikinum, himum ðkyn-
þroska hiuta stofnsins, deyr um
60% árfega. Á síðastliðinini vetr-
arvertíð (þ.e. 1971) var t.d. bú-
izt við, að ein af uppistöðum
vertíðaraflans yrðd 7 ára þorek
ur, sem þá áitti að koima í um
talsverðum m-æli t-il hryigningar
i fyrsta s-inn. Svo varð þó ekki,
og það lEeð-ist að marani sá grum--
ur, að ás-tæðam hafi ve-rið s-ú, að
hinar miklu veiðar á smá-fiski
norðanlamds og norðaustan umd
an-farim ár hafi gengið svo nærri
þe-ssum áirgangi, að hann hafi
verið orðimn fáliðaður, þegar
ha-nm náðd kymþix>S'kaald(ri.“ —
Hér er viíkið að hiiniu mikia smá-
fiskadrápi hér við 1-an d og bemt
á, hve mjög það rýrir h-rygning-
arstotfnimn. I nýleg-u útvarpser-
indi, sem dri Siigfús Scihopka
flutti, gat han-n þess m.a., að af
hinum stóra þorsikárgamgi frá
1964 var rösklega þriðji hver
fiskuir veiddur áður en árgang-ur
ín-n varð kymþroska, og það á
tiveimur ár-um aðeins, þ.-e. þe-g-ar
þe-.ssi fiskur var 4 og 5 ára. Það
mium þvi vart vera óra-unsæitit að
áiykta, að um belmi-n-gur þessa
árgam-gs ha-fii verið veiddiur áður
en hann niáði kynþroskaaldri.
Það er þvi vart að undra, þótt
hrygnimgarstofminn sé e-kki mik
il-fenglegur.
I fjrrrgreindu erindi mímu í
september sagði ég emmfremur:
„Þe-tta stóra-uk-na álag á þorsk-
stofmimn i heild hef-ur gjör-
breytt endurnýjunar- og við-
haidsmöguleikum hans vegma
þe-ss, h-ve aldiurssa-msetmingin
hefur breytzit. Fyrir 15—20 ár-
um var ekki óv'enjule-gt að finna
þorska allt að 15 ára aldri í afl-
anum, en nú er svo komið, að
10 ára fis-kar eru mjög sjaldgæf
ir. Þetta breytir öll-um hrygning-
arstoflninum, lækkar meðalald-
urinm á þann veg, að nú fær
þors-ku-rmn yfi'rleit-t aðeinis
mög-uleika t-il að hrygna einu
sinni á ævimni, eftir það er
hann veiddiur, en- áður f.yrr gat
stór hluti stofnsins hrygnt
nokikrum sinnum. 1 gróíum
d-rátfcum má því -segja, að hrygn
ing þörsksins sé nú eins og hjá
laxi og loðmu, þ.e.a.sl aðeins
einu simni á ævinn-i, þót-t nátt-
úram ætli því að vera á ammam
veg. Þamnig ha.fa mennirnir
brey-tt gam-g'i niáttúrumnar o.g af-
lieiðingar þess sér en-gimn fyirir.“
Hér er sagt beru-m orðum, að
álagið á þorsiffitiofnimn sé svo
mikið, að fisikurinn geti aðeins
hrygmt einu sinni, og að það sé
svo alvarile-gt máfl, að afleiðing-
amar séu ófyrirsjáanlegar. Og í
nýfliuttu útvarps-erinidi dr. Sig-
fúsar, sem þúsun-dir marnna hafa
hlustað á, ga-t han-n þe-ss bein-lín
is, að sóknin i þorsksfofn-imm
þyrfti að minnka til muna, ef
ekki ætti að hljótas-t voði af. 1
: —í ■ i iji 1 < 1951 .. i 1 .!
1926 .. ■ i ■. i ■ 1852 . . i l lí
1930 .1 i , i i l953. — 1 1 iii
: i93i i i i 1- 1 1' 1954
: 1932 . i. i 1 U . . 1! .
; i .'1 1 1
1934 LLI 1957 . . . 1 . . 1 .
B35. Jl. i. |958 .. 11 .!.■
1936 I*. 1. i l958... . 1 1 II . .
i937.... i. |i. i.. |960 . 1111 lj.
1938.. 111... . 1961 .111. .ji.
939.... 1 1 ií- .. , . 1982 . ■ 1 ■ 1 .j. ■.
: 1940 I i.i. |985.. 11. i!. .
1941 . . 111!.. 1 1 1964 . . i 11 -i. _ .
1842 . lllll. . l965.. 1 1 1 1 -i
1845 ... 11 l'l.. 1966 . 1 1 1 . ij
I944..... 1 ij... - |987. 1 1 1 . 1 '.
:..1985. - ■ ■. 1 l l 1... i i 1968 . 1 1 1 ..!..
1948 .... I I1... *69 .. 11. í
i947...... i!l t...
B7°.. 1111 !
1948 11.
'f. i. 11 ■ ■;
1949 i 1.. ! i i
_JL i » .
VEMt 46S10Bt4ieið 468I0I2MI6*
Mynd, er sýnir árgangaskipan íslenzka þorskstofnsins á vetrar-
vertáð árin 1928—1971 og hve sterkir hinir ýmsu árangar hafa
verið í veiðinni. Tölurnar neðst sýna aldur fisksins. Brotna lín-
an er dregin milli 10 og 11 ára aldnrs. Sjá má t. d. að árið 1956
var um 50% aflans fiskur eldri en 10 ára, en síðan 1965 hefur
fiskur eldri en 10 ára íæpast sézt í aflanum. Vertíðaraflinn er
að verða samansettur af yngri og yngri fiski, smærri og smærri.
ljósi þessa er lurðulegt, að Pét-
ur Siigurtðisson alþingimaður
sku'li vera að læða þvi inn hjá
fól'ki, að við höfum alflt aðrar
skoðianir en- þær, sem við höfum
birt i bilöðum og úitvarpi.
- DRAUMURINN
Framhald af bls. 13.
fyrir það, að safna fé og völdum
verða fyrr eða síðar eins og
drykkj usj úklingar ofurseldir
nautninni. Þeir tilbiðja aðeins
einn þátt tilverunnar.
Þeir menn er girnast völd og
fé, verða einnig fyrr en varir of
urseldir valdafíkninni, og eins
og eiturlyfjaneytendur helsjúk-
ir í völd og fé. Þeir tilbiðja einn
ig aðeins einn þátt tilverunnar
eingöngu. Þeir athuga ekki að
tilveran er óendanlega marg-
þætt, og að maðurinn er skapað
ur í Guðsmynd. Guðsmynd
mannsins er óendanlega marg-
þætt.
Maðurinn á fyrir sér langan
þroskaferil alla leið inn á sköp
unarsviðið og að sameinast þar
sköpunarupphafningunni Guði,
til áframhaldandi viðhalds sköp
unarverksins og áframhaldandi
sköpunar.
Maðurinn má þannig aldrei til
biðja einn þátt sköpunarverks-
ins fram yfir annan. Það tefur
íyrir þroska einstaklingsins og
heildarinnar. Það er víti. Þess
vegna verður að takmarka völd
einstaklinga og hópa, forðast fá
breytni, en dýrka í þess stað
fjölbreytnina og fegurðina, á öll
um sviðum.
Eins hættulegt og það getur
verið einstaklingum og hópum
að fara með of mikil völd og fé,
eins getur það verið þroskandi
að fara með nokkur fjárráð og
hafa nokkur völd, fer mörgum
mönnum og hópum vel og þrosk
ar þá, en alltaf mjög misjafnlega
vel. Það er höfuð nauðsyn að
sem flestir þjóðfélagsþegnar séu
bjargálna, og sjálfum sér nokk-
uð nóglr í samfélaginu og að
fjöldinn læri að fara með nokk-
urt íé og nokkur völd, en að
ihver einstakiingur og hver stétt
|styðjist við velgengni hinnar.
Óhóf í hverri mynd sem er, er
alltaf böl.
Þróunin á smám saman að
leiða til jafnaðar manna, sem
verður að laðast fram, þannig
skapar aukin menning og
aukin fræðsla bæði andleg og
veraldleg smám saman meiri og
meiri jöfnuð. Menn verða að
læra að meta hvern annan, og
stéttirnar verða að læra að meta
hver aðra. Enginn getur án ann
ars verið, hvar sem við stöndum
í þjóðfélaginu. Við erum alltaf
að leita að færustu mönnunum í
hópinum og öllum stéttum, mönn
um sem þykir unun að starfa og
sýna hæfni sína andlega og lík-
amlega, sköpunargleði og sköp-
unarlöngun í starfi, til áfram-
haldandi jafnaðar og þroska. Til
þess að svo megi verða, þarf að
dreifa valdinu um allt þjóðfélag
ið, svo að olnbogarúm verði
smám saman meira og meira fyr
ir einstaklinga sem bætast við
til forystu úr öllum stéttum þjóð
félagsins eftir því sem menntun
veraldleg og andleg vex, og
dreifist um þjóðfélagið. Þess
vegna er það víti að safna of
miklum völdum á fárra manna
hendur, og verða þannig smám
saman meira og minna valdóð-
um mönnum að bráð. Valdið getf
ur sem allra minnst, exi tekur
mikið, og að síðustu allt. Það
hefur alltaf gert það, og gerir
það enn, i hvers nafni sem vald
ið telur sig vinna.
Jesús Kristur afneitaði vald-
in-u (djötflinum), fyrir sína hönd
og allra manna um al'a eilífð.
Fólkið vildi fá Jesúm fyrir ver-
aldlegan höfðingja, einvaldn,
sem berðist ti!l sigurs fyrir kenn
in-gum sínum og fyrir fóllkið. En
Jesús svaraði með því að af-
neita valdinu. Hann var það
þros-kaður, eins og að likuim læt
mr, að hann sá eyðileggingu
kenningar sinnar fyrirtfram, eí
hann gengi valdinu á hönd.
Vafldið er að vísu einn vegleg
ur þáttur tilverunnar, en það er
þannig andstaða áframhaldandi
þróunar sköpunarverksins, sem
yrði ekki til, ef valdbeitingin
ein fengi öll ráð.
Þess vegna eiga ríkisstjórnir
að stjórna þjóðfélaginu, en ekki
eingöngu að ráða yfir því (þjóð
félaginu).
Ríkið á hdlzt ék(ki að reka
neitt sjálft, en að hafa ósikorað
eftirlit með öflflum re'kstri í þjóð-
félaginu.
Ríkið á að láta fara fram vís
indalegar rannsóknir á sem flest
um sviðum, reka ýmsa leiðbein-
ingarstarfsemi, sem þjóðfélags-
þegnarnir með hu'gkvæmni, iðni
og duignaði færa sér í nyt.
Fjölbreytni í atvinnureíkstri
og á öllum sviðum í opnu þjóð-
félagi, er skilyrði þesis, að þró-
un til jafnaðar geti átt sér stað.
Vaidbeitingarlögmáflið er
hornsteinn andle-gs og verald-
legs frelsis, hornsteinn trúarinn
ar og hornsteinn vísindalegs lýð-
ræði-s.
Hugsjónum er haldið mjög á
loft um þessar mundir, og svo
kallaðir hugsjónamenn láta mik
ið að sér kveða. Sumir leggja
mikið á sig fyrir hugsjónir sín-
ar, og reyna af fremsta megni
að fullkomna líf si-tt og annarra.
Þetta eru þeir sön-n-u hugsjóna-
menn, hvar í flokki sem þeir
standa. Hinir, sem heimta vöid
og fé, hvetja alls staðar til upp
lausnar, óeirða og valdniðslu.
Þeir menn, hvar í floikki sem
þeir standa, eru ekki hugsjóna-
menn, og margir þeirra hafa ef
til vill aldrei verið það, og
skilja ekki hvað er að vera hug
sjónamaður. Það verður afldrei
hægt að berja menn til þroska,
heldur verður að laða fram visst
alltnenningsáflit smátt og smátt í
sem frjáflsustu þjóðfélagi, þar
sem þegnarnir eiga ekki að
verða varir við, þó fyfligzt sé
gaumgæfilega með þeim.
Öfundsýki og iHigirni þjóna að
eins valdbeitingunni.
Jöfnuður er takmarkið, sem
næist aðeins smám saraan, með
menntun þegnanna, a-ukinni fjöl
breytni, hugkvæmni, og virð
ingu fyrir sjálfum sér o-g öðr-
um þjóðfélagsþegnum, hvar í röð
sem þeir standa. Allir sem vinna
verk sitt vel og samvizkusam-
lega eru hugsjónamenn og Guði
þóknanlegir. En þeir verða að
að læra að vinna, bæði andlle-ga
og veraldflega.
Mannkynið er á leið frá vald
beitin-gunni, en ekki til he-nnar.
Byltingar eru gamaldiags og úr-
eltar með öllu. Menningin hefur
frá öndverðu hn-otið um bylting
arnar. Hinir svokölluðu hug
sjónamenn hafa bylt þjóðfélög-
unum, en samkvæmt valdbeitin-g
ariögmálinu hatfa þeir sjálfir
gerz-t: böðlar þjóðfélaganna, og
þanniig stuðlað að þvi, að halda
byltinigun-um við, til skaða og
sk-ammar fyrir mannkynið i
heild. Framfarir eiga alltaf að
by-ggjast á fyrri reynslu, annars
eru þær ósannar og hættulegar.
Kristur kenndi v-aldbeiti'ngar-
lögmállið og valdbeitingarikenn-
inguna, og með&lveginn sem tak
maikið.
Kristin kirkja hetfur ekki kom
ið nógu vel auga á þetta undir-
stöðuatriði kirkju og krist-
indóms og homstein trúarlegs
og vísindaflegs lýðræðis í heim-
inum. Kirkjan tilbað svo lengi
valdheitinguna. Þagar svo kiikj
an missti smám saman vald-
ið, varð hún eins og hálfgerð
homreka í þjóðfélaginu.
Kristin kirkja á að taka
þessa kenningu upp á sína
arma, eða réttara sag-t, leg-gja
meiri áherzlu á þennan þátt
krisitindómsins, en hún hefur
gert.
Nú á kristin kirkja á íslandi
að hefj-a rannsókn á þessum að-
alþætti kristninnar, og svo að
reyna að sameina hinar ýmsu
kirkjudeildir innan kristninnar
um þetta gmndvalllar viðhortf.
Ennfremur þarf kirkjan að hefja
samstarf við veralldlegar deild-
ir innan kristninnar bæði vis-
indamenn og aðrar stéttir,
til þess að koma kris-tindómnum
út á meðal fólksins í starfi. Síð-
ar þarf að hafa samband við trú
arieiðtoga allra hinna æðstu trú
arbragða, sem trúa á einm sainin-
an Guð, því að þau byggja öll
upphaiflega á valdbeitingarlög-
málinu og valdbeitingarkenning
unni, en hafa orðið valdbeitimg
unni að bráð, og þess vegna
ekki orðið þjóðfélögunum sú lífs
lind, sem annars hefði orðið. Á
þennan hátt einan getur smám
saman lifnað og datfnað Guðs-
riki á jörðu hér.
Þetta er hlutvenk hinnar Is-
lenzk-u kirkju í framtíðinni.
Kirkjuleg og veraldleg menning
verður að taka höndum saman,
til þe-s-s að hrinda þessu í fram-
kvæmd. Því að andleg og verald
leg þróun er óafmáanle-ga sam-
tvinnuð.
Á Isflandi á þessi hreyfing að
byrja.
Á IsOandi á að verða aðalmót
staður og samræmingarstaður
fyrir þessa framvindu.
Árið 1974 ætti að boða til
fyrsta mótsins (ráðstefnunnar)
á Islandi þar sem bæði andleg
og veraldleg framvinda þjóða
yrði mótuð og samræmd á þess-
um grundvelli i aðala-triðum, síð
ar yrði svo samræmt viðhorf
ráðstetfnunnar lagt fyrir Alþingi
Islendinga til samþykkis, og
siðan sent Sam-einuðu þjóðunuim
til yfirvegunar og samþykktar,
sem einn af aðal hornsteinum
samtakanna. Samræmingarfund
ir (ráðstefnur) uan hugsjón
þjóðanna og saaniræimda niður-
stöðu á þetssuim grundvalflaratrið-
um færi alltaf fram á Islandi,
en niðurstöður síðan ávallt lagð
ar fyrir Sameinuðu þjóðirnar til
staðfestingar.
Þetta er verð-ugt hlutverk
minnstu þjóðar heims, og göíug
fórn ísflands á altari heimsmenn
ingarinnar, að vinna að fram-
vindu þessa undirstöðu málefn-
is trúar og vísindalegs lýðræðis
í heiminu-m.
Skrifað 17. júni 1972,
Valdemar Einarsson.