Morgunblaðið - 06.10.1972, Blaðsíða 3

MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGU'R 6. OKTÓBER 1072
Tíu norræn ungmenni
leik í Reykjavík
— í fjórðu tónlistarkeppni Norðurlanda
laradi og itekið þáitit i tóatlisilaj'-
keppa í píanó-
Þátttiakendiimir í tóniistarkeppni Norðnrlanda, tnldir að með
an, tveir frá hverju landi, Amalie MaUmg og Mogans D.
Dalsgaard frá Danmörku; Folke Gresback og Marita Viita-
saJo frá i-'iimiandi, Anna Áslaug Ragmarsdóttir og Lára
Sigríður Rafnsdóttir frá íslandi, Hans Faalsson og Ame
Torger frá Sviþjóð og efstir frá Noregi Henning Braaten
(með síða hárið) og Einar Stine Nöideberg (esfst til hægri.)
# I'.IÖKDA tónlistarkeppni
Norðurianda hefst í dag í
Reykjavik og er það í fyrsta
sinn, sem keppnin fer fram
hér á laindi.
9 Að þessu sinni er keppt í
pianóleik og taka þátt i keppn
inni tíu ungmenni, tvö frá
hverju Norðurlandanna. Dóm-
arar eru einnig tfu talsins,
tónlistarstjórar ríkisútvarpa
landanna fimm og einn píanó-
Jeikari írá hverju þeirra.
9 Af Islands hálfu taka þátt
í keppninni Lára Sigriður
Rafnsdóttir og Aiina Aslaug
Ragnarsdóttir og islemzku
dómararnir eru Árni Krist-
ján&son, tónlistarstjóri ©g
Rögnvaldur Sigurjónsson,
píanóleikari.
Svp seim firá heftuir veaið
sikýirit i firótitJuim, hafði áður
farið fmam uradiainikeppinl í
lömi’urauim fiimim oig etm það
ságuirveigiairair þiaðain, sem héir
keppa. Voiru verðUaum í urad-
an'keppná 5.000 oig 3.500 darasik-
ar krómiur, en í úrisiMltaikeppm-
dmmá niú emu 1. verðlaúm 15.000
d. kr. og 2. verðdaium 10.000 d.
kr.
Frétitaimenm vomu viðs'tadd-
ir, þeger þáfititialkeinidur drógu
um röð í keppmámmd í Nomr-
æraa húisárau í gær og hiittu þá
siðan að máli yfir katffibolla,
tneðam dóimairarmir áitítu með
siér fumd á öðruim stíað i hús-
órau tdl að ákveðia röð tónverk
amraa.
Tónvemkim, sieim þáitftalkemd-
uo' þurfa að lieilka, eru Tocoatía
í D-dúir eftir Baoh, fymsitá þátít
uir Sónötu KV 330 í C-dúr eift-
ir Mozairit, verk etftir rómam-
tíisika og impresis'iiomiistíiislka
höfumda, ammare vega r fjórar
etýdur eftir Chopin, Liszt, De-
busisy eða Slkrajbimi, hiras veg-
ar 10—15 mámútma verkeflná
að eigim vali. Þá þurfa þeir að
leika „Quamtitatem" eftir Bo
Niisson og ammiað raorræmt tóm
Verk, seim þeir gátu valið úr
verketfmaskrá fimimtám norr-
æmrna höfumda. Loks leika þeir
þátttíaikenda, sem keppa til
endanlegra úrsiita, píanókons-
ert nr. 4 í G-dúr op. 58 eftir
Beethoven, áhiamit Slnfóniu-
hljómisiveit íisiiamds.
Titókilið er, að þátttíakendur
séu ininan við þrítugt að aldri
og mu/nu þeir elzitu að þessu
siinma vera um 28 ára em
yngsti keppamdimm verður 16
ára 5 dag, Finninn Folke Gres
back. Þess má geta, að faðir
hams kom till íslands si. vor
með finmska karlakórnum,
sem söing hér við mikJa hrifn-
iinigu. Gresback yragri er eran-
þá við tómiisfarnám í heima-
lamdi símu, býr í Ábo og er
ia fniframit nýbyrjaður memmta
skólanáim, hamm hefur þegar
haidið opimibera hljóimleika, m.
a. leikið með Titvolihljómsveit-
immi í K a u pmair.m.ahöfn. FHest-
ir himma keppemdanma hafa
verið við framihald'Sinám er-
lemdis í ndkkur ár, m. a. is-
temizku st.úkurnar, Lára hef-
ur verið fjögur ár við fram-
hialdsm'ám í En'giamdi og Aneiia
viar tvö ár í Enigliamdi, eitt ár
í Róm og tvö ár í Freiburg í
Þýzfcaiaindi. Þær verða báðar
ÍMH.ma í vetur við kieranislu.
Báðar kváðust þær Lára og
'Amwa heldur andvigar keppni
sem þessaii i. það væri allt aran-
að og ámægiuliegra að undir-
búa og halda hiljómieika,
þar sem leikáð væri fyrir
fullum sal af fóiki heidur em
að spila fyrir dómiaira, sem
heyrðiu hvern ki&ppandamm af
öðrum og bæru samain ein-
stíaka þœtítii tónverkamma ...
„þessi gerðá betíur hénna og
þesisi hénna ... o. s. frv.“ Anna
saigðiist búasit við, aið þetita
yrði í fiyrsita og sáðaisita sikipti,
siem hún taiki þátít í sil'ikai
kieppmi. Þess má geta. að báð-
ar ísflemziku sitúllkuinniar eriu í'rá
ísaifiirðii og hótfu tómlisitarnám
sitít hjá Raigmará H. Ragmans,
föður Önnu. um það biá stmr
þær ’byrjiuðu'' i barraaskóla.
Sænsiku keppanidiunnir, Hans
Paiaiisson og Amne Torger hatfa
báðir verið að umdiantfönniu við
frajmáiafldsmiám i Hianmovier í
Þýzkailamdi og hyiggja á ílnefc-
ama nám í Landoin, Áður en
Paalsson för til ÞýzJkaSianids,
hatfði haran ’.eng. mumið hjá
'hiraum kiumma norska páanó-
leitoara Röbert Rietfiling. Báðir
eiga Sviarnir fyrir hömidium að
fara í hf j ómleikaferðir í heima
laindi simu. Eru það flerðir, sem
rikisstíofraunim „Riksikonceirt-
er“ sifiendiur fyirir og enu liður
í stíanfi ríkisvaldisins tiá styrfkt-
ar tónflásitariítfi og dreíifingiu
mienninigar últ um flandsibyiggð-
ima. Hlijómfleikaiferðum þess-
um lýlkur mieð ,,debuit“-h!l!jóm-
Sáeikium í Stíokíkhóílmi áisamt
sirafómiíiuhljómsveiit.
Saimii hátituir er á haifður i
Noreigi o;g tevaðst Eiraar Stine-
Nöikieberg oi.gn fyrir hömidum
sM'ka iferð miú í haiusit Hann
hetfmr stundað raám í Þýzka-
teeppni þar — og virtisit ekki
eiras andvigiur keppnishiug-
myndinini og möirig háinna.
„Þetta er alveg ágætt,"
sagði hann, „pg áreiðan-
lieiga etffldng nonrænu miúsik-
'Mlfl. og múisitosaansitarfi.“
Aðrir þátttakendur tóku
undár þetta út atf íyrir sig.
„Það er vissulega ákiaflega
gamaji fyrir okteur að hittast
hérna en tónlistarkeppni sem
þessi er hræðileg. Þetta er
þó v4st nauðisyniegur þáttur i
því að komast áfram, svo að
við verðum að sættía okkur
við þetta," saigði firaraska stúlk
an Marita Viitasalo. Flestir
virtuist láka á þvi, að tilhugs-
urain um verðiaunira lofckaðá
og peniniga.mir mundu koma
sér vel tál frekara náms.
Þátttíakendur voru yfirieiitt
sammála urn, að tímimn til
uradirbúninigs keppnáinni væri
full raaumur. Þau fera,gu að
vita í ramxz si. hvað þau ætftu
að spila — Daninn Mogens
Dalsgaard vissi það raunar
ekki fyrr en i júni, því að
hann var á ferðalaigi í Banda-
ríikjunum fram t.il þess tíma.
„Undirlbúninigsitímiinn þyrtfti
að vera eitt ár,“ sagði Amalie
Malláng, unig stúlka frá Dan-
mörku.
Natfn annars þátttfakandans
frá No-regi kom kunraugtega
fyrir, en Geir Herandng Bnaat-
en með siða hárið og skeggið
kvaðst ekkert skyldur Islands
vininum Braatfen, sem svo
mjög hefur komið við sö'gu
fliugsiins hér á laradi.
Braaten, sem byrjaði að
ieika á píanó fimm ára að
aldri, hefur sl. 6 ár verið við
framhaldsnám í Frakkiandi
og Austurriki.
Norrænu tóniástfarfceppin-
irani var upphaflega komið á
teuggimar að frumkvæði
Norrænu mennimganmála-
nefradarinnar og stendur
Norræni menndngarsjóður-
iinn undár kostnaði við haraa,
en norrænu félögin sjá um
frámkvæmdina i samráði við
útvarps- og sjónvarpsstöðvarn
ar. Markmið keppninnar er
að draga fram í dagsljósið
unga listamenn og auka þekk
ingu á norrænni tóniist.
Tónlistarstjóri sænska út-
varpsins, Magnus Enhörning,
kvaðst þeirrar skoðunar, að
þessi keppni hefði þegar orðíð
norrænu tónlistarlifi lyfti-
stöng — en sem kunnugt er,
hefur áður verið keppt í leik
á strengja- og blásturshljóð-
færi og í söng. Hann sagði,
að hún væri þegar veigamik-
ill þáttur í þvi að vekja at-
hygli á efnilegu tóniistarfóiki
og hvatning þeim, sem væru
við nám, þvi að til góðra verð
launa væri að vinna auk þess
sem sigurvegararnir fengju
tækifæri til að koma fram i
útvarpi og sjónvarpi. Enhöm-
ing er hér á ferð í annað sinn
á árinu, hann kom til Islands
á listahátíðina í júni sl. með
Sinfóníiuhljómsveit sænska
útvarpsins. Áður hafði hann
komið til íslands fyrir tíu ár
um á fund tónlistarstjóra út-
varpsstöðvanna, sem þá var
haldinn í Reykjavik.
Enhörning hefur, eins og
allir tónlistarstjórar, verið í
dómaraliði keppninnar frá því
hún var fyrst haldin, en píanó
leikararnir hafa eðliiega ekki
fyrr verið með.
Rögnvaldur Sigurjónsson,
kvaðst aldrei fyrr hafa dæmt
i slíkri keppni. Hann kvað
hana vafalaust hafa sitt gildi
og lífga verulega upp á ís-
lenzkt tónlistarlif, þvi að hún
vekti talsverða athygli. „Hún
eykur líka metnað þeirra, sem
taka þátt i henni. En það er
alltaf erfitt að dæma um gott
fólk og gera upp á milli — og
það er enginn kominn til með
að segja, að sigurvegararnir
í slíkri keppni standi sig bet
ur sem tónlistarmenn í fram-
tíðinni en hinir, sem ekki koxn
ast í úrslit."
Dómarar: Artii Kristjánsson, tón 1 istarst.jóri, Kristian Langre, tónlístarstjóri í Noregi, Timo
Mikkila prófessor, Finnlaiuti, Eva Knardahl, píanóleikari, Noregi, Greta Eriksson, prófessor,
Svíþjóð, Egil Harder, pianóleikari, Danmörku, Magnus Enhörning, tónlistarstjóri, Svíþjóð,
Mogens Andersen, tónlishirsl jóri, Danmörku, Kai Maasaio, tóniistarstjóri, Finnlandi og RÖgn
valdur Sigurjónsson, píanóieikari.
Stærsta vélin
f GÆR var tekin í land úr ms.
Raragá aðalvéiin, sem sett verð-
ur niður í hinn nýja. skuttogara,
seim er í smíðum hjá Skipasmiða-
stöðinrai Stáivík hf. í Garða-
hreppi. Þetta er stærsta og
þyngsta vél, sejm sett hetfur vertð
i nýtt skip hér á laradi. Hún er t.
d. stærri og þyngri en vélarnar,
sean settar voru í skip Skipaút-
gerða.r ríkisins. Aðaivélin vegur
sjáJtf 27,5 tonn, en með öklu til-
heyrandi vegur hún um 40 tonn.
Áætlað er að skuttogararaium
verði hleypt af sfokkunium um
mónaðaimótin marz—aipríl 1973.
Þetíta venðiuir þá fyrastíi íslenzk-
byggðs sfcuttogarinin. Stíærð hams
er 400—500 tomm. Mesta lengd
46,5 m, breidd 9 m og dýpt af
etfna þilfari miðsfcips 6,35 m.
Stálvík hf. vinnur nú að stækk
um á húsraæði sínu. Með fuilum
afköstum skipasmáðaistíöðvarimm-
ar í bættu húsraæði má áætla að
skipasimlíðas.töðin geti lofcið við
smáði slíkra skuttogara rað-
stmáðaðra á um 10—12 márauðum
frá því að kjölur hefur verið
lagður.
Stálvík hefur niú í pömtuin
simlíði á 2 skiutíitnigur'um ti-1 við-
bótíar og verða þeir búnár eamis
komar vélum.
Smúði þessara togara, svo og
annarra, sem á döfimmi eru, er þó
háð því að fyrirgreiðsla fáist fyr-
ir smáðinni hjá banka og ríkis-
srjóði.
Áðu-meflnddr skuttogarar verða
búmir vél eiras og þessari, sem
raú er að koma, eða Wichmaran
af gerðdtnni 7AX (7 stírokka).
Þe-trta er ventílaiaus tvígengiisvél,
þuragbyggð og skilar hún 1750
heisitöflum við 375 snúninga á
máraútu.
Skipið verður með skipti-
skrúfu af Wichimann-gerð og
verðúr það eiraniig búið skrúfu-
apyrrau (dráttarhrinig) af sömu
gerð og er áætiað að þ-essí nýjung
aufci togfcraft skipsiras um 25%.
Það er samdóma álit allra i
sikipasmíðastöðinmi, að það sé
allis ekki viðameira að fást við
smiði þessara skuttogara en t. d.
báta að 105 tonma stærð, sem
stöðin hefur smíðað áður.
Stoipasmiðastíöðin telur að það
sé þjóðamauðsyn að beina skipa-
simiíðúmum meira inn á Við, þvi
að augijóst sé að við hötfum
ágætíuim fagisarðum mörmum á
að isfcipa.