Morgunblaðið - 06.10.1972, Blaðsíða 28

28 MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 6. OKTÓBER 1972
SAI C3AI N | í frjálsu ríki eftir V S. Naipaul
stóðu einir 10 herflutningavagn
ar með herdeildarmerkjunum
aftan á pöllunum.
Bobby undirbjó bros og opn
aði bilgluggann sín megin.
Regnið lak af karminum og
skvettist inn í bilinn. Enginn
lögreglumannanna hreyfði sig.
Enginn kom út úr jeppunum.
Loks veifaði ungur feitur mað-
ur, sem sat aftan á einum jepp
anum til þeirra og gaf þeim
merki um að halda áfram. Hann
virtist vera að borða.
„Guði sé lof,“ sagði Linda.
„Ég hélt að þeir mundu fara að
leita aftur.“
sagði Bobby. „Þeir vita nokk-
urn veginn, hver við erum.“
„Nú þurfum við að minnsta
kosti ekki að hafa fyrir því að
velja," sagði Linda. „Nú er
ekki um annað að gera en fara
til ofurstans. Ég held að yfir-
ráðasvæði Simons Libero nái
hingað. Mér sýnist herinn hafa
hér yfirhöndina. Ég vona bara
að við mætum ekki herflutninga
bíl. Þeir eru stórhættulegir í um
ferðinni."
„Ég sýni þeim tilhlýðilega
virðingu."
„Martin segir, að ráðlegast sé
að aka alveg út i vegkantinn
og bíða um leið og sést til her-
flutningabíls. Þeir leika sér að
því að keyra aðra niður.“
„Ég vildi að þeir hefðu látið
lögregluna nægja," sagði
Bobby. „Ég er viss um að það
hefði Simon kosið sjálfur."
5.
Góðan spotta var þessi veg-
ur til fjallanna olíuborinn og al
veg eins greiðfær og þjóðveg-
urinn sem þau höfðu snúið frá.
Hins vegar var hann ekki upp-
byggður en fylgdi landslaginu
eftir hæðum og lautum. Þarna
var skóglaust land, það eina
sem upp úr lággróðrinum stóð
var einstaka girðingarstaur og
það mátti greina regnvotan veg
inn töluvert framundan. Ötlín-
ur fjallanna voru ógreinilegar í
þokunni. Þó gerðu þau meira nú
en hefta útsýnið. Nú gnæfðu
þau yfir.
Veginum tók að halla upp í
móti í kröppum beygjum. Hann
mjókkaði og brátt var oliuborna
kaflanum lokið. Við tók moldar
og malarvegur með stórum
hnullungum á milli. Þegar
fyrstu brekku'nni sHeppti komju
þau upp á svolítið sléttlendi
með runnagróðri beggja vegna
Hjólförin lágu í hlykkjum þar
sem skörð höfðu orðið í veginn
og sums staðar höfðu moldar-
skiður runnið út á veginn og
sums staðar hafði regnið skolað
burt öllum jarðvegi af stór-
grýttu vegarstæðinu.
Þeim miðaði talsvert upp hlíð
arnar. Við og við sáu þau á
fjallstinda í fjarska upp úr þok
unni. Eftir hálftima akstur upp
i móti var eins og þau væru
komin i annan heim, inn i hjarta
meginlandsiinis. Sólairgeisliar og
lággróður, beimn vegur, hvimur í
hjólbörðum, leikur ljóss yfir
græniar grundir. Sldkt tiilheyrði
annarri veröld. Bíllinn sentist
yfir hnullungana, milíi þess
sem vegurinn var þakinn grófri
eldfjallaösku svo brakaði und-
an hjólunum. Lággirahljóðið
drundi í eyrum þeirra i kapp
við veðrið. Þau þögðu bæði,
hlustuðu eftir öðrum farartækj-
um, bjuggust við herflutninga-
bílum við hverja blindhæð eða
beygju.
Við og við mátti sjá kofa við
veginn og fjallaliljugrös sem
í þýðingu
Iluldu Valtýsdóttur.
drúptu höfði uindam þunga regn-
dropanna. Stundum lá vegurinn
utan i brekku og þá glitti I stall
aðar hæðir í djúpum dölum og
rauðleitar slóðarákir upp að
strákofum og í aðra dali.
„Það var þetta, sem ég átti
við,“ sagði Linda. „Ekki datt
mér i hug að þeir hefðu stallað
allar þessar hæðir og ræktað
alveg upp að efstu brún. Mér
datt ekki í hug að hér fyrir-
fyndust svona gamlar troðnar
slóðir.“
„Þetta er lamdsvæðið, sem við
léturn þeím eftir," sagði Bobby.
Hún hallaði sér aftur á bak í
sætimiu og tók. af sér glenaiug-
un. Bobby visisi, að hanm hafði
sliegdð á raniga strentgi.
„Mér fimn'St fuirðule,gt að
hugsa til þess núriia," hélit haran
áfram eftir stutta þögn. „Ég vissd
ekkart um Afrífcu, þegaar ég koim
Þeir eru glöggir á sinn rnáta"
Frá ECCO-LET
Hinir eftirspurðu
Safariskór með
hlýju fóðri,
nýkomnir aftur,
háir og lágir.
Litur: Dökkbrúnt,
rúskinn.
Verð 1975—1625 krónur. — Póstendum.
Skóverzlun Þóröar Péturssonar,
Kirkjustræti 8, Rvík, sími 14181
VIÐ AUSTURVÖLL.
velvakandi
0 Miðlar og kvasar
Þorsteinn Guðjónsson
skrifar:
„Komdu sæl-1, Velvakandi.
Mjög ánægjulegt þótti mér
að sjá í dálkum þínum 14. sept.
grein eftir Þorstein Jónsson
varðandi fall afstæðiskenning-
ar og hraðflutninga efnis og
orku. Vita nú allir, að afstæð-
iskenningin er ekki jafnföst á
fótum og menn héldu hana
vera, og liggja fyrir staðreynd
ir, sem sanna þetta. Kvasar
fyrirbærin undursamlegu eru
það, sem lausnina hafa veitt,
en þau eru vetrarbrautir, fjar-
lægar mjög, þar sem Mfið er
komið á svo hátt stig, að efnið
lýtur algerlega lögum þess og
vilja. Eru þair hraðfl utiningar
efnis um geiminn mjög tíðir, og
vetrarbraut hver sameinuð í
eina lífsorkuheild, — og það er
þetta, sem menn sjá í stóru
sjónaukunum. Lífið, eins og við
þekkjum það hér, felur í sér of
urlitla möguleika í þessa átt,
og er staðfesting þeirra mögu-
leika þó svo fágæt, að fjöldi
manna heldur, að slíkt sé heila
spuni og hafi aldrei átt sér
stað. Það er þó víst, að slík
fyrirbæri hafa gerzt og eru
engu siður raunveruleg en
kvaisiaimir.
Á bænum, þar sem ég ólst
upp, höfðu þau gerzt fyrir
mína daga, og færðist þar borð
úr stað og lyftist, án þess að
haldið væri undir, og hafði
fólkið gert sér grein fyrir því,
hver helzt væri miðillinn. Það
var unglingspiltur, sem þar var
til uppeldis. Pilturinn dó um
tvítugt, en hafði áður skapað
sér fjölskyldutengsl, sem síðan
leiddu af sér önnur tengsl, og
var minning hans í heiðri höfð
í þeirri fjölskyldu.
„Hanin N.N., (sem þú heitir
eftir), var mikill miðill", sagði
ég við kunnan lærdómsmann,
kunningja minn, þar sem við
sátum á kaffihúsi fyrir nokkru
og töluðum um eitt og annað.
Ég reyndi ekki að lýsa þvi
neifct nánar, á hveim hátt
þetta hefði komið fram. Ég er
vist ekki neitt mjög stríðinn að
eðlisfari, en þó gat ég nú ekki
annað en haft gaman af þvi,
hve lítið þessum kunningja mín
um var um að heyra þetta.
„Hann mun hafa verið listfeng-
ur að eðlisfari," sagði hann og
reyndi að eyða málinu á þann
hátt. „Hamn var miðill" endur-
tók ég og lét mér jafnframt
leika fyrir hugskotssjónum
þau furðulegu fyrirbæri, sem
ég hafði greinilega sagnir af
haft. Það varð víst eitthvað
stutt í samtalinu eftir þetta og
þó engan veginn óvinsamlegt.
Á þennan hátt læt ég þá stund-
um hafa það, sem þeir eiga erf
iðast með að viðurkenna. Það
verkar betur en að segja þeim
meira. Þeir finna á sér, að eitt-
hvað var ósagt, og fara að
hugsa sig um.
Kvasar-fyrirbærin eiga nú,
þótt ótrúlegt megi virðast,
skylt við þessa hluti sem hér
var á minnzt. Þar sem þeir eru,
birtast verkanir þessa sama
kraftar, sem stundum gerir
vart við sig i lífi manna hér á
jörðu.
Q Um þá Einstein og
Freud
1. okt. Það varð dálítill drátt
ur á því, að ég sendi þér of-
anritaðar línur, og á meðan
eru þeir Einstein og Freud enn
komnir af stað í reykviskum
hugarheimi. Um Einstein er
það nú sagt, að hann hafi ver-
ið trúaður, en það er mála sann
ast, að hann hafi jafnan fylgt
meirihlutanum í þeim efnum.
Þegar trúleysi var í tízku með-
al menntamanna, varaði Ein-
stein við trúnni á Guð, en þeg-
ar trúarstraumar máttu sín
meira, lagðist hann á þá sveif-
ina. Það er óhætt að segja, að
sættirnar milli trúar og vísinda
koma ekki frá slíkum. Það er
einnig hægt að sýna fram á, að
Einstein brást öfugt við ýmsum
merkustu vísindanýjungum um
sína daga, og má þar nefna
klofnun atómkjarnans og til-
vist annarra vetrarbrauta. En
hafi haran verið misitækur í sfllík-
um hlutum, þá er ekki þar með
sagt, að hann hafi verið ill-
merani eða boðað vísvitímdi rarng
ar kenningar.
öðru máli gegnir um hinn al-
kurana Sigimiund Freud frá Vin-
arborg, en kenningu hans „í
verki“ kvað háskólinn nú ætla
að fara að sýna okkur í kvik-
myndahúsi sínu á Melunum.
Það verður skiljanlengra, hvers
vega Gyðingaofsóknirnar
tóku á sig svo ferlegar myndir
sem oft er lýst, þegar það er
aðgætt, hvað Freud og herskar
ar hans boðuðu. Þvi að það,
sem Freud boðaði (undiir því yf
irskini að hafa uppgötvað lang
andr miainna), var sif jaspeill,
föðumiorð og óeóliis-fúllífi.
Með sérfræðingahyski sínu
tókst honnum svo að dáleiða
miiMjóraiirnar uindi'r þetfca hugs-
anavald, en það leiddi siðan til
þess, að marga fór að dreyma
eftir þvi, sem þeir voru dá
leiddir til, og héldu, að þetta
væri sitt eigið eðli, sem þannig
talaði.
Þorsteinn Jónsson spyr,
hvort mönnum fari ekki að
verða ljóst, að framkvæmdir
manna fari eftir þeim skilningi,
sem þeir hafa. Þessu má svara
þannig, að því meira vit og
menntun sem menn hafa, því
meiri möguleika hafa þeir yfir-
leitt til að koma góðum áform-
um í framkvæmd. Nú voru það
einmitt hinir menntaðri
Bvróp'U'meran (og Ameirífcu-
menm), sem mesit lótu btekkjast
af Freud. Það er mikil ástæða
til að ætla, að hefðu slíkar
kenningar ekki náð að vaða
Uppi, en aðrar betri komið í
staðinn, þá hefði menningarstig
ið orðið allt annað, og það jafn
vel svo, að síðari heimsstyrjöld
in hefði orðið óhugsandi.
Þorsteinn Guðjónsson."
0 Tæpt stendur Tárekur
„Álappi Aulabárðarson"
skrifar:
„Velvakandi!
Hvernig skyldi standa á því,
að ég er alltaf að reka tærnar
í bellubrúniir á gainigsitéfcburauim ?
Ég þykist lyfta fótunum nokk-
urn ^ veginn jafnhátt öðrum
mönnum á göngu, en samt er
ég sífellt að reka tábroddinn á
skónum í misháar brúnir á
gangstéttarhellunum, svo að
þráfaMIiega l'igguir við, að ég
fái kollsteypu. Sama þykist ég
verða var við hjá börnum min-
um, þegar ég fer með þau í
gönguferð; þau eru alltaf að
hnjóta um hellurnar og væru
oft komin á haúsinn, kippti ég
ekki af snerpu í hendurnar, -—
en ég leiði börnin. Er ég svona
álappalegri en aðrir menn?
Ekki sýnist mér það sjálfurru
Ekki dreg ég þó skósólana eft-
ir gangstéttunum, eins og sum-
ir, sem ég sé til. Kairaniski eru
flestir eins og ég: síhræddir uim
að steypast á höfuðið, og því
vel á verði.
Gæti orsökin ekki verið sú,
að hellurnar eru illa lagðar?
Undirpúkkið kannski misþétt
og mishart, svo að hellumar
siiga fljótiliagia sifct á hvað eftir
laigmiiinigiu ? Hvað heldiuir þú, Vel
vakandi?
Álappi Aulabárðarson."
— Ja, margt er manna bölið,
og hugkvæmni manna i penna-
nöfnum virðis't lítil fca'fcmörfc sietit
— ef nokkur. Velvakandi hef-
ur ekki orðið þess áskynja, að
missig gangstéttarhellna sé sjá-
andi vegfarendum yfirleitt
hættuleigf. Semn'iteiga er ekki
hægt að leggja hellur þannig,
að örugglega sé komið í veg
fyrir missig, þegar farið er að
ganga á þeim. A.m.k. er
þetta ekkert skárra í öðrum
löndum. Og hvað mætti ekki
fólkið segja i gömlum borgum
erlendis, þar sem götur eru
„brúlagðar" með kubblaga
steinum siðan á miðöldum? Hér
kemur ýmiiisitegt tiH, svo siem
frost í jörðu á vetrum og leys-
ing'airvatin á voirim. —- En vera
má, að sá, sem velur sér slíkt
nafn sem bréfi’itari (og föður-
nafn) sé öðrum meiri hrak-
fallabálkur.
Föstudagskvöld
OPIÐ TIL 10
ru: i

I ' I. □
Laugaveg 26