Morgunblaðið - 20.01.1973, Blaðsíða 14

MORGUN’BLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 20. JANÚAR 1973
14
Kiel hafa tekið afstöðu til
landhelgismálsins í opnu
bréfi til ÖTV. Þar segir, að
ástæðurnar fyrir útfærslu
landhelginnar séu að vemda
þurfi fiskstofnana við strend-
ur íslands. Afstaða Þjóðverja
er: Togaraútgerð Þjóðverja
reiknar með það miklu tapi
án veiða innan 50 mílnanna
að gangi næst gjaldþroti. Vís-
indamenn í Kiel taka í þessu
sambandi fram, að sam-
kvæmt íslenzkum og þýzkum
rannsóknum sé sennilega um
ofveiði að ræða á þorski og
karfa í Norður-Atlantshafi.
Fyrir íslendinga, sem byggja
efnahag sinn og afkomu
nærri eingöngu á fiskveiðum,
er verndun fiskstofnanna lífs-
spursmál. Ástæðuna fyrir
því að síldveiði hefur brugð-
DRENGILEGUR STUÐNINGUR

Útgefandi
Framki/æmdastjóri
Ritstjórar
Ritstjórnarfulltrúi
Fréttastjóri
Auglýsingastjóri
Ritstjóm og afgreiðsla
Auglýsingar
Áskriftargjald 225,00 kr.
1 lausasölu 15.
hf. Árvakur, Reykjavík.
Haraldur Sveinsson.
Matthías Johannessen,
Eyjólfur Konráð Jónsson.
Styrmir Gunnarsson.
Þorbjörn Guðmundsson.
Björn Jóhannsson.
Árni Garðar Kristinsson.
Aðalstræti 6, sími 10-100.
Aðalstræti 6, sími 22-4-80.
á mánuði innanlands.
;00 kr eintakið.
því, að þeir telji málstað ís-
lands réttan og hafa komizt
að þeirri niðurstöðu með því
að rannsaka allar hliðar fisk-
veiðideilunnar milli íslands
I/issulega yljar það okkur
’ íslendingum um hjarta-
rætur, þegar erlendir menn
taka upp hanzkann fyrir
okkur á alþjóðavettvangi og
lýsa þeirri skoðun sinni, að
málstaður okkar í landhelgis-
málinu sé réttur. Og til allrar
hamingju fyrir smáþjóð sem
okkur, hafa á undanförnum
mánuðum komið fram raddir
víða um lönd okkur til stuðn-
ings. En óneitanlega sker yf-
irlýsing 46 vísindamanna og
starfsmanna hafrannsókna-
stofnunar háskólans í Kiel
sig nokkuð úr slíkum stuðn-
ingsyfirlýsingum.
Eins og Morgunblaðið
skýrði frá í gær, hafa þessir
vísindamenn birt opið bréf í
dagblaði í Kiel, sem stílað er
til Sambands flutningaverka-
manna. í hinu opna bréfi
lýsa vísindamennirnir yfir
og Vestur-Þýzkalands. I
greininni í hinu þýzka blaði,
þar sem sagt er frá bréfi vís-
indamannanna, segir svo:
„Efnahagslegt hrun ógnar ís-
landi. Um er að ræða tilveru
þjóðarinnar. 46 vísindamenn
og starfsmenn við hafrann-
sóknastofnun háskólans í
izt við ísland má ekki bara
rekja til minnkandi sjávar-
hita, heldur einnig til ofveiði,
en bæði þessi atriði hafa leitt
til stórfellds samdráttar í
síldveiðum á síðustu 10 ár-
um. Ef íslenzku ríkisstjórn-
inni tekst eftir hérumbil 10
ára árangurslausar tilraunir
að fá alþjóðasamþykkt fyr-
ir verndun fiskstofnana með
útfærslu landhelginnar í 50
mílur undix íslenzku eftirliti,
þjónar það ekki eingöngu
þeim tilgangi að vernda fisk-
stofna heldur fyrst og fremst
að tryggja lífsafkomu allrar
íslenzku þjóðarinnar. Vís-
indamennirnir hvetja verka-
lýðsfélögin til þess að endur-
skoða afstöðu sína til skyndi-
verkfalla hafnarverkamanna
í Bremerhaven og Cuxhav-
en gagnvart íslenzkum skip-
um.“
Þennan drengilega stuðn-
ing vísindamanna við haf-
rannsóknastofnunina í Kiel
ber okkur íslendingum að
þakka. Hún er einnig vís-
bending um, hvaðan helzt
sé stuðnings að vænta meðal
erlendra þjóða við málstað
okkar í landhelgismálinu.
Það gefur auga leið, að tog-
arasjómenn, sem veiða á Is-
landsmiðum, hafnarverka-
menn í fiskibæjum og aðrir
þeir, sem beinna hagsmuna
eiga að gæta, eru í farar-
broddi þeirra, sem gegn okk-
ur vinna í landihelgismálinu.
Á hinn bóginn eignast um-
hverfisvernd og náttúru-
vernd æ fleiri talsmenn víða
um lönd og það eru fyrst og
fremst vísindamenn og
menntamenn, sem fara þar f
fylkingarbrjósti. í málflutn-
ingi okkar höfum við lagt
áherzlu á tvíþættan tilgang
útfærslunnar, að koma í veg
fyrir eyðingu fiskstofnanna
við Íslandsstrendur, sem
bæði er náttúruvemdarmál
og lífshagsmunamál fyrir ís-
lenzku þjóðina og hins vegar
að íslendingar eigi rétt á að
hagnýta stærri hluta af þeim
náttúruauðlindum, sem þeim
með réttu ber.
Yfirlýsing vísindamann-
anna í Kiel bendir til þess,
að á erlendum vettvangi sé
einmitt helzt að vænta stuðn-
ings frá baráttumönnum
umhverfis- og náttúruvernd-
ar. Ef okkur tækist að virkja
slík öfl í Vestur-Evrópu til
baráttu fyrir okkar málstað
gæti svo farið, að takast
mætti að snúa almennings-
álitinu í þessum löndum okk-
ur í hag. En við hljótum að
viðurkenna að með þeim
starfsaðferðum, sem beitt
hefur verið hingað til, hefur
það ekki tekizt. Hinn drengi-
legi stuðningur vísindamann-
anna 46 ætti að verða okkur
hvatning til þess að einbeita
kröftum okkar að þessu
marki.
Kenna þarf fólkinu
að vinna sjálfstætt
Spjallað við Þóri G. Hinriksson,
skipstjóra í Madras í Indlandi
Þúrir Hinriksson heflr dvalizt 8 niánnði í Madras og kcnnt
indverskitm sjómönnum. Myndin er tekin af Þóri, er hann
var hér í fríi fyrir skönimu.
Skipasmíðastöðin Bátalón h.f.
f Hafnarfirði seldi útgerðarfyr-
Irtækinu Indo Icelandic Fisheri-
es í Madras á Indlandi tvo sjö-
tíu tonna báta í apríl í fyrra.
Þegar bátar þessir voru keypt-
Ir var samið um, að íslenzkir
skipstjórar styrktir af íslenzka
ríkinu að nokkru leyti, yrðu
fengnir til starfa í Madras, til
að kenna indverskum sjómönn-
um, sem starfa hjá Indo Ice-
landic Fisheries, á taekjabúnað
bátanna og veiðarfæri.
Upphaflega voru þrír menn
ráðnir til tveggja ára, þeir Þór-
ir Guðmundur Hinriksson, skip
stjóri, Þórður Oddsson, skip-
stjóri og Guðmundur I. Guð-
mundsson, netagerðameistari. í
júlí s.l. slasaðist Guðnmndur og
varð af þeim sökum að hætta
starfi sínu i Madras.
Um miðjan apríl komu bát-
arnir Viking I og II ti) heima-
hafnar sinnar í Madras i S-Ind-
landi. en ísiendingarnir höfðu
komið skömmu áður með flugvél
og nú hafa þeir starfað í 8 mán-
uði hjá Indo Icelandie Fisheries
i Madras.
Þórir G. Hinriksson, skip-
stjóri á Viking I, var hér stadd-
ur I fríi fyrir skömmu og við
leituðum frétta hjá iionuin um
starf hans í Madras.
— Starf okkar er fyrst og
fremst að kenna sjómönminum
á tækjabúnað bátanna og notk-
un á veiðarfærum, en við notum
botnvörpu við veiðamar. Mest-
ur hluti kennslunnar fer fram
um borð í bátunum og þar höld-
uim við fyrirlestra um meðferð
aflans og fl. Mikilvægur þáttur
í kennslu okkar er einnig neta-
gerðin. Við kennum sjómönnum
að setja upp rækjunætur og að
hnýta netin. Þá fer kennsla einn
ig fram í landi. Alls leiðbeinum
við fimmtíu manns, sem eru í
þjónustu Indo Icelandic Fisheri-
es. Litið er gert til að fræða
fiskimenn um fiskvinnslu í Ind-
landi og mikilla umbóta er þörf
í þeiim málum.
Viking I og II er einu bátarn-
ir sf þessari stærð, sem gerðir
eru út frá Madras. Til að byrja
með fórum við aðeins í eins dags
ferðir, þar sem ýmiss konar
vandamál komu upp í sambandi
við viðgerðir á tækjabúnaði
bátanna, en margt i íslenzku
bátunum var indverskum við-
gerðarmönnum áður óþekkt.
Svo var erfitt að byrja á 16ng-
um ferðum þvi að vaktavinna
þekktist ekki meðal indverskra
sjómanna.
Eitt fyrsta verkefni okkar
var að finna góð fiskimið, en
þau fundum við um miðjan júlí
um 60 sjómílur fyrir norðan
Madras. Á þeim slóðum hafa litl
ar sem engar veiðar farið fram
áður. Vel veiddist hjá okkur og
fór aflinn upp í 20 tonn af
blönduðum fiski á sólarhring.
Nýting á aflanum er vandkvæð
um bundin og reynum við því
að takmarka hann; yfirleitt mið-
um við hann við 10 txxnn.
Ég tel góðar líkur á, að fisk
veiðar á þessum slóðum geti orð
ið arðbær atvinnuvegur, þegar
búið verður að koma upp að-
stöðu til að taka á móti ein-
hverju fiskmagni að ráði. Indo
Icelandic Fisheries er nú með
frystihús í smíðum, sem væn.tan
lega verður tilbúið í !ok næsta
mánaðar, Þá verður aflanum
skipað upp í kæligeymslur, en
hl'uti af honum verður steiktur
og seldur þannig til neytand-
ans. Fyrirtækið hefur einn-
ig í hyggju að opna fiskbúðir
víða í borginni. Með tímanum
ætti að komast á go'tt sölufyrir
komulag á aflanum.
Við höfum þarna mjög áhuga
sarna menn, sem fúsir eru til að
læra allt það, sem við vi'ljum
kenna þeim. Að vísu mun lang-
ur tími líða ennþá, þar til þessir
menn geta farið að vinna sjálf-
stætt við fiskveiðar og neta-
gerð.
— Getur þú sagt okkur eitt-
hvað um fiskveiðar í Madras.
— Fiskveiðar í Madras eru
mjög frumstæðar. SvOkallaðir
.— katamara — eru mikið notað
ir, en það eru flekar, sem settir
eru saman úr þrem trjábolum.
2—3 sjómenn eru á hverjuim
fleka og þeir eru yfirleitt komn
ir út fyrir sólarupprás og veiða
til kl. 3 e.h. Þeir veiða stutt frá
landi, fara ekki lengra en 1—2
sjómílur út. Handfæri eru enn
mikið notuð við veiðamar, svo
að heildaraflinn er lítill, aðeins
fjörutíu kíló á dag, þegar bezt
lætur. Þótt undarlegt megi virð
ast hafa fiskimennirnir hvorki
með sér vott né þurrt þá 10 tirna
sem þeir eru að veiðum, en að
þeim loknum er fiskurinn seld-
ur í fjörunni, þar sem löndun
fer fram. Enginn dreifing á fiski
er í Madras og þar eru engar
fiskvinnsliustöðvar. 1 Madras
eru margir fiskimenn, sem veiða
eingöngu handa sér og fjöl-
skyldu sinni og venjulegur fiski
maður gerir sig ánægðan með
jafnvirði 150 islenzkra króna á
dag. Sjómenn á stærri bátum
veiða lengra úti, en þó fara þeir
aldrei lengra en 30 mílur út.
Afli stærri bátanna er einnig
seldur beint úr fjörunni.
Indverjar eru óliikir okkur,
trúin er ríkur þáttur í lífi þeirra
og um 50% þjóðarimnar eru
grænmetisætur. Þeir krydda
fæðuna mjög mikið og kjöt
sjóða þeir aldrei, þeir steikja
það. Það er einkennilegt með
Indverja, að þeir tel’ja ísaðan
fisk mun verri fæðu en þann,
sem legið hefur í 8—10 tíma sól-
bökun i fjörunni. Kaldi fiskur-
inn sikortir hitabragðið sem
þeir hafa vanizt frá fyrstu tið.
En ef farið verður að selja kæld
an fisk eitthvað að ráði í Madr-
as, muinu þeir sjálfs&gt fljótlega
venjast honum.
Þórir sagðist vera ánægður
með starf sitt í Madras, kvað
gott að búa þar og aðbúnað all-
an hinn bezta.
Að lokum lét Þórir þá skoð-
un í íjós, að aðstoð sem þessi
við erlend ríki, sem ekki eru
langt komin á sviði fiskveiða,
væri mikilvægari og áranigurs-
rikari en peninga- og matvadla-
gjafir. — Kenna þarf fólkinu að
bjarga sér, en ekkd bara seðja
humgur nokkurra munna í eitt
skipti eða svo. —
— ak.