Morgunblaðið - 20.01.1973, Blaðsíða 22

22
---- ■ ■ ■}.■ f ... " . --------; '-"t t '■?
MORGUNBLAÐIÐ, -LAUGARDAGUR 20. JANÚAR 1973
Hreiðarsína Hreiðars
dóttir — Minning
HREIÐARSÍNA Hreiðarsdóttir
var fædd í Stóru-Hildisey i Auisf-
ur-Landeyjuim 23. okt. 1879, dá-
in 13. jan. 1973. Foreldrar henn-
ar voru Hreiðar Hreiðarsson
bóndi þar, Hreiðarssonar bónda
Hvamimi í Landsveit, Haiigason-
ar Jónssonar, Stóra-Klofa, en
kona Helga var Mar.grét Jóns-
dóittir systir Þoivalds í Klofa,
sem fjölmienn ætt er frá komim.
Móðir Hreiðarsínu var Inigi-
bjöTtg Jónsdóttir frá Litlabæ í
Vestmannaeyj'um.
Hreiðarsina ólst upp í HMis-
ey og Vatnshól ásamt þremur
háitfsystklnum, sem voru eldri.
Fermingarárið 1893 fer hún fyrst
úr föðurhúsum að Lágafelli, en
þetta vor er taílið að 18 heimili
í Landfyjum hafi misst fyrir-
vinnu í sjóslysiniu mikla við
sandinn, en heimili Hreiðarsínu
slapp við það. Frá Lágafelli lá
lieiðin upp í FUjótshlíð. Um tvi-
tugt var hún vinnukona í
Ámundakoti. Kom það þá í henn
ar Mut, er leið á veturinn að
h'.rða fé á • beitarhúsum sumnan
Þverár, en um aldamót fóru all-
ir karknenn á vertíð, sem kallað
er, er leið á vetur og varð þá
kvenfólk og un.glin.gar að sinna
skepinum. Ekki hefur þetta verið
neitt sældarbrauð hjá Hreiðar-
Binu, að fara yfir oft kolimárautt
jökulvatnið, en allt blessaðist,
enda harðdugleg o.g vandist
fljótt við það að gefast ekki
upp við erfiðiieikana. Frá
Ámuindakoti lá leiðin inn að
Barkastöðum til sómahjónanna
Tómasar Sigurðssonar og
Margrétar konu hans. Þar leið
henni vel. Þaðan hettd ég, að hún
hafi átt beztar minningar. Á
Barkastöðum kynntist hún Ólafi
Þorleifssyni. Hann var þar fædd-
ur, sonur Þorleifs Þorleifssonar,
sem ættaður var úr V-Landeyj-
um og Sigríðar Árnad. af Álfta-
nesi. Ólafur ólst upp með móður
sinni á ýmsum stöðum, en rúm-
lega tvítu.gur er hann kominn
að Barkastöðuim aftur og 1903
genigiu þau Hreiðarsína í hjóna-
band og voru þau i vimnu-
mennskiu í Flj ótsh'áð til 1908, en
þá flytjast þau til Reykjavíkuir.
Bju.gig.u þau fynst á Frakkastig
16 en 1916 kaupa þau húsið
Grettisgötu 61 og þar bjó Hreið-
arsína í 56 ár, en á Ellilheimilið
Grund fór hún í sept. 1971. Ólaf
mann sinri missti hún 3. áigúst
1947 og ha-fði hún lengst af hald
ið heimili mieð syni sínum, en
sonarsonur hennar og hans kona
voru með henni i íbúðinni i 8 ár
og hafði hi'm þá aðhlynningu og
fæði hjá þeim. Eftir að þau flutt
ust til Reykjavíkur fór Hreið-
arsána fljótt að vinna utan heim-
ilis og var það þá við fiskþvott
og á þurrkreitum. Þá var ekki
eftir gefið; hún kepptist við að
Ijúka mongunverkum og koma
matnum í moðsuðuna. Elztu
börnin áttu svo að sjá um að
koma matnnum á borðið, sjálf
fór hún í vaskið. Og heyrt hef
ég að hún hofi skilað jafn mörg
uim þvegmum fiskum upp úr kari
og sumar sem stóðu við það
allan daginn. Þess má gieta, að
Hreiðarsína var ein af þeitm 17
konum frá fiskstöðinni Sjávar-
bor.g er stóð við sjóinm neðam
Skúlagötu móts við Barónsstíig,
sem mættu í KFUM-húsinu 1913
ásamt Bríet Bjarmhéðimsdóttur,
sem hafði orð fyrir þessum hópi.
+
I
Systir min,
Sigríður Magnúsdóttir
andaiðs-t 18. janúar sl.
Fyrir mína hömd og anmarra
aðstiandenda.
Sigurbjörg Jóna
M agn úsdötti r.
Þaikka inmálega samúð og
hlutfceknmgu við andlát og
jarðarför móður okkar,
Elísu Bjarnadóttur
frá Haga í Grimsnesi.
Bömin.
Sonur minn, bróðir okkar og mágur,
ÞÓRIR HALLGRlMSSON,
offsetprenta ri,
andaðist aðfaranótt 19. þ.m. að heimili sínu að Brávallagötu 16.
Þorgerður Guðmundsdóttir
Gunnlaugur Hallgrimsson,
Ásdís Hallgrímsdóttir,
Helgi Angantýsson.
Eiginkona mín, móðir okkar og tengdamóðir,
HALLDÓRA ÞORSTEINSDÓTTIR,
»om andaðist að beimili stnu Kirkjuteigi 15 14. þessa mánaðar,
verður jarðsungin frá Langaneskirkju mánudaginn 22. janúar
Id. 3 eftir hádegi. Blóm vinsamlega afbeðin, en þeim sem
vilja minnast hinnar látnu er bent á líknarstofnanir.
Jónmundur Gíslason,
Einar Guömundsson, Valdís Pálsdóttir,
Sjöfn Jóhannsdóttir Black, David C. Black,
Pálína I. Jónmundsdóttir, Guðmar Marelsson,
Anna Jónmundsdóttir, Hilmar Ólafsson,
Gísli Jónmundsson.
Þetta var undk bún ngsfundur að
stoifniun Verkakvennafélagsins
Framsóknar. Var því Hreiðar-
síina ein af stofnendium þess fé-
lags og starfaði þar fram á efri
ár.
Hreiðarsína var sannkölluð
kjamakona. Vílaði ekki fyrir sér
erfiðdeika og tókst á við þá til að
sigrast á þeim. Hún sagði oft, að
hún væri ekki svona gömul aí
því að hún hefði haft það svo
náðuigt uan daigana. Það var ekki
ósjaldan um 1920, að hún að af-
Jokrau dagsverki færi inn i
þvottalauigar með þvottiinn og
annar hvor drengjanna keyrði þá
þvottinn á hjólbörum með henni.
Þau Ólafur eignuðust 7 böm
og lifa nú fjögur. 1930 missfcu
þau tvö börn í btóma lifsiins með
fjögntrra mánaða millibili, en
það vonu: Ólafur 19 ára meinnta-
skódanemi og Si.gurbjörg rúm-
lega tvítuig kennari. 1961 dó
Ágúst pipulagningameistari, en
hin sem eftir iifa eru eftir aldri:
Guðjón bóndi, Stóra-Hofi, Hreið-
ar verzlunarmaður, Ásta, frú í
Reykjavík og frú Guðleif hjúkr-
uinarkona.
Hreiðarsína var ailt tíð heilsu-
hraiust, en fyrir fáum árum fékk
hún aðkenningu af slagi og var
þá fliutt á Heiisuivemdarstöðina,
en hún var búin að rtá sér að
fuillu eft r það. Hún var marg-
fróð og miimuig á það gamla í
þjóðláfinu og mundi tvenna tím-
ana. Hún hélt fullri andlegri
Lárus Kjartansson
Byggðarholti-Minning
NÚ, þegar ég rita þessi kveðju-
og miruningarorð um minn trygiga
og trúfasta vin koma margar
myndir liðinna daga fram í hug-
ann. Ég minn'st þess fyrst, þetg-
ár hann með hestinn sinn og
kerruna kom út á Eskifjörð og
vann þar allain daginn við að
flytja vörur af hafskipabryggj -
unni og til kaupmanna á staðn-
um. Þá voru ekki bílamir. Mér
fannst stumdium ótrúlegt hverju
hann afrekaði og gætti þess þó
vel að ofbjóða í engu hestunum
sem ækið drógu. Ég mimnist hans
með ristuspaðann fara á nrúlli
bæja til að sýna bændum það,
sem hann hafði lært hér á landi
og í Danmörkiu. Kannski man
ég hann bezt í félagslífimu. Við
áittum samleið í félagsmáilum.
Hann var einm af traustustu stoð
um stúkunnar Bjarkar á Eskifirði
og sótti hvern fund þótt um lang
an veg væri að fara. Einnig hóid
um við fundi í sveitinni á heim-
ili hans. Einlægari manm gat ég
ekki hugsað mér. Viniáttan hélzt
til loka. Bréf fóru á miilli. Hann
kom til mín, þegar hann var á
ferð þótt um þvert land væri að
fara ag auðvitað fór ég ekki
framhjá honum, þegar lieiðin lá
auistur.
Lárus fæddist í Eskif jarðarseli
14. apríl 1891. Foreldrar hans
voru Kristín Jónsdóttir frá Eyri
í Reyðarfirði og Kjartan Péturs-
som bóndi í Eskifj.seli. Kjartan
var af hinnl kunnu ætt ísfelds
snikkara og var eftirtektarverð-
uir maður, dugJegur og aðgætinn,
einn af beztu ferðamönnum um
fjallvegi á Austurlandi og qtu
margar merkar sagmir um ferð-
ir hans. Láruis ólst upp i for-
eldragarði, séra Lárus Halldórs-
son skírði nafna sinn, en Jóhamn
Lúther Sveiobjarnarson fermdi
hann. Árið 1907 fór Lá.-us í E ða-
skóla og var þar við nám í tvo
vetur. Fyrri veturinn var bara
einn bekkur við skólann og 6
nemendur en siðari veturinn
voru 2 bekkir og 18 nemenduir.
Bergur frá Klaustri Helgason
var skóiastjóri Lárusar og var
Lárus mjög hiiifin.n og hændur
að honum og taldi hann einhvem
miesta skóiamann, æm hann
kynnt st um dagama enda vitnaði
Lárus oft til hans. Þá réðst Lár-
us til Danmerkur tlL frekari
kynna og náms. Komst þar á fyr
irmyndar búgarða, lærði þar
margt, sem átti eftir að verða
honum til gagna, þegar hann
sjálfur hóf búskap, en hann
kvæntist árið 1919 frændkomu
sinini, Þorbjörgu Jóhannsdóttiur
frá Áreyjum. Láruis fékk til
ábúðar 600 úr Esk'fjarðarseli og
reisti bæ og kallaði Bygigðarhoit.
Hóf hann þegar undraverðar
jarðabætur og var mönnum
óskidjanLegt sem sáu, hvernig
þetta mátti verða með fruimistæð-
um verkfærum. En auðvitað var
þá ekki kominn í gang 8 stuinda
vinnudagur og 5 daga vinnuvika.
Ekki var bústofninn mikiB enda
viinna sótt eftir mætti út í kaup-
stað. 1919 átti hann 20 æ:r og
jókst siðan bústofninn jafnt og
þétt. Þau hjón voru samhent og
ég fiufflyrði að ég hefi fáa vitað
bera jafnmikla virðingu fyrir
konu sinn: og Lárus, og veit ég
að siumum þótti nóg um, Heim-
i!i þe'rra var í alla staði elsku-
legt. Þar sveif sá andi yfir, er ölliu
góðu temur tii vegar. Böm og
gamalmenni áttu þama grið-
land, þvi þau hjón vöru bam-
laus en ólu upp annarra böm
sem sín eigin, og margir, sem
hvergi áttu höfði sinu að halllia,
flýðu að Byggðarholti. Þar var
opinn faðmur og öllum leið vel.
Þetta þekkti ég vel af eigin sjón.
Konu sina missti Lárus 1951 og
eftir það fór hann að minnka við
Þökkum innrlega öllum þeim sem sýndu okkur samúð og
vinarhug við fráfall og útför móður okkar,
SIGRÍÐAR JÓNSDÓTTUR,
Borgarnesi.
Jón Hermannsson, Ester Hermarmsdóttir.
Þökkum innilega öllum þeim sem auðsýndu okkur samúð
og vinarhug við fráfall og jarðarför sonar okkar og bróður,
EYJÓLFS RUNÓLFSSONAR,
Vík í Mýrdal.
Sigríður Karlsdóttir, Runólfur Sæmundsson,
Oddný Runólfsdóttir, Karl Runólfsson,
Sæmundur Runólfsson, Runólfur Þ. Runólfsson.
reisn fram undir það siðasta.
Fótafsrð hafði hún fram á síð-
asta haust.
Síðustu dagana Iiá hún í móki
en svo leið hún út af og lífsneist
inn slokknaði eftir að hafa logað
í 93 ár og þrem mánuðum bet-
ur. Hún fékk hægt andlát. Við
trúuim því, að ástvin rnir sem á
undan eru farnir hafi tekið á
móti henni við landamærim
miklu.
Að endingu skulu hér færðar
alúðarþakkir til starfs- og hjúkr-
unarliðs og lækna á Grund, fyr-
ir frábæra hjúkruin og um-
hyggju. Eiins ber að þakka skyld-
mennum og vandalaiusutm, seim
heimsóttu hana og styttu henni
stuindir.
Við ættingjar og vinir þökkum
Guði fyrir að hafa fengið að hafa
hana með okkur svona liengi og
henni sjálfri fyrir það sem hún
var okkur. Far þú svo í Guðs
fr'ði. Friðuir Guðs þig blessi,
hafðu þökk fyrir allt og allt.
Guðjón Ólafsson.
sig búskap unz hann hætti og
settist að á Eskifirði og víðar
þar sem hann stuindaði margs
konar viinnu, meðal annars tók
hann að sér um skeið að bera út
póst til Esifcfirðnga. Átti hann
gott reiðhjól og þótti það
skemmtileg sjón að sjá hann
klyfjaðan pósti renna um götuir,
og hiverju, sem honum var trúað
fyrir, kom harm til skila. 1
Lárus var ráðhollur og fals-
laus, og engan rengdi hann fyrr
en hann hafði staðið hann að hinu
'gagmstæða. Hann var því bam í
aðra röndina. En einnig þéttur
fyrir. Órétt gat hann aMrei þol-
að, hvorki gagnvart sér né öðr-
um og kom þar fljótt til vamar.
Þatnniig var þessi elskulegi mað-
ur.
Seinustu ár var hann farinn
að heiisu, en meðan hann gat var
hann að vinna. Iðjuiiaus gat hann
ekki verið.
Um Lárus gæt' ég ritað langt
mál og margiar sögur kann ég,
sem hann bæði sagði mér og
upplifði. Hann hafði sérstaka
frásagna rhæfiieika og var því
víða auifúsugestur. Bn slík upp-
ri’fjun yrði of langt mél, enda til
gangur þessarar greinar ekki sá
heldur að kveðja minn góða vin
og þakka samfylgd, sem var s!5k
að ekki bar neinn skug.ga á.
Á öðrum vettvangi mun Lár-
usar betur minnzt og bíður það
síns tíma. Hann var miér og
mínu fóiki tryggðatröll fram í
daiuða og enn finn ég ylinn
streyma úr hans hJýja handtaiki,
þéttu og alúðlegu og enn er sem
ég heyri róm hans og bles&unar-
orð í ,garð mín og minna.
Hin gömhu kynni gleymast ei,
segir í vlsunni, og satt er það.
Ég veit að vinur minn var
hvíldinni feginn. Hainn bjó sig
vel titt ferðar öruggur um það,
sem við tæki. Hann var í en.gum
vafa uim, hverju skyidi fela fram
tíðina og veit ég að honuim verð-
ur að trú sinni.
Því kveð óg hann nú og þakka
hönum allt, sem hann var mér
og mímim.
Stykkishótoni 16. jan. 1973
Árni Helgason.