Morgunblaðið - 17.04.1973, Blaðsíða 14

14
MORGUNKLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 17. APRlL 1973
Benedikt Gröndal:
Erlendar skuldir verða hálf millj. kr. á
hverja 5 manna fjölskyldu n.k. áramót
Stuttur úrdráttur úr ræðum stjórnarsinna og tals-
manna Alþýðuflokksins við útvarpsumræðurnar
HÉR fer á eftir stuttur úrdrátt-
ur úr ræðum stuðningsmanna
ítjórnarinnar og talsmanna Al-
þýðuflokksins í útvarpsumræð-
nnurn s.l. fimmtudag. Áður hafa
Verið birtar ræður talsmanna
fíjálfstæðisflokksins, þeirra Geirs
ffallgrímssonar og Matthiasar
Bjarnasonar.
Einar Ágústsson utanríkisráð-
herra sagði m.a. að Islendingar
myndu áfram halda möguleikan-
um á samningum við Breta og
Vestur-Þjóðverja opnum, þrátt
fyrir ítrekuð lögbrot þeirra hér
á miðunum. Utanríkisráðherra
sagði að ásamt landhelgismálinu,
þá hefðu varnarmálin verið mik-
ið til umræðu, en vegna þess for
gangs, sem landhelgismálið hef-
ur haft, þá hafi þeim ekki verið
sinnt mjög mikið. Könnun hefði
FRAM er komið frumvarp um
bann við laxveiði í sjó. í greinar-
gerð með frumvarpinu segir, að
þýðingarmikið sé, að stefna ís-
lendinga sé skýr og án undan-
tekninga í þessum efnum. Mik-
III ágreiningur sé í ýmsum lönd-
um um veiði á lax’ í sjó og um
reglur varðar.di slíkar veiðar er
oft tekið aeði hart á erlendum
vettvangi, m.a. í þeim fiskveiði-
stofnunum, sem íslendingar taka
þátt í. Geir Hallgrímsson mælti
fyrir frumvarpinu, er það var til
fyrstu umræðu í efri deild í síð-
ustu viku en auk hans eru flutn-
ingsmenn að frumvarpinu þeir
Steingrímur Hermannsson, Jón
Ármann Héðinsson og Helgi F.
Seljan.
I frumvarpinu er kveðið svo
á, að ef lax veiðist i sjó í veiði-
tæki, sem ætluð séu til veiði
annarra fiska, þá skuli þeim,
farið fram á efnahagslegum á-
hrifum vamarliðsins. Leitað
hefði verið álits NATO um varn
argildi herstöðvanna hér á landi
og reynt hefði verið að fá hlut-
lausa aðila til að meta nauðsyn
varnanna hér. Þá hefði utanrík-
isráðherra rætt við áhrifamenn
i Bandaríkjunum um þessi mál.
Sagðist ráðherra telja, að endur-
sem veiðir, skylt að sleppa hon-
um í sjó aftur. Þá skuli veiði
göngusilungs í sjó hlíta sömu
reglum sem veiði í ósöltu vatni
eftir því sem unnt sé. Ráðherra
sé rétt að takmarka eða banna
veiði göngusilungs í sjó á tiltekn
um svæðum, enda æski veiðinot-
endur eða veiðifélag slikrar frið
unar og sýslunefnd mæli með
henni eða bæjarstjórn, ef veiði
er fyrir bæjarlandi.
Með sama skilorði sé ráðherra
rétt áð banna veið: fiska framan
við árósa, þar ser.i hætta sé á,
að lax og silungur geti veiðzt í
veiðiútbúnað, sem ætlaður sé til
slikrar veiði.
1 greinargerðinni með frum-
varpinu er tekið fram, að það
veiki aðstöðu okkar íslendinga
varðandi þessi mál að hafa i lög-
um okkar undanþáguákvæði, sem
heimili laxveiði í sjó.
skoðun varnarsamningsins myndi
hefjast mjög fljótlega.
Þá ræddi utanríkisráðherra al
mennt um efnahagsmál.
Pétur Pétursson sagðd að á-
stand efnahagsmála væri mjög
slæmt. Hér ríkti ógnvekjandi
óðaverðbólga, sem færi æ vax-
andi vegna rangrar stjórnar-
stefnu. Þar við bættist, að engar
aðgerðir fer.gjust fram vegna ó-
samstöðu í þingliði stjórnarinn-
ar. Þá ræddi þingmaðurinn ýtar-
lega um þingmál Alþýðuflokks-
ins og afdrif þeirra.
Svava Jakobsdóttir sagði m.a.
að það væri athygiisvert, hvað
margt í málflutningi Sjájfstæðis-
flokksins og Haagdómstólsins
bæri ekki saman, svo sem það
atriði hvort Bretar eiga að halda
sig utan eða innan landhelginn-
ar meðan málið er rekið fyrir
dóminum. Ræddi þingmaðurinn
all ýtarlega um málið og sagði
síðan, að þó ágreiningur kynni
að vera innan stjórnarflokkanna
um þetta mál, þá myndi rikis-
stjórnin leiða það fram til sig'-
urs. Þingmaðurinn ræddi að lok
um um félagsleg markmið
vinstristjórnarinnar.
Steingríniur Hermannsson
sagði m.a. að ríkisstjórnin hefði
unnið svo vel að landhelgismál-
inu, að öllum væri ljóst að sigur
væri framundan, ef Islendingar
stæðu saman. Nú vekti hins veg
ar fátt meiri athygli en tilraun-
ir sjálfstæðismanna til að efna
til sundurlyndis um þetta mál.
Vildu sjálfstæðismenn gera ís-
lendinga að tilraunadýri fyrir
þann hóp 32 þjóða, sem fært
hefðu út landhelgi sína.
Þá ræddi þingmaðurinn um
skipulagshyggju og byggða-
stefnu. Sagði hann, að Fram-
kvæmdastofnunin ynni nú að 40
áætlunum á ýmsum sviðum. Sagð
ist hann viðurkenna að verkin
mættu ganga hraðar, en hins veg
ar væri hér um margslungin mál
að ræða.
Þá sagðist Steingrímur hafa
verið andvígur, að gengið yrði
fellt, en hins vegar sagðist hann
viðurkenna, að lítill munur hefði
verið á hinum ýmsu bráðabirgða
úrræðum.
Magnús Torfi Ólafsson mennta
málaráðherra sagði m.a. að hag-
skýrslur sýndu, að nú væri efna-
hagsástandið betra en oftast áð-
Bann við lax-
veiðum í sjó
Frumvarp um breytingu á
lögum um lax- og silungsveiði
ur, og hefði tekizt að halda vara-
sjóðnum digrum, þrátt fyrir
mikia einkaneyzlu. Hins vegar
væri enn ofþensla í þjóðfélag-
inu og myndi svo verða enn um
sinn, enda yrði ekki slíku ástandi
breytt án víðtækra aðgerða, sem
sennilega myndu snerta mjög
marga mjög illa. Þá fagnaði ráð-
herrann niðurstöðunum af sam-
einingarviðræðum flugfélaganna,
sem boða myndu nýja tíma i flug
málum landsins.
Benedikt Gröndal ræddi eink-
um um efnahagsmál og það sem
hann nefndi „hitasóttareinkenni
verðbólgunnar". Sagði Benedikt
að upplausn væri ríkjandi á
sviði efnahagsmála, enda virtust
ráðherrarnir sýna mikið kæru-
leysi við afgreiðslu mála, eins
og þeir byggjust ekki við að
þurfa að bera ábyrgð á hvernig
þau yrðu í framkvæmd. Nú vildi
forsætisráðherra senda hið ó-
trygga þinglið sitt heim til þess
að fá tima til að bræða lið sitt
saman og undirbúa það undir
hina miklu erfiðleika, sem fram-
undan væru.
Þá sagði Benedikt Gröndal, að
erlendar lántökur væru komnar
í algjört öngþveiti. Líklegt væri,
að skuldir við útlönd yrðu orðn-
ar 20 milljarðar um næstu ára-
mót, eða um hálf milljón á
hverja fimm manna fjölskyldu.
Enda væri víst svo komið, að
Alþjóðabankinn neitaði að lána
íslendingum meira fé með eðli-
l'egum hætti, vegna þess hversu
mikið þeir skulduðu á mann.
Garðar Sigurðsson hóf ræðu
sína með árásum á Geir
Hallgrímsson og sagði þá m.a.
að framkoma þess þingmanns
minnti sig á hryllingssögu, sem
hann hefði lesið sem barn. Þá
ræddi Garðar um landhelgina og
uppsögn „ólánssamningsins" og
sagði m.a. í því sambandi, að' ef
Isléndingar töpuðu máli sinu fyr
ir Haag dómstólnum, þá þýddi
það uppgjöf í landhelgismálinu.
Taldi þingmaðurinn að dómurinn
hefði ekkert umboð til að fjalla
um málið.
AIÞinCI
Ragnar Arnalds sagði að gagn-
rýni stjórnarandstöðunnar væri
innantómur áróður þreyttra
manna. Þingmaðurinn sagði að
auðu stólarnir í Haag segðu er-
lendum mönnum allt það, sem
segja þyrfti um afstöðu íslend-
inga. Þá sagði Ragnar, að ef
stjórnarandstöðunni væri þetta
svo mikið kappsmál, þá hefði
henni verið í lófa lagið að flytja
þingsályktunartillögu um það
atriði. Það þýddi þó ekki að gera
héðan af, því að slíkt væri al-
gjör sýndarskapur.
Karvel Pálmason sagði m.a. að
það væri skylda verkalýðshreyf-
ingarinnar að berjast gegn því
ríkisvaldi sem vildi breyta sjálf-
um grundvelli hennar, gildandi
kjarasamningum. Hins vegar
sagði Karvel, að vinstri stjórnin
hefði unnið margt gott fyrir laún
þegnana og vegma þeirnar verð-
mætaaukningar loðnu og mik-
ils magns hennar, sem veiðzt
hefði og gæfi tvöfalt af sér
á við það sem Vestmannaeyja
verstöðin hefði getað framleitt,
þá væri ekki hægt að gera ráð
fyrir öðru, en að kaupmátturinn
myndi enn aukast.
Tillögu um lífeyrissjóð
allra landsmanna
— vísað til ríkisstjórnarinnar
Ósamstaða um stofn-
lánadeildarfrumvarpið
TILLAGA Alþýðuflokksmanna
um lífeyrissjóð allra lands-
manna hefur verið vísað til rík-
isstjórnarinnar. Við síðari um-
ræðuna um þetta mál í Sam-
einuðu þingi tóku allmargir
þingmenn til máls.
Ólafur Jóhannesson forsætis
ráðherra vakti athygli á þvi, að
hann hefði flutt tillögu, sem
gekk í þessa sömu átt þegar
árið 1957 sem hefði verið sam-
þykkt, en síðan þá hefði aðeins
verið skipuð nefnd í málin og
ekkert raunhæft hefði gerzt og
væri nú miklu erfiðara að vinna
að þessu máli en áður, vegna
hins mikla fjölda lífeyrissjóða,
sem síðan hafa verið settir á
laggirnar.
Pétur Signrðsson rakti í stór-
um dráttum hvernig hin ýmsu
stéttarfélög hefðu með samning
um komið sér upp lífeyrissjóð-
um eitt af öðru. Sagðist Pétur
taka undir það með forsætisráð-
herra, að vissulega væri það
mjög viðkvæmt mái, þegar lagt
væri til að þessir sjóðir, sem
náðst hefðu á þennan hátt, yrðu
sá grunnur, sem þeir, sem ekki
hafa lagt sig eftir slíkum sjóð-
um, komi til með að byggja á.
Hins vegar væri það svo, að
ýmsir hópar hefðu ekki aðstöðu
til að semja um slíkt, og sagð-
ist þingmaðurinn telja eðlilegt
að bjóða þeim aðild, að þeim
sjóðum, sem fyrir eru, jafnvel
koma einhverri samvinnu á, svo
sem með því að draga minni og
veikari sjóðina inn í hina stærri.
Ég er sammála fiutningsmönn-
um þessarar tillögu um, að það
sé æskilegt að um meiri sam-
þjöppun gæti orðið að ræða, en
ég tel það ekki neina brýna nauð
syn eins og er.
VIÐ aðra umræðu um frumvarp
ið ufn Stofnlánadeild landbúnað-
arins í efri deild var skilað þrem
ur álitum frá landbúnaðamefnd.
Meirihluti nefndarinnar lagði til
að frumvarpið yrði -samþykkt
með smávægilegri breytingu.
Steinþór Gestsson mælti fyrir á-
liti fyrsta minnihluta nefndar-
innar, sem lagði til, að tekjuöfl-
unarliðurinn einn úr frumvarp-
inu yrði samþykktur og hann
felldur inn í þau lög, sem fyrir
eru. Sagði Steinþór, að ljóst
væri að ekki lægi á að sam-
þykkja aðra hluta frumvarpsins
og aðrir hlutar þess þyrftu nán-
ari skoðunar við. I nefndaráliti
þeirra Steinþórs Gestssonar og
Jóns Árnasonar segir um þetta
átriði á þessa leið:
Sú tekjuáætlun, sem gerð var
um fjárhagsafkomu Stofnlána-
deildarinnar, hefur ekki staðizt
þá áköfu verðþenslu, sem er í
byggingaiðnaðinum. Sú þróun
krefur um hærri fjárhæðir frá
ári til árs til þessa fjárfestinga-
sjóðs eins og annarra. Þar sem
4. gr. frv. gerir ráð fyrir hlið-
stæðum fjáröflunarleiðum til
Stofnlánadeildarinnar eins og
upphaflega var lagður grundvöll
ur að 1962, getum við fallizt á
ákvæði greinarinnar og leggjum
til, að hún verði samþykkt ó-
breytt og felld inn í gildandi lög
um Stofnlánadeild iandbúnaðar-
ins, en að öðru leyti verði ekki
hróflað við gildandi lögum, en
aðrar greinar þessa frv. verði
felldar niður og efni giidandi
laga um Stofnlánadeild landbún-
aðarins, landnám, ræktun og
byggingar í sveitum tekið til end
urskoðunar og afgreiðslu í einu
lagi, þegar frumvörp um þau
efni liggja tyrir og alþingismenn
fá tíma til að skoða þau í heild.
1 áliti annars minnihlutans
Jóns Ármanns Héðinssonar seg-
ir m.a.
Alþýðuflokkurinn telur skyn-
samlegt að endurskoða stjórn-
kerfi landbúnaðarins og e.t.v.
leggja niður einhverjar stofnan-
ir til að gera kerfið einfaldara
og ódýrara. Hins vegar liggja
ekki fyrir upplýsingar um þessa
endurskipulagningu í heild, ó-
ljóst er, hvernig verkefnum land
námsins veiður sinnt, og engar
skýringar liafa verið gefnar á
kostum hins nýja kerfis eða
hugsanlegum sparnaði. Eru það
óviðunandi vinnubrögð að ætla
Alþingi að samþykkja einn þátt
þessa máls án þess að fá að
sjá aðra þætti eða kanna málið
sem heild. Af þeim sökum legg
ég tU, að frv. verði visað til rik-
isst j órnarinnar.