Morgunblaðið - 17.04.1973, Blaðsíða 30

30
MORCUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 17. APRIL 1973
7 0 listamenn í ,Myndlist‘
II. bindi íslenzkrar myndlistar eftir
Björn Th. Björnsson, komið út
ÚT ER komið síðara bindið af
íslenzk myndlist eftir Bjöm Th.
Bjjömsson listfræðing. HannibaJ
VaJdimarsson formaðnr stjómar
Listasafns Alþýðusambands ís-
Jands kynnti bókina á fundi með
biaðamönnum i gær og gat þess
að á sínum tíma þegar Lista-
safn AJþýðusambandsins var
stofnað með málverkagjöf Ragn-
ars Jónssonar í Smára, hefði
Ragnar jafnframt beitið að
greiöa kostnað við ntgáfu
bókar um islenzka myndlist og
hér Jægi hún fyrir. Ragnar gaf
Listasafni Alþýðusamiiandsins
140 málverk á sínum tíma en nú
telur safnið um 200 verk.
Bjöm Th. Bjömsson ætlaði í
fyrstu að hafa bóldna í einu
bindi, en þegar á reyndí var
verJuð það viðamikið að voniaust
var að koma efnimi fyrir i einu
bindi svo vel færi. AIIs er fjallað
mn 70 listamenn í báðum bind-
unum og nær það aJIt að þeim
mönnum sem nú teljast í fuJlu
starfi.
Fyrrta böndið af 1101™ íslenzk
myndlist hófst á inngangskafla
um aimúgaiistamenn á 16., 17.
og 18. öld, en meginefnið með
Sænaundi Magnússyni Hólm og
öðrum sem iifðu fram á 19. öld-
ina eða störfuðu alfarið á þeirri
öld. Síðan viar rakin saga braut-
ryðjendanna á þessari öid,
Þórarins, Ásgrims, Kjarváls
Jóras Steíámssonar, Muigigs
og íleiri, em síðam tekmiir fyr-
ir þeir seon fram komu eða
létu veruiega tál sín tiaka fyr-
ir 1930. AIJs fjailaði fyrsta bind-
ið um 35 listamenn á þessu
skeiði.
Annað bindið af Islenzkri mynd
list hefst með umbrotunum und-
ir og um 1930, átökunum í List-
vinafélaginu, mótmælasýning-
unni í Landakoti og þeirri nýju
kynsJóð raunsærra expression-
ista, sem þá kvaddi sér hljóðs.
Þar eru fremstir í flokki þeir
Snorri Arinbjamar, Þorvaldur
Skúlason, Gunnlaugur Scheving
og Ásmundur Sveinsson. Síðan
tekur við kafli sem höfundur
nefnir: Tveir ljóðrænir expressi-
onistar og fjallar um þó Jón Eng
iltjerts og Jóhann Briem. Málar-
ar í miðið heitir kafli um list
Jóns Þorleifssonar á árununa eft-
ir 1930 og um Svein Þórarins-
son, en síðan taka við málararn-
ir Kristinn Pétursson og Kristj-
án H. Mágnússon. Þrír frásagnar-
legir natúralistar heitir kafli um
þá Eggent Guðmiundsson, Hös-
Björn Th. Björnsson
kiuJd Bjömsson og Freymóð Jó-
hannsson, en sdðan er iangur og
ítarlegur kafli um Sigiurjón Ól-
afsson myndhöggvara. „Lista-
mainnadeilan“ 1942 er heiti næsta
kafla, en þar eru rakin átökim
miJli Bandaiags islenzákra lista-
manna og Mennitamálaráðs,
listaverkakaup hins opinbera,
„Gefjunarsýningm" og bygging
Listamiannasikálamis. Þá fjaJlar
höfundurinn um Fjórar erlendar
listaJíonur, þær Karen Agnete
Þórarinsson, Gretu Bjömsson,
Barböru Ámasom og Tove Ólafs-
som. Tekur þá við röð stuttra
þátta um 10 menm á ýmsama svið
um myndlistar, teiknarana
Tryggva Magnúisson og Bjöm
Bjömsson, staðar- og a'iþýðumál
ara, svo sem GSsla Jónissom og
Jón Hróbjartssom, um menm sem
höfðu mymdlistina að hjástarfi,
svo sem Magnús Jónsson pró-
fessor og Jón Jónsson Ásgrims-
bróður, og myndhöggvara, Mar-
tein Guðmundssom og Gunnfríði
Jónsdóttur.
Inn á mMM er sikotlið köfilum
um Kst ýmissa frumiherjanma
eftir 1930, og hún þanmig sett í
sögulegt samhemigi viið ammað.
Þar eru tielanir að nýju u-pp
þættir þeirra Ásigríms, „eimibú-
ams í Hmitibjörgum", Jóms Stef-
ámssomar og Kjarvails, fraim til
andláts þeirra, hvers um sig. Þá
takia emn viið lanigir og ítarilegir
kafJar um Nín/u Tryggvadóttur
og Svavar Guðmasom, og nær rlit-
ið þannig til þeirra timamóta.
sem markast af Septem'bersýn-
iniguinmi, þeigar mý kynslóð í list
okka-r kvaddii sér enm hiljó'ðs.
I II. bindimu er, eáms og í hinu
fyrra, fjaiJað um $5 íslenzka
listamenn á timaibiil'miu, þótt á
marga ffleiri sé drepiö. Það er
hims vegar mum sitærra, 331 bls.
og myndir í þvi 284. Bitiniu fyíig-
ir loks nafmasikrá um bæði bimd-
im. 1 áiskriftiareimitökiuim er skrá
um. þá, sem gerzt hcatfa stofn-
emdur Liisitasatfns Al'þýðusam-
bands Isiands með ásikr'tft si'nni
aö ritiinu.
Bókin er premtuð í Vikimigs-
pirenti. Prentmót h.f. gerði
myndamót, Bó'kfeill h.f. batft, er.
S'karpihéðimm Haraldsisom tók
flie®ta.r lljósmyndir liataverkamna
3 bókimnli.
SaimeigánJega eru bæði bindi
ritsins íslenzk myndlist því nær
sex bundruð blaðsdður, og mynd-
imar 520.
Um. 1400 miamms eru ásikri femd
ur að bókiomi og kostar hún 339Ö
kr., em 'bæði bindin 5650 kr. Af-
hend'imig bókarinmar hefst 18.
apríl, em Bókaibúð MáJs- og
menmfmigair ammatsit dreiflimig'u bók
arimnar.
Sextán málverk
Steinþórs seld
MÁS,\ j'. R K \«ÝNING Steinþórs '
Eiriksse ,r<r frá Egilsstöðum,
sem er aií H amragörði im, Há-
vallagötu 24, hefur verið mjög
fjölsótt. Á sýningunni ern 24
máJverk og hafa 16 þelrra selzt.
Sýn'.ng Steinþórs verður opim
til 23. apiril. Hún er opiin kl. 14—
20 ú rúmiheligum dögum, en kl.
14 t l 22 aðra daga.
Þetta hús stendur við Kirkjubæjarbraut, og lenti undir ösku áður en úr því tókst að bjarga.
Nú nýlega var hins vegar grafið niður á það, og búslóðinni bjargað út úr húsinu. (Ljósm.
MbJ. Sigurgeir.)
Gosið aftur að aukast
Vestmannaeyjum í gær.
Frá Sigurgeiri Jónassyni.
GOSIÐ hér í Eyjum hefur far-
ið vaxandi undanfarna tvo daga
eftir að það lá niðri að mestu
Belgía;
Togaraeigend-
ur að ókyrrast?
FÉLAG belgískra togaraeig-
enda kom saman tii skyndifund-
ar í gærmorgun til að ræða
ástandið á fiskimarkaðinum sem
komið hefur upp með löndun ís-
lenzkra togara í Oositende, að
því er segir í skeyti til Morgun-
blaðsins frá fréttaritara þess í
Briissel. Segir þar ennfremur, að
belgískir togaraeigendur óttist
það nú umfram allt, að önnur
lönd í Efnahagsbandalaginu
hætti að kaupa fisk frá Belgíu
ef landanir íslenzkra to\y.ra
verða heimilaðar áfram í Oost-
ende.
Eimrnig kemuir hér til, að þessir
sömu aðilar telja að miklar lamd-
ainiir íslenzkra togara í Oositiende
jmmi hafa óheMlavænleg áhrif
fyrir þá hviað verðlag smertir. Er
talið líklegt að togaraeigendiur
o| aðrix hlutiaðeigendur miuni
senda viðræðumefnd til Islands
til að reyna að komast að siam-
komulagd við íslenzka aðlila um
fnamtíðarskipan á lönd'tm ís-
lenzkra togara í Belgíu, segir í
skeytimu.
Bæjarútgierðartogariinin Þor-
kell máni á'tti að landa í Oost-
ende í gærmorgun, en siam-
kvæmt þessari frétt .neituðu tog
araafgneiðsiumenm í höfninní að
losia togarann fyrr en línurnar
hefðu skýrzt varðandi liandanir
íslenzkra togara í Belgíu. Þó var
gert ráð fyrir ,að löndun úr Þor-
keli mána gæti farið fnam í dag.
Vegma þessiarar fréttar sneri
Morgunblaðóð sér til Þorsteins
Amalds, framkvæmdastjóna Bæ-
arútgerðar Reykjavíkur.
Þonsiteimn sagði, að alrangt væri
að löndunarbann hefði verið sett
á Þonkei márna í Oositende í gær-
rnorgun, bæjarúitgerðimni hefðu
ekki borizt neinar fregnir um
slikt, en Ólafur Einarsson, full-
trúi í sendiráðinu í Brússel ásamt
öðrum fulltrúa BÚR væru í
Oostende og hefðu fylgzt þar
með þróun mála og gætt hags-
muna bæjarútgerðarinnar. Hið
rétta væri, að fregnir hefðu bor
izt af þvi, að f jórir belgískir tog
arar hefðu komið inn til löndun-
ar í gær, og þess vegna hefði
Bæjarútgerðin ákveðið að fresta
löndun úr Þorkeli mána til að
hafa ekki áhrif á sölur belgísku
togaranna og höfðu í því fulla
samvinnu við belgíska togaraeig-
endur. Hins vegar landar Þorkell
máni í dag í Oostende, og bafa
ekki borizt neinar fregnir um að
fyrirstaða sé á þvl.
Ekki er ósennilegt að einhver
hluti aflans úr Þorkeli mána
fari yfir á Þýzkalandsmarkað til
neyzlu. Er þar með sýnt, að ekki
er hægt að hindra sölu á íslenzk-
um fiski á meginlandi Evrópu
með löndunarbanni í Cuxhaven
og Bremerhaven, því að ekkert
getur meinað íslenzkum togur-
um að landa í Oostende — sam-
ið hefur verið um fiskveiðar
Belga innan íslenzkrar landhelgi,
og öll viðskipti landanna eru með
eðlilegum hætti.
nokkra daga í sl. viku. Er gosið
núna stöðugt og öskumyndun all
mikil, og viðbúið að talsvert ösku
fall verði yfir bæinn, breytist
vindátt í suðaustan. Eins er nokk
ur hraunmyndun og gígarnir
tveir sem nú eru opnir hlaða tals
vert upp í kringum sig. Rennsli
er þó eftir sem áður aðallega
undir hrauninu.
d
Gamli Flakkarinn er einnig
tekinn að hreyfast. Hefur hann
farið um 40 metra frá því um
mánaðamót er síðasta mæling
var gerð og nú mun láta nærri
að hann fari 3 metra á dag.
Flakkarinn stefnir í norðnorð-
vestur — á innanverða vikina,
sem svo er kallað og á eftir 200
metra i sjó. Er nú unnið að því
af fulilium kratfiti að leggjia veg
frá Miðstræti upp á hraunbrún-
ina og út á hraunið fyrir neðan
Flakkarann. Stendur þar til að
hefja kælingu í von um að
hindra frekari framrás fjallsins
í stefnu á Klettsnefið. Eins er
gert ráð fyrir að hefja kælingu
af pramma við hraunrana sem
stefnir fram á móts við Kletts-
nefið, og einnig er í ráði að
Vestmannaey hefji hraunkæl-
ingu á Scima svæði.
Annars er nú verið að fækka
mannskap hér í öllum deildum
björgunarstarfans með hliðsjón
af komandi páskahelgi, og verð-
ur því líklega óvenju fátt um
manninn hér i Eyjum næstu
daga.
Unnið hefur verið að því að hreinsa Heimaveginn, og er þar
sums staðar búið ar hreinsa niður á malbik, eins og sjá má.