Morgunblaðið - 09.05.1973, Qupperneq 17

Morgunblaðið - 09.05.1973, Qupperneq 17
16 MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 9. MAl 1973 iHroguitiritafttfe hf. Árvakur, Reykjavlk. Haraldur Sveinsson. Matthias Johannessen, Eyjólfur Konráð Jónsson. Styrmir Gunnarsson. Þorbjörn Guðmundsson. Björn Jóhannsson. Árni Garðar Kristlnsson. Ritstjóri og afgreiðsla Aðalstraeti 6, slmi 10-100. Auglýsingar Aðalstræti 6, slmi 22-4-80. Askriftargjald 300,00 kr. á mánuði innanlands. Otgefandl Fra m kvæmdastjóri Ritstjórar Ritstjórnarfulltrúl Fréttastjórl Auglýsingastjórl I lausasðlu 18,00 kr. eintakið. FUns og skýrt hefur verið frá í Morgunblaðinu, hef- ur hlutverk blaðsins nokkuð komið til umræðu á lands- fundi Sjálfstæðisflokksins, sem nú er haldinn. Formað- ur þingflokks Sjálfstæðis- flokksins, Gunna-r Thorodd- sen, hefur lýst því yfir í ræðu um eins og oft vill verða. En af þessu tilefni er ástæða til að benda á, að það var undir forystu Bjama Bene- diktssonar, þá ritstjóra Morg- unblaðsins, sem Morgun- blaðið hófst handa um að skýra eins hlutlaust og unnt er frá umræðum á Alþingi marki. Það er m.a. þess vegna, sem svo ágætt sam- starf hefur alltaf verið milli flokksins og Morgunblaðsins, því að þessir tveir hornstein- ar eru undirstaða allrar starf- semi blaðsins. Morgunblaðið og Sjálfstæðisflokkurinn hafa því fengið styrk hvort af öðru, en rætur flokksins og blaðsins eru lýðræði og frelsi. Morgunblaðið hefur viljað stuðla að opnu, frjálsu og þar með betra þjóðfélagi og mun ekki draga í land á því sviði. Þvert á móti hlýtur það að vera skylda stærsta blaðs landsins við íslenzku þjóðina að gera sterkari kröf- ur til sjálfs sín um frjálsa blaðamennsku og opnara þjóðfélag. I>að er í samræmi við lýðræðishugsjónina, sem er í senn leiðarljós bæði Sjálfstæðisflokksins og Morg- unblaðsins og takmark. Eng- HLUTVERK DAGBLAÐS á landsfundi, að talsverðrar gagnrýni gæti hjá þing- mönnum Sjálfstæðisflokks- ins með þá afgreiðslu, sem þeir hafa hlotið hjá Morg- unblaðinu og verulegur mis- brestur sé á, að tillögu- gerð þeirra og ræðum séu gerð skil í Morgunblaðinu. Blaðið hlustar á slíkar radd- ir og telur það vera í sam- ræmi við stefnu sína og það andrúm, sem það hefur reynt að stuðla að í íslenzku þjóð- lífi, að slíkar raddir heyrist, enda þótt sitt sýnist hverj- íslendinga, enda geta lesend- ur blaðsins treyst því, að það sem í þingfréttum segir, sé undanbragðalaus sannleikur. Ennfremur er ástæða til að benda á, að hlutverk dag- blaðs, annars staðar en í ein- ræðisríkjum, er að skýra les- endum sínum eins satt og rétt frá því, sem gerist í þjóðlíf- inu og unnt er. Þetta hlut- verk er aðalsmerki frjálsrar blaðamennsku. Sjálfstæðisflokkurinn hef- ur frelsi og lýðræðislega hug- sjón að grundvelli og tak- um kemur til hugar, að gagn- rýni formanns þingflokks Sjálfstæðisflokksins beinist að þessu sjálfsagða starfi Morgunblaðsins. Hitt er svo annað mál, að þingmenn Sjálfstæðisflokksins eru vafa- laust misjafnlega ánægðir með blaðið eins og aðrir, sem að því standa, en vonandi missa þeir ekki sjónar á höf- uðmarkmiði dagblaðs í nú- tímaþjóðfélagi, þrátt fyrir það. Að lokum er ekki úr vegi að minnast á orð Valtýs Stefánssonar, sem hann við- hafði eftir langan og merkan starfsdag og birtist í bókinni „Með Valtý Stefánssyni“. Hann segir, að í einu fyrsta blaðinu, sem þeir Jón Kjart- ansson gáfu út, hafi verið fjallað um hlutverk blaðanna og hafi aðaláherzla verið lögð á „að greina frá því, sem er að gerast hér og erlendis, skýra lesendum sínum sem fljótast og gleggst frá öllum þeim atburðum, er nokkru varða og þeim straumum í viðskiptum og menningu þjóðanna, er nokkru máli skipta“. Síðan bendir Valtýr Stefánsson á, „að blöðin eigi að vera sjálfstæð“, og í lok leiðarans er komizt að orði á þá leið, „að rórill pólitískra flokka sé sjálfstæði blaðanna óviðkomandi“. Á þessi orð er ástæða til að minnast nú. í þessum anda mun Morgunblaðið halda áfram að starfa og vonast til þess, að ekki sízt Sjálfstæðis- flokkurinn, flokkur frelsis, lýðræðis og mannhelgi, krefj- ist þess beinlínis af málgagni sínu að það starfi í þessum anda. ÚTÚRSNÚNIN GUR ÞÓRARINS ¥ gær heldur Þórarinn Þór- * arinsson því fram í for- ystugrein Tímans, að þar sem Morgunblaðið hafi birt at- hugasemdalaust greinargerð Finnboga Rúts Valdemars- sonar um málflutning fyrir Haag sé það sönnun þess, að Morgunblaðið, Sjálfstæðis- flokkurinn, Jóhann Hafstein og Gylfi Þ. Gíslason hafi fall- izt á þær röksemdir þessa fyrrverandi þingmanns Al- þýðubandalagsins, að samn- ingurinn frá 1961 væri „nauð- ungarsamningur“. Þórarinn Þórarinsson er svo heltekinn af Prövdu-sjónarmiðum í blaðamennsku, að honum dettur ekki í hug að nokkurt dagblað birti sjónarmið, sem það sjálft er andvígt Skömmu áður en Einar Ágústsson, utanríkisráðherra, fór í sína fyrstu för til Bret- lands vegna landhelgismáls- ins spurðist Jóhann Hafstein fyrir um það í landhelgis- nefndinni, hvort ríkisstjómin liti svo á, að samningurinn frá 1961 væri „nauðungar- samningur". Þessari fyrir- spurn svöruðu bæði Ólafur Jóhannesson og Einar Ágústs son neitandi og á það hlýddi Þórarinn Þórarinsson. Kjarni málsins er sá, að fulltirúi SFV í landhelgisnefnd telur að mæta eigi í Haag. Forsendur hans fyrir því skipta ekki meginmáli. Grikkland: Beinast mótmælin gegn herforingjastjórninni — eða finnst Grikkjum bara tímabært að breyta til? EFTIR JÓHÖNNU KRISTJÓNSDÓTTUR Síðustu atburðir í Grikklandi, það er yfirlýsing eins af mörgum fyrr- verandi forsætisráðherrum landsins, Konstantíns Karamanlis, hafa kom- ið róti á margra hugi. Karamanlis lét af völdum eftir að flokkur hans beið ósigur fyrir u.þ.b. 9 árum og siðan hefur hann verið búsettur í Frakklandi. í yfirlýsingun-ni hvatti Karaman- lis til að Konstantín konungur yrði kallaður heim og aftur yrði komið á þingræði i landinu. Viðbrögð her- foringjastjómarinnar voru að sjálf- sögðu þau að banna útgáfu blaðsins, sem prentaði þennan boðskap Kara- manlis en þá hafði verið dreift nokkrum þúsundum eintaka af blað- inu. Um Karamanlis hefur verið sveip- að rómantiskri hulu, eftir að hann hvarf frá Grikklandi. Hann hefur þótt manna líklegastur til að taka við forsætisráðherraembætti, eí her- foringjastjórnin færi frá. Eru ýmsir þeirrar skoðunar að gríska þjóðin myndi una vel ef Karamanlis tæki við stjómartaumum. Á þetta mat skal svo sem enginn dómur lagður að sinni, en fjallað nokkru nánar um gang mála í Griikklandi. Ólga innan háSkólanna víða í landinu hefur verið blásin upp í er- lendum fjölmiðlum, sprengjutilræði og fleira sem gerzt hefur; og allt er i * y Ifwvm Georges Papadoupolos. þetta sagt sýna vaxandi andstöðu gegn herforingjastjóminni fyrir ólýð ræðislega stjómarháttu. Það er vissulega rétt, að Grikk- land hefur færzt verulega frá sam- félagi Evrópuþjóða þessi síðustu sex ár. Og það er sjálfsagt rétt, að herforingjastjórnin nýtur takmark- aðra vinsælda meðal þorra manna. En þá afstöðu ber þó að skoða í ljósi þess, hverjar eru almennt skoð- anir Grikkja varðandi stjómendur iandsins, hverjir sem þeir eru. Það er nokk sama, hvort hann heitir Karamanlis, Kanellopolos ellegar Papadoupolos; sá sem stjómar, Grikkir una aldrei lengi og sam- fleytt við sömu stjórnendur. Þeir hafa alltaf uppi gagnrýni á ríkjandi stjóm og undanfarna áratugi hefur lýðræði ekki verið í Grikklandi, hvað sem andstæðingar herforingja- stjórnarinnar vilja vera láta. Og þar var ríkjandi óeðlilegt og spilit ástand, löngu áður en herforingj- amir hrifsuðu til sín völdin. Nú er ekki beinlinis svo að skilja, að ég sé að mæla einræðisstjómum bót. En mér eir altént minnisstætt, hvernig ástandið var í Grikklandi, veturinn, sem herforingjastjómin tók völdin. Ég var þá búsett í Aþenu. Kosningar voru fyrirhugað ar. Það var haft fyrir satt, að Mið- samband Georges heitins Papandreu myndi vinna stórsigur. Engu að sið- ur virtist vera mikill innbyrðis ágreiningur í röðum Miðsambands- ins. Og ekki varð sonur gamla Pap- Georges Papandreu. andreu, Andreas, til að bæta stöðu flokksins. Hann gaf yfirlýsingar þvers og kruss, sem jafnan rákust á við það, sem hann eða aðrir tals- menn floikksins höf ðu sagt daginn áð ur. Og slíkt er raunar dæmigert fyr ir gríska póiitik. Menn meta jafnan grisk stjómmál hér uppi á Islandi eftir einhverj- um þekktum lögmálum er hér ger- ast og ganga. En athuga ekki, að Grikkir eru eins óiíkir okkur og dag ur er nóttinni. ERLEND TÍÐINDll MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 9. MAÍ 1973 17 ÍSLAND 0G ÚTFÆRSLA LÖGSÖGU NÝJA SJÁLANDS FYRIR nokkru skýrði land- búnaðar- og fiskimálaráð- herra Nýja Sjálands frá því að i athugun væri hvort færa bæri fiskveiðilögsögu lands- ins úr 12 milum í 200 mílur. I því sambandi ritaði F. M. Auburn lektor við lagadeild Auklandsháskóla, eftirfar- andi grein í blaðið The New Zealand Herald. Sem stendur er Landhelgi Nýja Sjálands þrjár sjómil- ur frá grunniiínum, sem loka fjörðnm og flóum, en fisk- veiðilögsaga náu sjómíiur tii viðbótar. Segja má að iandhelgis- og fiskveiðiilög'sögulögin firá 1965 felli inn í landsJögin ríkjandi reglur samkvæmt alþjóðaiög- um. 200 mílna fiskveiðilög- saga væri hreint frávik frá hefðubundnum reglum á þessu sviði. Hafið suður og austur af Nýja Sjálandi geymir senni- lega auðugus'tu ófuilnýttu fiskiimið heimeins í dag, en aðgerðir fiskiflota Sovétríkj- anna og Japans að undan- förnu benda til þess að þang- að megi vænta mjög aukinn- ar sóknar. Á tímabilinu febrúar til mai 1972 vár 10 þúsund tonna sovézkt frysti- og móð- urskip með tíu fiskibáta á miðunum við Campbellleyju suður aif Nýja Sjálandi. Áður en árið var liðið voru kamnir þangað um 100 japanskir bátar. N ý- S j álendiin gar telja út- færsilu fiskveiðilögsögunníur ekki naiuðsyndega til verndar inolend'uim fiskiðnaði, heidur tii að vernda fiskstofna og tryggja framtiðarveiðair alira ríkja. Það sem ekki hvað sizt hvetur stjóm Nýja Sjálands (tdil að kanna möguleika á út- færsltu fiskveiðilögsögunnar í 200 milur er vaxandi stuðn- ingur um alilan heim við 200 mílna verndarsvæðd út frá ströndum Suður-Ameríku. Bandiarikln vlrðasit eiga erfiitt með að viðurkenna þann möguleika að þau hafi ef tffl Viilil nú þegar tapað 200 mMna deiiunni, en enduirteknir ósigrar Bandaríkjanna eins og útfærsla viið Argen'tinu ár- ið 1966 og BraisiMu 1970, benda til þess að Suður- Ameríkulöndiin séu að sigra. ÍSLENZKA tJTFÆRSLAN Mál Islands horfir nokkuð öðru vlsd við. Það land tók sér 50 mídna fi'skveiðilögsögu frá 1. september 1972. Islend- ingar haWa því fram að 90% heildarútflutniings þeirra séu fiskafurðir. Þair segja að þegar sé um ofveiðii að ræða á ýsu og sáld, að mjög hafi gengið á þörskstofraiinn og að vemdunaraðgerðk’ séu svo bráðnauðsynlegar að þær geti ekki beðið ákvörðunar hafréttarráðstefnunnar, sem haida á i lok þessa árs. Hinn 14. april 1972 leituðu Bretar till AJþjóðadómsinis i Haag með fiskveiðddeiliuna við Islendinga, og héldu því meðal annars fram að krafa ísdendinga um 50 miilna lög- sögu ætti ekki við nein al- þjóðalög að styðjast. í júnd 1972 fyl'gdu Vestur- Þjóðverjar þessu fordæmd Breta. Bf dæma má eftir nið- urstöðum fyrra „þorskastríðs ins“ miillli Breta og ísdend- inga, má reikna með að málaleitanir Breta og Vest- ur-Þjóðverja berd ekki áirang- ur nú. Það er sérstaklega athygl- isvert að ísliand hefur tekið upp samviinnu við önnur ríki, sem hafa í hyggju að færa út liandhelgi sina eða fiskveiði- lögsögu. Verðd mál Islands fliutt fyr- ir Ailþjóðadómstóinum, ferag- Lst þar fordæmd varðandd svipaðar kröfur annarra rikja. Hins vegar má ved vera að yfirstandandli samniniga- viðræður miMi þessana aðiia leiði til sérstakra sanminiga fyrir brezka og vestur-þýzka fisiklimenn, sem jaínframt væru verudegur stuðniingur við málstað ísiands. MENGUNARLÖGSAGA Athygiisverð eru lög, sem sett voru í Karaada árið 1970 og mdða að því að fyrir- byggja maragun íshafsáns. Samkvæmt þessum lögum fær Kanada 100 mílna meng- unarlögsögu, og hefur lögun- um verið harðlega mótmælt í Bandaríkjumum, þar sem tallið er að þau takmarki al- þjóðarétt tdl sigffinga á út- höfuim. Benda ber á aö kanadiisiku lögin eiga rætur að rekja til óánægju og von/brigða í sam- bandi vdð þróun hafréttar- mála á aJlþjóðavettvangi, og þá sérstaklega till ófuillnægj- andi árangurs mengunarráð- stefnunnar í Brúissel árdð 1969. Ramadisku lögin hafa sér- staka þýðdeigu fyrir ástandið í flisikliirraálium Nýja Sjálands nú. Þótt segja megá að þegar lögin voru samþykkt hafi þau átt ffiitla beina stoð í alþjóðalögum, virðist nú sem útfærsla lögsögunnar njóti mun meini stuðniiirags. Lagt hefuir verið tffl að Kanada kannii möguleáka á eimihidða útfærslu lögsögu í nýjiu formi, sem nefna mæittt „alþjóða fiiskvemdarsvæði" í samræmi við tffldögur Bandaríkjanma um ailþjóða- eftirliit á vissum Landsvæð- um. Inrnan 200 milna liögsögunn- ar fengju engdr að veiða nema með sénstökum heim- ffldum ný-sjálenzkra yfir- valda. TiiganigU'rinn væri sá að vemda fiskstofneíia fyrir framttðina. Verðd virku alþjóða-fisk- verndunaTnáði komið á, félil- ist Nýja Sjáland á að fela ailþjóðanefnd vemdundma, ef önnur ríki gerðu það eimmig, og með þvd skddlyrðd að Nýja Sjáland nyti forréttSinda sem viðkomandi stnandríki. Þessi tiifflaga útfflökaði ekki fisikiifliata Sovétríkjanna og Japams, en haft yrði eftlirliit með þeim. Þá sameinar tiil- lagan þýðingarmestu atriðin í aðgerðum íslands og Kanada. Taliið er að útfærsla í þessu formi eigi stoð í þró- un aliþjóðailaga að undan- förnu. Mér enu líka í minni verkföllin, sem voru i Grikklandi þennan vet- ur. í Aþenu voru stéttimar í verk- falli sín hvern daginn, ekki ósvip- að og verið hefur á Italiu um langt skeið. Það voru farmar mótmæla- göngur og það var kveikt í bfflum og það kváðu við sprengingar. Það vair ósköp lítið skrifað um þetta í erlend blöð. Kanellopolos sagði aí sér. Við tók utanþingsstjórn und- ir forsæti Paraskevoiousar nokkurs. Það virtist enginn vita almennilega hverju va.r verið að mótmæla, hins vegar var haft fyrir satt, að kóng- urinn væri að undirbúa kosninga- svik, því að hann gæti ekki hugsað sér að Georges Papandreu, erkióvin ur hans frá fyrri tið tæki við for- sætisráðherraembættinu. Menn voru teknir fastir í strætisvagni af því að þeir höfðu hvisdað eitthvað dónalegt um konungsmóðurina eða látið ein- hverja þá skoðun i ljós, hvar þeir sátu á tavernu og kneyfuðu úsó, að þeir væru á móti hinu og þessu. Þetta ástand breyttist eftir að her foringjastjómim tók við. Hún hefur vissulega verið seinheppin í ýmsum ráðstöfunum sinum og aðgerðum. Og eklki al'ltaf gripið =kynsamlega á mál unum. En ætíli Grikkir myndu vilja það? Þeir hefðu þá engu til að mót- mæla. Og það eru þeirra ær og kýr að mótmæla, þrasa, rökræða. Þeir eru kannsiki orðnir þreyttir á her- forimgjastjómimni. Bn ekki henni sem slikri. Þeir væru líka fyrir lönigu búnir að tjá andúð sína á stjóm, sem Papandreu gamli hefði stjómað. Eða kón-gsi hefði sett putt- ann í þetta. Þeir vilja hreyfingu í pólitikinni. Og láta óánægju sína í Ijós. Þeim finnst einfaldlega tóma- bært að breyta til. Það myndi svo sem ekki saka, þótt ámóta stjóm tæki við. Þeir vilja breytingar og það fyrr en síðar. Þar liggur hundur inn í grískri þjóðarsál grafinn, hvort sem „vestrænum lýðræðissinnum" ffikar betur eða veirr. JÓHANN HJÁLMARSSON ^STIKUR Ferðadagbækur Thorkilds Hansens UM ferðadagbækur Thorkilds Han- senis hefur verið sagt að þær séu nýj- ung i döniskum prósaiskáldsikap. Fyrsta bókin í þessum fflokki er Pausesignaler (1959), sem fjalliar um ferðalög um Evrópu og Norður- Afriku á árumuim eftir stríð; sáðan kemur Syv Seglsten (1960) um leið- angur tffl Araibíu og En kvinde ved en flod (1961) um leiðangur tffl Egyptalands. Heimild'arSkáldsagan Jens Munk (1965), eitt kunnaista verk Thorkilds Hansens, f jaliar eiinis og nafnið bend- ir til um landkönnuðinn og sæfarainn Jens Munk. En í fyrra kom út ný íerðadagbók eftir ThorkiSd Hansen, sem niefnist Vinterhavn. Nye rejse- dagbþger. Útg. Gýldendal. Viniter- haivn nefniiist sá stiaður við Churchill River i Kan'ada, þar sem Jens Munk varð að yfirgefa skip sitt veturinn 1620 efitir að meiri hlutlí áhaifnariinn- ar hafði orðið sikyrbjúg að bráð. Með Thorkild Hansein í þeiim Mðangri, sem Viniterhavn greinir frá, var rit- höfuniduriinn Peter Seeberg. Þeir féiagar fundu höfn Munks sumarið 1964, en eftir að Seeberg var fairinn heim tiil Danimerkur hélit Hanisen sömu ieiið um Hudsons Bay og Munk hafði sigllt áöur. Síðan fór Thorkild Hansen sjóleiðis heim gegmum Hud- sons Straiit og yfir Atiiamtshaf. Frá þessu öffliu siegir Vinter havn. Bókin hefur fræðiilegt gildi, hún iýisir merk- um a'thugunjum, en styrikur hennar er ekki síst hin Mfandi og s'káldiega innisýn. Thorkffld Hansen tekst í þess- ari bók einis og öðrum ferðad'aigbók- um sínuim að veita lesandanum hiuit- deffid í skálidiiegri reynisiiu, sem er stundum í ætt við ljóð í lausu máli. Thorkild Hamsen er lagið að skapa dramatisikt og stundum seiðmagnað andrúmsloft þótt hann sé aöeiras að segja frá hversdagstegum h'iutum. Tveimur gömlum veiðimönnum við ChurchiJI Riiver, þeim Borge og Batize, er lýst með þaim hætti að lesandinn getur naumaist þeikkt þá betur. Fieiri koma við sögu í Vinter- haivn, Mynd fólks og umhverfis verð- ur skýr í húga lesandianis, en að sjálif- sögðu er það Thorkilld Hancsen sjálif- ur, höfundur hinna amnáluðu þræla- bóka, sem biirtisit í skæruistu ljósi. Hann hefur umium af að fá sér viiskí- glas á kvöldln að loknu erfiðu daigs- verki og Miusta á aðra tala. Hann miinndr um marigt á höfunda Istend- ingasaigna, klæðést ekki dómara- skikkjiu, heldur lætur sér nægja hlut- verk ammálaritaramis og skálidsims. Dagbókarformið veiitir rithöfundd mikið svigrúm, en það er aðedns þjiállfuð hönd, sem veldur því. Oft verða þeisisii dagbókarblöð eins og sjálllfstseðar sögur, sem greina frá mikllum árlögum, einis og til dæmis ævl hins dularfulíla Borges. Jens Kruuse hefur komiist þamndg að orði, að Thorkilld Hansen Ijúki upp ókunn- um heirni hinis imnri manms í ferða- daghókum sínum. Um aifflar góðar dagbækur má segja hið sama. En ég efaist um að margar dagbækur lýsi í senn jofn vel hinum úthvarfa og hiimu innhverfa og ferðadagbækur Thorkfflds Hansens. Hann lýsir nátt- Thorkild Hansen úrunni eins og ililfandi veru. Ekkert er hversdagstegt í ferðadagbókum Thorkllds Hamsens. Lifinu á ýmsum stöðum við Hud- sons Bay lýsir Thorkild Ha nsen með glöggum augum gestsins. 1 Chester- field hiittir hann gamla estkimóakonu, Taiutungi að naini, sem sýnir honum mynditr, sem hún hefur mótað í stein. Þetta er blláfátæk kona. AOt, sem hún gerir, fær m'i njagripaverslun í Chur- chiffl fyriir liítiinn pening, en selur vinnu henn'ar aftur fyrir margfalt hærra verð. Þannig nter „siðmenn- tngin" um aillair jarðir. Af fráisögmum Tharkiidis Hansens að dœma eru eskimóaimir við Hud- sons Bay dæmdiir till að li'fa í f'átækt. Að sögn Le Pére Duchairme, kaþólsks prests í Eskiimo Poitnt, eru þeir und- iirakaðiT af hinni ka.nadisku valda- stétt, meira að segja mál þeiura er bamraað í skóium.

x

Morgunblaðið

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.