Morgunblaðið - 16.05.1973, Blaðsíða 1

32 SlÐUR
110. tbl. 60. árg.
MIÐVIKUDAGUR 16. MAÍ 1973
Prentsmiðja Morgunblaðsins.
Geimfarar í
Skylab til
að gera við?
Kennedyhöfða, 15. maí. AP.
BANDARlSKA geimvisinda.stofn
vmin (NASA) hngleiðir þann
möguleika að senda geimfara
Skyiab 1 á stutta eftirlitsferð til
þess að finna leiðir til að lag-
færa bilanir á rafkerfi, hitakerfi
og loftsteinahlíf rannsóknar-
stöðv'arinnar á hringferð hennar
um jörð.
Starfsmaður NASA sagði í dag
að þetta væri ein nokkurm leiða
sem sérfræðingar hefðu stungið
upp á til þess að reyna að bjarga
einhverju af áættuniinni sem kost
ar 2,6 milljarða dolTara.
Annar möguleiki er sá að geim
fararnir Charles Comrad, dr.
Joseph Kerwin og Paul Waitz
verði sendir upp í stöðiina með
nýja hitahldf í stað þeinrar sem
FRÁ Sundahöfn. Skip Eim-
skipafélagsins leggur úr höfn.
Fremst sést þak vöruskemmu
féiagsins sem senn kemst í
gagnið.
■ ■
Fréttir, 1, 2, 3, 13, 20, 32
Spurt og svarað 4
Poppfcorn 4
Rætt við fréttaritara
á FáslkrúðlsÆirði og
í Holtum 10
Stórtap Eimskip 12
Bótomenntir listir 14
Frumihlaup trygginga-
málaráðherra eftir
Gísila Öm Lárusson 15
Kosið um flokksleiðtoga
í V-Þýzkaiandi 16
Þegar Brezhnev
kemur til USA 17
Lögsiaga í landhelgi
byggðarinnar 21
Happdrætti Háskóians 23
Iþróttir 30,31
Onnur kreppa
í uppsiglingu ?
skemmdist með þeim afleiðing-
um að hitinn í geimfarinu fór
upp í 100 gráður Parenheit.
Hitabi'lunin er alvarleg að sögn
NASA og veldur meiri áhyggj-
um en bilun tveggja sólaroriku-
spegla sem sikerti orkiuframleiðsl
uina um heílming.
Þessar teiðir geta leitt til þess
að gedmfararnir þurfi iengri
tíma en tid sunnudags tií þess að
æfa sig, en tilikynnt hefur verið
að frestað hafi verið þangað til
að senda geimfarana upp í stöð-
ina. Fleiri möguleikar geta þó
komið tii greina, segja talsmenn
NASA.
Billunin getur haft alvarleg á-
hrif á tvær aðrar fyrirhugaðar
Skylab ferðir og á aila framtáð
bandarísku ge'mvisindaáætlunar
innar. Þetta er alvarlegasta ó-
happ bandarískra geimv'isinda
siðan hætta varð við ferð ApoMo
13 í apríl 1970.
LUNDÚNUM 15. maí. AP, NTB.
Önnur gjaldeyriskreppa virtist
vera í uppsiglingu í dag, þar
sem verð á gulli í kauphöllinni
í París fór upp í hvorki meira
né niinna en 128,50 dollara únsan
eða þrisvar sinnum hærra verð
en hið opinbera skráða banda-
ríska verð á gulli, sem er 42
doilarar únsan.
I Washimgton vair jaifnflramt
tiiilkynnt í dag að á fyrsta árs-
fljórðungi þesisa áns hefði orðið
haillli á greiðsliujöfniuði Banda-
nikjanna er nam 11.227 miJljón-
um dod'lara miðað við aðeins
1616 miilijónir doMiara á siðasta
ársifjórðumgi í fyira. Hal'linn
hieíur aðeins einu sinni verið
rneiiri, á þriðja ársifjórðunigi
1971, er hann varð 11.930 miillj.
doLlara.
DolQarinn hefur aldirei verið
eins aðþrengdur siðan í gjaldeyr
iskneippuinni í marz, en flonmað-
ur efnahagsráðs Nixons forseta,
Herbert Stein, kvaðst þó e'klki
gera rftð fyrir gengisifeMángu
dollarans á næstunni. Ástandið
róaðiist í kvö'id og sérfræðingar
fónu að diraiga i efa að hættan
á gjakteyriskireppu væri naiun-
veruTeg.
Watergate-m áiT.ð er talið ein af
helztu ástæðum þesis, að gull-
Watergate:
John Dean ekki stefnt
ef hann leynir engu
verðið hefiur tvo daga í röð farið
yfir 100 dolQara mankið, sem
heifur verið taiinn sálfræðilega
óyfinsifiígantegur þröslkulidur. —
Ófitazt er að iineyksTið veiki að-
stöðu Nixons í baráttiu hans
gegn venðbóíigu og fyrir umbót-
um í firjálsiýndiara horf í ad-
þjóðaviðskiptum og á aClþjóða-
gjaddeyrisíkierf inu.
GuMæðið er einnig tadið stafa
af því að atþjóðafyrirtæki neyni
að tryggja sig vegna veranandi
stöðu dolllarans. Spákaupmenn
komia einndig við söigu, ekiki s5zt
flrá Miðausítiuirliöndium, þiar siem
miikid óvissa rilkir i Lítianon og
í ollíumá'iiuim. Olíufyriritæki Ar-
aba krefjast bóta fyrir siðusitu
gengisfeilángu doiilarans og
munu nú neyna að hæiklka gu’l-
verðið.
Boliladeggingar eru einniig um
Framliaid á bls. 13
Metverð
á laxi
Tromsö, 15. maí NTB.
DÖNSK og sænsk fiskiskip
og stór floti norskra fiski-
skipa stunda nú laxveiðar á
svæðum þar sem þessar veið-
ar voru bannaðar á fundi
Norðaustur-Atlantshafsfisk-
veiðinefndarinnar í London á
laugardaginn.
Gott verð fæst fyrir daxinn
og í sáðustu viku fenigu fiski-
menn aldt að 4.000 kilóa afda.
Fiskimenniirnir fá því met-
tekjur.
Fyrir lax, sem er yfir sjö
kíló, eru fiskimönnum boðn-
ar um 750 íslenzkar krónur
kílóið, en búizt er við að verð
ið lækki nokkuð á næstunni
að sögn bdaðsims Nordlys.
Danir nota birgðaskip, sem
flytur vistir til fiskimannanna
og siglir með aflann til Dan-
merkur.
Washington, 15. mad. NTB.
ÖEDUNG ADEILD ARN EFN DIN
sem rannsakar Watergate-málið
samþykkti einróma í dag að
John Dean, fyrrverandi lógfra-ði
legnr ráðunautur Nixons forseta,
skyldi ekki leiddur fyrir rétt ef
hann segði allt sem hann vissi
um hneykslið. Búizt er því við
mikilvægum uppljóstrunum frá
Dean og geta þær snert forset-
ann.
Nefndin tilkynnti jafnframt
nafn á enn einu viitni, Roy
Siheppard. Enn er ekki vitað
hvernig hann er viðriðinn máliið.
1 kvödd sagði annar æðsti
maður FBI, Vernon Walters, að
Jóhn Dean og H.R. Hiaildieman,
yfirmaðuir starfsmannahadds,
hiefðu reynt að flá leyniþjónust-
una CIA til að breiöa yfir Wat-
ergate-málið. Þeir eiga að hafa
beðið Walters að stöðva rann-
sókn FBI á máliniu.
Walters var sagt að eigiin sögn
að rannsókn Watergate
mundi afhjúpa leyniaðgerðir
CIA í Mexíkó. Þegjandi sam-
koimulag miun vera milli CIA og
FBI að blanda sér ekki í að-
gerðir sem eru á vegum annars
hvors þessara arma löggæziu-
vaddsins.
Hemry Kissinger, öryggisráð-
gjafi var í dag í fyrsta skipti
nefndur í sambandi við Water-
gate-málið. Hann sagði í váðtali
við Washinigton Post að hann
hefði séð skýrsdur sem voru
samdar á grundvelli eímadider-
ana.
Kissinger kveðst enn fremur
hafa rætt öryggisráðstafanir og
eftirlit við fyrrverandi yfirmann
alríkisilögreglunnar FBI, J. Edg
ar Hoover. Kissinger neitar þó
þvi að hafa samþykkt noklcrar
ákveðnar eftirlitsaðgerðir.
Ronald Ziegler blaðajfulltrúi
vísaði afdráttarlaust á bug frétt
blaðsins Santa Anna Register í
Kaliforníu þess eínis að Nixon
forseti hefði tekið eina mildjón
dollara úr kosningasjóði sínum
1968 til þess að kaupa sveitaset-
ur sitt í San Clemente.
Blaðið segist styðjast við
skýrslu FBI til öldumgadeildar-
nefndarinnar, en Ziegler blaða-
fulltrúi kvað fulltrúa hennar
hafa staðfest að þeir hefðu enga
Skýrslu femgið sem styddi stað-
hæfimgar blaðsins.
Yfirheyrsllíur viitna er hófust í
Franihald á bls. 13
Spasský teflir I
V-Þýzkalandi
BORIS Spa.sský, fyrruin heims-
nieistari í skák, verður þátttak-
andi i skákinóti, sem hefjast á
í Dortmund í Vestur-Þýzkalandi
eftir nokkra daga. Verður það
fyrsta skákinótið utan Sovét-
rikjanna, sem Spasský tekur
þátt í, frá því að hann tap-
aði heiinsineistaratitlimini. Mót
þetta, sem nefnist Zweite
intemationale deutsche Schach-
Einzelmeisterschaft, er annað í
sinni röð. Fór fyrst fram í
Vestur-Berlín 1971.
1 imótiinu nú taka þátt margir
aðrir steidkdr skálkmeisfiarar eiins
og Boris Ivkov frá Júgósílaviiiu,
Ulv Andieirsioin frá Svíþjóð, Ray-
mond Keems frá Bretliaindi,
Heilkki Weisteriinin.sn frá Fiinn-
Jamdi og Wemer Hug frá Sviss,
ssm er heimsmeistari uinigildnga.
Aldls eiga að taka þátt í þessu
sikáikmóti 16 dteppendur. Hafa
Rússar lofað að senda tvo og
fóru Vestur-Þjóðverjar fram á,
að það yrðu þeir Spasský og
Kares. Auk firaimianigreindra
skáikmeistara er vitað, að eftiir-
farandi Skáikimeiisturum hafði
verið boðið aö talka þátt í mót-
imiu: Browne 'flrá Ástnaidu,
Uhlmiainn Austur-Þýzkad., Szabo
Umgveirjalandi og Friðriki Óiafs-
syni. Frið'i iik miun ek'ki hafa séð
sér fsent að þeklkjast boðið.