Morgunblaðið - 16.05.1973, Blaðsíða 21

MOF.GUNBLAÐIÐ, MIÐViKUÐAGUR 16. MAl 1973 21
Sveinn á Egilsstöðum;
Tökum okkur lögsögu í
landhelgi byggðarinnar
Þjóðviljinn greinir frá því í
aukablaði 19. f.m. að haldin hafi
verið tvegigja daga lokuð ráð-
stefna mennta- og vísindamanna
í Reykjavik um landnýtinigu.
Af því sem frá er greint i blað
imu virðist beint liggja við að
ætla þetta framhaldsumræð-
ur um þjóðnýtingar og eignatöku-
frumvarp Alþýðuflokksins sem
nú ligigur á biðlista í Alþingi.
Nýir liðsmenn koma til og
legigjast nú djúpt með saman-
pressaða VLsindalega rökfærslu
og söiguþekkta áróðurstækni.
Tveir tugir erinda voru fiuttir um
rnáiið og síðan fjöldi umræðna
um hvert erindi.
Fram votru lögð hemaðarplön,
stefnumið og Göbbelsáróður fyr
ir markmiðum þessara framtiðar
hugsjóna, að yfirtaka allt land
utan þéttbýlis, til andrýmis og
iandrýmisnýtingar, svo og til
vistfræðilegrar nýtingar fyr-
ir þéttbýlisfólk með vinstri
hyggju, eins og það er skilgreint
í blaðinu.
f>á er ennfremur skil-
greint með hagfræðilegum og töl
fræðilegum dæmum hvað svona
vistfræðileg og andrýmisleg nýt
ing iandsins getur gefið af sér
til samanbuirðar við hina úreltu
landbúnaðarframleiðslu, t.d. vist
fræðilegur tómstundabúskapur
uppi í Mosfellsheiði og Kjaiar-
nesi. Mætti meta til tekna
á kr. 260 þúsund af ha á ári
í viðbót við fasta atvinnu i
Reykjavík.
Annað dæmi: „Hálfsmánaðar
andrýmisnýtingar tími með 100%
helgarálagi gæfi 60 þús. á hvern
vinnandi mann i landinu og yrði
þá andrýmisnýt ingartíminn 4—5
milljarða virði fyrir landsmenn
i heild.“
Hér hefur mikil vizlca og vis-
dómur verið leystur úr læðingi
á þessari innilokuðu ráðstefnu.
Vísindi með alþýðlegri framsetn
ingu eru ávallt forvitnilegt les-
efni, en að þau eigi það til að
vera svona sprenighlægilega vit-
laus, það er alveg nýtt fyrir-
bæri.
Við lestur visinda af þessu
tagi þarf að hafa þerriklút við
höndina til að firra lesefnið því
að blotna.
Að sjáltfsögðu vakir það fyrir
þessum vtísu mönnuin að slá marg
ar flugur í sama höggi um leið
og þeir taka sér sjáitfdæmi um lög
söigu í landhelgi landsbyggðar-
innar, svo sem óleyst kosninga-
mál þeirra stjórnmálamanma sem
styðja vinstri hyggju. Þar undir
mundi að sjálfsögðu falla áður
nefnt þjóðnýtingarfrumvarp Al-
þýðuflokksins. Kosningamál
Framsöknarflokksins svo sem
jaínvægi í byggð landsims sem
er jafngamalt flokknum sjálfum
og ennþá óleyst. Frumvarp
landbúnaðarráðherra um verðlag
landbúnaðarafurða sem byggt
var á kenningum Munchausens
en liggur nú á likbörum í Al-
þingi o.fl. skyld mál landbúnaði
og landsbyggðinni.
Já, þvi ekki það að leysa all-
an þennan vanda með nýtingar-
leysi landsins úti á landsbyggð-
inni og afnema alla úrelta hefð
um eignarrétt og umráða-
rétt bænda á bújörðum sámum,
sem misþyrma landinu meira og
mimna með ræktun og fram-
ræslu svo og girðingum um tún
og haga, o.fl. o.fl.
Jú, vitanlega á að leysa þetta
á einu bretti með þvi að taka
sér lögsögu í landhelgi lands-
byggðarinnar, þar með væri all-
ur vandi leystur fyrir þéttbýlis
fólk með vinstri hyggju.
Þá fyrst væri hægt að veita
því Mfsnauðsynlega andrýmis
aukningu og vistfræðilega
búskapa rmöguleika til viðbótar
föstum launastöðum í þéttbýli.
Þá fær Jón Jónsson skrifstofu-
maður í Þingholtunum sem býr í
leiguíbúð, jöfnuð metin við
Svein Sveinsson sem á eyðijörð
á Snæfel’lsnesinu. Jón hættir þá
strax að spyrja. Þarf ég að
kaupa dýru verði gæði þessa
lands eða lifvænlega afkomu i
minu eigim föðurlandi? Og lög-
fræðimgurinn þarf ekki lemgur
að velta því fyrir sér, hvað eign
arrétturinn á að vega þungt á
móti kröfum Jóns í Þingholtun-
um.
Hór hefur í létturn tón verið
vikið að þessari ráðstefnu og
málflutningi hennar eins og Þjóð
viijinn greinir frá henni efnis-
lega.
Sannast mála finnst mér henni
hæfa bezt háð og spé.
En þó. Kannski er rétt að
hatfa alian vara á. Hverju get-
ur ekki lævís áiróður áorkað, ef
vel er til hans vandað. Múgæs-
ing heyrir nútímatækmi til.
Af hverjum á að taka umráða-
réttinn yfir landinu utan þétt-
býlis nema landbúnaðimum, það
er bamdunum?
Hverjum stendur þá næst að
verja þá lamdhelgi, ef í fullri
alvöru í hana leita landhelgis-
brjótar?
Það er fyrst og fremst bænda-
stéttiin sjálf sem þar hefur skyld
um að gegna, svo fremi að hún
eigi sér heilbrigðan stéttametn
Sveinn á Egilsstöðum.
að og skilning á gildi hans ef
á reynir.
En þar næst rikisvaldið, sem
væntanlega mundi láita sér
renna blóðið til skyldunnar ef
upphlaup yrði gert að elzta ait-
vinnuvegi þjóðarinnar, er skil-
að héfur henni dýrustum
menningararfi er hún hef-
ur byggt sitt sjáLfstæði og frelsi
á.
Enn er landbúinaðurinn annar
aðalatvinnuvegur þjóðarinnar
þrátt fyrir alla sána Móðtöku í
fóiksfluitningum til þéttbýlisins,
sem aldrei hefur verið metið og
því sfiður þakkað.
Mundi hinn vistfræðilegi tóm
stundabúskapur ásamt háifsmán
aðar andrýmisinýtingartíma
með 100% helgarálagi geta lagt
þjóðinni til 80—90% af hennar
iífsnauðsynlegu neyzluvöru ?
Að lokum í alvöru þetta: Land
búnaðuirinn og bændastéttin eiga
að eiga og hafa allan lögverndað
an rétt á landi sínu utan þétt-
býlis. Hliðstæðan og sams konar
rétt sem þéttbýlið og þéttbýlis-
fóikið hefur óskorað yfir sínu
umhverfi fyrir sitt fólk og sínar
atvininustéttir.
Bændastéttin mun ekki ásæl-
ast þann rétt í neinu formi.
Bændastéttin sjáltf á að eiga
frumkvæðið að þvi að skipu-
leggja umhverfi sitt til nýting-
ar samkvæmt því sem bezt hent
ar á hverjum stað og tíma fyrir
hana sjáltfa og hennar hlutver'k
og skyldur við sitt þjóðfélag.
Óskylt þessu er svo það að fyr
ir breytta þjóðfélagshæitti og
breyttan tíðaranda, samfara si-
autonum félagslegum og aðstöðu-
legum réttindum þéttbýlisstétt-
anna, hefur þjóðfélagsleg staða
bændástéttarinnar veikzt að
sama skapi.
Þetta hefur svo leitt það af
sér að mörgum hefur orðið það
of mikil freisting til að nota sér
þessa veiku þjóðfélags-legu stöðu
landbúnaðarins sér og sín-
um stéttum til fnamdráttar og
aukinnar pólkistorar aðstöðu.
Mannleg örlög voru bænda
stéttinni grimm er hún á siínurn
tíma missti sinn sanna afburða-
fulltrúa og foringja á opinber-
um vettvangi, Tryggva Þórhalls
son, einmitt þegar ný þekkinig
og atvinnuteekni breytti svo
skyndilega öilu viðhorfi í
íslenzku þjóðlifi. Þetta skipti
sköpum fyrir okkar bændastétt.
Síðain hefur bændastéttin engan
sjáitfkjöriinn foringja átt sem
staðið hefur vörð um jafnréttis-
aðstöðu landbúnaðarins á opin-
berum vettvamgi.
Haft er eftir útlendum próf-
essor eða rektor við laindbúnað-
artiáskóia, sem ferðazt hefur urn
Island. „Ó þú hamingju-
sama þjóð að eiga svona stórt
og gott land.“
Skyldi hann hafa haft í huga
gildi þess fyrir tjaldstæði, sum-
arbústaði, leikvanga, fólksvanga,
reiðgötur eða andrýmisbúskap.
Nei, það voru framtíðar fram-
leiðslumöguleikarnir sem blöstu
við augunri hans.
Ekki meira um þetta að svo
stöddu.
Lokaorð til þéttbýllsmanna
með vinstri hyggju: Látið af
allri ásælni í lándhelgi okkar
bændanna. Þið viljið hvort eð
er ekki búa meðal vor, því síð-
ur skipta með okkur llífskjörum.
Biblíain segir það ókristilegt
að ásælast lamb fátæka manns-
ins.
Festið þetta í yðar minni.
1. 5.1973.
Fimmtugur;
Björn R. Einarsson
hl j ómlistarmaður
FIMMTUGUR er i dag lands-
kunnur Reykvikingur, Bjöm R.
Einarsson, hljómlistarmaður,
Bókhlöðustig 8.
Björn fæddist i Reykjavík 16.
maí 1923, sonur hjónanna Einars
Jórmanns Jónssonar, hárskera,
og Ingveldar J. R. Björnsdóttur,
Rósinkrans Ólafssonar, leikfimi-
kennara.
Bjö. a nam ungur hárskeraiðn,
en : /itugsaldur tók hanin að
legg : stund á básúnuleik með
þeim . angr;, s?m alþjóð er kunn
ugt. ’ >va!di hann um skeið í
Bandarikjunum við nám.
Snemma stofnaði Björn fyrstu
danshljómsveit sína, og þar með
var hafinín ferill, sem aflaði hon
um mikilla vinsælda um land
ailt. Stóð hann um árabil fremst
ur í flokki þeirra, sem stjórnuðu
danshljómlist. Þá er hann og
einn af frumkvöðlum jass-tónlist
ar hérlendis.
Fyrsti básúnuleikari Sinfóníu-
hljómsveitar íslands hefur Björn
verið frá stofnun hennar. Hafa
arlendir hljómsveitarstjórar lok-
ið lofsorði á leik hans. Það var
norski hljómsveitarstjórinn Olov
Kielland, sem gaf Birni þá eink
unn, sem vel mun hæfa, er hann
kallaói hann „en varm kunstn-
er“. Björn er nú formaður Lúðra
svejtar Reykjavikur, sem í fyrra
fór í vel heppnaða hljómleika-
för tii Vesturheims.
Á yngri árum keppti Bjöm oft
í ýmsum greinum íþrótta og
hlaut verðlaunapeninga fyrir
rund hlaup og hnefaleika. Áhugi
á líkamsrækt hefur fylgt honum
síðan og var hann einn af föst-
um morgungestum gömlu sund-
lauganna.
Fyrir nokkrum árum hóf
Björn að stunda sjálfstæðan at-
vinnurekstur í sumarleyfum.
Munu þeir Reykvikingar ófáir,
sem hafa keypt túmþökur ai hon
um, og margur bletturinn í bæn-
um, sem er orðinn grænn fyrir
tilstilli hans. Er Björm afar traust
ur viðskiptis, hamihleypa til
vinnu og sparar enga fyrirhöfn
til þess að árangurinn megi
verða sem beztur.
1 eimkalifi sinu er Björn mikill
gæfumaður. Árið 1947 gekk hann
að eiga Ingibjörgu Gunnarsdótt
ur, Ólafssonar bifreiðastjóra, Ás
björnsisonar kaupmanns i Reykja
vík, og konu hans, Ragnheiðar
Bogadóttur, Sigurðssonar kaup-
manns í Búðardal. Börn þeirra
hjóna eru: Gunnar, sóknarprest-
ur í Bolungarvík, Björn, verzl-
unarstjóri í Reykjavík, Ragnar,
framreiðslumaður í Reykjavík,
Ragnheiður og Oddur, sem enn
eru í foreldrahúsum.
Ég sendi Birni mínar beztu
kveðjur og þakklæti og óska hon
um hjartanlega til hamingju með
afmælið.
G.
Aðalfundur
Vélstjórafélags Íslands verður haldinn að Hótel
Sögu fimmtudaginn 17. maí og hefst kl. 20.
FUNDAREFNI:
1. Lýst kjöri nýrrar stjórmar.
2. Venjuleg aðailfundarstörf.
Reikningar félagsins liggja frammi í skrifstofunni
að Bárugötu 11.
STJÓRNIN.
SÝNING
Viö munum sýna sjávarmegin við Skúla-
götu næstu 2 daga, 8 mismunandi
geröir af kerrum, bæði fyrir fólksbíla,
jeppa o. fl.
GÍSLI JÓNSSON & CO. HF.,
SKÚLAGÖTU 26, síml 11740.

TIL SÖLU
Chevrolet Camoro, árgerð 1970, rauðbrúnn,
sklptur, með vökvastýri. Glæsilegur bíll.
sjálf-
m: KR KRISTJÁNS50N H.F.
[I M R II fl I fl SUÐURLANDSBRAUT 2, VIÐ HALLARMULA
u m U U U I U siMAR 35300 (35301 _ 35302).
Sambond eggjairamleiðenda
Aðalfundur félagsins verður haldinn laugardaginn
19. maí kl. 2 e.h. í Félagsheimili Kópavogs.
DAGSKRA:
Venjuleg aðailfundarstörf.
Allir eggjaframleiðendur velkomnir.
STJÓRNIN.