Morgunblaðið - 31.05.1973, Blaðsíða 16

MORGDNBLAÐIÐ, FIMMTUÐAGUR 31. MAl 197»
SÍBS
Vér munum ekki rjúla yf-
irlýstar skuldbindingar gagn
vart bandamönnum vorum.
Herafli vor mun dveljast
áfram í Evrópu, og hann verð
ur ekki fluttur þaðan ein-
hliða. Á móti væntum vér
þess, að sérhvert bandalags-
ríki taki eðlilegan þátt í sam
eiginlegu átaki í þágu sam-
eiginlegra varna.
Vér munum áfram stefha
að minnkandi spennu í sam-
skiptum vorum við andstæð-
inga vora á grundveili af-
dráttarlausra samninga í
þágu heildarinnar. Vér fögn-
um þátttöku vina vorra
í raunhæfum skoðanaskipt-
um austurs og vesturs.
Vér munum aldrei af ásetn
ingi ganga á hagsmuni vina
vorra í Evrópu eða Aslu.
Þess i stað vaentum vér þess,
að við stefnumótun sína taki
þeir hagsmuni vora og
ábyrgð alvarlega við lauan
nýrra, sameiginlegra vanda-
mála, sem við oss blasa. Sé
til dæmis litið til orkunnar,
mæta oss mörg örðug við-
fangsefni eins og, hvemig á
að afla hennar, áhrif olíu-
tekna á stöðugleika á gjald-
eyrismörkuðum, eðli sameig-
inlegra pölitiskra og hernað-
arlegra hagsmuna og sam-
skipti olíuframleiðenda og
oliukaupenda í framtíðinni.
Á þessu sviði gæti orðið harð
vitug togstreita en þar ætö
að rikja samvinna.
Alveg eins og sjálfsákvörð
unarvald Evrópu er ekkert
endanlegt markmið í sjálfu
sér, getur samfélag Atlants-
hafsríkjanna ekki verið
klúbbur útvaldra. Japan
verður að vera fullgild-
ur þátttakandi í Scimeiginleg
um framkvæmdum vorum.
Vér vonum, að vinir vorir í
Evrópu komi til móts við oss
með þessu hugarfari. Vér höf-
um að bakhjarli mikið afrek
liðinna áratuga og stönd-
um frammi fyrir tækifærinu til
að gera eins vel og jafnvel bet
ur. Þetta er verkefnið framund
an. Á þennan hátt geta Atl-
antshafsrikin bezt þjónað þjóð
um vorum á áttunda áratug
tuttugustu aldarinnar, og þann
ig getum vér bezt stuðlað að
friði.
(Þýtt úr The New York Times)
m til nýrra aðstæðna og nýrra
raunhæfra aðgerða til afvopn-
unar, sem vonandi eru á næsta
leiti.
NÝR ÁFANGI 1
SAMSKIPTUM RÍKJA
Vér erum á mjög merkileg-
um tímamótum í samskipt-
um austurs og vesturs. Á
síðustu tveimur árum hefur ver
lð gerður samningur um stöðu
Berlínar. Vestur-Þýzkaland og
Sovétríkin hafa samið og
SALT-samningur undirritaður.
Samningaviðræður hafa hafizt
um öryggisráðstefnu Evrópu og
samdrátt herafla. Gengið hef-
ur verið frá ýmsum mikilsverð
um tvihliða samningum milli
landa í austri og vestri, og gjör
breyting hefur orðið á tvíhliða
samskiptum Bandaríkjanna og
Sovétríkjanna. Þetta hafa ekki
verið etnangraðar aðgerðir
heldur þættir í heildaráætlun,
s«n mótuð var 1969 og síðan
hefur verið hrint í framkvæmd
sameiginlega. 1 afstöðu vorri
til bættrar sambúðar við ríkin
I austri kom skýrt f ram,
að samningar yrðu að vera af-
dráttarlausir en ekkí orðagjálf
ur, og tilslakanir ættu að vera
gagnkvæmar. Ætlun vor er að
halda áfram að draga úr spenn
unni á þessum grundvelli.
En einmitt þessi velgengni
hefur þó einnig skapað vanda
mál. Gætt hefur aukins kvíða
yfir því — og hann er þeim
mun hættulegri, þar sem hann
er aldrei látinn greinilega í
ljós — að í tvíhliða viðræðum
1969. Wilty Brandt, Bjami Bene-
FRAMLAG
BANDARfKJANNA
Vér höfum alls ekki í
hyggj u að kaupa imyndaða frið
sæld á kostnað vina vorra.
Bandaríkin munu aldrei vísvit
andi fóma hagsmunum annarra.
En menn gera sér ekki sjálf-
krafa grein fyrir sameiginleg
um hagsmunum, þá verður stöð
ugt að skilgreina og end-
urmeta. Vér höfum heitið því
að minnka spennuna, og sú
skuldbinding hefur óhjákvæmi
lega í för með sér, að banda-
menn verða að standa saman,
þótt það verði erfiðara en áð-
ur. Vér verðum að tryggja, að
áfram sé stefnt til bættrar sam-
búðar með sama hraða og íyrr,
og stefnumarkið sé glöggt og
sameiginlegt en ekki lát-
ið skeikja að sköpuðu.
Það, sem ég hef sett hér
fram, er ekki bandarísk for-
skrift, heldur hvatning til sam-
eiginlegs skapandi átaks. Sú
kynslóð, sem nú lifir, hef-
ur einstætt tækifæri til að
Ieggja nýjan grundvöll að al-
þjóðasamskiptum næstu ára-
tuga. Það gerist því aðeins að
félagsskapur Atlantshafsríkj
anna fyllist nýjum eldmóði.
Bandarikin eru reiðubúin
til að leggja sitt af mörkum:
Vér munum halda áfram að
styðja einingu Evrópu. Með
tHKti til hagsmuna heildar-
irrnar munum vér slá af kröf
um vorum til að auka ein
inguna, Vér væntum velvHja
á móti.
Frá ráðherrafundi Atlantshafsbandalagsins í Washington í apríl
diktsson og Richard Nixon.
risaveldanna kunni hagsmun-
um fornra bandamanna og vina
að verða fórnað. 1 þeim viðræð
um vorum við Sovétríkin, sem
snert hafa hagsmuni einhverra
bandamanna vorra, eins og í
viðræðunum um takmörkun
gereyðingarvopna, höfum vér
lagt oss fram um að ráðgast
við þá. Þar sem bandamenn
vorir eiga beina aðild að við-
ræðunum, eins og þegar fjall-
að er um jafnan og gagnkvæm
an samdrátt herafla, erum vér
á einu máli um að koma fram
sameinaðir á grundvelli af-
stöðu, sem áður hefur verið sam
ið um. Þó hafa sumir vina vorra
í Evrópu verið ófúsir til að
sýna fyrirætlunum Bandaríkj-
anna eins mikið traust og vér
höfum sýnt þeim, eða veita oss
jafn mikið svigrúm við samn-
ingaborðið og þeir höfðu við
framkvæmd eigin stefnu.
Bandaríkjamenn eru nú oft
ásakaðir um sveigjanleika, þar
sem þeir voru áður gagnrýnd-
ir fyrir óbilgimi.
Allt þetta dregur skýr-
ar fram nauðsyn þess, að vér
mótum greinilega með banda-
mönnum vorum sameiginleg
markmið. Þegar það hefur ver-
ið gert, yrði mjög eðlilegt og
raunar æskilegt, að fleiri en
eitt bandalagsríki ynnu að
þessum markmiðum og hefðu
töluvert svigrúm innan hins um
samda ramma. Ef vér komumst
að einni niðurstöðu um mark
miðin, verður það tækni-
legt atriði, hvar einstök mál-
efni eru rmdd, eða hvort eitt
riki skuli vinna að framgangi
þeirra eða fleiri saman. Þá
munu þeir bandamenn vorir,
sem æskja staðfestingar á
skuldbindingum Bandaríkj-
anna ekki leita hennar í ítrek
uðum munnlegum yfirlýsingum
um samstöðu, heldur innan um-
samins samstarfsramma.
Vér erum ekki sammála um
stefnuna á öllum sviðum.
í ýmsum heimshlutum mun af-
staða vor óhjákvæmilega ekki
ætið vera sú sama, einkum ut-
an Evnópu. En vér veröum að
komast að samkomulagi um
það, sem gera ber sameiginlega,
og þau takmörk, sem setja ber
sjálfsákvönðunarrétti vorum.
Endurnýjun
Dregið þriðjudaginn 5. júní
Aukavinningurinn Range Rover og Cavalier-hjólhýsi, einnig
dregin út. - Munið að endurnýja.