Morgunblaðið - 14.07.1973, Page 17

MORGUNIBLAÐIÐ, LAUGÁRDAGIÍR 14, JÚiLl 1073
17
Aðalgeir Halldórsson við
org-elstiliingar í verkstæði
sírni.
Úr ferð um Fnjóskadal: k fyrir fjöi-
„Engh breytil 1 1 takmörl
ei k manr ifólksiri LS“
þe'an. En ég varð að taka viíi
og vinna þessi störf þegar
ekira fólkið á bæraum féll frá.
Ein við rekum nú ekki mik-
iinn buskap lengur héroa, ör-
fáar skepnur. Ég reyndi aiit
af að fiýta mér og komast iinn
frá þessu. E)n það gat svo sem
verið ágætt að breyta svoiiit-
ið t:3 frá smíðunum, en ég
hef sloppið býsna vel við að
fara í göngur.
Aðalgeir hefur smíðað
bókahillur, þilkistur, skrín,
fundarhamra, fengizt við
smiiðar úr nýsilfri og margt
fleira. Hann segist aldrei hafa
haldið tolu yfir þá gripi sem
hann hefur smíðað eða tím-
ana sem í þá bafa farið. Haon
sagðiist eitt sinn hafa verið
vetur á Akureyri hjá Krist-
jáni úrsmið, bróður sinum.
— Þá kynntist ég Vestuir-
ísiendingi, Hauki Stefáns-
syni, sem ættaður var úr
Möðrudal. Hann var lærð
Myndina til hægTi teiknaði Aðalgeir eftir Monu Lisu niynd-
inni til vrnstri. Á heimili hans úir og grúir af myndum eftir
hann.
Aðalgeir HalLdórsson,
listasmiður á
Stórutjörnum, heimsóttur
Við fundum Aðalgeir Hall-
dórsson bónda á Stórutjörn-
um í Ljósavatnsskarði og þús
undþjalasmið, niðursokkinn á
verkstæði sínu að gera við og
stilla tvö org-el, annað í eigu
Jóns á Laxamýri, hitt
eign apótekarans á Húsavík.
Aðalgeir er einn systkinanna
á Stórutjörnum, sem vel
þekkt eru í Þingeyjarsýslu.
Oddvitinn hafði nýlega sagt
okkur að þau hefðu gef
ið skólanum, sem nú er verið
að byggja í landi þeirra og
að standa fjórir hreppar, öll
hitaveituréttindi í landi
þeirra nema það sem þau
þurfa til heimilisnota, auk
landsins undir skólann. Odd-
vitinn sagði að sá höfðings-
skapur yrði seint fullþakk-
aður. Aðalgeir og Sigurður
hróðir hans vildu ekkert úr
þessu gera, þegar við minnt-
umst á það við þá. „Það var
svo sjálfsagt mál, að við
skulum ekki tala um það.“
Erindið var annars að fá
að tala ögn við Aðalgeir og
reyna að fá hann til að leýsa
frá skjóðunní. Hann hefur
smíðað eigulega gripi frá 6
ára aldri og málað og þar að
auki skemmti hann sveitung-
um sínum méð hljóðfæraleik
á dansleikjum í gamla da.ga.
Margt gripa sinna hefur Að-
algeir selt til Ameríku, aðal-
lega aska og aðra gripi skoma
úr tré. Dýrasti askurinn sem
Aðalgeir smíðaði umgur var
seldur á fimmtíiu krónur. Það
var árið 1925. Aðalgeir er nú
68 ára og hann segiir að sjónln
sé fairin að daprasit og það
geri honum erfiðara fyriir með
smíðarnar. Við spyrj.um Aðal
geir hvenær hann hafi byrjað
að smlða.
— Ég byrjaði að smíða þeg
ar ég komst á legg. Ætld ég
hafi ekki verið svona 5—6
ára, þegar ég byrjaði að stel
ast í verkfærin hjá pabba
okkar, sem var smiður. En
hann kærði sig ekki um að
við krakkarnir værum að
fikta í verkfærunum hans.
Aðalgeir er eins oig systk-
'iinii hans fæddur og uppal-
inn að Stórutjörnum. Þau
voru sjö systkinin, en nú eru
þeiir Sigurður tveir á Mfi og
systur þeirra tvær. Kristbjörg
og Hólmfriður, og búa þau
öll að Stórutjörnum.
— Ég hef aldrei farið neitt
og aldrei lært neitt, segir
Aðalgeir. Ég er áreiðanlega
alveg nautvitteus, ef mið-
að er við allan þann lærdóm,
sem unglingar fá nú í skól-
um. Engum hefði látið sér
detta það í hug áður fyrr,
hve mikið er hægt að kenna
krökkunum. í»ess vegna er ég
ánægður með að fá skóla hér
í nágrennið. Maður vasaðist í
allt of mörgu og lærð I -:»i
neitt.
Aðalgeir hefur lært að spite
á hljóðfæri, en við biðjum
hann að segja okkur frá því,
þegar hann spilaði á böllun-
um í gamla daga eftir eyranu.
— Við gerðum þetta við
Sigurður Jóhannsson frændi
minn. Hann spilaði á fiðlu,
sem hann bar á bakinu þeg-
ar við vorum að komast á
þessa staði, þar sem við átt-
um að spila. Ég spilaði á orgel,
þau voru víða til á þeim tima.
Við fórum aninaðhvart gang-
andi á þessa staði, eða á skið-
um og gat það stundum tek-
ið nokkra klukkutíma. Við
spiluðum gömlu danslögiin og
reyndum að hafa fjölbreytt
lagaval, en nú er orðið langt
síðan maður gerði þetta. f»etta
hefur kannski verið fram und
iir 1930. Annars fór ég aldrei
á ball sjálfur, mér fannst leið
inlegt að eiiga við þetta og
lærði lika aldrei að dansa. Ég
hafði bara enigan á'huga fyr-
ir þvi, ég vildi miklu heldur
skera út og mála.
Aðalgeir er ekki mjög mál-
glaður maður, vffl llítið tala
um sjálfan sig og enn minna
u:m aðra. Hainn vill gjarnan
tala um málun og tréskurð,
en helzt ekki búskap.
-— Ég hef aldrei verið gef-
inn fyrir skepnur, mér hefur
satt að segja fundizt það hálf
gerð plága að koma nálægt
ur húsa- og liistmálari og við
unnum nokkuð saman. Þessi
kynini urðu til þess að ég
lærði að fara með lirti, en áð-
uir var það bara fikt. Ég lærði
þarna að mála myndir og
við Haukur máluðum líka
leiktjöld á Akureyri þennan
vetur. Landsiagsmynd'r hef
ég fáar málað, heldur mest
málað fólk. Mér hefur alltaf
fundizt það mest garraan. í»að
eru enigin takmörk fyrir fjöl
breytninni þar.
I»að er tlíka greinilegt
á ölium þeiim myindum sem
Aðalgeir sýrair okkur á heim-
:íi sinu. Engin takmörk eru
fyrir fjölbreytileik mannfólks
ins. — GHH.