Morgunblaðið - 14.12.1973, Page 43

MORGUNBLAÐIÐ, FOSTUDAGUR 14. DESEM3ER 1973.
43
MAIGRET OG SKIPSTJÓRINN
Framhaldssagan
eftir Georges Simenon
Jóhanna Kristionsdottir
þýddi
16
— Þér viljið sem sagt ekki að
neinn verði tekin fastur?
— Það hef ég aldrei sagt. . . Ég .
— Ég þakka ýður kærlega fyrir,
sagði Maigret og rétti honum
höndina í kveðjuskyni.
Svo sló hann með smápeningi í
glas sitt til að kveðja veitinga-
konuna á vettvang. Duclos leit
argur á hann.
— Það ættuð þér ekki að gera
hérna, sagði hann, — að minnsta
kosti ekki ef þér viljið, að menn
líti á yður sem sæmilega sið-
fágaðan mann . . .
Burðarkarlarnir voru að loka
lúgunni i kjallaranum. þvi að þeir
höfðu sett allar öltunnurnar
niður. Lögregluforinginn borgaði
fyrir sig og leit í síðasta skipti á
teikningarnar. . .
— Það verður sem sagt annað-
hvort þér .. . eða fjölskyldan, eins
og hún leggur sig ...
— Það verður sem sagt annað-
hvort þér .. . eða fjölskyldan, eins
og hún leggur sig . ..
— Það hef ég aldrei sagt . . .
Heyrið mig nú . ..
En Maigret var kominn fram að
dyrunum. Þegar hann hafði snúið
baki við prófessornum, létti yfir
andliti hans og ef hann hló ekki
þá brosti hann að minnsta kosti
himinlifandi.
Uti fyrir var nú allt baðað
sólskini. Blikksmiðurinn sat á
dyraþrepunum. Litli Gyðingur-
inn, sem seldi varning, var að
merkja vörurnar sínar með rauðri
málningu.
Stóri kraninn var enn að lesta
kol. Skipstjórarnir undu upp segl
sín, ekki vegna þess þeir ætluðu
að létta akkerum, heldur ti! að
þurrka seglin í sólarhitanum. Og
siglutrjáaskóginum blöktu
seglin eins og risastór glugga-
tjöld, brún eða hvít, fyrir miidri
golunni.
Oosting sat í stefninu og reykti
pipuna sína. Nokkrir mannanna
úr rottuklúbbnum ræddu
áhugalaust um eitthvað.
Ef hann sneri sér i átt til
bæjarins, blasti við snyrtilegt hús
borgarstjórans með fægðum
gluggum, stifuðum glugga-
tjöldum og groskumiklum potta-
blómum i öllum gluggum. Innan
við gluggatjöldin rikti myrkrið.
Sá hann þetta ekki allt i nýju
ljósi, eftir samtalið við Jean
Suclos?
A aðra hönd var höfnin, menn í
tréskóm, bátar, segl, sjávarlykt og
tjöru .. .
A hina hönd var bærinn með
luktum húsum, pottaplöntum í
gluggum, gljáandi fægðum hús-
gögnum og dimmum gólfteppum
og innan þessara veggja hofðu
menn nú talað um það sfðasta
hálfa mánuðinn, að einn ken r-
inn við sjómannaskólann 1 3i
fengið sér einum of mikið neðan í
því.
Sami himinn yfir þessu öllu . . .
sama mildi . . . en þó voru þessir
tveir heimar svo gerólíkir hvor
öðrum.
Svo varð Maigret hugsað til
Popinga, sem hann hafði aldrei
augum litið, ekki einu sinni
látinn, en hann vissi, að hann
hafði raúðbirkið og vingjarnlegt
andlit, sem lýsti óslökkvandi lífs-
þorsta.
Hann sá hann fyrir sér, hvar
hann stæði hér á mörkunum og
horfði í áttina að bát Ooostings,
horfði i attina til skipanna, sem
voru að koma og fara. Og þegar tíl
Kína kom þá tóku á móti þeim
ótal margar undur fíngerðar
konur, sem líktust helzt skraut-
munum . ..
Nú fékk hann aðeins að hafa
lítinn bát á Amsterdiep og þar
varð hann að róa gætilega til að
forðast að rekast á trjádrumbana,
sem annaðhvort voru komnir frá
Norðurlöndum eða úr hitabeltis-
skógunum.
Maigret fannst Baesen lita á sig
með einkennilegum svip, eins og
hann langaði til að nálgast hann
og taka hann tali. En slíkt var
óhugsandi! Þeir gátu ekki skipzt á
einu einastaorði.
Þetta vissi Ooosting, svo að
hann var rólegur og lét sér nægja
að totta pípuna sína af ögn meiri
ofsa en hann átti vanda til og pira
augun í sólinni.
Nú sat Cornelius Barens á
skólabekk og hlýddi á fræðslu í
stjörnufræði eða siglingafræði.
Sennilega var hann enn dálítið
niðurlútur.
Maigret settist á stólpa og kom
þá auga á Pijepekamp. sem kom
til lians og rétti fram höndina.
— .læja, urðuð þið einhvers vis-
ari við rannsóknina um borð í
bátnum i morgun ?
— Nei. ekki enn. ÞeMa var að-
eins formsatriði.
Hafið þiðOoosting grunaðan?
— Tja, þaðer nú húfan hans.. .
— Já, og vindlastúfurinn?
— Nei, Baesen reykir aðeins
pípu.
— Og þess vegna.. .
Pijpekamp dró hann ögn lengra
til hliðar, svo að öruggt væri að
bæjarstjórinn á Workum heyrði
ekki til þeirra.
— Áttavitinn um borð var áður
i' skútu frá Helsinki. .. Bjarg-
bringirnir eru af enskum kola-
dalli. . .og svona er allt, sem er um
borð.. .
— Er þetta allt stolið?
— Nei, svona erþetta allt! Þeg-
;u' vöruflutningaskip kemur f
höfn er venjulega einhver um
borð, háseti eða stundum skip-
stjóri, sem vill selja eitt-
hvað... Þér skiljið sjálfsagt,
hvernig þetta gengur fyrir sig?
Þeir segja svo við skipafélagið, að
bjarghringunum hafi verið skolað
fyrir borð. . að áttavitinn hafi
eyðilagzt og svo fram-
vegis.. . Stundum er það meira að
segja heill björgunarbátur...
— Svo að þaðsannar ekki neitt?
— Nei, ekkert! Þér sjáið
G.vðinginn þarna, Varningur hans
er allur fenginn á þennan hátt.
— Svo að rannsókn yðar.. . ?
Pijpekamp leit gremjulega
undan.
— Ég hef sagt yður, að Beetje
Liewens fór ekki strax inn til
sín.. . að hún sneri aftur...
— Já og hvað?
— Kannski var það ekki hún
sem skaut.. .
— Nú... ?
Hollendingnum var ekki alls
kostar rótt. Hann lagði til að tala
hljótt við Maigret og leiða hann
jafnvel á afvikinn stað til að þeir
gætu ræðzt við í ró og næði, hélt
áfram:
— Þér hafið séð timburhlað-
ann.. . er það ekki? Timburkaup-
maðurinn segir, að þetta kvöld
hafi hann séð, ja, sen> sagt séð
þau Beetje og Popinga.. .já þau
bæði...
— Þau stóðu við timburhlaðann
eða hvað?
— Já, ég held.. .
— Hvað haldið þér?
— Að kannski hafi einhverjir
aðrir verið í grenndinni. .. Ég
skal nefnilega segja yður, að sjó-
liðinn var ungi Cornelíus Bares,
hann vill kvænast Beetje.. . Mynd
af henni hefur fundizt í klefanum
hans í skólaskiptingu.
— Það var bara ekkert minna?
— Og svo er það Liewens. faðir
Bettje.. .hann er áhrifamaður i
hans í skólaskipinu.
— Það var bara ekkert minna?
— Og svo er það Liewens, faðir
íieetje... hann er áhrifamaður í
bænum... Hann ræktar sérstaka
kúategund og flytur
út.. verzla meira að segja við
bændur í Astraliu.. . Ilann er
ekkjumaður og Beetje er einka-
barn hans...
— Þér eigið við, að hann hafi
kannski drepið Popinga?
Lögreglumaðurinn varð svo
vandræðalegur að það lá við að
Maigret kenndi í brjóst um hann.
Hann skynjaði, að það var honum
mjög sársaukafullt að vera hálf-
vegis að ásaka þatin manti fyrir
morð. sem ræktaði sérstaklega
vænar. kýr og flutti þær til Astra-
liu alla leið.
— Skiljið þér .. hafi hann séð
eitthvað.. .
Maigret gaf honum engin grið.
— Ef hann hefur séð hvað?
— Beetje og Popinga við
timburhlaðann. . . þetta segi ég
VELVAKAIMDI
Velvakandi svarar í
síma 10-100 kl. 10.30 —
11.30. frá mánudegi til
l'östudags.
0 Hvað er gott
oj; hvað er vont.
Anna Snorradóttir skrifar:
„Mikið hefir verið skrifað og
sknifað um lesefni fyrir biirn und
anfarið. og ekki er ætlunin aö
bæta neinu við það. Hins vegar er
það golt, þegar umræða — og
væntanlega umhugsun — um jal'n
mjkilvægl ntál á sér stað. einkum
ef það eitt er haft að leiðarljösi.
livað sé gott og hollt börnum okk-
ar. En er ekki i nokkuð miklð
ráðist að ætla sér að set.ja btekur í
tvo l'lokka; Góðar annars vegar og
vondar hins vegar? Hver er svo
snjall. að vita ttpp á hár. hvað
biirnum er fyrir beztu i þessum
efnum? Skyldi ('kki vera býsna
erfitt að flokka niður í fyrsta
flokk og annan flokk — og svo
kannski gæðaflokk og úrhrak? Ég
held að við ættum að varast of-
stækið og sleggjudómana. Það er
nefnilega alveg eins með börn og
okkur fullorðna fölkið. að ekki
hentar öllum það sama. Biirnin
eru jafn misimtnandi og við hin.
sem komin erum af léttasta
skeiði.
Þótt sjálfsagt sé að benda á
góðar bökmenntir fyrir biirn og
stuðla að þvi, að góðar Inekur séu
handbærar, beld ég að hollt sé nð
lola biirnunum sjálluni ;ið kynn-
ast ýmsum og ólíkum sjónarmið-
um og frásiignum. Þau munu með
þeim hætti læra að meta góðar
bækur og þau eru ótrúlegn niisk á
að velja og hafna. ef þau fá frið til
þess, fyrir okkur, sem þykjumst
vita hvað sé það eina rétta og
sanna.
Nú er jöla-bökaflöðið i algleym-
ingi og á þetta ekki hvað sizt við
um barnabækur. Það er skrifað
um bækurnar i bliiðin og flest af
því í „fyrirgjafa-stíl". Bökunum
eru gefnar einkunnir. það eru
góðar bækur og vondar og allt þar
á milli. Kannski er þetta gott —
einhver stuðningur við þá. sem
vilja láta aðra vel.ja fyrir sig. En
væri ekki betra. að umræða og
skril' um bækur fyrir biirn væru
fastir liðir i fjiilmiðlum okkar
nokkrum sinnum á ári. í stað þess-
ara „fyrirgjafa" Í belg og biðu
fáelnar vikur fyiir jöl ár hvert?
Hvað segja bökmenntafræðingar
blaðanna um þá hugmynd?
% „Þýtur í
skóginum“ —
bókmennta-
perla.
Það er til fyrirmyndar. þegar
dagbliiðin gera sér lar um að vel.ja
gotl lesefni handa biirnmn og mig
langar til að vekja athygli á Iram
haldssögunni „Þýtur i skóginum"
eftir Kenneth Grahame. sem nú
birtist á barnasiðu Morgunblaðs-
ins. Ég veit ekki til þess. að saga
þessi hafi áður birtzt i isl. þýð-
ingu, og ég var heldur ('kki viir
við. að vakin væri sérstiik athygli
á hénni, þegar hún hófst. þött svo
kunni að vora.
Hiifundur siigunnar. Kenneth
Grahame. var Englendingur (f.
1859). Hann var starfsmaður í
banka. en í fristundum sínum
sagði hann cinkasyni sínum siigur
af Froski og féliigum hans — siig-
ur. sem urðu til jafnöðum. þegar
þeir leðgar áttu stundir saman.
Þessar siigur urðu síðar að bók-
inni „The Wind iti the Willows".
eins og hún heilir á frummálinu.
Þessi bók helir lengi verið talin
ein sú bezta sem skriftið helir
verið fyrir biirn i hinum enskti-
nuelandi hoimi. og sumir hafa
gengið svo langt að kal la hanabók
menntaperlu. Sagan hefir verið
gefin út ótal sinnum i margvtsleg-
um búningi. Þetta er dýrasaga —
sígilt meistaraverk. sem engan
svfkur. Ég hélt lengi. að erfitt
væri að koma henhi í íslenzkan
búning. einkum vegna staðhátta
og ókunnugieika íslenzkra les-
enda á hinum ýmsu dýrum. sem
koma við sögu. en þetta hefir tek-
iz.t méð ágietum og þýðandinn.
hver sem hann er. á skilið þakk-
læti fyrir. Vunandi kemur sagan
út. því að börti i dag tininu t'kki
halda til haga lirklippum úr dag-
blöðum. þótt það væri vel þess
virði i þessu tilviki. En sú var
tíðin. að blöðum var fagnað af
yngstu kynslöðinni. Ég nian t.d.
vel eftirvæntinguna. þegar ég var
telpuhnokki vestur á Flateyri og
eitt stinnait blaðið fterði okkur
„Disu ljösálf" nu'ð ölluni
skemmtilegu niynduiium og ævin-
týrunum. Þá þurfti stundum að
býða nokkuð lengi eftir frantbald-
inu og mikil var gleðin i hvert
sinn og pöstskipið kont að sunnati.
0 Nonni og
Manni.
Nú hefi.r verið bætt við á þessa
barna-siðu. sögunni göðu. Nonni
og Manni eftir Jón Sveinsson.
Þetta ber að þakka. Raunar ættu
sögtir Nonna að vera til á Itverju
heimili. Það eru btekur. si'in ó-
hætt er að nuola með. þött komn-
ar séu til ára sinna.
Amia Snorradóltir."
Dagný Jónsdótlir. Alafaskeiði <(!.
Hafmpfirði. hringdi og förust
henni svoorð:
„Eg bý suður i Hafnarlirði. en á
suiiiiudagiiiii þurfti ég að fara inn
í Reyk.jayík og upp i Breiðholts-
hverfi. Leiðakerfi SVR er ég
kunnug. og er ég kom á Ltekjar-
torg vatt ég mér inn í eiiut strætis-
vagnanna. en undir stýri sat mað-
ur. sem var að visu ekki í eiu-
kennisbútiingi vagn-
st.jöra. Eg ætlaði að spyr.ja
heppilegast að taka upp i efra
Breiðholti. Er ekki að orðleng.ja
það. að kurteislegri framkomu
minni var af manni þessum svar-
að nteð svo mikilli ökurteisi. að ég
á i rauninni engin orð yfir frant-
komu vagnstjöra þessa. Ég gerði
itrekaðar tilraunir til þess að fá
svar við spurningu niinni. leiddi
hjá mér framkomu mannsins en
fékk alltaf sömu ska'tingssvörin.
Er ástæðulaust að rekja samtalið
nánar. en það sagði ég manni
þessunt. að ég myndi láta þetta
kottta fram i blöðum. ltvers konar
ntenn það væru. sem þetta borgar-
fyrirúeki hefði í þjönustu sinni.
Þá gretti hann sig í framan.
Aðvifahdi kona leysti úr vand-
ra'ðum minuni. Ilúit sagði mér í
lciðiiliii. að hún. og reyndar marg-
ir aðrir. hefði orðið fyrir barðinu
á þessum vagnstjóra. — liann
væri alkunnur fyrir ókurteisa
framkomu við stra'tisvagnafar-
þega.
— Nú vil ég upplýsa forstjöra
SVR um það. að untra'ddur maður
ók vagni númer 7. og liaiin ök af
Lækjartorgi klukkatt 8 niin. fyrir
2. Ég vil að lokum spyrja lorráða-
menn S.V.R: Vi'rða vagnstjörar
ckki að v'era í cinkcmiisbúiiingi
og bera vagnst lóraiuimcr sitt við
akstur? Hvað seg.ja borgarfull-
trúar Roykjavikur um. að borgin
hafi i siiíni þjönustu skapofsa-
menn. sent skevta skapi sínu á
farþegum þessa þjönustufyrir-
t æk i s I)orga ri n na r? "
Volvakanda er najr að halda. að
bifreiðarst.jöri sá. scm Dagný tal-
ar um. sé undatitekiiingin. soiit
saiinar regluna. I þcssari stétt eru
auðvitað mis.jafnir memi cins og í
öðrunt stéttum. on framkoma eins
o'g sú. setti Dagný Iýsir cr vita-
skuld oþolandi
— A kambinum
Framhald af bls. 16
segja sjómenn. sem gengið
hafa á fund alþingismanna. Frá
öllum fjórðungsdeilum Fiski-
félagsins hafa borizt hörð mót-
mæli, Fiskiþing hefur einnig
mótmælt frumvarpinu í megin-
atriðum, næst stærsta skip-
stjórafélag landsins hefur mót-
mælt, fjölmennar sendinefndir
útgerðar- og skipstjörnarmanna
af Suðurnesjum hafa gengið
hver á fætur annarri á fund
þingmanna og nefndarntanna
með mótmæli. Þessi mótmæli
byggjast flest á einstökum atr-
iðum frumvarpsins og það get-
ur ekki verið áð Alþingi gangi i
berhögg við alla þessa aðila,
sem hagsmuna eiga að gæta.
Frá mfnum ltæjardyrum seo
>kipta þó ekki einstakar titís-
fellur mestu máli. heldur hilt.
að frumvarpið er i grundvallar-
atriðum skakkt hugsað. Viðeig-
unt að loita eftir öðrunt aðferð-
ttnt til vendar fiskstofnunuin
en svæðafriðun, nerna í mjög
takmörkuðum mæli. Þaö er
ekki hægt að konia svæðafriðun
við á islenzkri fiskislöð. netna
til Ijöns fyrir fiskveiðar okkar.
og skil ég þá undan seiða- og
klakslóðir, sem fvlgzt sé með
árloga.
Eins og ég rteddi tun i fyrri
grein minni nú um Grásleppu
frumvarpið. er eina varattlega
aðferðin til að takmarka og
stilla í hóf sókn í stofnana. að
gera ekki út fleiri skip en
stofnarnir þola (irugglega og
fullnýta ))á þau skip. Stiiðvun
frckari skipastnfða og skipa-
kaupa eru þvf frumatriði þessa
máls. Annað atriðið er algert
bantt við veiðinn á smáfiski og
eintiig vann við kaupunt á stná-
ftski. þriðja atriðið er tíina-
bundin ■ svæðafriðun á hrygn-
itlgar- ()g klak.sbiðinni. og fylgdi
þvi hámarksaflakvóti á vertið-
arfiski á hrygniiigarslóðunuih
Fjölmargar aðrar eiiifaidar að-
ferðir koma svo til greina í ein-
stökum tilvikum. svo sem sala
veiðileyfa. takinörkuii á fjölda
bála i sökiiinni á einstakar slöð-
ir og við tiltoknar veiðar. svo
setn tfðkazt liefur við ræk.jti- og
humarveiðar. og er þá ekki inið-
að við, að það fari allt úr bönd
tttn i höndum ráðherra. svo sein
viljað hefur brenna við. I stutttt
tnáli sagt. allar aðrar aðferðir
eru betri ett svæoafriðun. eíns
og sú sein Grásleppufrumvarp-
tð gertr ráð Ivrir Ekkert
heimskustagl um þetta frum-
varp, bara burt með þaö i einu
lagi.
P.S. Ég gleymdi fjórtánda-
atriðinu i athugasemdtniuni en
|>að er:
14) Það vantar ákvæði i
frumvarpið um. að varðskipin
beiti klippum sinum á víra nýju
skuttogaranna.
jdovfjunldnþtíi
margfaldar
morkað yðar