Morgunblaðið - 27.10.1974, Blaðsíða 14

14
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 27. OKTÖBER 1974
Cornelis
Cornelis gerir
mikið af þvl að
gretta sig enda
verið fenginn til
að leika í fjórum
kvikmyndum um
Vreeswijk
kemor til
stríða okknr
0 Hún verður ekki af lakara taginu
heimsóknin, sem við fáum I fyrstu
viku næsta mánaðar. Hingað til
lands koma danska vlsnasöngkonan
Trille og sænsk-hollenzki „trúba-
dúrinn" Cornelis Vreeswijk.
Q Hvort tveggja eru þetta úrvals-
listamenn og vlst er, að Vreeswijk
ersá vlsnasöngvari á Norðurlöndum,
sem nýtur mestra vinsælda hér á
landi. Þótt aðdáendahópurinn sé
ekki ýkjastór á heimsmælikvarða,
nokkur hundruð, þá er ákafinn því
meiri vegna deyfðarinnar og
fátæktarinnar I skemmtanalifinu hér
almennt.
Það er að tilhlutan Norræna
hússins sem þau tvö koma hingað,
en á vegum hússins hafa komið
nokkrir aðrir vlsnasöngvarar frá
Norðurlöndum og þar á meðal Trille,
en þetta er efalaust merkasta heim-
sóknin fram að þessu.
Þau Cornelis og Trille koma til
landsins 3. nóvember, þ.e. næsta
sunnudag, og verða fyrstu tónleik-
arnir fimmtudaginn 7. nóvember.
Reyndar stóð til, að þau kæmu ekki
fyrr en 8. nóv., en á þvl var gerð
breyting. Þau verða nefnilega með
tónleika I Færeyjum 1. og 2. nóvem-
ber og ákváðu að flýta förinni hingað
til að fá betra tækifæri til að skoða
sig um é íslandi.
En fyrstu tónleikarnir verða sem
sagt fimmtudaginn 7. nóv. og þeir
næstu laugardagseftirmiðdaginn 9.
nóvember. Á þessum tónleikum
koma þau Trille og Vreeswijk fram
saman, en slðan er ætlunin að efna
til tveggja hljómleika, þar sem þau
koma fram hvort i slnu lagi.
Þegar er ákveðið, að Vreeswijk
komi fram sunnudaginn 10. nóv. og
verða þeir tónleikar á vegum Sænsk-
islenzka félagsins. Héðan munu þau
fara 11. nóv., en Dansk-islenzka fé-
lagið á enn eftir að ákveða, hváða
dag Trille heldur sína „sóló"tón-
leika.
Cornelis Vreeswijk hefur sungið
inn á margar hljómplötur, sem fáan-
legar hafa verið i verzlunum hér-
Um það leyti. sem
fyrsta platan kom
út. Sjaldan verið
grennri. Um
1970. Allur far-
inn að bústna.
lendis, og þótt útvarpið bjóði sjaldan
upp á visnasöng i dagskránni hefur
það þó borið við einstöku sinnum og
að öðrum ólöstuðum á Jón Múii
líkast til mestar þakkir skildar i þeim
efnum.
f morgunútvarpinu hefur Jón Múli
ósjaldan „lætt plötu á fóninn" með
Vreeswijk, eins og Jökull myndi orða
það.
Á dögunum kom 13. platan, sem
Cornelis hefur sungið inn á. „Geting-
honung" heitir hún eða „Geitunga-
hunang". Vreeswujk býr i Hollandi
ásamt eiginkonu sinni um þessar
mundir, en skauzt nýlega til Svíþjóð-
ar til að kynna nýju plötuna.
Þaðan hélt hann í tónleikaferð til
Noregs. Færeyja og fslands og i
blaðaviðtali nýlega sagðist hann
mundu syngja á sænsku, en einnig
svolítið á hollenzku „til að striða
þeim svolitið". Vreeswijk ætlar sem-
sagt að striða okkur, en það er þó
bót i máli, að nú erum við viðbúin.
Eins og við tökum fram byrjaði
hann að spila og syngja 1959, en
opinber skemmtikraftur varð hann
um þetta leyti árs fyrir einmitt tíu
árum. Vreeswijk heldur þvi upp á 10
ára listamannsferil sinn hér á fs-
landi.
En það eru sem sagt bjartir tímar
framundan hjá íslenzkum áhuga-
mönnum um vísnasöng: Fjórir tón-
leikar úrvalskrafta á fáum dögum.
Vreeswijk hefur um margra ára
skeið verið mjög vinsæll i Sviþjóð,
sem hann litur á sem föðurland sitt,
þótt hann sé af hollenzku bergi
brotinn. Hann fæddist I Velsen árið
1937, en fluttist með foreldrum
sínum til Sviþjóðar érið 1949, tólf
ára að aldri. Þar hefur hann búið
siðan.
Vreeswijk er litrikur persónuleiki
og vinsæll blaðamatur i Svíþjóð.
Hann er hreinskilinn og opinskár og
er yfirleitt ekki að skafa utan af
hlutunum. Og það verður tæpast
sagt um hann, að hann sé sérlega
sómakær. Fyrir nokkru hafði t.d.
sænskur blaðamaður pantaði viðtal
við hann og þegar Vreeswijk kom til
- Heldur upp
á 10 ára
listamannsferil
á íslandi á
4 hljómleikum
í Norræna
húsinn
í næstn vikn
dyra brá blaðamanni heldur betur i
brún. Fyrir framan hann stóð
Vreeswijk berrassaður.
Af þessum sökum og ýmsum áltka
er Vreeswijk nánast orðinn þjóð-
sagnapersóna i Svíþjóð allt frá þvi
hann sendi frá sér sina fyrstu hljóm-
plötu. Og nafn hennar lýsir kannski
persónunni vel. Hún heitir „Ball-
ader och offörskámdheter", sem
samkvæmt orðanna hljóðan útleggst
á íslenzku: Ballöður og óforskömmu-
legheit. Næsta plata ber reyndar
næstum þvi sama nafn eða Visur og
óforskömmugheit og sú þriðja
Ballöður og grettur.
Það sem gerir heimsókn
Vreeswijks nú ef til vill ánægjuleg-
asta er sú staðreynd, að um þessar
mundir mun hann vera i miklu stuði.
Það er nefnilega svo, að hann þykir
dyntóttur og skapið töluverðum
breytingum undirorpið.
En Slagsiðan hefur þær fróttir frá
Danmörku, að hann hafi gert mikla
lukku, þegar hann var þar fyrir
nokkru. Þá hefur hann verið með
"show" I Stokkhólmi, sem notið
hefur mikilla vinsælda.
Slagsiðan ræddi á dögunum við
Maj-Britt Imnander. forstjóra
Norræna hússins, sem á heiðurinn af
komu Trille og Vreeswijks hingað til
lands og bjóst hún síður við, að hann
byði upp á þessa dagskrá hér.
— Við spurðum Maj-Britt að þvi
hver væru tildröjjin að komu þeirra
Trille og Cornelis hingað og sagði
hún, að leiðin hefði eiginlega legið I
gegnum Danmörku.
Hún hefði komizt i samband við
umboðsmann skemmtikrafta i Kaup-
mannahöfn vegna hingaðkomu ann-
arra listamanna. Umboðsmaðurinn
hefði orðað það við hana, að Trille
kæmi hingað og skemmti I Norræna
húsinu.
f það sinn hefði hún reyndar verið
á höttunum eftir sænskum vísna-
söngvara og féll málið þvi niður I bili.
Siðar hefði hún fengið bréf frá um-
boðsmanninum, þar sem hann bauð
henni að fá bæði Trille og Vreeswij,
en þau komu fyrst fram saman I
tónleikasal Tivolí í Kaupmannahöfn
sumarið 1970, eins og fram kemur
annars staðar á siðunni.
Þessu tilboði hefði hún að sjálf-
sögðu svarað játandi.
— Maj-Britt sagði, að Cornelis
hefði sýnt mikinn áhuga á að koma
hingað til lands og væri það reyndar
svo um flesta erlenda listamenn,
sem hún hefði haft kynni af í starfi
sinu. Nefndi hún sem dæmi, að
Sven-Bertil Taube hefði verið mjög
spenntur fyrir þvi að koma hingað á
Listahátíð fyrr á þessu ári, eins og til
stóð. fsland virtist hafa eitthvert að-
dráttarafl.
Aðspurð um hvort ekki væri óhætt
að segja, að Cornelis væri vinsælasti
visnasöngvarinn í Sviþjóð, vildi hún
ekkert fullyrða. Hún kvað það þó
sennilegt vera, en erfitt væri hins
vegar að gera sér almennilega grein
fyrir þvi. f Sviþjóð væri vísnasöngur
mjög vinsæll og stór hópur manna.
sem stundaði þá iðju. Hún nefndi
sérstaklega Sven-Bertil Taube, sem
nyti mikilla vinsælda. Hann hefði
gert marga skemmtilega hluti með
hljómsveitarstjóranum Ulf Björlin og
hugmynd hefði komið upp um, að
þeir kæmu saman hingað og héldu
tónleika með Sinfóniuhljómsveit fs-
lands.
— Það þarf náttúrlega ekki að
spyrja hvernig þér finnst Vreeswijk?
— „Ég hef mjög gaman að því að
hlusta á hann, eins og t.d. Bellmann-
plötuna. Á henni kemur eitthvað
nýtt fram fyrir okkur, sem þekkjum
Bellmann og höfum heyrt hann túlk-
aðan af ýmsum listamönnum. Og ég
held, að hann komist mjög nálægt
hinu upphaflega.
Þá má ekki gleyma, að margt af
hans eigin ijóðum og lögum er mjög
gott. En á plötunni, þar sem hann
syngur Ijóð Lars Forssell (þekkt
sænskt Ijóðskáld) kemur næmi hans
vel í Ijós. Ég var svolítið undrandi
hvað hann gerði þetta vel. því i fijótu
bragði virðast þeir tveir vera mjög
ólíkir. Þarna sýndir hann hversu
næmur túlkandi hann er."
Visnasöngur er rík hefð i Sviþjóð.
Þar ber hæst Bellmann, Ferlin og
Evert Taube, nöfn sem flestir fslend-
ingar kannast sjálfsagt við. En af
yngri kynslóðinni eru líkast til þekkt-
astir Sven-Bertii Taube (sonur gamla
Taube), Fred Akerström, sem komið
hefur hingað á vegum Norræna
hússins og siðast en ekki sizt
Cornelis Vreeswijk.
Þessir þrir eiga einna rikastan þátt
í endurreisn sænskrar visnahefðar
upp úr 1960, og siðan hefur staðið
blómaskeið þessarar tónlistar þar og
hefur hún reyndar teygt arma sína
langt út fyrir Svíþjóð.
Það var einmitt um þetta leyti, eða
árið 1959, tiu árum eftir að
Vreeswijk fluttist frá Hollandi, sem
hann hóf að semja texta og lög til að
flytja sjálfur. Og svo miklum vin-
sældum náði hann og þeir félagar,
að jafnvel Bftlunum tókst ekki að
yfirgnæfa þá með sinum rafmagns-
giturum ítónlistarbáttumSænska út-
varpsins.
Fyrst um sinn flutti Vreeseijk einn-
ungis eigin Ijóð og lög, en nú síðari
árin hefur hann snúið sér einnig að
verkum annarra, eins og kom fram
hjá Maj-Britt hér að framan. Auk
platna með pistlum Bellmanns og
Ijóðum Forsseus hefur hann sungið
inn á plötu Ijóð og lög Evert Taube.
Vreeswijk hefur hlotið margs kon-
ar viðurkenningu i heimalandi sinu
og má nefna, að árið 1969 hlaut
hann verðlaun sænskra hljómplötu-
útgefenda bæði sem bezti vísna-
söngvarinn og bezti lagasmiðurinn.
Þetta hefur verið gott ár hjá
Vreeswijk, þvi þá hlaut hann einnig
svokallaðan Evert Taube-styrk, sem
þykir mikill heiður.
Það er þrennt sem Vreeswijk þyk-
ir, eða þótti allavega, mjög gott, en
það er matur, brennivfn og bjór.
Enda er eftirtektarvert að bera
saman myndir af honum á fyrstu
plötunum og svo þeim, sem sfðar
komu. Það er varla að maður sjái, að
um sé að ræða sama manninn.
Þau Trille munu búa I Norræna
húsinu meðan á dvöl þeirra stendur
hér og þótt við efumst ekki um, að
hann komi til með að hafa það gott
þar, á hann eflaust eftir að sakna
bjórsins.
Ef hann er likur vini sinum Fred
Akerström er hætt við, að söknuður-
inn verði mikill, því að eitt sinn er
Slagsíðan var á tónleikum hjá Frek I
Sviþjóð, svalg hann tiu bjóra meðan
á tónleikunum stóð. En við skulum
vona, að þetta standi Cornelis ekki
fyrir þrifum, og hann verði ósvifinn
og grettinn að vanda. — h.