Morgunblaðið - 15.03.1975, Page 32

LAUGARDAGUR 15. MARZ 1975
JBorgnnblaíiiÍi
nucivsmcRR
^^•22480
JHorgMníblatiiÍi
nuGivsincnR
^^-»22480
Selja Flugleið-
ir Air Bahama?
Ljósm. Mbl.: Sv.P.
Fjórtánda og sfðasta 150 tonna bátnum, sem Slippstöðin á Akureyri smfðar um sinn var hleypt af
stokkum f gær. Hlaut hann nafnið Þórsnes 2. SH-109. Ekki hafði báturinn fyrr hlaupið af stokkunum,
en kjölur var Iggður að 70 tonna skutskipi, sem fara á tii Sandgerðis.
Greiðslur
til flugliða
og farmanna;
Fengu 470 milljónir í
gjaldeyri—auk dagpeninga
FLUGLEIÐIR HF. hafa hug á að
selja dótturfyrirtæki sitt Air Bah-
ama að hluta eða að öllu leyti.
Þetta kom fram á blaðamanna-
fundi sem forráðamenn félagsins
héldu f gær. Kom fram að málið
hefur verið rætt við aðila á Bah-
amaeyjum en engar ákvarðanir
verið teknar. Flugieiðir hf. eiga
nií öll hlutahréf í Air Bahama.
Sigurður Helgason, einn for-
360 þús. kr.
sparnaðurí
veiðifor
Skuttogarinn Hvalbakur frá
Breiðdalsvfk hélt til veiða f
dag eftir 7 vikna viðgerð, en
skömmu eftir áramót bilaði
rafallinn við aðalspilið og
þurfti að fá varahluti frá
Japan til að gera við hann. Úr
því að svona fór, var um leið
komið fyrir svartolíukerfi í
Hvalbak og er hann annar
japanski skuttogarinn sem
brennur svartolfu, en sem
kunnugt er þá hefur Rauði-
núpur frá Raufarhöfn brennt
svartolfu um eins árs skeið
meðgóðum árangri.
Þeir Svanur Sigurðsson og
Sigurður Guðmundsson frá
Breiðdalsvfk sögðu í samtali
við Morgunblaðið f gærkvöldi,
að í þessa veiðiferð tæki Hval-
bakur 70 þús. lítra af svartolíu,
sem kostaði 450 þús. kr. en ef
sama magn hefði verið tekið af
Framhald á bls. 31
Þegar loðnuvertfðin var í al-
gleymingi og verðið fyrir loðnuna
var sem hæst, munu rösklega eitt
hundrað skip hafa stundað
veiðarnar. Sfðustu daga hefur
skipunum hinsvegar fækkað og
nú munu 40—45 skip vera hætt
veiðum og eru ekki nema 60—65
skip á þessum veiðum. Skipin,
sem hafa hætt, eru flest af stærð-
inni 100—220 iestir og eru flest
að fara á netaveiðar, þar sem
skipstjórar og eigendur skipanna
telja að enginn grundvöllur sé
iengur fyrir loðnuveiðum þessara
skipa.
stjóra Flugleiða, hafði orð fyrir
stjórnarmönnum félagsins þegar
þetta mál bar á góma. Sagði Sig-
urður, að aðstæður væru nú
breyttar frá því er Loftleiðir eign-
uðust Air Bahama á sínum tíma.
Þá hefðu eyjarnar verið brezk ný-
lenda. Nú hefðu þær hins vegar
hlotið sjálfstæði og þætti forráða-
mönnum Flugleiða m.a. af þeim
ástæðum eðlilegt að innlendir að-
ilar tækju þátt í rekstri félagsins
að hluta eða öllu leyti. Hefði í því
sambandi verið rætt við einkaað-
ila á Bahamaeyjum sem myndu
þá ganga inn i reksturinn ef til
kæmi með stuðningi stjórnvalda.
Sigurður gat þess, að ýmsir
möguleikar væru fyrir hendi í
þessu sambandi, bæði að Flugleið-
ir létu félagið alveg af hendi eða
ættu hlut í því. Virtust fyrr-
nefndir aðilar á Bahama hafa
mestan hug á því að Flugleiðir
ættu áfram hlut i félaginu og
Framhald á bls. 31
FLÚGLIÐAR og farmenn fengu á
sfðastliðnu ári um 470 milljónir
króna af launum sfnum í gjald-
eyri hjá gjaldeyrisbönkum og
skipafélögunum. Skiptast þessar
milljónir á 860 farmenn og 260
Gylfi Þórðarson, formaður
Loðnulöndunarnefndar, sagði i
viðtali við Morgunblaðið í gær, að
skipin, sem hætt væru, hefðu
mörg fiskað lítið, auk þess sem
burðarþol þeirra væri svo lítið, að
þau gætu ekki siglt langar vega-
lengdir með aflann. Því væri ekki
að neita að stærri loðnuskip, eins
og Grindvíkingur, hefðu einnig
hætt veiðum, og nú væri verið að
búa skipið á netaveiðar.
I gærkvöldi var heildarloðnu-
aflinn orðinn rösklega 400 þús.
lestir, en þá var búin að vera
flugliöa. Dæmi eru til þess að
flugstjórar hafi fengið f gjaldeyri
af launum sfnum rúmlega 2 mill-
jónir króna á ári og eru þar ekki
meðtaldir dagpeningar, sem eru
26 dollarar á sólarhring. Frá árinu
1960 hefur farmönnum og fluglið-
um verið heimilt að fá 59% launa
sinna f gjaldeyri, en svo sem kom-
ið hefur fram eru þessar reglur
nú í endurskoðun f viðskiptaráðu-
neytinu. Morgunblaðið leitaði f
gær upplýsinga um ástæður yfir-
valda fyrir þvf að ákveðið er nú
að endurskoða þessar reglur.
Björgvin Guðmundsson, skrif-
stofustjóri í vióskiptaráðuneytinu
sagði: „1 fyrsta lagi var aldrei
reiknað með því, þegar þetta var
ákveðið 1960, að þessir aðilar
fengju til frambúðar 59% af laun-
um sínum í gjaldeyri. Sú prósenta
er f raun tilviljun og ekki ákveðið
að hún héldi sér án tillits til
hækkunar kaupgjalds. Árið 1960
eftir gengisfellinguna, sem þá
varð, óskuðu farmenn og fluglið-
ar, að þeir héldu sömu tölu gjald-
eyriseininga eftir gengisbreyting-
una eins og fyrir hana. Þeir vildu
fá jafnmarga doliara og jafnmörg
pund og þeir höfðu haft. Við
gengisbreytinguna kom þetta
þannig út að til þess að kaupa
jafnmargar gjaldeyriseiningar
bræla í heilan sólarhring. Veður
fór þó batnandi og um kl. 18 fóru
fyrstu skipin að tilkynna um afla.
Frá þeim tíma fram til kl. 21.30
tilkynntu 14 skip um afla alls um
3750 lestir. Þessi skip tilkynntu
um afla:
Svanur 330 lestir, Pétur
Jónsson 360, Rauðsey 380, Gísli
Árni 200, Skógey 120, Loftur
Baldvinsson 450, Helga 2. 330,
Keflvikingur 210, Skírnir 270,
Þorsteinn 260, Bjarni Ólafsson
220, Höfrungur 3. 180, Asberg 340
og Hamravik 130 lestir.
þurftu þeir að kaupa fyrir 59%
launa sinna i stað 30% áður. Síð-
an hefur 59% talan gilt, þótt kaup
t.d. hjá hásetum á kaupskipum
hafi tífaldast. Hefur því tala
gjaldeyriseiningastórhækkað við
þessar miklu kaupbreytingar og
þrátt fyrir gengisbreytingar á
„AKVÖRÐÚN um björgun
Hvassafells verður ekki tekin
fyrr en um miðja næstu viku.
Aður þurfum við að ræða við end-
urtryggingarnar í London og ráð-
færa okkur við þær. En það liggur
fyrir, að ef tekst að ná skipinu á
flot, þá er það gffurlegt verk að
gera við það,“ sagði Sverrir Þór
deildarstjóri Sjótjónadeildar
Samvinnutrygginga þegar Mbl.
ræddi við hann í gær.
Hann sagði ennfremur, að aðal-
ástæðan fyrir því, hve erfitt yrði
að ná skipinu á flot, væri að skip-
ið stæðí svo til á þurru landi og
fyrir utan það væru grynningar á
200—300 metra kafla. Það yrði
geysierfitt verk að ná skipinu út,
og þess vegna verðum vió að
kanna málin mjög vel áður en við
aðhöfumst nokkuð.
Ásgeir Ólafsson, forstjóri
Brunabótafélags Islands, sagði
þegar Morgunblaðið hafði sam-
band við hann, að nú væri ákveðið
að reynt yrði að bjarga farmi
skipsins, sem er um 1100 lestir af
áburði. — Við erum ekki búnir að
ákveða enn hvernig við björgum
farminum, en annaðhvort verður
reynt að skipa honum beint í land
eða um borð í einhverja pramma
við skipshlið. Sæmilega ætti að
ganga að ná farminum úr skipinu,
þar sem ljósavélar þess eru í full-
komnu lagi, og með þeim er hægt
að knýja bómur og spil skipsins.
tímabilinu. Hefur viðskiptaráðu-
neytið aldrei gefið neina yfirlýs-
ingu um að þessi prósenta ætti að
haidast.
í öðru lagi er gjaldeyrisástandið
mjög erfitt nú og því hefur þótt
nauðsyniegt að skerða þessi rétt-
Framhald á bls. 31
Hann sagði, að þetta verk þarfn-
aðist nokkurs undirbúnings og
hann þyrfti að vera góður. Farm-
urinn væri ekki talinn í neinni
hættu og því þyrfti ekki að hraða
verkinu svo mjög. — En annars
vitum við ekki hve mikill hluti af
farminum er skemmdur, sagði Ás-
geir.
Stórtap hjáverk-
smiðju SÍS 1
Bandaríkjimum?
MORGúNBLAÐIÐ hefur
fregnað að um stórfelldan
hallarekstur hafi verið að
ræða á fyrirtæki S.l.S. f Banda-
rfkjunum, Iceland Products,
Inc. á sl. ári. Af því tilefni
hafði blaðið samband við Er-
lend Einarsson, forstjóra,
Sambandsins f gær og spurði
hann hvort það væri rétt, að
um stórfellt tap hafi verið að
ræða hjá fyrirtækinu á sl. ári.
Erlendur sagði, að hann gæti
ekkert sagt um þetta mál, sem
stæði. Hinsvegar myndi það
vera staðreynd, að um eitt-
hvert tap væri að ræða hjá
öllum þeim fyrirtækjum, sem
í þessari grein væru f Banda-
ríkjunum.
Afkoma Flugleiða í fyrra:
r
Aætlað tap flug-
reksturs 210 millj.
BRAÐABIRGÐATÖLúR um
flugrekstur Flugleiða hf. á síð-
asta ári benda til þess, að tap hafi
orðið á rekstrinum, samtals um
210 milljónir króna. Tap á miili-
landafluginu er áætlað 160 millj-
ónir, nær allt á Amerfkufluginu,
en tapa innanlandsflutinu er
áætlað 50 milljónir króna. 470
milijónir fóru f afskriftir á árinu
og hefur félagið því átt 260
milljónir upp í þær en fyrrnefnd-
ar 210 milljónir hefur vantað svo
endar næðu saman.
Til að mæta þessu hefur félagið
aflað sér erlendra rekstrarlána.
Voru þannig fengnar að láni í
fyrra fyrst 6 milljónir dollara og
síðan 2 milljónir dollara, en ein
milljón dollara hefur verið endur-
igreidd af fyrrnefnda láninu.
1 vetur fékk félagið erlent
lán að upphæð 4 milljónir
dollara og nú leitar það fyrir
sér með lán að upphæð 5 milljónir
dollara. Ef það lán fæst hefur
félagið fengið á fyrrnefndum
tímá 17 milljónir dollara í erlend-
um rekstrarlánum, eða sem svar-
ar 2550 milljónum íslenzkra
króna á núverandi gengi. Lánin
eru tekin án ríkisábyrgðar nema
að hluta en gegn veði í eignum
Framhald á bls. 31
Yfir 40 bátar hættir loðmiveiðum
Heildaraflinn orðinn 400 þús. lestir
Ákvörðun um björgun
Hvassafells í næstu viku
Undirbúningur að björgun farmsins hafinn