Morgunblaðið - 27.03.1975, Blaðsíða 31

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 27. MARZ 1975
31
Guðný Guðmundsdóttir.
Sinfóníu-
tónleikar
Stjórnandi: Robert Satanowski
Einleikari: Guðný Guðmundsdótt-
ir.
Efnisskrá:
Beethoven Leonora, forleikur nr.
3.
Mozart Fiðlukonsert nr. 1 í B-dúr.
Saint-Saens Havanaise op. 83.
Dvorak Sinfónía í e-moll op. 95.
Þessir tónleikar voru á margan
hátt sérstæðir og, að því er undir-
ritaður bezt veit, komu hljóm-
leikagestum þægilega á óvart.
Fyrst kemur til sérstæð túlkun
stjórnandans á forleik Beethov-
ens og ennfremur „músikölsk"
mótun blæbrigða, eins og t.d. í
sinfóníunni, þar sem úir og grúir
af fögrum blæbrigðum. 1 stjórnun
sinni virðist Satanowski leggja
áherzlu á túlkun og andstæður
blæbrigða og skýrt form. Sata-
nowski er ekki aðeins kunnáttu-
Tónllst
eftir JÓN
ÁSGEIRSSON
maður heldur og listamaður. Það
fer því miður ekki alltaf saman.
Guðný Guðmundsdóttir er góð-
ur fiðluleikari og var leikur henn-
ar víða glæsilegur. 1 konsertinum
eftir Mozart lék hún nokkuð mik-
ið beint áfram og heldur hvasst
og eiris og hún réði ekki ferðinni
sjálf. Það vantaði að staldra við og
íhuga, en slíkt kemur ef til vill
með aldrinum. Havanaise Saint-
Saens hefur oft verið notað af
„virtúósum“ til að spila á hlust-
endur, með snöggum tilþrifum,
miklum andstæðum í hryn og alls
konar tóndekri. Þessvegna er það
dálítið hættulegt, er ungir hljóð-
færaleikarar ,ætla sér að slá í
gegn með svona vinsælum númer-
um. Guðný lék verkið án alls leik-
araskapar, en þó ekki án tilþrifa
og var leikur hennar víða með
glæsibrag og hvergi reynt að yfir-
drifa i leik eða túlkun. Sjaldan
hefur hljómsveitinni tekizt betur
upp og sýndi sig bezt hve góður
hljómsveitarstjóri er mikilvægur
aðili i starfi stofnana sem Sinfón-
íuhljómsveitar Islands og ábyrgð-
arleysi að fela viðvaningum og
,,amatörum“ stjórnun slíkra fyrir-
tækja. Aðeins það bezta er nógu
gott og með því að slaka aldrei á
og vera jafnvel ósanngjarn í kröf-
um sinum, geta ísl. tónlistarmenn
náð því marki að teljast gjald-
gengir hvar sem er i heiminum.
Auk þess, er framtið hljómsveit-
arinnar að nokkru i höndum
hlustenda, hvort uppskera þeirra
er jákvæð eða neikvæð. A móti
slíkum kröfum verður að koma
því svo fyrir, að isl. listamönnum
sé gert kleift að iðka list sina. Það
er orðið meira en nauðsyn, að
gerð sé úttekt á þeim möguleik-
um, sem fyrir hendi kunna að
vera, í að nýta hæfileika ísl. lista-
manna í þágu almennings. Islend-
ingar eru eyðslusamir, en virðast
samt ekki hafa efni á öðru en að
eyðileggja listamenn sína í at-
hafnaleysi, hneppa hugsun þeirra
í viðjar vesalmennsku og flokka-
drátta og gefa þeim til siðasaka
eitt og eitt tækifæri, til þess eins
að sannfæra sig og aðra um van-
hæfni þeirra.
Listamennska er þrældómur og
góður listamaður þiggur ekki af
Framhald á bls. 47.

eftir RAGNAR
BORG
ÞAU leiðu mistök urðu f mynt-
þætti sl. Iaugardag að myndin
sem átti að birtast með þessum
texta varð viðskila við hann.
Birtist hann þvf aftur með
réttri mynd og biðjumst við af-
sökunar á mistökunum.
Þessi skrautlega uppstilling á
myndinni hér til hægri er af
ýmiss konar gjaldmiðli, sem
notaður hefir verið.
I bakgrunninum er sænsk
plötumynt frá 1726: þetta er
þung koparplata, nærri 3 kíló,
um 29x26 cm á kant og á henni
stendur verðgildið: 4 dalir í
silfurgildi. — Perlufestin hefir
verið, og er jafnvel ennþá,
gangmynt i Súdan, og búrhvals-
tönnin er notuð á mörgum eyj-
um i Kyrrahafinu. A miðri
myndinni er kringlótt íhvolf
silfurmynt frá Laos og svoköll-
uð manilla (eins og armband i
laginu, en minna og því ekki
nothæft sem slikt). Þessar man-
illur notuðu menn í Nígeríu,
en þær voru innkallaðar sem
gangmynt uppúr 1920 og var
greitt fyrir hvert stykki 2H
skildingur. Stóri kringlótti
bronspeningurinn með Janus
arhöfðinu er rómverskur
frá þrióju öld fyrir Krist. Hann
vegur rúm 250 grömm. Fyrir
framan hann er söðullagaóur
peningur frá Austur-Indlandi,
þrir postúlínspeningar frá
Siam, en þeir voru innkallaóir
um miðja seinustu öld. Fremst í
horninu hægra megin eru skelj-
ar, sem notaðar hafa verið sem
gangmynt víóa i Afríku. Löngu,
snúnu járnstengurnar eru
kissi-peningar frá Vestur-
Afríku kringlóttu peningarnir
sem festir eru saman á band,
eru kínverskir, en svona pen-
inga hafa þeir notað undanfar-
in u.þ.b. 2000 ár. Peningurinn
með gatinu og ferkantaða mynt-
in við hliðina á honum, eru frá
Japan (1835 og 1868). Silfur-
hnullungurinn meó stimplun-
um þrem er gangmynt, sem
lengi hefir verið notuð á Aust-
ur-Indlands-skaganum til
skamms tíma. í forgrunninum
eru svo kúlulagðir peningar frá
Síam, 8 mismunandi verðgildi.
Myntin heitir tieal og af pening-
unum má lesa að þeir voru
slegnir fyrir Haha Mongkut um Myndin er úr bók Johans
miðja síðustu öld. Chr. Holm „De gamle mönter“.
Ofnhitastillarnir frá
DANFOSS spara heita
vatnið.
Sneytt er hjá ofhitun og
hitakostnaðurinn lækkar,
því DANFOSS ofnhitastill-
arnir nýta allan "umfram-
hita” frá t.d. sól, fólki,
Ijósum, eldunartækjum
o. fl.
Herbergishitastiginu er
haldið jöfnu með sjálfvirk-
um DANFOSS hitastill-
tum lokum.
DANFOSS sjálfvirka
ofnloka má nota á hita-
veitur og allar gerðir
miðstöðvarkerfa.
RAVL ofnhitastillirinn
veitir aukin þægindi
og nákvæma stýringu
herbergishitans, vegna
þess að herbergishitinn
stjórnar vatnsmagninu,
sem notað er.
Ef höfuðáherzla er lögð
á að spara heita vatnið,
skal nota hitastillta
FJVR bakrennslislokann,
þá er það hitinn á frá-
rennslisvatninu, sem
stjórnar vatnsmagninu.
DANFOSS sjálfvirkir þrýst-
ingsjafnarar, AVD og
AVDL, sjá um að halda
jöfnum þrýstingi á öllum
hlutum hitakerfisins,
einnig á sjálfvirku
hitastilltu ofnlokunum.
Látkf
Danfoss stjóma
hitanum VÉLAVE^zÍuN-SfMI^4260