Morgunblaðið - 10.06.1975, Síða 25

Velvakandi svarar í slma milli
kl. 14 og 15 frá mánudegi til
föstudags
0 Neytendur hafðir
að ginningarfíflum
R.Á. skrifar:
„Kæri Velvakandi.
Mér hefur stundum sýnzt á
skrifum þinum að hugsanlega
værir þú sama sinnis og ég í
neytendamálum, en nú er eftir að
vita. Alla vega langar mig til að
biðja þig að birta þessar linur, en
þrátt fyrir kvennaárið, þá er ég
svo hlédræg, að ég kæri mig ekki
um að af hjúpa mig, og vona að þú
látir þér það í léttu rúmi liggja.
Þannig er mál með vexti, að
mér hreint blöskrar hve neytend-
ur (þ.a.s. öll þjóðin eins og hún
leggur sig) virðast vera sér ómeð-
vitandi um verðmæti flestra vöru-
tegunda. Hér er á ferðinni hinn
,*þögli meirihluti“, sem virðist
ekki hafa minnsta áhuga á þvi í
hvað peningarnir þeirra fara. Nú
er mikið talað um litla peninga,
en þegar maður fer að lita i kring-
um sig er ekki svo að sjá, að
ráðstöfunartekjur heimilanna,
eins og það heitir svo ljúflega á
máli hagfræðinga, séu eins litlar
og af er látið.
Að minnsta kosti verður þetta
niðurstaðan þegar maður fer að
skoða vöruval i verzlunum. Þar
eru kynstur af öllum hlytum og
kaupmennirnir virðast leggja
mikið upp úr því að hafa sem
allra glæsilegast og mest vöruval.
Þannig vill fólkið lika hafa það og
skiljanlegt er að kaupmenn vilji
sýna viðskiptavinunum þjónustu
og koma til móts við óskir þeirra.
En þegar grannt er skoðað, þá
kemst maður að þeirri niðurstöðu
að hér sé farið inn á ranga braut.
Það er ekki endilega vist að
neytendunum sé bezt þjónað með
því að gefa þeim kost á svo ýkja
mörgum vörutegundum. Hver
hefur t.d. gagn af því að á boðstól-
um séu tugir tegunda af tann-
kremi? Mætti ekki komast
af með ívið færri tegundir,
þvi að eitthvað hlýtur það
að kosta, þegar allt er talið,
að hafa svo margar tegundir
af einni vörutegund í gangi í einu
fyrir svo tiltölulega fáa kaupend-
ur, eins og alltaf hlýtur að verða í
svo fámennu þjóðfélagi.
Umbúðakostnaður í nútíma
neyzluþjóðfélagi er fáránlega hár,
eins og margsinnis hefur verið
bent á. Ég las einhversstaðar í
blaði um daginn, að umbúða-
kostnaður væri yfir 10% af
heildarverði mjólkur. Ef við ger-
um ráð fyrir þvi að meðalheimili
fari með 250 krónur á dag í
mjólkurvörur, þá eru það tæp 90
þúsund, sem fara til mjólkur-
kaupa á ári hverju. Þar af greiðir
neytandinn um 9 þúsund i um-
búðir á einu ári, — umbúðir, sem
siílu“. Síðau var uppdráttur af
svæði þar sem merkt var bæði við
lóðir sem voru óseldur og aðrar
sem höfðu verið seldar. Skúr úr
timbri stóð skammt frá og á hann
var máiað orðið .„söluskrifstofa".
Undir þvf stóð: „Ef enginn er
hér, er viðkomandi beðinn að
hafa samhand við Ernst Michoux,
eignasala.“
A sumrin þegar allt var ný-
málað «g þokkalegt, leit þetta
sjálfsagt ekki sem verst út. En
núna í rigningu og slahhi var það
heldur ógæfulegt.
Fyrir miðju var stórt nýtt hús
úr gráum múrsteini með stórum
svölum og sundlaug og blómabeð-
um sem voru vel hirt þótt engin
yxu þar hlómin þessa stundina.
Annars staðar sást hvar byrjað
var á húsum og hægt var sums
staðar að gera sér nokkra grein
fyrír væntanlegri herbergjaskip-
an þeirra.
IHaigret gekk rólega f áttina að
glæsihúsi Miehoux læknis og
hrinti upp hliðinu. begar hann
stóð við dyrnar og rétti fram
hiindina til að ýta niður húninum.
tautaði Leroy:
— Við höfum ekkert leyfi til
húsrannsóknar! ... Haldið þér
ekki...
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 10. JÚNl 1975
33
aðeins eru notaðar einu sinni, og
er siðan fleygt.
Þetta dæmi er aðeins tekið af
handahófi, og ekki dettur mér i
hug að nokkurn tima verði hægt
að útiloka umbúðakostnað með
öllu, en spurningin er hvort
neytendur leiða nokkurn tima
hugann að þvi hvað hægt er að
gera svo „ráðstöfunartekjur
heimilanna“ nýtist betur.
Eins og mér kemur þetta fyrir
sjónir, eru neytendur hafðir að
ginningarfiflum. Þeir eru látnir
borga fyrir alls konar hluti, hvort
sem þeim líkar betur eða verr, og
um leið er talað fagurlega um
það, að við fljótum sofandi að
feigðarósi, stuðlum að mengun og
eyðingu auðlinda jarðarinnar.
sjá til þess að þeir nýtist ein og
vera ber.
En hvernig er það annars — var
ekki verið að tala um það fyrir
nokkrum árum að gera verulegt
átak I neytendamálum? Mér vit-
anlega hefur ekkert rætzt i þeim
efnum síðan um þetta var rætt á
sínum tfma. Hvernig stendur t.d.
á því, að hér er ekki starfrækt
neytendastofnun, sem hefði það
m.a. að markmiði að gera mark-
aðsrannsóknir. Erlendis gera stór-
fyrirtæki víðtækar markaðsrann-
sóknir i þvi augnamiði að kynna
sér hugmyndir og vilja neytenda
og auka þannig sölu vöru sinnar.
Við ættum hins vegar að gera
siikar rannsóknir með það að
markmiði að minnka söluna. Það
^ Hið opinbera
hafi frumkvæði
Því miður virðist það vera orðið
harla sjaldgæft, að einstaklingar
hafi frumkvæði, og því fyndist
mér sjálfsagt, að hið opinbera
hefði frumkvæði að því að upp-
lýsa neytendur. Það þyrfti m.a. að
gera með þvi að skylda framleið-
endur til að verðmerkja allar vör-
ur. Þegar um er að ræða vöru,
sem pakkað er i neytendaumbúð-
ir þyrfti skilyrðislaust að taka
fram verð á einu kílói eða einutn
lítra hverrar vörutegundar, þann-
ig að kaupendum gæfist kostur á
að bera saman verð mismunandi
vörutegunda. Þá þyrftu að fylgja
greinargóðar upplýsingar um
innihaldið.
Neytendamál munu nú einna
lengst komin í nágrannalöndum
okkar, þ.e.a.s. á Norðurlöndum.
Við höfum oft tekið okkur þau til
fyrirmyndar og ættum einnig að
gera það að þessu leyti. Það er
nefnilega ekki nóg að einblina
bara á það, hvað fólk hafi I kaup á
hinum Norðurlöndunum, heldur
er líka ástæða til að skoða hvort
þessum ágætu nágrönnum okkar
búnast ekki betur en okkur. Það
er ekki nóg að hafa peninga
handa á milli, það verður lika að
er fáránlegt að við skulum bein-
linis vera að drukkna í alls konar
varningi, sem enginn hefur
minnstu þörf fyrir, meðan millj-
ónir manna um víða veröld líða
sáran skort. A.R.“
0 Neitaö um aögang
að golfvelli
Golfáhugamenn hafa haft sam-
band við okkur og beðið fyrir
eftirfarandi:
„Er hægt að neita mönnum um
að fara inn á golfvöll til þess að
leika þar goif, ef greidd eru til-
skilin gjöld?
Ég ætlaði að fara að leika golf á
Grafarholtsvelli hjá Golfklúbbi
Reykjavikur einn góðviðrisdag
ásamt kunningja mínum, en við
fengum ekki leyfi til þess, enda
þótt við værum fúsir til að greiða
svokölluð vallargjöld, sem voru
500 krónur á mann.
Er þetta ekki ein þeirra iþrótta-
greina, sem eru styrktar og niður-
greiddar af fé almennings?
Ég vil taka það fram, að við
fengum kurteislegar móttökur
hjá konu, sem kynnti sig sem for-
mann golfklúbbsins, en við getum
samt sem áður ekki skilið þessa
afstöðu, og óskum að fá úr því
skorið hvort þetta er leyfilegt.
A.J.“
HÖGNI HREKKVÍSI
Hef ég nokkru gleymt?
Fyrirtæki til kaups
Fjársterkir aðilar óska eftir fyrirtæki til kaups. Fyrirtæki í heildsölu —
iðnaði — þjónustu o.fl. koma til greina.
Með öll tilboð verður farið sem trúnaðarmál.
Tilboð sendist Mbl. fyrir 15/6 merkt: „Fyrirtæki — 1407.”
Til leigu í 2 ár
Nýtt glæsrlegt einbýlishús með bílskúr í Garða-
hreppi leigist frá 15. ágúst n.k. 50 fm.
baðstofa er í risi. Eignin er á stórri hraunlóð.
Uppl. í síma 53179.
íbúð óskast til leigu
Gott fyrirtæki óskar að taka á leigu á Stór-
Reykjavíkursvæðinu, íbúð með húsgögnum
allan júlímánuð fyrir reglusaman roskinn mann.
Tilboð sendist Mbl. fyrir 15. júní merkt: íbúð
— 9884.
StúdentarMR 1965
Júbeleumfagnaðurinn verður haldinn í Víkinga-
sal Hótel Loftleiða nk. föstudag 13, júní kl. 19.
Konunglegur matseðill, dans frameftir nóttu,
skemmtiatriði???
Miðar afhentir í bókabúð Lárusar Blöndals
Vesturveri í dag og á morgun.
Bekkjarráð.
Faryman smá-diesel-vélar
[ báta og vinnuvélar, tveggja, þriggja, fjögurra, fimm,
átta, tíu, fjórtán, tuttugu, tuttugu og tveggja, tuttugu og
fimm hestafla. Loft-eða vatnskældar.
Sturlaugur Jónsson & CO. SF.,
Vesturgötu 16, Reykjavík, sími 14680.
Fánastengur
Höfum til afgreiðslu strax fánastengur úr áli og
glerfiber í lengdum 6 —18 Im. Einnig íslenzka
fánann og fánastangar húna.
Ólafur Kr. Sigurðsson og Co.
Suðurlandsbraut 6,
Tranavog 1, símar 83484 — 83499.