Morgunblaðið - 27.07.1975, Qupperneq 47

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 27. JÚLl 1975
47
Sýnir á Kjarvalsstööum
I DAG opnaði ungur listamaður
málverkasýningu á Kjarvals-
stöðum. Er þarna á ferðinni
Tarnús eða öðru nafni Grétar
Magnús Guðmundsson, sem
heldur sína fyrstu einka-
sýningu. Grétar var við nám i
Myndlistar- og handiðarskólan-
um og lauk þaðan kennaraprófi
vorið 1971. Hann fékk snemma
áhuga á teiknun en elztu mynd-
irnar á sýningunni eru frá 1964
og eru það landslagsmyndir, en
siðan hefur hann víða komið
við og gripið á ýmsum lista-
stefnum. Dvöl hans i skólanum
hafði þau áhrif að hann tók að
mála myndir sem byggðu á
ýmsum línulegum formum, en
síðan hefur hann, eins og hann
segir sjálfur hrökklazt inn i að
fara að mála Ijóðrænar fanta-
síur. Flestar myndanna á
sýningunni eru málaðar á þessu
ári og i fyrra.
Málun er ekki eina listgrein-
in, sem Grétar hefur lagt rækt
við, því tónlistin hefur átt sterk
itök í honum. Á skólaárunum
var hann I Compó Þórðar Hall
og lék þar á pappatunnur.
Hann byrjaði að syngja með
Óskari Cortes, var þátttakandi í
Trió ’72 og i sumar lék hann i
Bitlunum. Vel getur svo farið
að hljómsveitin Paradís leiki
eitt kvöld á hljómleikum á
Kjarvalsstöðum meðan á
sýningunni stendur og yrði það
þá um miðja þessa viku. Ekki
vildi Grétar neita því að það
gæti komið til að hann drægi
upp blýant og blað og gerði eina
mynd undir áhrifum tónlistar-
innar, en slfkt hefur hann áður
gert, og var þá á hljómleikum i
Háskólabfói fyrir nokkrum ár-
um.
Sýningin verður opin til 4.
ágúst n.k. alla daga frá kl.
2—10.
800 hafa
séð myndir
Knudsens
UM 800 manns hafa nú séð kvik-
myndirnar, sem ættingjar Os-
valds Knudsens sýna nú i vinnu-
stofu hans á Hallveigarstig 6,
fram til 9. ágúst. Mikið af útlend-
ingum sækir sýningarnar kl. 3, en
þá eru sýndar myndir um eldgos,
Eldur í Heimaey, um öræfasveit-
ina er nefnist Sveitin milli
sanda og um heita vatnið „Heyrið
vella í heiðum hveri.“ En á kvöld-
in kl. 9 eru sýndar myndirnar
Þjóðhátíð á þingvöllum frá í
sumar og Eldur í Heimaey, sem
hlaut gullverðlaunin i Trento á
Italíu i maí, Grand pix verðlaunin
i júní í Krakau I Póllandi og var í
sl. viku valin til sýningar á Lond-
on festival i október.
Viihjálmur Knudsen, sem hef-
ur staðið að myndunum með
föður sínum, Osvaldi Knudsen, er
nú í London að ljúka kvikmynd
um Akureyri fyrir Akureyrarbæ,
en hún á að fara til sýningar i
Kailada.
240 fangar
úr haldi
fyrir jól á
N-írlandi ?
London 24. júlí
Reuter, AP, NTB
IRLANDSMÁLARÁÐHERRA
Breta, Merlyn Rees, sagði í dag í
fulltrúadeild brezka þingsins að
stjórn hans vonaðist til að geta
látið lausa fyrir jól 240 fanga á
Norður-Irlandi. Fangar þessi eru
grunaðir um að hafa verið við-
riðnir hryðjuverkastarfsemi en
Geysilegur sundáhugi
Aðstaða aukin á þrem stöðum
GEYSILEGUR áhugi er meðal
barna og unglinga f Reykjavfk á
fþróttum leikjum og sundi. 1 júnf-
125 millj. kr. lán
til íbúða aldraðra
BORGARSJÖÐUR hefur fengið
hjá Húsnæðismálastjórn lána-
fyrirgreiðslu að upphæð 125
milljónir til byggingar leigufbúða
fyrir aldraða í Furugerði 1, sem
Reykjavfkurborg er að hefja
byggingu á. Á upphæðin að koma
til útborgunar á timabilinu frá
október 1975 til október 1977.
Mun borgarstjóri undirrita
skuldabréf vegna lántökunnar
innan skamms.
HLAUPIÐ i ánni Kolgrímu í vik-
unni stóð i tæpan sólarhring og
komst vatnsmagnið upp í 500 ten-
ingsmetra á sekúndu sem er eins
og Þjórsá í sumarvexti, sagði
Sigurjón Rist vatnamælinga-
maður, sem var fyrir austan allan
tímann og hafði gott tækifæri til
að fylgjast með hlaupinu, sem
hann sagði að væri mjög venju-
legt.
Hlaup koma í Kolgrfmu einu
sinni og stöku sinnum tvisvar á
ári. Vatn safnast fyrir í lóni upp
af Geitakinn, þar sem Heina-
befgsjökull lokar dalskoru. Eftir
mánuði voru 20 fþróttakennarar á
vegum Reykjavíkurborgar við
kennslu á fþrótta-, leikja- og
sundnámskeiðum. Var kennt í
öllum sundlaugunum f borginni
og munu á þriðja þúsund börn og
unglingar haf.a tekið þátt í þeim,
að þvf er Stefán Kristjánsson
fþróttafulltrúi borgarinnar, tjáði
Mbl. 1 júlfmánuði var haldið
áfram sundkennslu f Sundhöll-
inni og Vesturbæjarlauginni og
einnig f minni laugunum f Ár-
bæjar- og Breiðagerðisskólalaug-
unum, en f skólunum þurfti að
hætta sl. föstudag til að lagfæra
þær og búa undir veturinn. t júlí-
mánuði var kennt f 14 tfma á dag f
Breiðagerðisskólalauginni og
ekki hæt að anna eftirspurn.
1930 færðu Heimabergsvötnin sig
vestur í Kolgrimu og skildu brúna
eftir á þurru. Þegar vatnsborðið
er komið i vissa hæð i þessa svo-
nefndu Vatnsdal, nær það að lyfta
jökulsporðinum eða brjótast
undir hann og kemúr fram í
hlaupi Kolgrimu. Er það sams
konar hlaup og verður úr Græna-
lóni.
Meðan hlaupið var í ánni
stöðvaðist umferð um hringveg-
inn i 22 tima eða frá kl. 7 á
þriðjudag til kl. 5 á miðvikudag
og biðu margir bilar beggja vegna
árinnar.
Unnið er að þvi að auka mögu-
leikana til sundiðkunar i borg-
inni. Verið er að byggja böð og
búningsklefa við Vesturbæjar-
laugina, sem eiga að geta þre-
faldað möguleika á nýtingu
hennar á dögum, sem mest er sótt
i laugina, og miðað að því að taka
þá í notkun í haust. Þá hefur
verið samið við verktaka um gerð
stórrar nýrrar sundlaugar I Breið-
holti, og var veitt til byrjunar-
framkvæmda 18 millj. kr. á þessu
ári. Og loks á fyrir haustið að
setja upp sundlaug I Fellaskóla og
hefur' verið samið um kaup á
plastlaug.
Stöðugt hand-
tekur Indira
Nýju Delhí, 26. júlí. AP
RlKISSTJÓRN Indiru Gandhi lét
i dag handtaka átta kunna Ind-
verja, sem allir eru gamlir menn á
sjötugs- og áttræðisaldri, fyrir að
hafa ritað forsætisráðherranum
bréf, þar sem þeir lýsa því yfir að
þeir muni berjast fyrir þvi að lýð
ræðislegum réttindum verði kom-
ið á aftur og ritskoðun afnumin
og þeir muni virða þvingunarlög
stjórnarinnar að vettugi. Ættingj-
ar mannanna segja að þeir hafi
skrifað frú Gandhi opið bréf fyrir
þremur dögum, þar sem hún er
hvött til að halda á ný i heiðri
stefnu föður sins Jawaharlal
Nehru, um að tjáningarfrelsi sé
nauðsynlegt sjálfstæði Indlands,
Mennirnir átta voru allir virkir i
sjálfstæðisbaráttunni gegn Bret-
um og hafa ekki verið flokks-
bundnir siðustu ár.
Kolgríma eins og
Þjórsá að sumri
slíka menn má nú fangelsa á
Norður-írlandi án undanfarandi
réttarhalda.
Ráðherrann sagði að það ylti á
öryggisaðstæðum á Norður-
Irlandi hvort unnt yrði að láta
fangana lausa, en nú rikir
„vopnahlé" á Norður-Irlandi og
telja fréttaskýrendur að brezka
stjórnin vilji nota fangafrelsun-
ina til að hvetja írska byltingar-
herinn IRA til að halda vopna-
hléð. Frá þvi vopnahléð tók gildi I
febrúar hafa brezk yfirvöld
sleppt úr haldi um 300 föngum.
Kviksettur
Skandeborg 23. júlf — AP
FORNLEIFAFRÆÐINGAR
sem hafa verið að grafa upp
rústir öm-munkaklaustursins
nálægt Skandeborg í Dan-
mörku voru um 700 árum of
seint á ferðinni tii að geta
hjálpað munki sem virðist
hafa verið grafinn lifandi af
félögum sinum í klaustrinu.
Fornleifafræðingarnir, sem
skýrðu frá þessu í dag, voru að
opna gröf í grafhvelfingu
klaustursins, sem munkar
byggðu árið 1172. Var beina-
grindin i kistunni i afar
óvenjulegri stellingu, og virt-
ist að sögn fornleifafræðing-
anna sem munkurinn hafi lát-
izt er hann gerði örvæntingar-
fulla tilraun til að þrýsta upp
kistulokinu. Þykir þessi
fundur áfall fyrir orðstir
munkanna í Ömklaustrinu sem
var miðstöð læknavisinda I
Danmörku á miðöldum.
— Frystihúsin
Framhald af bls. 48
verkaður í þremur frystihúsum
— hjá BÚR, frystihúsi Sambands-
ins að Kirkjusandi og hjá tsbirn-
inum, og kvað Marteinn miklar
annir vera i öllum þessum húsum
samfara þessum góðu aflabrögð-
um togaranna.
— Laxinn
Framhald af bls. 2
að standa við gerða samninga,
sem áttu að tryggja göngufiski
frjálsa ferð um allt Laxársvæóið.
Hermóður kvað bændur einnig
vera orðna langeygða eftir efnd-
um þessara samninga af hálfu
íslenzka ríkisins, og uggandi um
að klakstarf þeirra komi Efri-
Laxá að takmörkuðu gagni. Telja
bændur, að sögn Hermóðs að rikið
beri fulla skaðabótaábyrgð á því,
ef laxaklakið í Efri-Laxá ber ekki
ávöxt.
------» ♦ *
— Fanfani
Framhald af bls. 1
tæki við leiðtogaembættinU.
Zaccagnini, sem verið hefur
forseti landsráðsins, hafði
áður tilkynnt að hann hygðist
hætta stjórnmálaafskiptum, og
eftir kjörið i dag, sagðist hann
vona að flokkurinn myndi sem
fyrst fá sér varahlegri forystu.
— Lungnakrabbi
Framhald af bls. 1
hárlitunarefnum. Hafa athuganir
hans leitt i ljós að 90% þessara
efna eru líkleg til að valda
krabbameini.
Gagnrýnendur rannsókna
prófessors Ames benda hinsvegar
á að þó að efni sé liklegt til að
valda krabbameini, sé ekki hægt
að flokka það með efnum, sem
beinlínis eru völd að sjúkdómn-
um. En á móti hafa aðrir vísað til
þeirrar staðreyndar að mikil
fylgni er á milli þessara efna, og
því beri að umgangast þau öll af
fyllstu gát.
Margar tegundir hárlitunar-
efna eru á markaði hér á íslandi.
Þorkell Jóhannesson'læknir, sem
er formaður eiturefnanefndar,
sagði Mbl. að erfitt væri að fylgj-
ast með innflutningi efnanna þvi
hann væri frjáls. Nefndin hefði
nokkrum sinnum reynt að fá upp-
lýsingar innflytjandá um sam-
setningu litanna, en þeir hefðu
litlar hugmyndir um hana.
Þorkell sagði að lög um upp-
lýsingar framleiðenda um sam-
setningu efna sem þessara væru
ófullkomin. Væri aðeins um
rammalöggjöf að ræða, sem erfitt
væri að framfylgja.
— Portúgal
Framhald af bls. 1
almennings og gert uppbyggingu
sósialismans erfiða." Greinilegt
er að þessum skeytum var beint
til jafnaðarmanna og flokks al-
þýðudemókrata sem harðlega
hafa gagnrýnt herforingjana og
lýst yfir að þeir muni ekki taka
þátt í stjórn undir forsæti Con-
calves. Jafnframt virðist gagnrýn-
inni í tilkynningunni vera beint
gegn stjórnmálamönnum á Azor-
eyjum, en óánægja með stjórnar-
farið í Lissabon hefur gefið að-
skilnaðarsinnum þar byr undir
báða vængi.
— Kúfiskur
Framhald af bls. 48
af kúfiski, en kortleggja þyrfti
miðin og ennfremur yrðu rækju-
miðin þar könnuð. Vitað væri að
rækju væri að finna viða við Aust-
firói. T.d. hefði veiðst nokkuð af
henni 1968 á Seyðisfirði, og víðar
væri hún sennilega innan fjarða.
Hér væri þó sennilega um árstiða-
bundna veiði að ræða. I leiðangri
á rannsóknarskipinu Hafþóri í
fyrra, hefðu þeir sett ræjutroll út
á nokkrum stöðum frá Vattarnesi
að sunnan að Dalatanga í norðri.
Þar hefði fengist mjög góð rækja,
um 140 stk. í kílói, og það mikið
magn fengist að rækjan væri vel
veiðanleg. Þeir hefðu þrætt land-
grunnskantinn í norður og verið
um 50 mílur úti og rækjan verið á
400 metra dýpi. Þetta þýddi að
sæmilega stóra báta þyrfti til að
veiða þessa rækju. Ennfremur
hefði verið rækja á öllu svæðinu
frá Daiatanga norður í Héraðs-
flóa.
— Skattarnir
Framhald af bls. 2
fyrra og Mbl. spurði hann
hvernig honum litist á skattana
sina núna:
„Mér lízt ekkert á það að
greiða þessa skatta á þessu ári
eins og búið er að sauma að
ferðaskrifstofunum með alls
konar ráðstöfunum til að
hindra rekstur þeirra og skaða
hagsmuni fyrirtækjann," sagði
Ingólfur.
„En það er gott að geta lagt
eitthvað til samfélagsins, enda
þótt ég telji mig búinn að vinna
fullt starf i þágu þjóðfélagsins í
20 ár á öðru sviði og jafnframt
að fjármagna þá starfsemi af
mínum eigin peningum."
Hér á Ingólfur við starfsemi
Pólýfónkórsins, en hann hefur
verið stjórnandi hans og aðal-
driffjöður frá upphafi. Og hann
segir ennfremur:
„Eins og nú horfir þá reikna
ég með að það hljóti að fara að
enda. Þegar ég segi þetta, þá er
það alveg óskylt skatta-
álagningunni. Það er bara búið
að gera mér svo erfitt fyrir
persónulega og mínu fyrirtæki
á þessu ári, að ég sé mér varla
fært að vinna að öðru.
Sveinbjörn Sigurðsson, húsa-
smíðameistari er 2. á lista yfir
hæstu gjaldendur öpinberra
gjalda í Reykjavik en i fyrra
var hann i 29. sæti. Honum er
nú gert að greiða 9.591.068,- kr.
„Verða ekki allir að borga
það sem þeir fá?“ sagði hann og
bætti við, „auðvitað er ég
óánægður með að borga um 10
millj. kr. i opinber gjöld. Ég hef
staðið i að byggja tvö dag-
heimili og einn skóla að undan-
förnu. Nú er þessum verkum að
mestu lokið, en ég sé ekki betur
að ég verði að fara að puða á ný,
til að geta borgað þessa skatta."
Þá sagði Sveinbjörn:
„Ég ætla nú ekki að fara að
gráta, en mér sárnar það mest,
að þeir sem meira bera úr být-"
um en ég og fleiri skuli sleppa
miklu betur. Annars verð ég að
segja að mér finnst ekki mikió
að borga þessa upphæð, miðað
við það sem ég þurfti að borga
árið 1969 Þá þurfti ég að borga
1,5 millj. kr. i skatt og það var
sannarlega erfitt.