Morgunblaðið - 02.09.1975, Page 13

MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 2. SEPTEMBER 1975
— Tólg blandað
Framhald af bls. 36
raunabúi Búnaðarsambands Suð-
urlands að Laugardælum á sl.
vetri, og sagði Gunnar Sigurðsson
að næsta skrefið í þessum málurry
væri að nota tólgarblandað mjöl í
reynd, en þó kvaðst hann vera
þeirrar skoðunar að óvarlegt væri
að blanda tólg I alla grasmjöls-
framleiðsluna. Við tilraunir
hefðu kýr haft góða lyst á tólgar-
blönduðu mjöli og neikvæð áhrif
hefðu ekki komið fram I mjólk-
inni. Mjölið er og vel samkeppnis-
fært, þar sem tólgin hefur til
þessa verið flutt út á frekar óhag-
stæðu verði. Tólgargrasmjölið var
framleitt hjá Jóhanni Frankssyni
á Stórolfsvallabúinu við Hvols-
völl.
— Hefur ekki
Framhald af bls. 36
hvert klló.
Loftskeytamaðurinn sagði, að }
Krúnborg frá Þórshöfn væri búin
að landa 4500 lestum og Sólborg
2500 lestum. Loðnan sem skipin
fá er mjög góð til vinnslu og fitu-
magnið er yfirleitt á milli 15 og
16%.
Gert er ráð fyrir að skipin verði
á Ioðnuveiðum í Barentshafi fram
f byrjun október og ætti þvf þessi
vertfð þeirra að geta orðið mjög
góð, ef veður truflar ekki veiðina,
en mikið af loðnu er nú á þessum
slóðum.
r
— Arsfundur
IMF
Framhald af bls. 1
kerfi, sem Frakkar hafa lýst
stuðningi við, og hins vegar fljót-
gengiskerfi, sem Bandarfkin og
ýmis önnur ríki vilja að verði
áfram við lýði. Búizt er við að
langt miði í samkomulagsátt
þessu viðvfkjandi á fundinum f
Washington og að unnt verði að
ganga frá endanlegu samkomu-
lagi um þetta atriði á fundi þeirr-
ar nefndar IMF, sem um þetta
fjallar, f janúar á Jamaica.
Gullforði sá sem heimilað
verður að selja úr forða IMF
nemur um 25 miiljón únsum, sem
— Niðurgreiðslur
Framhald af bls. 36
kostaði, en mjólkursamlögin
fengu 30 krónur f dreifingar-
kostnað.
Það eru fleiri mjólkurvörur
en mjólkin, sem eru greiddar
niður. Niðurgreiðslur á hverj-
um rjómalítra nema nú kr.
61.50 og smjörkílóið er greitt
niður um kr. 490.00. Þá er 45%
ostur greiddur niður um 85 kr.,
30% ostur um 43 kr. og pappa-
umbúðir mjólkur um kr. 2.50
pr. kg.
Hér á eftir fylgir svo skrá um
verð á mjólk og mjólkurvörum
með niðurgreiðslum, og er
verðið miðað við það, að sölu-
skattur sé ekki tekinn af öðrum
ofanskráðum mjólkurvörum en
niðursoðinni mjólk.
Mjólk 1 lausu máli
Mjólk 1 lítra pökkum
Mjólk í llters plastpokum
Mjólk 1 i llters plastpokum
Mjólk i kvarthyrnum
Mjólk i tveggja lítra fernum
Mjólk i 2o lítra kössum
MJólk 1 lo litra kössum
RJÓmi i lausu máli
Rjómi i kvarthyrnum
Rjómi Í l/lo líters hyrnum
RJómi í llters fernum
Rjómi i i líters fernum
Skyr, pakkaCF eða ópakkað
1. f1. mjólkurbússmjör
2. fl. mjólkurbússmjör
Heimasmjör
Ostur 45%
Ostur 45% í heilum og hálfum st.
Ostur 3o%
Ostur 3o% i heilum og hálfum st.
Mysuostur
Nýmjólkurduft
Undanrennuduft
Niðursoðin mjólk
Undanrenna 1 lausu máli
HeildsöluverO SmásöluverO
36,00 hver lítri
41 ,oo - pakki
4o,oo - poki
21,oo - -
lo, oo - hyrna
82,oo - ferna
796,oo - kassl
4o3,oo - -
428, oo - lítri
llo,oo - hyrna
45,00 - -
438,oo - ferna
22o,oo - -
ilo,oo pr. kg. 118,oo - kg.
562,oo - - 612,oo - -
51o,oo - - 557,00 - -
421,oo - - 455,00 - -
497,oo - - 6ol,oo - -
522,oo - -
4oo,oo - - 484,oo - -
42o,oo - -
247,oo - - 284,oo - -
51o,oo - - 543,oo - -
195,oo - - 212,oo - -
4.989,oo - kassl 147,oo - dós
29,oo - lftri
er jafnvirði um 2,5 milljarða
Bandarfkjadala. Eins og áður
segir er ætlunin að fé það sem
þarna fæst verði notað í þágu
fátækustu landa heims. Fulltrúar
þeirra á fundinum hafa gert mjög
ákveðnar kröfur um að rfku þjóð-
irnar auki fjárframlög sfn til þró-
unarmála og bæði Johannes
Witteveen framkvæmdastjóri
IMF og Robert McNamara aðal-
bankastjóri Alþjóðabankans
lögðu áherzlu á það f ræðum
sfnum að brýna nauðsyn bæri til
þess að rfkustu þjóðir heims réttu
við efnahag sinn, þar sem mikill
hluti tekna fátækari landa heims
byggist á útflutningi til iðn-
væddra landa. »
McNamara fjallaði ýtarlega f
ræðu sinni um vandamál þróunar-
landanna og kom m.a. í ljós í máli
hans að staða þeirra hefur versn-
að á sfðasta ári og viðskiptakjör
hafa enn breytzt þeim í óhag.
McNamara fjallaði m.a. um kjör
almennings f sveitum og borgum í
þróunarlöndum og kvað þau vfða
ólýsanleg. Hann hvatti iðnþróuðu
rfkin mjög eindregið til að auka
þróunarhjálp sfna.
Witteveen hvatti Bandarfkin,
V-Þýzkaland og Japan til að beina
nú athyglinni fremur að efna-
hagssamdrættinum í löndum
þeirra en minna að verðbólgunni
í því skyni að auka heildareftir-
spurn f löndunum og auka þannig
útflutning annarra ríkja til þess-
ara landa.
Arsfundur systurstofnananna í
Washington mun standa alla
þessa viku. Á fundinum eru
saman komnir fjármálaráðherrar,
viðskiptaráðherrar og seðla-
bankastjórar frá tæplega 130 rfkj-
um sem aðild eiga að Alþjóða-
gjaldeyrissjóðnum og Alþjóða-
bankanum.
— Stundin, sem
friður byrjaði
Framhald af bls. 1
takmörkun vopnabúnaðar og
starfrækslu viðvörunarstöðvanna,
umferð um vegina og staðsetn-
ingu liðs Sameinuðu þjóðanna.
I V. grein er kveðið á um að
nærvera friðarsveita S.Þ. sé
grundarvallaratri'ði f samkomu-
laginu og að dvöl sveitanna skuli
framlengd árlega.
1 grein VI segir að sett skuli á
stofn nefnd, sem skuli starfa
meðan samkomulagið sé f gildi.
Skuli þessi nefnd starfa undir for-
ystu yfirmanns friðarsveitanna
og vinna með honum að lausn
sérhvers vandamáls, sem upp
kunni að koma og til að aðstoða
friðarsvéitirnar f að rækja hlut-
verk sitt.
I grein VII segir að flytja megi
allar vörur, aðrar en hergögn,
sem komi frá eða fari til Israels
um Súezskurð.
í VIII. grein segir að aðilar líti
á þetta samkomulag sem mikil-
vægt skref í átt til réttláts og
varanlegs firðar, en sé ekki
endanlegt friðarsamkomulag.
Aðilar muni halda áfram til-
raunum til að ná endanlegu sam-
komulagi innan ramma friðarráð-
stefnunnar f Genf f samræmi við
ályktun öryggisráðs S.Þ. nr 338.
IIX. grein segir að samkomulag
þetta skuli vera í gildi unz annað
samkomulag verði gert.
I viðbæti við samkomulagið er
kveðið á um að innan 5 daga frá
formlegri undirritun samkomu-
lagsins skuli herforingjar beggja
aðila mynda starfshóp til að
undirbúa f smáatriðum gildistöku
og framkvæmd samkomulagsins
og skal áætlunargerð vera lokið
tveimur vikum siðar.
I öðrum viðbæti, þar sem fjallað
er um viðvörunarstöðvarnar, sem
kveðið er á um f grein IV segir.að
hvor aðili um sig skuli reka eina
slíka stöð á hernaðarlega mikil-
vægum stöðum f Sinai og skuli
hver stöð mönnuð 200 — 250
tæknimönnum og stjórnendum.
Auk þess skuli bandarfskir tækni-
menn starfrækja 3 stöðvar i Mitla
og Giddiskörðum. Þessir menn
skulu aðeins vera vopnaðir
skammbyssum í öryggisskyni.
Þetta er í meginatriðum efni
samkomulagsins. Því miður tókst
Mbl. ekki að fá sfmsent kortið,
sem fylgir samkomulagstextanum
f gærkvöldi, en væntanlega verð-
ur hægt að birta það á morgun
ásamt nánari skýringum.
Þá er einnig tengt samkomu-
laginu sérsamningur milli Banda-
ríkjanna og Israels, sem er í 26
liðum, en hann var ekki gerður
opinber og verður ekki birtur. I
honum er kveðið á um hernaðar-
og efnahagsaðstoð Bandaríkjanna
við Israel, sem talin er nema um 2
milljörðum dollara. Þar af munu
um 400 milljónir dollara vera til
olfukaupa, þar sem Israelsmenn
láta af hendi olfulindirnar f Abu
Dabuis.
Samkomulag þetta er talinn
mikill sigur fyrir Bandaríkja-
13
menn og þá einkum Kissinger
sjálfan. Það eina, sem nú er eftir,
er áð Bandarfkjaþing samþykki
dvöl bandarískra tæknimanna f
eftirlitsstöðvunum svo og hern-
aðar- og fjárhagsaðstoðina og
verður það mál tekið fyrir nú
þegar í þinginu, sem er nýkomið
úr mánaðarsumarleyfi. Engar
likur eru taldar á, að þingið neiti
að samþykkja þessar ráðstafanir
þótt víst sé talið að hávær mót-
mæli muni koma frá ýmsum þing-
mönnum vegna þess að vopnaðir
Bandarfkjamenn skuli settir milli
Egypta og Israelsmanna. Hafa
nokkrir þingmenn lfkt þessu við
upphaf Vfetnamstriðsins, er
Bandaríkjamenn sendu örfáa
vopnaða ráðgjafa til S-Víetnam,
en fjöldi bandarískra hermanna
fór sfðan yfir 500 þúsund. Kiss-
inger neitaði f dag í samtölum við
fréttamenn, að nokkuð væri líkt
með Sinai og S-Vietnam. Hér væri
aðeins um að ræða hrein tækni-
störf, sem alls ekki Ifktust þeim
störfum, sem unnin hefðu verið
af bandarískum ráðgjöfum í S-
Víetnam.
Viðbrögð
1 kvöld voru ekki komin almenn
viðbrögð við undirritun sam-
komulagsins. Talsmaður stjórnar
V-Þýzkalands lýsti þvf yfir með
einni setningu, „að V-Þjóðverjar
fögnuðu þessu mikilvæga skrefi í
átt til friðar."
I Beirút f Líbanon gerðu um
300 Palestínumenn aðsúg að
sendiráði Egyptalands í borginni
og fordæmdu það sem þeir köll-
uðu samsæri gegn málstað þeirra.
Segja stjórnmálafréttaritarar að
viðbrögð fólksins endurspegli ótt-
ann I búðum flóttamanna og
meðal skæruliða um að Egyptar
hafi virt að vettugi kröfu
Palestfnumanna um að fá í
hendur hluta af hertekna landinu
í Sinai. Yasser Arafat leiðtogi
Palestínu-Araba og nánustu sam-
starfsmenn hans hafa gagnrýnt
harðlega það sem þeir kalla
bandarískar tilraunir til að troða
samkomulagi upp á þjóðirnar f
Miðausturlöndum. Sýrlendingar
hafa einnig gagnrýnt samkomu-
lagið, en aðeins með blaðagrein-
um f hálfopinberu málgagni
stjórnarinnar. Hins vegar lýsti
Khadafy forseti Líbýu því yfir í
dag, er haldið var upp á 7 ára
afmæli valdatöku hans, að stjórn
Lfbýu myndi halda áfram að
styðja Palestínu-Araba í baráttu
sinni gegn ísraelsmönnum þrátt
fyrir samkomulagsundirritunina.
— Stéttar-
sambandið
Framhald af bls. 2.
sjóður láni viðbótarlán til jarða-
kaupa hliðstætt þvf sem gerist um
stofnun annars atvinnurekstrar á
landsbyggðinni.
Skorað var á stjórnvöld að
lækka vexti í landinu og taldi
fundurinn háa vexti verðbólgu-
hvetjandi og að þeir komu harð-
ast niður á undirstöðuatvinnuveg-
um þjóðarinnar, en voru ekki sá
hemill, sem þeim er ætlað að vera
f fjárfestingarmálum.
Itrekaðar voru fyrri samþykktir
um nauðsynlegar hækkanir á
rekstrar- 'og afurðalánum land-
búnaðarins og benti fundurinn á
að rekstrarliður verðlagsgrund-
vallar landbúnaðarvara væri nú í
fyrsta skipti hærri en launaliður-
inn.
Niðurgreiðslur á
nautakjöti verði í
svipuðum mæli
og á kindakjöti
I samþykktum sínum um verð-
lagsmál lýsti fundurinn furðu
sinni á þvf, að ríkisstjórnin skyldi
við gerð síðustu kjarasamninga
hafa ljáð máls á því að veita óvið-
komandi aðilum aðstöðu til þess
að hafa áhrif á lagasetningu, sem
lífafkoma bændastéttarinnar
grundvallast á og taldi fundurinn
að með þessu væri bændastéttinni
sýnt mikið virðingarleysi.
Fundurinn taldi nauðsynlegt að
leiðrétta án tafar það misræmi
sem er á söluverði kindakjöts og
nautakjöts, og taldi fundurinn að
færa bæri f rétt horf magn nauta-
kjöts f vísitölugrundvelli og taka
þyrfti upp niðurgreiðslur á nauta-
kjöti í svipuðum mæli og á kinda-
kjöti. Itrekaðar voru fyrri álykt-
anir Stéttarsambandsins um að
stjórnvöld hafi fullt samráð við
stjórn Stéttarsambandsins og
Framleiðsluráð og taldi fundur-
inn að breytingar á útsöluverði
landbúnaðarvara yrði að vera í
sem mestu samræmi við almenna
verðlagsþróun f landinu.
Lögð var áherzla á að hvergi
yrði hvikað frá þeim kjarabótum
sem bændastéttin hefur áunnið
sér á undanförnum árum og að
ekki verði breytt ákvæðum laga
um viðmiðun tekna bænda við
aðrar stéttir og rétt til útflutn-
ingsbóta á landbúnaðarafurðir.
Fundurinn gerði kröfu til þess að
rikisvaldið bætti bændum þann
skaða sem þeir hafa orðið fyrir
vegna misbrests á að verðbreyt-
ingar tækju gildi.
Fundurinn taldi það algjört
neyðarúrræði að selja nautakjöt á
niðursettu verði eins og nú hefur
verið ákveðið að gera og taldi því
aðeins réttmætt að grípa til þess-
ara aðgerða að þær leiddu til ráð-
stafana, sem kæmu í veg fyrir að
slíkt endurtæki sig.
Lán verði miðuð við
ákveðna hámarksbústærð
Fundurinn taldi eðlilegt að
lánareglur Stofnlánadeildar yrðu
miðaðar við ákveðna hámarksbú-
stærð þannig, að reynt yrði að
byggja upp hagkvæman búskap
um land allt, en ekki stuðlað að
óskynsamlegum stórbúskap
byggðum á aðkeyptu vinnuafli.
Stjórn Stéttarsambandsins var
falið að kanna leiðir til að fram-
ieiðsla alifugla og svfnaafurða
verði felld undir söluskipulag bú-
vöru á sama hátt og kjöt og mjólk-
urafurðir.
Skorað var á landbúnaðarráð-
herra að beita sér fyrir þvi að sett
verði löggjöf um heyköggla- og
grænfóðurverksmiðjur og taldi
fundurinn að þar yrði að koma
ákvæði um verðjöfnun á flutn-
ingskostnaði á heykögglum frá
verksmiðjum til bænda. Einnig
taldi fundurinn að hraða bæri
athugun og tilraunum með notk-
un jarðhita og/eða rafmagns við
heyþurrkun og graskögglagerð.
Því var beint til stjórnar
Stéttarsambandsins að það taki til
vinsamlegrar athugunar erindi
Hagsmunafélags hrossabænda en
félagið hefur óskað samvinnu við
Stéttarsambandið.
Varar við
atvinnurógi gegn
bændastéttinni
Allsherjarnefnd fundarins
lagði fyrir fundinn átta tillögur
og voru þær allar samþykktar
samhljóða.
Skrif dagblaðsins Vísis voru
mikið rædd á fundinum og sam-
þykkti fundurinn svohljóðandi
ályktun:
„Aðalfundur Stéttarsambands
bænda 1975 vítir harðlega þann
ósæmilega áróður f fjölmiðlum,
sem komið hefur fram að undan-
förnu gegn elzta atvinnuvegi
þjóðarinnar — landbúnaðinum
sem hefur gegnt og gegnir enn
þvf menningarlega og þjóðhags-
lega hlutverki að sjá þjóðinni
fyrir þeim daglegu lífsnauðsynj-
um er varðar líf hennar og sjálf-
stæði.
Fundurinn vill vara alla þjóð-
holla Islendinga við þessum at-
vinnurógi gegn bændastéttinni
sem hefur aðallega komið fram í
dagblaðinu Vísi og skorar á
Upplýsingaþjónustu landbúnað-
arins að svara honum á hverjum
tíma á viðhlítandi og viðeigandi
hátt.
Fundurinn átaldi þann drátt
sem orðið hefur á framgangi
frumvarpa til jarða- og ábúðalaga
og taldi fundurinn þennan drátt
geta verið hættulegan og varaði
við ásókn þéttbýlisfólks í jarðir.
Því var beint til stjórnar
Stéttarsambandsins að hún kanni
möguleika á að Lífeyrissjóður
bænda láni til uppbygginar elli
heimila í dreifbýli.
I fjárhagsáætlun Stéttar-
sambandsins kom fram að
áætlaðar tekjur þess á næsta ári
eru rúmlega 24 milljónir. Sam-
þykkt var að styrkja Samband
sunnlenzkra kvenna til að kaupa
teppi það, sem Hildur Hákonar-
dóttir gerði um stuðnfng hús-
freyja á Suðurlandi við stéttar-
baráttu bænda. Þá samþykkti
fundurinn heimild til handa
stjórninni að festa kaup á
hentugri íbúð i Reykjavík til af-
nota fyrir formann Stéttarsam-
bandsins.
Bændakonur fengu
aðild að
Stéttarsambandinu
Töluverðar deilur urðu um til-
lögur um breytingar á lögum
Stéttarsambandins og snérust
deilur þessar um hvort miða ætti
tölu fulltrúa á aðalfundum
Stéttarsambandsins - við
höfðatölu. Samkvæmt þeim til-
Iögum, sem komu frá laganefnd
fundarins, var gert ráð fyrir að
fækka fulltrúum Gullbringusýslu
um einn,’ en fjölga fulltrúum S.-
Þingeyjarsýslu, Norður-
Múlasýslu, Rangárvallasýslu og
Arnessýslu í þrjá í stað tveggja
eins og nú er. Mættu þessar til-
lögur mikilli andstöðu og töldu
menn að ef þær yrðu samþykktar
væri verið að rýra hlut fámennari
byggðarlaga. Fram kom tillaga
um að fresta afgreiðslu þessara
lagabreytinga en hún var felld.
Meðal tillagana um laga-
breytingar var einnig tillaga þess
efnis að konur I sveitum fengju
aðild að Stéttarsambandinu en
um það atriði var lítill ágreining-
ur en nokkuð var deilt um aðild
annarra búvöruframleiðenda.
Allar tillögur um breytingar á
kosningum fulltrúa voru felldar
en samþykkt var að auk bænda
hefðu kjörgengi og kosningarétt
innan Stéttarsambandsins makar
bænda, bústjórar og aðrir búvöru-
framleiendur, sem eru félagar í
búnaðarfélagi og aðilar að Líf-
eyrissjóði bænda, en tekið var
fram að bústjórar þurfi þó ekki að
vera aðilar að Lifeyrissjóði
bænda.
Að lokinni afgreiðslu tillaganna
fór fram stjórnarkjör. Bjarni
Halldórsson á Uppsölum, sem set-
ið hefur f stjófninni mörg undan
farin ár, baðst undan endur-
kosningu og var Sigurður Jónsson
á Reynisstað kjörin í hans stað.
Aðrir í stjórn Stéttarsambandsins
voru endurkjörnir en þeir eru
Ölafur Andrésson, Sogni, Gunnar
Guðbjartsson, Hjarðarfelli,
Guðmundur Ingi Kristjánsson,
Kirkjubóli, Ingvi Tryggvason,
Kárhóli Þorsteinn Geirsson,
Reyðará, og Jón Helgason, Segl-
búðum. Þá kaus fundurinn fimm
úr hópi stjórnarinnar til setu i
Framleiðsluráði og hlutu eftir-
taldir kosningu: Gunnar
Guðbjartsson, Ólafur Andrésson,
Ingi Tryggvason, Þorsteinn Geirs-
son og Jón Helgason.