Morgunblaðið - 19.05.1976, Blaðsíða 19

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 19. MAl 1976
19
Tilraunir Islendinga og Norðmanna:
Ný veðurathugunar-
bauja SV af íslandi
UM ÞESSAR mundir hefst nýr
þáttur I samvinnu tslands og Nor-
egs f veðurathugunarmálum.
Verður eftir helgi komið fyrir
sérstakri bauju um 200 mflur SV
af tslandi og mun þessi bauja
senda upplýsingar um veður og
annað á þessu svæði með þriggja
tfma millibili. Baujan er eign
norsku veðurathugunarstofnun-
arinnar en hún kostar um 8—10
milljónir. Hún er um 4 m löng og
vegur um 1500 kg f vatni. Af
þessu tilefni eru nú staddir á
landinu tveir Norðmenn, þeir
Carl W. Kolderup Jensen veður-
og tæknifræðingur og Niels Ner-
gaard verkfræðingur. Baujan hef-
ur þegar verið revnd á ytri höfn-
inni í Reykjavfk með góðum
árangri.
Staðsetning baujunnar er, að
sögn Hlyns Sigtryggssonar veður-
stofustjóra, sérstaklega heppileg
fyrir Island. Þó að margar þjóðir
muni að sjálfsögðu njóta góðs af
baujunni hefur hún mesta þýð-
ingu fyrir veðurspár og veðurat-
huganir á íslandi.
Eins og áður sagði er baujan
Listiðn með sýn
ingu á listahátíð
FYRIR skömmu hélt félagið List-
iðn, samband listiðnaðarmanna,
iðnhönnuða og arkitekta aðal-
fund sinn. Kom m.a. fram f
skýrslu fráfarandi formanns að í
vetur hefðu staðið yfir viðræður
milli formanns Listiðnar og for-
manns sýningarnefndar félagsins
annars vegar og framkvæmda-
stjórnar og framkvæmdastjóra
listhátfðar, ásamt fulltrúa
Hurð skall
nærri hælum
í MINNINGARGREIN um Magn-
ús Vigfússon, húsasmíðameistara
féll niður að geta þess, er rætt var
um smíði hans á síldarverksmiðj-
unni á Raufarhöfn 1939 til 1940,
að skipið sem flutti síldarvinnslu-
vélarnar í verksmiðjuna frá Nor-
egi, lét úr höfn í Bergen 10. apríl
1940, sama daginn og Þjóðverjar
hernámu Noreg.
Var það ómetanlegt happ fyrir
sjávarútveginn og landsmenn
alla, að skipið skyldi komast leið-
ar sinnar.
Þá ber að leiðrétta, að dánarár
Snorra ríka, útvegsbónda og
skipasmiðs i Engey, sem Magnús
rakti ætt sina til, var árið 1841, en
ekki 1851, eins og misritast
hafði í greininni.
Sveinn Benediktsson.
Skák
Framhald af bls. 3
svörtu kóngsstöðunni) Hc8 14.
Dd3 g6! (Nauðsynlegur varnar-
leikur. I skákinni Portisch —
Karpov Mílanó 1975 fataðist
svörtum illilega vörnin í þess-
ari stöðu. Hann lék 14. ... He8?
og lenti í miklum erfiðleikum
eftir 15. d5! exd5 16. Bg5) 15.
Bh6 He8 16. Hadl Bf8 17. Bg5
Be7 18. Bh6 (Friðrik telur sig
ekki hafa upp á neitt að tefla
lengur og ákveður því að þrá-
leika) Bf8 19. Bg5 Jafntefli.
BROWNE — FRIÐRIK
Sikileyjarvörn
1. e4 c5 2. Rf3 e6 3. d4 exd4 4.
Rxd4 a6 (Paulsen afbrigðið en
því hefur Friðrik oft beitt með
góðum árangri) 5. Bd3 Bc5
(Friðrik hefur oft leikið hinn
athyglisverða leik 5. ... g6 en
nú heldur hann sig við hefð-
bundnari leiðir) 6. Rf3!? (Mjög
óvenjulegur leikur. Algengast
er hér 6. Rb3 Ba7 7. 0-0 og
hvítur stendur örlítið betur)
Rc6 7. c4 d6 8. Rc3 Rge7 9. 0-0
0-0 10. De2 e5! (Svartur hótar
nú Bg4) 11. Rh4 Rg6 12. Rxg6
fxg6 13. Be3 Rd4.
Hér sömdu keppendur um
jafntefli enda hafa þeir vafa-
laust séð fram á 14. Bxd4 Bxd4
15. Rd5 Be6 og staðan er i full-
komnu jafAvægi
Norræna hússins hins vegar um
þátttöku Listiðnar í listahátlð
1976 með veglegri listiðnaðar-
sýningu.
Á siðast liðnu hausti fékk List-
iðn fjárstyrk frá Iðnþróunarsjóði
til að gera könnun á stöðu list-
iðnaðar og iðnhönnunar á Islandi.
Stefán Snæbjörnsson húsgagna-
arkitekt hefur umsjón með fram-
kvæmd þessa verks og er að
vænta að því ljúki brátt.
Á síðasta ári bættust 12 nýir
félagsmenn í Listiðn og teljast
félagsmenn nú vera 67.
I stjórn félagsins voru kosnir
Kristin Þorkelsdóttir formaður,
Guðmundur Ingólfsson innlendur
ritari, Sigrún Guðjónsdóttir
erlendur ritari, Pétur B. Lúters-
son gjaldkeri og Helgi Hafliðason
meðstjórnandi. Varamenn voru
kosnir Stefán Jónsson og Hörður
Ágústsson.
— Söngvari
Framhald af bls. 3
febrúar sem ég læknaðist alveg.
Þann sama dag losnaði ég einn-
ig við fleiri sjúkdóma, bæði
mér og lækni mínum til mikill-
ar furðu. Síðan þá hef ég ekki
bragðað áfengi.
— Áður en ég kynntist krist-
inni trú samdi ég ekki eitt
einasta ljóð eða laglínu. Eftir
afturhvarf mitt hef ég hins veg-
ar samið um 175 ljóð og lög af
ýmsu tagi, sagði Ode Wannebo
að lokum.
Ode Wannebo syngur í kvöld
í Fríkirkjunni I Reykjavik og
ræðir um reynslu sina og einnig
annað kvöld á sama stað. Undir-
leikari er Gústaf Jóhannesson,
auk þess sem hann leikur einn-
ig sjálfur undir á gítar. Á föstu-
dag syngur hann svo I Fríkirkj-
unni og leikur þar með honum
Ragnar Björnsson organisti.
Ode Wannebo heldur frá
Islandi á mánudag. Héðan fer
hann til Noregs, Englands,
Svíþjóðar, Þýzkalands og víðar
til tónleikahalds.
Ode Wannebo hefur einu
sinni áður verið á íslandi fyrir
nokkrum áruin og söng hann þá
i Dómkirkjunni við undirleik
dr. Páls Isólfssonari >
staðsett um 200 km SV af landinu.
Við staðarval slíkrar bauju er
margs að gæta. Þar sem hún er
mega helst ekki vera miklir
straumar og þar sem hún er fest
með akkeri við botn þarf botninn
að vera góður. Þá verður hún
einnig að vera þar sem skeyti
hennar heyrast vel.
Á þriggja tíma fresti sendir svo
baujan upplýsingar um vindátt,
vinhraða, loftþrýsting, lofthita og
sjávarhita við yfirborð. Sumar
mælingar eru teknar oftar en
einu sinni til að óvissa verði
minni. T.d. erú tvær loftvogir sem
taka hvor tvær mælingar hverju
sinni. Merkjamál baujunnar er
háir og lágir tónar sem lesið er úr
á ákveðinn hátt.
Baujunni er komið fyrir i til-
raunaskyni og aðeins til bráða-
birgða. Verður hún tekin upp í
haust en takist tilraunin vel hafa
eflaust margir áhuga á að verður-
athugunarbaujum verðJ komið
fyrir á hafinu í kring um Island
að sögn Hlyns Sigtryggssonar.
Þá eru það tilmæli veðurstof-
unnar að bátar sem sjá baujuna
láti Veðurstofuna vita svo hægt sé
að fylgjast með hvort baujan er
ekki á réttum stað. Þó er sjófar-
endum bent á að eiga ekki við
baujuna að öðru leyti þar sem
mikil rafspenna er á henni og
getur verið lifshættulegt að
snerta hana.
48. Stanzeit, Barbara
Margarete, húsmóðir í
Garðabæ, f. í Þýskalandi
19. maí 1935.
49. Stein, Christel Emma Ilse,
húsmóðir á Akureyri, f. i
Þýskalandi 24. desember
1935.
50. Torrini, Salvatori, fram-
reiðslumaður í Reykjavik,
f. á ítalíu 9. júni 1946.
51. Zeisel, Ellen Hrefna, barn í
Reykjavík, f. á íslandi 28.
desember 1964.
52. Zeisel, Haraldur, barn í
Reykjavík, f. á tslandi 10.
júni 1966.
53. Zeisel, Harry, verkamaður í
Reykjavík, f. á Islandi 4.
september 1946.
54. Zeisel, Henry, málarameist-
ari í Reykjavik, f. á tslandi
4. september 1946.
55. Zeisel, Stefán Helgi, barn í
Reykjavík, f. á islandi 27.
apríl 1970.
Nafnskilyrði:
Nú fær maður, sem heitir er-
lendu nafni, íslenskt ríkis-
fangmeð lögum, og skal hann
þá taka sér íslenskt fornafn.
Börn hans skulu taka sér ís-
lensk nöfn samkvæmt lögum
um mannanöfn.
Laxfoss afhentur
nýjum eigendum
M.s. LAXFOSS, sem Eimskipa-
félagið seldi nýverið til Grikk-
lands, var afhentur hinum nýju
eigendum I gær kl. 12 á hádegi í
Hamborg.
Eimskipafélagið keypti m.s.
LAXFÓSS í ársbyrjun 1969 af
Jöklum h.f., og hafði skipið því
verið i eign Eimskipafélagsins í
rösk 7 ár. Það var smíðað árið
1957.
— Þessir hlutu
Framhald af bls. 14
Akureyri, f. í Færeyjum
11. febrúar 1956.
44. Scheel, Angelika Hulda,
húsmóðir í Reykjavik, f. í
Þýskalandi 1. mars 1954.
45. Schmidt, Lore Else Char-
lotte, húsmóðir í Garðabæ,
f. í Þýskalandi 4. nóvember
1933.
46. Shwaiki, Mohammad Ali
Jamil, verkamaður í
Reykjavik, f. i Jórdaníu 29.
desember 1943.
47. Skorpel, Edit, húsmóðir í
Vestmannaeyjum, f. i
Þvskalandi 7 iiílí 1934
— Námslán og
námsstyrkir
Framhald af bls. 14
barn sem hann hefur á framfæri
sinu, sbr. C-lið 25. gr. laga nr.
68/1971, sbr. 9 gr. 1. nr. 11/1975,
og eigi er fullra 16 ára í byrjun
þess árs er aukaafborgun skal
fara fram.
Ráðherra skal ákveða með
reglugerð hvaða hlutfall af
vergum tekjum til skatts umfram
viðmiðunartekjur lánþegi skuli
greiða sem aukaafborgun, enda sé
gætt þess hámarks er getur i
niðurlagi 2. mgr. 8. gr. Er ráð-
herra heimilt að ákveða að þetta
hlutfall fari stighækkandi í hlut-
falli við hækkandi tekjur til
skatts umfram viðmiðunartekjur.
Hverri fastri árlegri afborgun
skv. 1. mgr. 8. gr.' skal skipt á
höfuðstól og verðbætur þannig,
að upp í höfuóstól skal talin
greidd jafnhá fjárhæð og nam
fastri árlegri afborgun skv. 1.
mgr. 8. gr„ þegar skuldabréf skv.
3. mgr. 7. gr. var út gefið, en
afgangur'hinnar föstu árlegu af-
borgunar (þ.e. sú hækkun sem á
þeirri fjárhæð hefur orðið frá út-
gáfu skuldabréfs til greiðsludags)
skal talinn greiðsla á verðbótum.
Hverri aukaafborgun skv. 2. mgr.
8. er shr. 3 mer bessarar er
skal skipt í sama hlutfalli milli
höfuðstóls og verðbóta og fastri
árlegri afborgun hefði verið skipt
á þeim tíma sem aukaafborgunin
er innt af hendi.
AÐSTÖÐUJÖFNUNAR-
STYRKIR:
12. gr. hljóðar svo:
Stjórn Lánasjóósins er heimilt
að veita aðstöðujöfnunarstyrki til
námsmanna sem verða að kosta
sig fjarri eigin heimili sínu vegna
náms sem er aðstoðarhæft skv. 1.
og 2. gr., enda verði sams konar
nám ekki stundað þar sem um-
sækjandi á heima. Jöfnunarstyrki
til námsmanna á Islandi skal
ákveða með tilliti til ferðakostn-
aðar og húsnæðiskostnaðar á
dvalarstað.
Fé því, sem veitt er á fjárlögum
til námsstyrkja, skal m.a. varið til
þess að vega upp á möti kostn-
aðarauka hjá þeim námsmönnum
sem fara utan til náms og skulu
þeir að jafnaði ganga fyrir er
stunda nám er eigi verður stund-
að hérlendis.
Sé námsmanni vegna örorku
sinnar, framfærslu barna sinna
eða maka eða af öðrum ástæðum
að dómi sjóðsstjórnar illmögulegt
að stunda nám sitt að fullnýttri
lánaheimild má veita honum
styrk úr sjóðnum, enda verði höfð
hliðsjón af þeim bótum sem hann
fær skv. gildandi tryggingalög-
gjöf.
GREIN, SEM OLLI
ÁGREININGI.
16. gr. hljóðar svo:
Ráðherra setur með reglugerð
frekari ákvæði um framkvæmd
þessara laga m.a. að því er varðar
meginreglur um útborgun lána
með jöfnum mánaðarlegum
greiðslum o.s.frv.
Heimilt er ráðherra að ákveða í
reglugerð að námsmenn utan
Háskóla Islands skuli greiða hags-
munasamtökum sínum hliðstætt
gjald og Stúdentaráð Háskóla
Islands fær til sinna nota af „inn-
ritunargjaldi". Á sama hátt getur
ráðherra ákveðið að Lánasjóður
innheimti gjald þetta þegar út-
borgun námsaðstoðar fer fram.
Sjóðsstjórn setur reglur um
önnur atriði úthlutunar, þ. á m.
hvað teljist „námslok", sbr. 3.
mgr. 7. gr„ og skulu úthlutunar-
reglur sjóðsins árlega gefnar út í
heild, samþykktar af ráðherra.
Sjóðsstjórn setur og reglur um
hvenær lánþegi skuli í síðasta lagi
eiga þess kost að greiða gjald-
fallið lán skv. 3. mgr. 7. gr. með
skuldabréfi.
.Mj#'
HreyfUshúsinu við Grensasveg