Morgunblaðið - 21.05.1976, Qupperneq 24

24
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 21. MAl 1976
Bandarfsku fullfrúarnir ásamt þeim Hjördfsi Magnúsdóttur (lengst til vinstri) og Þórunni Gfsladóttur
(lengst til hægri). Betty Murphy forseti Ki-wives International er önnur frá vinstri f aftari röð og þriðja
frá vinstri er Marion Wallace, stofnandi Ki-wives f Bandarfkjunum. Hún er á nfræðisaldri.
SUS gefur út ritgerð
Jóns Þorlákssonar og
ræður Solzhenitzyns
SMÁRIT Sambands ungra sjálf-
stæðismanna nr. 4 og 5 eru nýlega
komin út. Fyrra ritið er stytt út-
gáfa af ritgerð Jóns Þorlákssonar
fyrrverandi forsætisráðherra og
formanns Sjálfstæðisflokksins
um fhaldsstefnuna. Utgáfu þess
smárits annaðist Baldur Guð-
laugsson.
Seinna smárit SUS hefur að
geyma tvær ræður rússneska rit-
höfundarins Alexanders
Solzhenitsyn, sem hann flutti i
Bandaríkjunum sumarið 1975 og
vöktu þá mikla athygli. I ræð-
unum gagnrýnir Solzhenitzyn
harðlega „undanlátssemi og
værukærð Vesturlanda gagnvart
kommúnismanum", eins og segir i
formáia ritsins. Ræðurnar birtust
á sínum tíma i Morgunblaðinu, og
er það sú þýðing, sem birtist í
smáritinu.
Alexander Solzhenltsyn.
eins gott að þeir muni eftir þvi að
umferðarlagasektir hafa stór-
hækkað. Við erum ekki á eftir
peningunum þeirra, heldur
viljum við að ökumenn virði um-
ferðarlögin og tryggi þar með sem
minnsta slysahættu," sagði Óskar.
Fyrri helming maí var kært 361
umferðarlagabrot, þar af voru 136
ökumenn teknir fyrir of hraðan
akstur. Voru nokkrir á yfir 100
km hraða rétt utan borgarinnar
og dæmi voru til þess að menn
væru teknir á 90 km hraða á
Hringbrautinni fyrir framan elli-
heimilið Grund. 320 ökumenn
hafa verið teknir það sem af er
árinu fyrir meinta ölvun við
akstur, og þar af lentu 50 í um-
ferðaróhöppum.
Alþjóðasamband Kiwanis-
kvenna stofnað hér
Fyrir um það bil tólf árum
stofnuðu nokkrir menn hér í
Rcvkjavfk Kiwanisklúbbinn
Heklu, en þessi hreyfing barst
hingað frá Bandaríkjunum. Starf-
semi Kiwanismanna blómgaðist
og klúbbunum fjölgaði ört og eru
nú um 1000 félgar i Kiwanis-
hreyfingunni á tslandi. En árið
1969 hugkvæmdist nokkrum
eiginkonum Kiwanismanna að
stofna kvennaklúbb, er skyldi
stuðla að kynningu milli eigin-
kvenna Kiwanismanna, er hlaut
nafnið SINAWIK (sá fvrst dags-
ins Ijós 13. mar/ 1969 og voru 53
konur stofnfélagar). Starfsemi
þeirra efldist og Sinawik-
klúbharnir á Iandinu eru nú átta
talsins með um 300 meðlimum
alls, þar af 150 á Stór-
Reykjavíkursvæðinu.
Og til þess að tengja þessa
klúbba sterkari böndum og efla
starfsemi Sinawikklúbbanna í
heild, stofnuðu Sinawikkonur
landssamband Sinawik á íslandi
(stofnfundurinn fór fram á Hótel
Loftleiðum 24. apríl s.l.)
I Bandaríkjunum hafa hins
vegar eiginkonur Kiwanismanna
starfað á líkum grundvelli síðan
árið 1946 undir nafninu Ki-wives.
Nokkrum árum síðar stofnuðu
þær landssamband innan Banda-
rikjanna undir nafninu Ki-wives
National, en það var ekki fyrr en í
október 1974 fyrir einskæra til-
viljun að Ki-wives fréttu af
Sinawikkonum á Islandi. Forseti
Ki-wives, frá Betty Murphy og
þáverandi forseti Sinawik i
Reykjavík hófu bréfaskriftir milli
landanna og ræddu sameiginleg
sjónarmið, en hugmynd hafði
þróazt í þá átt að stofna alþjóða-
samtök klúbbanna (vitað er um
samskonar klúbba i Kanada og
Noregi). Hér var þessi hugmynd
rædd innan allra Sinawikklúbb-
anna á landinu, en aðeins tveir
klúbbanna, þ.e. í Vestmannaeyj-
Slysum
UMFERÐARSLYSUM I Reykja-
vík fækkaði talsvert fjóra fyrstu
mánuði ársins miðað við sömu
mánuði í fyrra, að sögn Oskars
Ólasonar yfirlögregluþjóns.
Mánuðina jan.-apríl i ár slösuðust
69 manns f umferðinni í Reykja-
vfk á móti 115 sömu mánuði f
fyrra, eða 46 færri. Þá voru
árekstrar færri sömu mánuði,
1073 á móti 1100 f fyrra. Er um að
ræða fækkun, þrátt fyrir að
janúarmánuðlr þessa árs hefði
slegið öll árekstramet vegna
fækkar
hálku og ófærðar, en f þeim
mánuði urðu 430 árekstrar.
Að sögn Óskars hefur lögreglan
orðið vör við það, að með vor-
komunni hafi ökumenn skrúfað
upp ökuhraðann. Af þessum
sökum hefur lögreglan hert eftir-
lit með umferðinni. Hraða-
mælingar fara fram dag hvern og
sömuleiðis er fylgzt með um-
ferðarljósum og því að menn virði
stöðvunarskyldu. „Það er einsgott
að ökumenn viti af því að við
fylgjumst með þeim. Þá er líka
um og Reykjavík, voru tilbúnir að
ganga í alþjóðasambandið að svo
stöddu. Víða liggja leiðir og tengj-
ast tryggðarbönd. 10 bandariskar
konur lögðu leið sína hingað til
lands. fulltrúar Ki-wives National
Framhald á bls. 23
Jón Þorláksson.
Sverrir Runólfsson:
Margt er gott á Isalandí
Ég er öskuvondur út af skrifum
og tali ráðamanna um fram-
kvæmdir minar í vegagerð uppi á
Kjalarnesi, en ég viðurkenni að
ég segi þetta með bros á vör, gleði
í hjarta og svo sérstaklega með
þakklæti og auðmýkt til þeirra
sem hafa stutt mig. Fyrst vil ég
segja að mér sýnist að almenning-
ur hafi skilið betur hvað ég var að
tala um að gera með þessari vél
minni en ráðamenn skildu eða
vildu skilja, því að undantekn-
ingalaust hefur fólk spurt mig,
hvers vegna ég hafi ekki farið á
sandana eða gömlu vegina með
vélina. En það stóð mér aldrei til
boða.
Ef maður kaupir vél eða áhald
til að gera vissan hlut. þá á ekki
að setja mann í annað en sú vél
eða áhald er til ætlað. Samanber
að ef maður kaupir hrærivél fyrir
eldhúsið til að spara vinnu við að
hræra deigið, þá ætlast maður
ekki til að geta sett leirtauið i
hana til að spara vinnu við upp-
þvottinn. óg^ einnig, þegar maður
fær málara til að mála húsið, þá
segir maður honum varla að pípu-
leggja húsið með penslunum.
Ráðamenn vissu vel að ég yrði
háður verktökum með öll tæki
nema blöndun á staðnum fram-
kvæmdina, þegar þeir settu mig í
að gera ræsin og undirbygging-
una, en fyrir einn km er ekki
hægt að koma með alla tækjasam-
stæðuna, sem ég hef verið að tala
um að þyrfti. Nú, ef Vegagerðin
mundi skrifa undir að þeir færu
ekki út í þessa tækni næstu tíu
árin eða svo, og það var eiginlega
það eina sem ég fór fram á í
byrjun. Þeir segjast vera búnir að
sanna að þetta sé ónothæft, svo
það hlýtur að vera auðvelt fyrir
ráðuneytið að skrifa undir þá
skuldbindingu núna. Þá fyrst
gæti ég virkilega byrjað að vinna
að þessu.
Það voru þó tveir ráðamenn
sem mér finnst hafa skilið hvað
ég var að fara, það eru Hannibal
Valdimarsson og Björn Jónsson.
Ég hef oft verið spurður hvort ég
áliti að það hefði verið unnið á
móti mér í þessu máli. Ég veit það
varla, en tilviljanir, sem gerðu
mér þetta erfitt fyrir eru ansi
margar.
Ég sé aðeins einn svona í fljótu
bragði, sem hefur unnið á móti
mér, en það er Ólafur G. Einars-
son forstjóri Olíumalar hf. og al-
þingismaður Sjálfstæðisflokksins.
Og þó, það var t.d. annað. Valtari
fyrirtækisins, sem átti að ábyrgj-
ast mér valtara, var bilaður, svo
þeir fengu loforð fyrir valtara frá
Istaki hf. Mér skilst að valtarinn
hafi verið kominn upp á flutn-
ingabíl, en þegar það fréttist, að
valtarinn ætti að fara til Sverris
Runólfssonar, var valtarinn tek-
inn niður af bílnum, og sagt að
það kæmi ekki til greina að ég
fengi hann. Því miður réð ég ekk-
ert við suma þessara verktaka,
enda sagði einn þeirra í návist
vitna: „Það ætti að gera Sverri
Runólfsson að aðalverktaka við
Málmblendiverksmiðjuna því þá
munu allirgræða."
Ég mótmæli að ráðamenn haldi
áfram að kalla þetta tilrauna-
kafla, nema aðeins burðarlagið og
slitlagið, sem hefur kostað um
fjórar milljónir sem komið er.
Eins og alþjóð veit, neituðu ráða-
menn að taka verklýsingu mfna
gilda, svo allt nema burðarlagið
og slitlagið er gert eftir bókum og
höfði Vegagerðarinnar, það er,
ræsi og undirbygging, sem hafa
verið gerð af undirverktökum og
hafa kostað yfir tuttugu milljónir,
en ég hef aðeins haft með yfir-
stjórn og verkstjórn að gera, og
allt gert á „hefðbundinn hátt“.
Ég er viss um að enginn undir-
verktaka minna mun viðurkenna
að þeir hafi unnið verr fyrir mig
en aðra enda er ég viss um að
vinir minir, vegamálastjóri og
hans menn, hefðu stöðvað þessar
framkvæmdir, ef þeir vissu ekki,
að það væri verið að vinna eins
vel og hægt er með þeim tækjum
sem verktakar hér hafa til reiðu.
Sem betur fer var ég vel undir-
búinn fyrir heimkomuna, þvf að á
þeim tíma sem ég var að búa mig
undir að koma heim frá Kaliforn-
íu, var ég formaður íslendingafé-
lagsins þar og hitti þess vegna
marga Islendinga, bæði sem búa í
Kaliforníu og sem voru á ferð þar.
Margir þeirra sögðu mér, að ég
ætti að vita, að ef maður ætlaði
sér aó koma heim og reyna að
breyta einhverju, væri nauðsyn-
legt að vera sonur eða gæðingur
einhvers ráðamanns. Það væri al-
veg skipulagt hvernig hugsjóna-
mönnum er kálað. Það væri gert
þannig.
1. Manninum væri leyft að
koma og rabba við ráðamenn en
ekkert gerðist, það væri þeirra
leið að gefa manninum það, sem
kallað er „the silent treatment",
eða hunsa hugmyndir hans. Nú ef
það dygði ekki og hann héldi
áfram að berjast fyrir hugsjón
sinni, það næsta væri að ráða-
menn mundu koma því á kreik, að
maðurinn væri kolvitlaus. Ef
hvorugt þetta hrykki til og al-
menningur héldi áfram að styðja
og hlusta á manninn, þá væri
seinasta úrræðið að breiða
það út að hann væri forfallínn-
drykkjumaður og það væri
ekki hægt að taka hann né
orð hans alvarlega. Fyrstu
tvö úrræðin hafa að nokkru
rætzt og ég hef bara gam-
an að heyra kunningja mína segja
mér, að verktakar hér hafi sagt
þeim að ég væri hálfgeggjaður.
Þriðja úrræðið dugar sem betur
fer ekki í mínu tilfelli, því það
færi lítið fyrir áfengisneyzlu þess-
arar þjóðar ef ég fengi að ráða. Ég
er ekki að segja að áfengi eigi að
banna, því það gerir það bara
verra, heldur að taka hart á lög-
brotum, því þau vilja því miður
oft fylgja, með háum sektum og
vinnuflokkum fyrir þá sem geta
ekki borgað sínar sektir. Að mínu
áliti drekkur sá of mikið, sem
drekkur meira en sem svarar
einni þriggja pela flösku af
sterku víni á ársfjórðungi, eóa
hálfpela einu sinni i viku.
Ég væri fylgjandi þvi að gera
bruggun næstum því frjálsa fyrir
eigin not, með góðu heilbrigðis-
eftirliti. I „Öldinni okkar“ er tal-
að um Island sem „landið með
bjórlindirnar“, i viðtölum við er-
lenda gesti, svo við ættum að not-
færa okkur þetta, óg kannski
spara gjaldeyri um leið. Ég stakk
þessu nú að svona i gamni, því
margt er nú gott á tsalandi. Það
er málsháttur sem ég hef reynt að
lifa eftir að beztu getu, sem hljóð-
ar svo: „The greatness of a man
can be measured by how humbly
he walks“, eða mikilleika manns
er hægt að dæma eftir þeirri auð-
mýkt sem hann sýnir náunganum.
Því miður hef ég ekki orðið var
við mikla auðmýkt frá ráðamönn-
um þessa lands. Það færi lítið
fyrir tímakaupi mínu, ef allur
tíminn sem ég hef eytt í þessa
vegagerðarhugsjón mína væri
reiknaður. Guð gaf mér þraut-
seigju (enda hálfur þingeying-
ur), von á framtíðina og trú á það
góða í lífinu. Eg lærði eitt frá
góðum Gyðingi, það var að ef mað-
ur hefur einn dollar í vasanum
sveltir maður ekki, „OG HANA
NU“.
Það sem hér á undan er komið
var skrifað áður en ég hlustaði á
segulband frá „Beinni Iínu“ með
háttvirtum samgönguráðherra,
þann 2. maí s.l. Sem betur fer var
ég í leikhúsinu þetta kvöld, því ef
ég hefði heyrt þá, að mínu áliti
þessi ótrúlegu og ósanngjörnu
svör ráðherrans, hefði ég kannski
hringt inn og sagt eitthvað sem ég
hefði orðið leiður yfir að segja.
Nú hef ég loksins fengið tækifæri
til að hlusta á segulbandið og mun
svara þessu lið fyrir lið við fyrsta
tækifæri. Ég vil þó segja, að
kannski höfðu Islendingarnir í
Kalifoniu rétt fyrir sér. Ég sé
núna, að það hefði kannski verið
betra, ef ég hefði gefizt upp, þeg-
ar mér var tilkynnt, að ég fengi
ekki tæki né efni, sem ég þurfti,
nema á sunnudögum.
Sverrir Runólfsson.