Morgunblaðið - 03.07.1976, Blaðsíða 31

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 3. JULl 1976
31
Enn eitt vopnahléið í Iibanon
Ekki miklar vonir við það bundnar
Beirut, Líbanon, 2. júlí
— AP, Reuter.
ALLIR aðilar að borgarastyrjöld-
inni, sem geisað hefur i IJbanon í
14 mánuði, hafa nú enn einu
sinni fallizt á að gera vopnahlé
frá og með miðnætti í nótt. Ekki
eru þó miklar vonir bundnar við
þetta vopnahlé, frá þvf borgara-
styrjöldin hófst f aprfl f fyrra
hefur 49 eða 50 sinnum verið
samið um vopnahlé — menn eru
ekki á einu máli um hvor talan sé
rétt — og öll hafa þau farið út um
þúfur svo til strax.
Bardagar í dag hafa aðallega
staðið við flóttamannabúðir
Palestínumanna í Tal Zaatar, eins
og undanfarna daga, en um sex
þúsund manna lið hægrisinna sit-
ur um búðirnar og er búið
sprengjuvörpum, þungum fall-
byssum og um 130 skriðdrekum
og brynvögnum. Tókst hægrisinn-
um í morgun að rjúfa fremstu
víglínu Palestínumanna og
múhameðstrúarmanna við búð-
irnar, og var barizt af mikilli
hörku í návígi. Bardagarnir þarna
hafa staðið i 11 daga, og í dag
barst Palestínumönnum loks liðs-
auki.
Vopnahléið, sem nú hefur verið
samið um, er gert með samþykki
allra deiluaðila, en talsmenn
hægrisinna hafa þó sett ákvæðin
skilyrði, meðal annars þau að
skæruliðar Palestínumanna megi
ekki fara út fyrir ákveðin og tak-
mörkuð svæði. Náðist samkomu-
lag um vopnahlé að loknum löng-
um fundum, sem Mahmoud Riad,
aðal-framkvæmdastjóri Araba-
bandalagsins, átti með fulltrúum
hægrimanna í Beirut.
— Gíslarnir
Framhald af bls. 1
skýrt frá því að hún sé reiðubúin
til að leysa einhverja fanganna úr
haldi, en þótt fallizt hafi verið á
samningaumleitanir þýði ekki að
Israel sé reiðubúið að fallast á
allar kröfur ræningjanna.
Eftri komuna til Port Louis
sagði Idi Amin forseti að gíslarnir
á Entebbe-flugvelli hefðu sæmi-
legan aðbúnað í flugstöðinni, þar
sem flugræningjarnir gæta þeirra
vopnaðir og sprengjum hefur
verið komið fyrir í stöðinni. Hóta
ræningjarnir því að sprengja
stöðina, gíslana og sjálfa sig í loft
upp verði ekki gengið að kröfum
þeirra fyrir kl. 11 á sunnudags-
morgun. Sagði Amin að fyrir
brottförina frá Entebbe hefðu
sumir gislanna grátbænt sig um
að fara ekki, því þeir álitu að
hann einn gæti bjargað lífi
þeirra. Þess vegna sagði hann við
fulltrúa á ráðstefnu OAS, að þeir
skyldu ekki verða hissa þótt hann
hyrfi fyrirvaralaust af ráðstefn-
unni, þar sem hann hefði mjög
áríðandi skyldum að gegna gagn-
vart „110 gíslum, sem eru þarna
inni umkringdir sprengiefni."
r
— Arangurslaus
Framhald af bls. 2
Þá ræddi Morgunblaðið við
Birgi ísleif Gunnarsson, borgar-
stjóra. Hann kvaðst ekki eiga von
á að neitt sérstakt gerðist i deil-
unni á meðan verkfræðingarnir
héldu svo fast við kröfur sínar.
Hann kvað embættismenn borgar-
innar reyna að afgreiða þau er-
indi, er þeim bærust, enda væri
það álit lögfræðinga borgarinnar
að þeir gætu gert það.
— Sævar
Framhald af bls. 32
um leyfi til þess að ræða við
Sævar — en hins vegar hefði hon-
um verið neitað að ræða við hann
einslega. Sagði Örn að i þessu
tilfelli vildi Sakadómur að farið
yrði að venjulegum reglum og að
fulltrúi embættisins yrði
viðstaddur samtal ræðismannsins
og sakbornings.
örn Höskuldsson sagði að ræð-
ismaðurinn hefði fengið að ræða
við Sævar, þar sem hann væri
bandariskur ríkisborgari. Að-
spurður um það, hvort beiðni
þessi stæði í sambandi við þá
staðreynd, að Sævar er nú að
verða 21 árs — sagði Örn að hann
vissi ekki erindi ræðismannsins
við Sævar. Hins vegar sagði Örn,
að þegar hann næði þessum aldri,
ætti Sævar rétt á að velja um
ríkisborgararétt. Hann ætti ís-
lenzka móður og hefði verið mest-
an hluta ævi sinnar hér á landi. A
hann þvi samkvæmt íslenzkum
reglum einhliða rétt á að ákveða
sjálfur, hvort hann gerist islenzk-
ur ríkisborgari og þá þarf ekki
sérstaklega að samþykkja lög um
ríkisborgararétt hans á Alþingi.
Örn sagðist hafa boðið ræðis-
manninum að vera viðstöddum,
þegar Sævar Ciecielski yrði
spurður að þvi, hvorn borgara-
réttinn hann kysi og samþykkti
ræðismaðurinn það. Þegar ræðis-
manninum var siðan neitað um
eintal við Sævar að lögfræðingi
hans, Jóni Oddssyni, viðstöddum,
neitaði ræðismaðurinn þvi boði.
örn sagði að ekki kæmi til greina
að heimila ræðismanninum að
ræða við Sævar einslega og kvaðst
hann alls ekki til viðræðu um
slíkt.
Þá ræddi Morgunblaðið við
Doyle V. Martin, sem er fyrsti
sendiráðsritari- bandaríska sendi-
ráðsijis og í fjarveru sendiherra
Bandaríkjanna nú æðsti maður
sendiráðsins. Martin sagði að
Sævar Ciecielski ætti rétt á
bandariskum ríkisborgararétti og
það væri fullkomlega eðlilegt, að
sendiráð lands óskaði eftir því að
fá að ræða við mann i varðhaldi
sem hefði sama ríkisfang viðkom-
andi sendiráðs. Eina ástæðan,
sem við höfum til að ræða við
hann, er að ganga úr skugga um,
hvort honum hafi verið leyft að
hafa samband við fjölskyldu sína
og jafnframt að ganga úr skugga
um að hann fái sömu meðferð og
hver annar, sem handtekinn yrði
fyrir sams konar sakir. Þetta er
eingöngu formlegs eðlis.
Morgunblaðið benti þá Martin á
að ræðismanni sendiráðsins hefði
verið heimilað að ræða við sak-
borninginn — aðeins hefði því
verið synjað að þeir ræddust við
einslega. Martin sagði að hann
gæti ekki séð hvers vegna fulltrúi
sendiráðsins mætti ekki ræóa
einslega við Sævar og um þetta
atriði sagói hann að sendiráðið
stæði í viðræðum við utanríkis-
ráðuneytið og á þeim viðræðum
hefði enn ekki fengizt niðurstaða.
Sendiráðsritarinn tók fram að hér
væri aðeins um formlega ósk að
ræða og að baki henni væri
ekkert sérstakt.
Doyle V. Martin sagði, að þótt
Sævar kysi íslenzkan ríkis-
borgararétt, þyrfti það ekki að
hafa nein áhrif á bandarískan
ríkisborgararétt hans. Hann gæti
haldið báðum, enda hefði hann
samkvæmt bandarískum lögum
fæðzt með báða ríkisborgara-
réttina og þeim gæti hann báðum
haldið.
Þá ræddi Morgunblaðið við
Pétur Thorsteinsson sendiherra.
Hann kvað það venju þegar ríkis-
borgari erlends ríkis væri tekinn
fastur, að fulltrúi viðkomandi
lands fengi að ræða við sak-
borning. Ennfremur kvað hann
lögfræðing sakbornings hafa lagt
á þetta áherzlu. Hins vegar kvað
Pétur stjórnvöld litið geta við
þessu gert. Stjórnvöld geta ekki
haft áhrif á ákvörðun dómara,
sagði Pétur.
— Rannsaka
Framhald af bls. 2
þáttur rannsóknarinnar gefa vis-
bendingu um á hvern hátt megi
nálgast frekar einstaka þætti
byggðarsögunnar.
Könnun þessi er að mestu
fjármögnuð af Visindasjóði
íslands, en unnið er í samráði við
og með nokkrum fjárstyrk Sagn-
fræðistofnunar Háskólans, Þjóð-
minjasafns íslands og Stofnunar
Árna Magnússonar.
— Styrkveit-
ingar
Framhald af bls. 14
Þórarinn Stefðnsson eðlisfræðing-
ur. Rannsókn á árekstrum orkulítilla
fareinda Verkefnið ef unnið við tækni-
háskólann i Þrándheimi 800 þús kr
Þórir Dan Bjömsson læknir. Rann-
sókn á gagnhrifum blóðþynningarlyfja
og blóðfitulækkandi lyfja 680 þús kr
B. HUGVÍSINDADEÍLD
Fjárhæð Fjöldi Heildat
í þús. kr. styrkja tjárhæS
600 5 3 000
400 1 400
300 10 3 000
200 5 1 000
1 50 3 450
Samtals 24 7 850
Skrá um veitta styrki og rannsóknar-
efni:
Björn Teitsson lektor. Rannsókn á
byggðarsögu á Norðurlandi á tímabil-
inu 1200—1700, með sérstöku tilliti
til samdráttar og útþenslu byggðarinn-
ar á ákveðnum timum Rannsóknin er
liður i svæðarannsóknum á vegum Det
nordiske ödegárdsprosjekt 300
þús.kr.
Eirikur Tómasson cand. jur. Rann-
sókn á stjórnarvaldsúrskurðum, er
vikja að því álitaefni, hvenær islenzk
stjórnvöld teljast vanhæf til meðferðar
einstakra mála 300 þús kr
Gisli Pálsson M.A. Samanburðar-
rannsókn á sjávarþorpum við Norður-
Atlantshaf. Kostnaðarstyrkur 200 þús.
kr
Dr. Helgi Guðmundsson lektor. Til
að rannsaka keltnesk áhrif á íslandi
300 þús kr
Helgi Þorláksson cand. mag. Rann-
sókn á umfangi og mikilvægi islenzkrar
utanrikisverzlunar á miðöldum fram til
ársins 1412 300 þús. kr
George J. Houser M.A. Vegna
rannsóknar á sögu hestalækninga á
íslandi 1 50 þús kr
Höskuldur Þráinsson cand. mag.
Rannsókn á setningafræði islenzkra
sagna 600 þús kr
Jón Benedikt Björnsson sálfræð-
ingur. Félagssálfræðileg rannsókn á
áhrifum þjóðfélagslegrar samhjálpar á
þann þjóðfélagshóp. sem verður sam-
hjálparinnar aðnjótandi 200 þús kr.
Jón Torfi Jónasson M.Sc. Sál-
fræðileg rannsókn á þeirri hugarstarf-
semi, er fram fer við lestur 200 þús
kr
Kristján Árnason cand. mag. Rann-
sókn á reglum um lengd hljóða í ís-
lenzku og öðrum norrænum málum
með sérstöku tilliti til hljóðdvalarbreyt-
ingarinnar í islenzku 600 þús kr
Lúðvik Kristjánsson rithöfundur.
Til greiðslu kostnaðar við teikningar í
rit um islenzka sjávarhætti fyrr og siðar
300 þús kr
Magni Guðmundsson hagfræðing-
ur. Rannsókn á samkeppnislöggjöf og
verðgæzlu (doktorsverkefni við Mani-
tobaháskóla) 300 þús kr
Magnús Pétursson B.A. Rannsókn
á fjármálum sveitarfélaga Kostnaðar-
styrkur 1 50 þús kr
Njáll Sigurðsson tónlistarmaður.
Söfnun og skráning islenzkra þjóðlaga
400 þús kr
Óskar Halldórsson lektor. Rann-
sókn á Grettis sögu Kostnaðarstyrkur
200 þús kr
Sigfús Daðason skáld. Rannsókn á
Heimsljósi eftir Halldór Laxness 300
þús. kr
Sigurður B. Stefánsson M.Sc.
Stærðfræðilegt/tölfræðilegt líkan af
hmu islenzka hagkerfi (doktorsverkefni
við háskólann i Essex) 600 þús kr.
Séra Sigurjón Einarsson sóknar-
prestur. Rannsókn á siðaskiptunum
hér á landi, einkum sögu Marteins
biskups Einarssonar 1 50 þús. kr
Dr. Sveinbjörn Rafnsson. Útgáfa á
skýrslum íslenzkra presta um fornleifar
til dönsku fornfræðinefndarinnar
(1 81 7 og siðar) 300 þús kr.
Sverrir Tómasson cand. mag.
Rannsókn á helgisagnaritun Bergs
Sokkasonar ábóta 300 þús kr
Svæðisrannsóknir á menningar-
sögu sveita kringum Hvalfjörð. (í
fyrirsvari rannsóknarhóps. sem að
verkefninu vinnur, er Þorlákur H
Helgason menntaskólakennari) 600
þús. kr
Dr. Tómas Helgason prófessor
(ásamt Gylfa Ásmundssyni dósent,
Þorbirni Broddasyni lektor, Haraldi
Ólafssyni lektor, Helgu Hannesdóttur
lækni og Jóni G Stefánssyni lækni og
lektor) Rannsókn á heilbrigðisástandi
og félagslegum aðstæðum sjómanna
og fjölskyldna þeirra kr 600 þús.
Raunvisindadeild veitti einnig styrk
til þessarar rannsóknar
Þórólfur Þórlindsson M.A. Rann-
sókn á samspili máls, hugsunar og
félagslegra þátta, einkum atferlis og
samskiptasniða (social interaction patt-
erns), frá félagsfræðilegu sjónarmiði
(doktorsverkefni við lowa-háskóla) 300
þús kr
Þorsteinn Gylfason lektor og Páll
Skúlason prófessor (I sameiningu).
Vegna málþings, sem haldið var f til-
efni heimboðs siðfræðingsins Philippu
Foote Kostnaðarstyrkur 200 þús kr
— Elkem
Framhald af bls. 32
ræðnanna, en viðræður tækni-
manna munu fara fram á næst-
unni bæði í Ósló og Reykjavík. 1
gær skoðuðu Norðmennirnir
Grundartanga og aðstæður á þeim
stað, sem járnblendiverksmiðjan
á að rlsa.
Jóhannes Nordal sagði að aðilar
væru sammála um að halda áfram
verkfræðilegum undirbúningi og
undirbúningi að lántöku hjá Nor-
ræna fjárfestingarbankanum,
sem nýtofnaður er. Er stefnt að
því að ljúka viðræðunum í sumar,
en í þeim er gert ráð fyrir
óbreyttri eignaraðild frá því sem
áður var samið um við Union Car-
bide. 1 gær hafði ekki verið
ákveðið, hvort næsti viðræðu-
fundur þessara samninganefnda
yrði hérlendis eða i Noregi.
Bjarnaneskirkja
vígð á sunnudag
BJARNANESKIRKJA í Horna-
firði verður vfgð næstkomandi
sunnudag klukkan 14, en kirkjan
1 Bjarnanesi hefur verið f smíð-
um f allmörg ár. Byggingarlag
kirkjunnar er með nokkuð sér-
stökum hætti og má segja að aðal-
áherzla sé lögð á samspil ljóss og
skugga. Arkitekt kirkjunnar er
Hannes Kr. Davíðsson, en
byggingameistari Guðmundur
Jónsson.
Fram til þessa hefur verið
messað í Barna- og unglingaskóla
sveitarinnar. Kirkjan rúmar um
100 manns í sæti. Við vígsluat-
höfnina á sunnudaginn verða
vígðir ýmsir nýir gripir
kirkjunnar, meðal annars kerta-
stjakar, altarisklæði, sem konur i
sókninni hafa hannað og nýtt
— Spánn
Framhald af bls. 1
gær að eigin ósk. Lögum sam-
kvæmt ber ráðgjafanefndinni að
leggja fyrir Juan Carlos konung
nöfn þriggja manna, sem til
greina gætu komið f embættið, en
konungur sfðan að ákveða innan.
sex daga hv'er hnossið hlýtur.
Nefndin lauk ekki störfum á
fundinum I dag, og kemur saman
að nýju á morgun, laugardag.
Meðal þeirra, sem helzt eru
taldir líklegir í embætti forsætis-
ráðherra, eru Manuel Gutierrez
Mellado hershöfðingi, forseti her-
ráðsins, og Jose Vega Rodriguez,
herstjóri i Madrid. Þá eru einnig
nefndir þeir Manuel Fraga innan-
ríkisráðherra, Jose Maria de
Areilza utanrikisráðherra og
Torcuato Fernandez-Miranda,
þingforseti.
— Vatns-
skömmtun
Framhald af bls. 1
d’Estaing forseti lýst þurrkunum
sem þjóðarneyð og fyrirskipað
aukna aðstoð til bænda. Þá hefur
vatnsskömmtun þegar verið tekin
upp í sumum héruðum landsins.
Á Spáni hefur sundlaugum sums
staðar verið lokað vegna vatns-
leysis, og drykkjarvatn fæst þar
aðeins i 8—10 klukkustundir á
dag.
orgel, sem kvenfélag sveitarinnar
gefur.
Biskup Islands herra Sigur-
björn Einarsson, mun annast
vígsluna og sóknarpresturinn
séra Gylfi Jónsson, prédikar og
fermir sjö börn við athöfnina. Að
lokinni vígsluathöfn bjóða
húsmæður í Nesjum kirkjugest-
um til samsætis í Nesjaskóla.
— Gjaldeyrir
Framhald af bls. 32
manna ferðaskrifstofanna
væru allar kynnisferðir jafnan
hafðar undir einum hatti og
engin greinarmunur gerður á
því hvort þar væri um að ræða
annars vegar heimsókn i ein-
hvern næturklúbbinn eða í
grísaveizlu ellegar hins vegar
hvort um væri að ræða landferð
frá sólbaðstaðnum til einhvers
sögufrægs staðar í nágrenninu.
Þá hefur Morgunblaðið aflað
sér upplýsinga um, að gjald-
eyrisyfirvöld féllust á veita
gjaldeyrisyfirfærslu til Tjære-
borgarferðarinnar á vegum Út-
sýnar, sem hefst í dag, eftir að
þau höfðu fengið i hendur
skeyti frá dönsku ferðaskrif-
stofunni um að hún hefði lækk-
að verðið á ferðinni verulega
frá þeim 1035 dönskum krónum
fyrir einstaklinginn, sem upp-
haflega hafði verið ákveðið.
Engu að síður er ferðin enn
nokkru dýrari en nemur þeirri
hámarksyfirfærslu, sem gilti til
skamms tima fyrir þessar ferð-
ir, þ.e. 700 kr. danskar, en
gjaldeyrisyfirvöld töldu
ástæðulaust að gera þann mun
að ásteytingafsteini i þessu til-
felli.
— Lokuðu vegi
Framhald af bls. 32
mfnútur og fór þessi árangurs-
ríka mótmælaaðgerð mjög
friðsamlega fram. Áætlunar-
bfllinn frá Stykkishólmi lagði
af stað þaðan klutfkan 18 i gær
og tafðist hann ekkert vegna
þessarar lokunar.