Morgunblaðið - 10.05.1977, Blaðsíða 17

MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐ.JUDAGUR 10. MAÍ 1977
17
Friðbjörn Friðbjarnarson Jóakim Pálsson

Svæði Framleiðslumagn tonn Framleiðsluver ðraæti (útborgunarverð) bús. kr.
Ve stmannaeyjar 9.085 1.594.378
Suðurnes 8.246 1.519.ol7
Hafnarfjörður 3.587 639•oo2
Reykjavík og austan fjalls 6.615 1.222.551
Akranes 2.459 457.132
BreiðifJörður 2.960 595-116
Vestfirðir 16.322 3.669.342
Norðurlamd lo.oo4 2.165.006
Austfirðir 5.639 1.o89.o54
64.917 12.95o.598

Ef fiskurinn hér er
eitthvað rusl væri
ástandið á Vest-
fjörðum ekki
svona gott
Fiski skipaðá land úrtogaranum Guðbjarti
Hér sést framleiðslumagn og framleiðsluverðmæti frystihúsa, sem selja fram-
leiðslu sína gegnum Sölumiðstöð hraðfrystihúsanna. Tölurnar eru fyrir árið 1 975.
Fiskurinn gengur minna
á grunnslóð en áður
„En það er ekki hægt að neita þvl að
fiskurinn gengur nú minna á grunnslóð en
áður fyrr, og eru eflaust margar orsakir til
þess. En það hefur nú gerst i fyrsta sinn I
mörg ár, að línubátar hafa fengið mikinn
þorsk I lok vertíðar, mörg undanfarin ár
hafa þeir ekki fengið neinn þorsk samhliða
steinbítnum, en I vetur hefur aflinn skiptst
oft þannig að um helmingurinn hefur verið
þorskur, hitt steinbitur.
Mitt álit er það, að friðunaraðgerðir séu
nauðsynlegar, en þær verða að ganga jafnt
yfir alla, fram til þessa hefur allt bitnað á
Vestfirðingum og togurunum sem stunda
veiðar á þessum slóðum," segir Friðbjörn.
Þá sagðist hann vilja benda á, að I vetur
hefði fundist kynþroska fiskur n.iður I 44
cm, að lengd. Menn væru hreint gapandi
yfir þessu, þvl að fram til þessa hefði verið
talið að fiskurinn yrði ekki kynþroska fyrr
en hann yrði 60 — 70 cm. að lengd. Sagðist
Friðbjörn vilja benda á ennfremur, að hér
áður fyrr hefði smár fiskur gengið á Hest-
eyrarfjörð og Sléttubót til að hrygna. Núna
væri hrygningarfiskur úti fyrir öllu
Norðurlandi, en hann hefði ekki sést þar i
fjölda ára.
Stærðin alltaf sú sama
„Fiskurinn, sem togararnir eru að drepa
er af sömu stærð og menn hafa veitt hér
áratugum saman, en þvl er hins vegar ekki
hægt að neita að hann er stundum smár og
stundum blandaður," var það fyrsta sem
Jóatcim Pálsson útgerðarmaður og fyrrver-
andi skipstjóri i Hnlfsdal sagði er við rædd-
um við hann.
„Þetta hefur verið svona frá ómunatíð,
stærðin á fiskinum hefur farið eftir þvl
hvar hefur verið togað, t.d. er fiskurinn
smæstur á svæðunum austur með Norður-
landi, en nú hefur þeim flestum verið lokað
vegna friðunar. Ef við erum að útrýma
smáfisknum, þá eru Sunnlendingar búnir
að útrýma stóra fiskinum. Það er kannski
gott, að drepa stóra fiskinn, en hann þarf
líka að fá að hrygna. Sunnlendingar ættu að
taka okkur til fyrirmyndar og friða stærra
svæði hjá sér. Eins og málin standa nú
getur fiskurinn varla hrygnt á svæðinu frá
Hornafirði að Látrabjargi fyrir samfelldri
netagirðingu. Við viljum ekki láta stjórna
okkar veiðum eftir einhverjum úthlutunar-
reglum, það er betra að friða ákveðin svæði,
en það verður að ganga jafnt yfir alla,“
segir Jóakim.
Nú barst talið að svæðaskiptingu, sem
viða hefur verið rætt um, og hvort ákveðin
skip ættu að fá að veiða á vissum stöðum.
Jóakim segist alla tið hafa verið á móti
slíku. Meðan við værum tslendingar ættum
við allir jafnt landið og þvi rétt til að fiska
allt i kringum það. „Það þarf bara að friða
miklu stærra hrygningarsvæði úti fyrir
Suðurlandi."
SkyndilokunaraðferÖin
enn of svifasein
Síðan sagði hann, að oft hefði verið beitt
skyndilokunum að undanförnu, en það
hefði viljað brenna við, að þegar lokun
hefði verið ákveðin, væri fiskurinn búinn á
viðkomandi svæði. Að vísu væru lokunar-
ákvæðin orðin hraðvirkari nú, þannig að
allt væri þetta i áttina. Það væri vissulega
slæmt, ef of mikið væri drepið af smáfiski,
en hann vildi mótmæla þvi harðlega, að það
væru aðeins Vestfirðingar og Norðlending-
ar sem ættu að friða fiskinn hjá sér.
„Fréttin sem kom I Morgunblaðinu þann
1. maí sl. var árás á vissan landshiuta, við
vorum ekkert hissa á því, þvi vissir menn
fyrir sunnan eru sifellt með árásir I okkar
garð. Og það eru fleiri togarar en okkar sem
stunda hér veiðar, það eru svo til allur
íslenzki togaraflotinn.
Það hefur þótt sjálfsagt að drepa sem
mest af stóra fiskinum, en það skil ég ekki.
Við Vestfirðingar erum búnir að ala upp
nógu mikið af fullþroska fólki og senda
suður til Reykjavlkur, þó við þurfum ekki
líka að ala upp fiskinn fyrir Sunnlendinga.
Eg játa þó, að það fylgir togurunum að þeir
fá blandaðri fisk en bátarnir," segir
Jóakim.
Þá sagði Jóakim, að það dyldist engum að
fiskur I sjónum hefði farið minnkandi og
menn hefðu þurft að sækja meira. Nýsköp-
unartogararnir hefðu fiskað allt að 7700 —
7800 tonn á ári, en nú þætti gott ef togari
næði 2500 — 3000 lestum yfir árið. Að auki
er veiðiformið nú allt öðru vtsi og fiski-
leitartækin mörgum sinnum fullkomnari.
Sunnlendingar búnir að
eyðileggja
verðákvörðunarkerfið
„Mér er spurn,“ segir Jóakim, „hvort það
geti verið að stóri fiskurinn, sem þeir veiða
fyrir sunnan sé verðmikill, þegar hann er
dreginn margra nátta. Þá borga Sunnlend-
ingar fyrir fiskinn upp til hópa, og eru þar
með búnir að eyðileggja verðákvörðunar-
kerfi Verðlagsráðs sjávarútvegsins og einn-
ig ferskfiskmatið. Þessi atriði eru þó i fuliu
gildi hér og fiskurinn sem á land kemur úr
togurunum er allur I kössum, fyrsta flokks
hráefni."
Jóakim sagði að hann teldi að alltaf yrðu
skiptar skoðanir um hvort banna ætti flot-
troll eða ekki. Það hefði sýna kosti og sýna
galla. Einn væri sá galli helztur við flottroll
ið, að stundum fengjust of stór höl I það.
Þrátt fyrir alla tæknina reyndu menn að
taka eins mikið í vörpurnar og þeir mögu-
lega gætu, og fiskurinn yrði marinn ef of
mikið væri i trollinu.
„Það eru allir á þvi, að það þurfi að
vernda þorskstofninn, enda er þorskurinn
okkar lífankeri, því er það Hfsnauðsyn að
stofninn stækki, frekar en minnki, það þarf
ekki að fara i neinar grafgötur með það, og
það er eitthvað að þeim manni, sem vill það
ekki,“ sagði Jóakim að lokum.
Jóakim bauð blaðamanni Morgunblaðs
ins, að skoða fiskinn, sem var verið að vinna
í frystihúsinu í Hnífsdal. Fékk undirrit-
aður að velja þann fiskkassa sem hann vildi
og láta telja upp úr honum. Ur þeim kassa
sem varð fyrir valinu reyndust koma 28
fiskar, en heildarþyngd var 64 kiló, þannig
að hver fiskur viktaði nokkuð á þriðja kiló
óslægður. Við fengum einnig að telja upp
úr kassa hjá íshúsfélagi Isfirðinga, I þeim
kassa voru 33 fiskar og heildarþyngdin 64
kiló, þannig að I þessum kassa var meðal-
þyngdin heldur minni.
Þ.O.
Á þessari töflu sést samanburður á framleiðsluverðmæti og framleiðslumagni (útborgunarverði)
frystihúsa.sem seldu framleiðslu sína gegnum Sölumiðstöð hraðfrystihúsanna árið 1 975.
freðfiskframleiðslu
Svæði Fjöldi frysti- húsa Hlutdeild í bolflsk- magni % Hlutdeild i heildarfram- leiðslumagni Hlutdeild í heildairverð- mæti (útb.v.) Söluverð pr. kg. (útb.v.) Framleiðslumagn pr. frystihús tonn
Vestm.eyjar 4 14,08 13,99 12,31 175,51 2271
Suðurnes 2o 12,44 12,7o 11,73 184,21 412
Hafnarfjörður 5 5,54 5,53 4,93 178,19 717
Reykjavík og austanfjalls lo lo,o9 lo,19 ,.9*44 184,81 662
Akranes 3 3.81 3,79 3,53 185,87 82o
BreiðifJörður 7 4,59 4,56 4,6o 2ol,o7 423
Vestfirðir 13 25,3o 25,14 28,33 224,8o 0 1256
Norðurland 9 15,51 15,41 16,72 216,42 1112
Austfirðir 5 8,64 8,69 8,41 193,12 1128
76 loo loo loo 199,5o 854