Morgunblaðið - 09.07.1977, Blaðsíða 5

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 9. JULl 1977
5
Fatesingh Gaekwad, maharaja af Boroda, þingmað-
ur og fyrrvarandi ráðherra í stjórn Indfru Gandhi.
vænt um mig —
stjórn í Deihi, ekkert hvað var
að gerast og um óánægjuna,
sem magnaðist af þessum sök-
um. Ekki fyrr en hún blossaði
upp og kom fram í kosningun-
um.
— En hvað nú? Verður hætt
við takmörkunaráætlanirnar?
— Nei, nei, þær eru í fullum
gangi og fólk er yfirleitt sam-
mála um, að um lif og dauða sé
að tefla fyrir Indland að stöðva
mannfjölgunina. Annars getum
við ekki séð fyrir fólkinu. Ég
held að óhætt sé að segja, að öll
þjóðin sé þvi sammála.
— En hvað um Kongress-
flokkinn. Kemur hann aftur til
valda?
— Já, við vinnum aftur á. En
við erum mjög ósamstæðir.
Margir vilja nú fá að kjósa
þingmenn í persónukosningum,
ekki flokkinn sem slikan .1
fylkiskosningunum hefur kom-
ið fram, að þó sumir vilji ekki
kjósa Kongressflokkinn, þá
vilja þeir heldur ekki kjósa
annan flokk.
— Ertu sæmilega ánægður
með árangurinn af þessari
miklu herferð til að draga úr
mannfjölguninni?
fleirum en fæðingartölunni
nemur, því þeir, sem verst eru
settir nú, verða að fá betri líf-
skilyrði. Og 13 milljónir á ári,
eins og fjölgunin er nú, er
meira en hægt yrði að ráða við.
— Talið berst að fæðuöflun i
Indlandi, en fregnir hafa borizt
um að Indverjar geti nú séð
fyrir eigin fæðu handa þjóðinni
þegar ekkert kemur fyrir.
Maharaja Gaekwad útskýrir að-
stæður. Á Indlandi koma árlega
tvö góð monsúnvindatímabil.
Þá rignir í 3 mánuði i hvort
skipti. Þegar Indverjar voru
svo heppnir að fá í tvö ár i röð
hagstæð veðurskilyrði, þ.e. fjór-
um sinnum góða monsúnvinda,
þá tókst að koma upp vara-
birgðum, 20 milljón tonnum af
matvælum. Með þau í bakhönd-
inni er hægt að lifa af án hung-
urs og án þess að þurfa að flytja
inn matvæli, þó monsúnvindur
með regni bregðist i eitt ár. En
að þurfa að flytja inn matvæli,
þýðir að i það fer gjaldeyrir
þjóðarinnar, útskýrir maharaj-
inn. Og hann þurfum við að
nota i svo margt annað, vélar til
að vinna að landbúnaði, ná
vatni ur brunnum og margt
það kýs mig
segir maharajinn afBoroda íþessu viðtali
Á hverjum fimm dögum
fjölgar Indverjum um jafn-
marga fbúa og búa á öllu ts-
landi. Þar búa 323 milljónir
manna og fjölgar um 3 milljón-
ir á ári. Þið hér, f þessu stóra
landi, finnið ekki fyrir þeim
þunga, sem leggst á þennan
hátt á þjóð eins og okkar.
Það er Fatesingh Gaekwad,
maharaja af Boroda og þing-
maður frá Indlandi, sem svo
mælir. Hann sat hér nýlega al-
þjóðlegu umhverfismálaráð-
stefnuna á Hótel Loftleiðum,
enda hvflir stærsta vandamálið,
sem ógnar heiminum, mann-
f jölgunin, einna þyngst á þess-
ari næstf jölmennustu þjóð
heimsins. Maharajinn er vissu-
lega gagnkunnugur þvf sem
hér er um fjallað, þvf hann var
heilbrigðismálaráðherra f
stjórn Indfru Gandhis fram til
1971 og fór þá með þann mikil-
væga málaflokk, takmörkun
f jölskyldustærðar.
Fatesingh Gaekwad er maha-
raja að tign, einn af fyrrum
konungum, sem stjórnuðu smá-
rikjum Indlands. Forfeður
hans réðu ríkjum i Boroda í
vesturhluta Indlands og þar tók
hann við titlum, lendum og
höllum. Svo er ekki lengur. Það
útskýrði hann i viðtalinu við
blaðamann Mbl. Þegar Indland
varð frjálst riki árið 1942, skrif-
aði Nehru okkur, sem völdin
höfðum í hinum ýmsu rikjum
— Indland hafði aldrei fyrr
verið eitt riki — og fór fram á
að við féllumst á að gefa upp
konungdóminn á árinu 1949. Á
það var fallizt og Boroda varð
hluti af Indlandi. Við héldum
þó í fyrstu eigum okkar og titl-
um, sagói maharajinn. Síðan
hefur þróunin orðið sú, að það
hefur lika horfið.
— Jú, ég bý enn í höilinni,
svaraði hann og brosti að
spurningu blaðamannsins, og á
nokkurt land i kringum hana.
En áður en lönd voru almennt
gerð upptæk, hafði ég gefió
þjóðinni 800 ekrur, þar sem ég
hafði komið upp verndarsvæði
og þjóðgarði, og er hann rekinn
sem sjálfseignarstofnun. Vegna
landþrengsla og fjölgunar
þrengir eðlilega mjög að öllu
dýra- og jurtalífi í landinu og
margar tegundir eru að hverfa.
Þetta land er rekið sem þjóð-
garður, opinn öllum, en þó girt-
ur múr svo dýrin komist ekki
út. Þar eiga friðland fágætar
tegundir dýra, svo sem ind-
verska ljónið, indverski nas-
hyrningurinn, tígrisdýr, svarti
hafurinn o.fl. Þjóðgarðurinn er
aðeins 10 km frá borginni og
fólk kemur þangað mikið.
Er hann var spurður hvort
hann sæi ekki eftir allri dýrð-
inni og þeim tima er hann rikti
sem konungur yfir þegnum
Boroda, hló hann og sagði: —
Siður en svo! Ég hefi verið
kjörinn þingmaður fyrir þetta
ríki fjórum sinnum i frjálsum
kosningum. Því veit ég að fólk-
inu likar við mig sjálfs mins
vegna og starfa minna. Kannski
ekki öllum, en meirihluta þess-
ara 4—5 milljóna kjósenda.
Hefði ég verið áfram þjóðhöfð-
ingi þeirra, hefði ég aldrei get-
að vitað það. Þeir hefðu setið
uppi með mig. Ég hefi verið í
framboði fyrir Kongressflokk-
inn, var varnamálaráðherra
1957—62 og síðan ráðherra
heilbrigðismála og fjölskyldu-
áætlana 1967 til 1971. En hið
mikla átak við að ráða bót á
mannfjölguninni hófst á sjötta
áratugnum i Indlandi.
Það bar þvi vel í veiði að
spyrja maharaja Gaekwad nán-
ar um það hvernig miðað hefði.
— Við höfum náð til fólksins og
komið þvi i skilning um hvað er
um að tefla og nú er hægt að
ræða málin á opnum vettvangi.
Áður var það ekki hægt. Nú
ræða allir um það hve mörg
börn þeir vilji eiga. Eigi þeir
aðeins tvö, verði hægt að sjá
fyrir þeim og mennta þau. Og
fólk ræðir aðferðir, hvort nota
skuli pilluna eða láta gera ann-
aðhvort hjóna ófrjótt, þegar
barnafjölda er náð o.s.frv. Boð-
skapurinn hefur semsagt náð
til svo að segja allra.
— Hvernig? Nú er fólk ekki
læst? Og fátækir eiga ekki sjón-
varp?
— Útvarpið er lang drýgsti
mióillinn. Flestir hafa aðgang
að útvarpi eða eiga lítil tæki.
Vilja gjarnan heldur vera án
matar en útvarpsins. Og áróður-
inn hefur verið mjög mikill og
markviss.
— Hvað fór þá úrskeiðis?
Sagt er að mannfækkunaráætl-
unin, ef kalla má hana það, og
harkalegar aðgerðir við að gera
fólk ófrjótt, hafi fellt Indiru
Gandhi frá völdum?
— Auðvitað var aldrei ætlu-
in að neyða neinn til þess að
láta gera sig ófrjóan. Og fólk
kom orðið sjálft og ótilkvatt til
uppskurðar. i fyrstu hafði
þurft að bjóóa því borgun fyrir
að koma, og læknunum auka-
greiðslu fyrir þau störf. En það
var liðið hjá. En þá kom fram
stjórnmálaleg hlið á málinu.
Allir, sem að stóðu, vildu geðj-
ast Indíru Gandhi og ná
árangri. Sýna betri árangur en
aðrir. Og sums staðar úti á
landsbyggðinni, í Norður-
Indlandi, var gengið í það
meira af kappi en forsjá, á viss-
um stöðum kom fyrir að fólk
var þvingað til þess að fara i
uppskurð og láta gera sig
ófrjótt. Þannig náðust háar töl-
ur. Á einum stað var hægt að
gefa upp 20% sókn og öðrum
30%, eins og í kosningum. En
um líkt leyti var forsætisráð-
herrann búinn að setja á rit-
skoðun og blöðin fluttu engar
fréttir af slíkri ósvinnu. Þau
voru öll undir eftirliti stjórn-
valda á stöðunum. Kvartanir
komust ekki á framfæri. Þann-
ig vissu þeir, sem voru við
— Já, þó Indverjar séu nú
623 milljónir, þá hefur okkur
miðað allvel við að hægja á
fjölguninni. Þegar ég varð ráð-
herra 1967, þá voru i Indlandi
50 fæðingar á hverja þúsund
íbúa. Markmiðið var að á 20
árum fækkaði þeim niður í 24 á
hverja 1000 fbúa. Það náðist að
vísu ekki, en 1977 hafði fæðing-
um fækkað niður í 36 á hverja
1000. Og við trúum þvi, að á
næstu 20 árum takist að ná
markinu, 24 fæðingar á hverja
1000. Þá er fæðingartalan kom-
in niður í 1,9% sem er ágætt í
landi, eins og Indlandi. Áður
var hlutfallstalan 3,2. Þá ættum
við að geta séð fyrir fbúum
landsins. Við skulum muna að
fyrir alla sem fæðast, þarf að
sjá fyrir skólum, sjúkrahúsum,
nýjum störfum o.s.frv. Og það
fleira. Vatnsskorturinn er mik-
ið vandamál, ef ekki rignir. Þá
verða brunnar þurrir.
— Til að skilja Indverja,
verður maður að skilja vanda
þeirra, sagði Maharaja Fate-
singh Gaedwad. Vandamálin
eru aðallega þrenns konar: 1)
mannfjöldinn 2) matarskortur
3) fátækt. Þarna er vitahring-
ur, sem verður að rjúfa og við
erum að reyna að bæta úr. Auk
stöðvunar fólksfjölgunar erum
við að reyna að efla atvinnulíf
og fjölga störfum. Við erum að
reyna að vernda skógana og
rækta fleiri, því þeir halda í
vatnið og jarðveginn. En það er
erfitt i svo miklum þrengslum,
þar sem skógar verða að víkja
fyrir fólkinu með akra sina, og
akrar afla fæðu. Undan þéttbýl-
inu verður allt að vikja, tré,
fuglar og allt annað. Þá verður
„mónókúltur", aðeins ein teg-
und gróðurs, sem er hættulegt,
Framhald á bls 22
1976-9. júlí-1977
í tilefni
1 árs afmælis
verzlunarinnar
veitum viö
10%
afsiátt af öllum
vörum í dag
laugardag og á
morgun
sunnudag.
OPIÐ I DAG LAUGARDAG TIL KL. 6
OG SUNNUDAG FRÁ 10—4.
VIÐ BARONSSTIG
SÍMI 10771