Morgunblaðið - 09.07.1977, Síða 15

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 9. JULÍ 1977
15
Rabbað við dr. Schwabe um Kjarvals
staðasýningu býzka alvöru-
og kímnilistamannsins Weber
En slíkur maður er einmitt A.
Pau. Weber búinn að vera síðan á
æskuárum sinum. Enginn, sem
vill vera einstaklingur i orðsins
fyllstu merkingu, getur látið
berast með straumnum. Hann
verður að standa gegn straumi
timans, en þó án þess að telja sig
yfir aðra hafinn, því að þá verður
hann að mannhatara.
Andstaða og mótstaða eru ein-
mitt grundvallarhugtök i lífi lista-
mannsins A. Paul Weber, en það
merkir jafnframt að þjást og
finna til með fjöldanum og jafn-
vel með andstæðingunum.
SÁ ÖRLÖG NAS-
ISMANS FYRIR
Weber.
A. Paul Weber hefur ætið stað-
ið gegn þvi, að mannkyninu sé
stjórnað eins og efnahagskerfi og
rússneski björninn að læðast
burtu með það gómsætasta,
hérana, og kínverski drekinn
vofir yfir. Manni verður hugs'aé
til þess er dr. Bjarni Benedikts
son, þáverandi formaður Sjálf
stæðisflokksins, tók af skarið
varðandi EBE og sagði að ís-
lendingar ly.tu aldrei lögum slíks
bandalags, því þar meó væru þeir
ekki lengur sjálfstæðir.
„Hvað nú“? sagði kálfurinn þegar slátrarinn hafði feng-
ið slag á leið í sláturhúsið.
Mannagarðurinn.
vandræðalega á slátrarann og
segir: „Hvað nú“?
Diplómatar heitir ein myndin,
sýnir fulltrúa þeirrar háæru-
verðugu stéttar á leið upp met-
orðastigann með tilheyrandi
búning og lykillinn stendur út úr
bakinu.
ALLIR ISLENDINGAR
ERU EINSTAKLINGS-
HYGGJUMENN
Við opnun sýningar Webers
hélt dr. Schwabe töiu um lista-
manninn og list hans og sagði
hann m.a.:
„Fáein orð unt listamanninn A.
Paul Weber sem einstakling, nú
er hann heimsækir land ykkar i
fyrsta sinn. Ég tel það nauðsyn-
legt, þvi að verk hans er aðeins
hægt að skilja út frá lífi hans og
starfi. Ég verð þó að fara fram á
tillitssemi ykkar, þvi að móður-
máli ykkar hef ég ekki vald á, þótt
mér þyki vænt um það. Ætlun
mín er ekki að þvinga fram neina
ákveðna skoðun um listamann-
inn, en fremur að benda á nokkra
höfuðþætti listsköpunar hans.
Hver og einn mun svo geta fundið
leiðina í því myndalandslagi, sem
hér er að sjá.
íslendingar eru í dag liklega
eina þjóðin, sem mynduð er af
eintómum einstaklingshyggju-
mönnum. Þess vegna eru þeir
óvenju umburðalyndir gagnvart
sérhyggjumönnum af öllu tagi, en
geta hins vegar naumast gert sér
grein fyrir, hve erfitt er að vera
einstaklingshyggjumaður í hinum
þéttbýlu löndum á meginlandinu.
Skákmyndaflokkur er á sýning-
unni þar sem Weber teiknar ýms-
ar hugmyndir um skákkeppni
mannlífsins.
Þá tekur Weber oft óvænta
stefnu i myndum sinum og ei
gjarnt að sýna óalgengari hliðina
á málinu, en einmitt hliðina sem
vekur þá gjarnan til umhugsunar.
Á einni myndinni stendur kálfur
í bandi, en slátrarinn er dottinn
niður dauður. Kálfurinn horfir
Hluti af myndinni Orðrómur.
því var hann þegar í andstöðu við
þýzku þjóðernissinnana, áður en
þeir komu til valda. Meira en ára-
tug fyrir lok seinni heimstyrj-
aldarinnar sá hann örlög þýzku
þjóðarinnar sem opna likkistu, er
herirnir gengu i.
Framsýni hans, eins og hún
birtist í verkum hans, var ekki
einfalt reikningsdæmi, heldur af-
leiðing af innsýn i eðli mannkyns-
ins. Mannkærleikur hans krefst
þess, að ofbeldi sé hafnað. Það
sýna meðal annars myndir hans
um voranganina í Prag, er hlaut
svo snöggan endi. Sem listamaður
og einstaklingur tekur hann ætið
hanzkann upp fyrir þá, sem er
minnimáttar, sviknir eru eða eru í
beinni hættu. En þar sem hann
berst einnig í þágu alls, sem lifir
og hrærist, berst hann einnig í
þágu náttúruverndar og er ein-
dreginn baráttumaður fyrir um-
hverfisvernd. Sem ósveiganlegur
í hverri einstakri mynd mun
hver og einn finna fjölmargt. sem
engin orð lýsa, þvi að eins og A.
Paul Weber sér lífið, er það svo
óendanlega auðugt af möguleik-
urn og aíls kyns furðuhlutum, aó
ekkert mannlegt verk getur gert
betur en aðeins endurspegla
það."
Steinsteypa.
Gagnrýnendur.
gagnrýnandi, hefur hann jöfnum
höndum fengið að kenna á reiði
þjóðernissinna, iðjöfra og ann-
arra framkvæmdamanna, sem
tengdir eru þýzka efnahagsundr-
inu svokalaða.
AÐ STANDA AUGLITI
TIL AUGLITIS
prédikað. Hann vill heldur, að
einstaklingarnir sjái sig i spegli
og standi hver öðrum augliti til
auglitis. Það hefur i för með sér,
að þeir, sem skoða myndir hans,
verða að taka afstöðu. Það getur
verið óþægilegt og gremjulegt i
senn.

En jafnvel á skýjuðum himni
birtast stundum sólargeislar. Það
er þess háttar kímnigáfa, sem
þýzk alþýðuspeki nefnir „kimni,
sem hlegið er að hennar sjálfrar
vegna“. Sem einstaklinshyggju-
maður finnur A. Paul Weber til
skyldleika með öðrum svipuðum
einstaklingshyggjumönnum og í
gegnum þá talar hann til sam-
ferðamanna sinna. Meðal þeirra
eru skálkurinn Till Ugluspegill,
Reineke kæni refurinn, Simplici-
us Simplicissimus, ófrjálsi ævin-
týramaðurinn i þrjátiu ára strið-
inu, flakkarinn Francois Villon
og Robinson Crusoe ásamt dýra-
myndum sinum, „sem einnig ber
að telja til manna".
A. Paul Weber hefur aldrei