Morgunblaðið - 20.09.1977, Síða 18

18
MORGUNBLAÐIÐ. ÞRIÐ.JUDAC3UR 20. SEPTEMBER 1977

Utgefandi
Framkvæmdastjóri
Ritstjórar
Ritstjórnarf ulltrúi
Fréttastjóri
Auglýsingastjóri
Ritstjórn og afgreiðsla
Auglýsingar
hf. Arvakur, Reykjavík
Haraldur Sveinsson
Matthías Johannessen,
Styrmir Gunnarsson
Þorbjörn Guðmundsson
Björn Jóhannsson.
Árni Garðar Kristinsson.
Aðalstræti 6, sími 10100.
Aðalstræti 6, sími 22480
Bezta
kynningin
Ollum þykir okkur gott þegar
íslenzkir afreksmenn vekja at-
hygli erlendis, hvort sem þeir eru
listamenn, skákmenn eða aðrir
iþróttamenn. íslendingar hafa lengst
um verið þekktir fyrir ritmennsku á
erlendum vettvangi og það er áreið^
anlegt, að islenzkir rithöfundar hafa
gert garðinn frægan oðrum fremur.
Fornbókmenntir okkar eru i raun og
veru hluti heimsmenningar og erum
við að sjálfsögðu stoltari af þeim en
öllu öðru, sem íslenzkt þjóðlíf hefur
af sér fætt. Um allan heim eru sér-
fræðingar í íslenzkum bókmenntum,
og þá ekki sizt fornum bókmenntum
okkar, og sumir helztu andans menn
heimsins á þessari öld og hinni síð
ustu hafa keppzt við að lýsa yfir ást
sinni og aðdáun á bókenntaafrekum
íslendinga til foma og má þar nefna
mikil skáld eins og William Morris á
siðustu öld og stórskáldin Auden og
Borges á þeirri, sem nú er, svo að
dæmi séu nefnd. Að sjálfsögðu þykir
okkur vænt um það, hve arfleifð
okkar hefur fallið í góðan jarðveg
með erlendum þjóðum og hve mikil-
vægur hluti af ritmennsku heimsins
bókmenntaarfur okkar er. Án hans
væri í raun og veru allmikið af hugs-
un, reynslu og ritmennsku Norður-
landaþjóða og Þjóðverja, svo að
dæmi séu enn tekin, óskiljanlegt
með öllu; eða fremur: án þeirra hefði
fyrrnefndum þjóðum ekki verið unnt
að byggja á þeim forna grundvelli,
sem verið hefur undirstaða margra
merkra hluta • síðari tima menningu
þeirra. Þetta getum við haft í huga
án þess að miklast af þvi sérstaklega
og svo hitt, að enn eru þessar bók-
menntir rikur þáttur í hugsun og
andlegri næringu fjölmargra útlend-
inga Má geta þess hér til gamans,
að ekki alls fyrir löngu kom Egils
saga út í japanskri þýðingu fræði-
manns, sem starfar við háskólann i
Hiroshima
Fréttir af alls kyns starfsemi í list-
um eru svo yfirborðslegar hér á
landi, að margt af þvi mikilvægasta
týnist i öllu þvi moldviðri, sem þyrl-
að er upp og má raunar með sanni
segja, að fjölmiðlarnir kappkosti að
brengla þar öll hlutfoll, svo að margt
af þvi ómerkilegasta vekur miklu
meiri athugli heldur en það, sem er
lifvænlegt, en lifir hljóðlátlega án
þess að trana sér fram, eins og öll
bezta list hefur gert fyrr og siðar.
Einhvern tima hefði það þótt frétt
hér á landi, að Egils saga væri komin-
út í góðri japanskri þýðingu og stóru
upplagi i þessu merka menningar
landi hundrað milljóna manna.
Það er að sjálfsögðu mikilvægast
að islenzk list sé rauði þráðurinn i
íslenzku þjóðlifi, og þurfum við í
raun og veru hvorki að flytja út
ritverk né önnur listaverk til þess að
listsköpun okkar nái tilgangi sínum,
því að íslenzk list á fyrst og síðast
erindi við íslendinga og íslenzkt
þjóðfélag. Og margt af þvi bezta sem
hér er gert, t.a.m. í ritlist, er óþýðan
legt og öðrum þjóðum lokuð bók,
eins og kunnugt er. En þegar íslenzk
listaverk vekja athygli erlendra
manna, hljótum við að gleðjast og
fagna þvi að við eigum einnig erindi
við umheiminn, ekki síður en hann
við okkur Við gleðjumst t.a.m. þeg
ar verk nóbelsskáldsins vekja athygli
erlendis, og i því sambandi má geta
þess, að Skáldatimi hans í nýrri
þýzkri þýðingu hefur hlotið mjög
góðar viðtokur í merkum þýzkum
bloðum og vakið verðskuldaða at-
hygli bæði á ritlist hans sjálfs og
íslenzku samtímalífi Um þetta hefur
þó ekki verið fjallað sérstaklega i
fjölmiðlum hér á landi, enda virðist
það vera undir hælinn lagt, hvað
hingað berst og hvað ekki af fréttum
um íslendinga erlendis, og stundum
er mest talað um það sem sizt skyldi
En þvi megum við ekki heldur
gleyma, að enda þótt íslenzk menn-
ing hafi haft bolmagn til að vinna
nokkurn spöl með erlendum þjóðum,
þá er hitt jafn víst, að hvorki er hún
viða þekkt né landið, sem við byggj
um eða þjóðlif okkar. Það er i raun
og veru undantekning, ef útlending-
ur þekkir til íslenzkra verka. enda er
samkeppnin i heiminum svo mikil,
að fátt eitt vekur heimsathygli — og
oft eru það ómerkilegir hlutir, ekki
siður en hér heima. En við skulum
halda áfram að flytja útlönd heim til
íslands — og ísland til útlanda.
Island hefur til muna færzt nær
heimskvikunni og samtimahræringar
erlendar berast okkur jafn óðum og
þeirra verður vart erlendis Þannig
erum við nú hluti af umheiminum í
ríkara mæli en nokkru sinni fyrr.
íslenzkir skákmenn hafa oft vakið
athygli skákunnenda erlendis og er
það vel. Frammistaða skákmanna
okkar hefur einatt verið með ágæt
um og þeir hafa aukið á hróður
landsins, nú síðast Jón L. Árnason,
sem stóð sig með eindæmum vel í
heimsmeistarakeppni ungmenna.
Hann hefur aukið drjúgum við orðs-
tír íslenzkra skákmanna og áreiðan
lega beint athygli margra að landi
sinu og þjóð. Það er mikið afek að
verða heimsmeistari unglinga í skák
og Morgunblaðið óskar honum til
hamingju með árangurinn og allra
heilla í framtíðinni.
Þegar blaðamaður Morgunblaðs-
ins talaði við Kortsnoj og Spassky i
Evian og Genf í sumar, sögðu þeir
báðir, að hvorki Frakkland né Sviss
væri skákland, en það væri ísland
aftur á móti. Þeir fóru miklum viður-
kenningarorðum um þjóðina og þá
ekki sízt Spassky. sem þekkir hana
vel og ann landi okkar og þjóð ef
marka má afstöðu hans og ummæli,
enda leynir sér ekki hlýhugur hans i
garð íslands í einkasamtölum. Þessa
vináttu eigum við að rækta. Og við
eigum að auka þann orðstír, sem
íslenzkir skákmenn hafa aflað landi
sinu fyrr og siðar. í samtölum við
blaðamann Morgunblaðsins sögðu
þeir Kortsnoj og Spassky, að þeir
væru reiðubúnir að heyja einvígi sitt
á íslandi, ef aðstæður leyfðu. Þeir
verða að sjálfsögðu að vinna fyrir sér
eins og annað fólk og þvi geta verð-
launin skorið úr um það, hvar þeir
mundu kjósa að heyja einvigið. Svo
virðist sem slíkt einvigi mundi kosta
5—10 milljónir króna. Það er áreið
anlegt að þeim krónum væri vel
varið, svo mikla athygli, senv það
mundi enn vekja á íslandi og skák-
áhuga þjóðarinnar. Rikisstjórn ís-
lands ætti að ganga fram fyrir
skjöldu ásamt forystumönnum Skák
sambandsins og vinna að þvi öllum
árum, að einvigi þeirra Spasskys og
Korsnojs geti farið fram hér á landi
Blaðamaður Morgunblaðsins, sem
sótti skákmótin í Evian og Genf,
varð þess áþreifanlega var, að ein-
vigi Fischers og Spasskys hér á landi
1972 var betri og meiri landkynning
en nokkuð annað, sem við höfum
haft upp á að bjóða, að náttúruham
förum þó undanskildum — þvi mið^
ur. Fólk, sem aldrei hafði heyrt Is-
lands getið fyrr en þá, tók að leiða
hugann að þessu litla landi, menn-
ingu þess og sérstöðu.
Og ekki nóg með það: við eigum
einnig að vinna að þvi öllum árum,
að Karpov keppi hér á landi um
heimsmeistaratitilinn, annaðhvort
Við Kortsnoj eða Spassky, því að
enginn vafi er á því, að einvígi
Karpovs um heimsmeistaratitilinn
mun vekja heimsathygli og við höf
um i raun og veru ekki efni á þvi að
láta slika landkynningu okkur úr
greipum ganga. Við höfum fengið
orð fyrir það að vera skákþjóð — og
það merkir i raun og veru hið sama
og að vera: menningarþjóð.
Bílaskipið í
flutningum á
Ermarsundi,
heim í október
BtLASKIPID Bifrösl hrfur und-
anfarið verid í bílaflutningum á
milli Hartwick í Englandi og
Rotterdam í Hollandi. Eru þad
Ford-verksmiðjurnar, sem leigja
skipid til flutninga á nvjum bíl-
um yfir Ermarsund og flytur
skipið allt al' 250 bifreidar í
hverri ferð á markað ha*ði í Eng-
landi og Evrópu. Hðf skipið þessa
flutninga 14. september og verð-
ur í leigu hjá þessum aðilum viku
af október. Að þessum þriggja
vikna leigutima loknum eiga
Ford Motors kost á að leigja skip-
ið í aðrar þrjár vikur.
Að loknum leigutímanum við
Ford kemur skípið væntánlega
hingað til lands í fyrsta skipti og
þá með bilafarm. Hefur skipið
aldrei komið í íslen/.ka höfn, en
íslenzk áhöfn hefur verið á skip-
inu í sex mánuði.
Skipinu verður í framtíðinni
búin aðstaða i Hafnarfirði og
sagði Þórir Jónsson í gær, að svo
virtist sem næg verkefni væru
fyrir skipið hjá íslenzkum aðilum.
Aður en skipið var leigt til flutn-
inga yfir Ermarsund var það á
leigu hjá frönskum aðilum, sem
notuðu það til flutninga á Mið-
jarðarhafi.
Fyrsti sendiherra
páfaríkisins
á íslandi
Á MORGUN mun fyrsti sendiherra
páfarikisins hér á landi afhenda for-
seta islands trúnaðarbréf, en á sl. ári
var ákveðið að taka upp stjórnmála-
samband við páfarikið Það er erki-
biskup Josep Cabkar sem verður
fyrsti sendiherrann. en hann hefur
aðsetur i Kaupmannahöfn. Kom
hann til landsins i gær og mun á
morgun afhenda trúnaðarbréf sitt
ásamt nýjum sendiherrum fyrir
Mexico, Portúgal og Írak.
Islenzkur sendiherra hjá páfarik-
inu er sendiherrann i Bonn.
Frá þingstörfum.
Jón Magnússon kjörinn
formaður Sambands nngra
sj álfst æðismanna
JÍ)N Magnússon lögfræðingur
úr Reykjavík var kosinn for-
maður Sambands ungra sjálf-
stæðismanna á þingi þcirra um
hclgina. Jón, scm cr núvcrandi
formaður Hcimdallar, sam-
bands ungra sjálfstæðismanna
í Rcykjavík, kcppti um for-
mannssætið við Xilhjálm Þ.
Vilhjálmsson úr Rcykjavík. cn
fyrr á þinginu hafði Sigurpáll
Einarsson úr Grindavík drcgið
sitt framboð til baka án þcss þó
að lýsa yfir stuðningi við hina
framhjóðendurna. Jón var kos-
inn mcð 141 atkvæði á móti 97
atkva-ðum Vilhjálms.
Þctta 24. landsþing Sam-
bands ungra sjálfstæðismanna
og jafnfranit hið langfjölmenn-
asta var haldið i Vestmannaeyj-
um dagana 16. — 18. september
s.I. Alls tóku um 240 fulltrúar
þátt i störfum þingsins.
Heiðursgestur þingsins var
Per Arne Arvidsson. formaður
ungra manna i sænska flokkn-
um Moderade. sem er stærsti
lýðræðis- og hægri flokkur Sví-
þjóðar. En jafnframt er Per
Arne formaður NUU. sem eru
samtök lýðræðissinna á Norður-
löndunt. Per Arne flutti ræðu i
upphafi þingsins og kom fram
að stefnu flokks hans svipar í
mörgu mjög til stefnu Sjálf-
stæðisflokksins í varnar- og
utanríkismálum.
Kjörorð þingsins voru „Bákn-
ið burt — gegn verðbólgu" og
samþykkti þingið að beina því
til stjórnar SUS, að hún legði
áfrani megináherzlu á baráttu
fyrir samdrætti í ríkisbúskapn-
um og gegn verðbólgu í land-
inu. Jafnffamt samþykktí þing-
ið sérstakar ál.vktanir um þessi
tvö ntál auk ályktana um kjör-
dæmamál, byggðamál. skatta-
mál. dóms- og lögreglumál,
sjávarútvegsmál. landbúnaða-
mál, menningarmál og húsnæð-
isrnál. Samþykkt var tillaga þar
sem skorað var á miðstjórn
flokksins að breyta prófkjörs-
reglum flokksins á þann veg að
allir félagar í Sjálfstæðisfélög-
unum hefðu kosningarétt í
prófkjörum á vegum flokksins.
Nú er félögum 18 ára og eldri
heimil þátttaka en verði farið
að þessari tillögu verður kosn-
ingaréttur miðaður við 16 ára
aldur. Lögð var frant á þinginu
tillaga um að tekið yrði gjald af
aðstöðu Varnarliðsins hér á
landi. um auðlindaskatt í is-
lenzkri fiskveiðilögsögu og um
að niðurgreiðslum á búvörum
yrði hætt en henni var að til-
lögu allsherjarnefndar vísað til
stjórnar SUS.
Lokamál þingsins voru kosn-
ingar til sjórnar SUS næstu tvö
árin. Eins og áður sagði var Jón
Magnússon kosinn formaður.
en önnur í stjórn sambandsins
voru kosin Inga Jóna Þórðar-
dóttir. Vesturlandskjördæmi,
Guðmundur Þórðarson, Vest-
fjarðakjördæmi, Björn Jónas-
son, Norðurlandskjördæmi
vestra, Anders Hansen og
Gunnlaugur Magnússon,
Norðurlandskjördænti eystra.
Rúnar Pálsson, Austurlands-
kjördæmi, Hilmar Jónasson og
Sigurður Jónsson, Suðurlands-
kjördæmi, Fríða Proppé, Sigur-
páll Einarsson, Örn Kjærnested
og Margrét Geirsdóttir, Reykja-
neskjördæmi, og úr Reykjavik
Bessí Jóhannsdóttir, Haraldur
Blöndal, Arni Bergur Eiriks-
son, Hreinn Loftsson, Baldur
Guðlaugsson. Þorvaldur
Mawby. Sveinn Guðjónsson, Er-
lendur Kristjánsson og Tryggvi
Gunnarsson.
F’ráfarandi formaður SUS, Friðrik Sophusson, óskar arftaka sínum
Jóni Magnússyni, til hamingju með kjörið.