Morgunblaðið - 26.10.1977, Blaðsíða 19

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 26. OKTÖBER 1977 10
Kári Arnórsson skólastjóri;
Ríkisvaldið hratt ríkis-
starfsmönnum út í verkfall
Þegar þessar línur eru skrifað-
ar hefur vinnustöðvun opinberra
starfsmanna staðið nær því í tvær
vikur. Vinnustöðvunin hófst 11.
okt. og ekki séð enn hvenær
henni lýkur. Um þessa vinnu-
deilu, aðdraganda hennar,
ákvörðun og framkvæmd skal nú
farið nokkrum orðum.
Aödragandi
A útmánuðum var það gert
kunnugt þeim, er hlut áttu að
máli, að samningar B.S.R.B. við
ríkisvaldið yrðu lausir 1. júlí. Við
þvi var búist að viðræður um nýj-
an samning hæfust fyrir þann
tíma. Svo varð þó eigi, en fulltrú-
ar ríkisins fóru fram á að viðræð-
um yrði frestað fram í miðjan
ágúst. Á þetta féllst stjórn
B.S.R.B. með þeim fyrirvara að
samningur sem síðar yrði gerður
gilti frá 1. júlí. Þegar kom fram í
miðjan ágúst var hins vegar engin
hreyfing á sáttasemjara í þá veru
að kalla til fundar. Það var ekki
fyrr en eftir ítrekaðar beiðnir
stjórnar og samningaefndar
B.S.R.B. sem loks var til fundar
boðað. B.S.R.B. hafði lagt 4ram
sinar kröfur og gert grein fyrir
þeim. Samninganefnd ríkisins
hafði, ef dæma má af fyrstu við-
brögðum og anda þeim sem kom
fram hjá formanni þeirrar nefnd-
ar, ekki hugsað sér að koma til
móts við þessar kröfur svo neinu
næmi. Þótti mönnum afstaða
nefndarinnar að vonum undarleg
þar sem fjármálaráðherra hafði
látið það boð út ganga að leiðrétta
þyrfti kjör opinberra starfs-
manna til samræmis við kjör sam-
bærilegra hópa á frjálsum mark-
aði. Ætla ég að mönnutn sé svo í
fersku minni útúrsnúningar for-
manns samninganefndar rikisins
í þessu efni að óþarft sé upp að
rifja. Viðhorfin sem þar komu
fram til samninga við B.S.R.B.
voru þau sömu og virðast alltaf
hafa ríkt hjá æðstu mönnum fjár-
málaráðuneytisins, nefnilega að
það sem þeim fyndust ekki rétt-
mætar kröfur ætli ekki að ræða
og semja um heldur dæma um.
Þetta er sú eina aðferð sem þeir
höfðu tamið sér og þeir áttuðu sig
ekki á því að nú höfðu félags-
menn í B.S.R.B. öðlast rétt til að
segja nei og krefjast samninga
um ágreiningsatriði. Þetta nýja
viðhorf hefur átt erfiðan aðgang
að forystu samninganefndar ríkis-
valdsins. Þó virðist eins og síð-
ustu dagana hafi þeir áttað sig á
því, að kjaradómur var ekki til að
taka við neitunaratriðunum, það
yrði að semja um málin. Þetta er
að vísu búið að kosta miklar fórn-
ir af hálfu opinberra starfsmanna
og vera samfélaginu dýrt en það
virðist ekki hafa verið hjá því
komist að stöðva alla vinnu hjá
þessum stærsta vinnukaupanda
landsins til þess hann áttaði sig á
þessu. Mörgum finnst það vafa-
laust hart að til verkfalls skyldi
þurfa að koma til þess að fullur
samningsréttur væri viðurkennd-
ur meir en á pappírnum.
Það átti ekki að semja
Þessu til stuðnings er rétt að
minna á það, sem vikið var lítil-
lega að hér að framan, hve þungt
var fyrir fæti er viðræður hófust.
Sú algera synjun á að' ræða kröf-
urnar i heild og taka afstöðu til
þeirra svo og hið nauma boð rikis-
nefndarinnar hleypti strax illu
blóði i sarhningana, og þegar
ræðst hafði verið við í tvær vikur
eða svo, og ekkert miðaði, sá
samninganefnd B.S.R.B. ekki
aðra leið en boða til vinnustöðv-
unar með þeim fyrirvara sem lög-
skilinn er, til þess að koma frek-
ari hreyfingu á málið. Það varð
ekki annað séð, en forystumenn
ríkisins í þessu máli óskuðu eftir
þessari málsmeðferð með fram-
komu sinni og þvermóðsku. Af-
staða þeirra varð ekki öðruvísi
skilin en svo þeir óskuðu eftir þvi,
að boðað yrði til Verkfalls og þá
auðvitað með þeirri áhættu að til
framkvæmda á verkfallinu kynni
að koma. Ég lít þvi svo á að þeir
beri alla ábyrgð á því að til verk-
fallsins var boðaö. Nú má vera að
forystumenn ríkisins í samning-
unurn hafi á það treyst, að félags-
rnenn B.S.R.B. m.vndu samþykkja
sáttatillöguna hvernig sem hún
yrði. Opinberir starfsmenn væru
þvi svo vanir að sætta sig við
misjafna og stundum hlutdræga
dóma kjaradóms að þeir myndu
ekki dirfast að andmæla.
Sáttatillaga
Þegar sáttatillagan kom fram
kom í ljós, að opinberir starfs-
menn höfðu ýmislegt við hana að
athuga og vildu fá á henni leið-
réttingar.
Tillagan var kynni mjög ræki-
lega víða um land. Aðsókn á þá
fundi var nijög góð og langt um-
fram það sem venja er þegar
samningar eru til umræðu hjá
verkalýðsfélögunum. Sömu sögu
er að segja um atkvæðagreiðsluna
sem fram fór 2. og 3. okt. Þar var
þátttakan mjög mikil og atkvæði
svo til á einn veg. Tillögunni var
hafnað óbreyttri. Urslitin voru
enn ein krafan um samninga. En
þeir virtust ekki liggja á lausu,
enda liðu dagar án þess talasl
væri við.
Tveimur dögum fyrir atkvæða-
greiðsluna gerði forystan i fjár-
málaráðuneytinu tilraun til aö
hafa áhrif á hvernig menn
greiddu atkvæði. Kom þar greini-
lega fram sami andi og fyrr í garð
ríkisstarfsmanna, að þeir ættu
ekki að krefjast samninga heldur
hlíta forsjá ráðuneytisins. Þetta
reyndist vindhögg eitt, en þjapp-
aði mönnum saman. Til annarra
högga hefur verið reitt síðan því
mörgum er laus hiindin.
Vinnustöðvun
skellur á
Loks var til samningsfundar
boðað aö nýju, en timinn fram að
boðuöu verkfalli var nú oröinn
skammur. Aðfararnótt mánudags-
ins 10. okt. virtust samningar vera
að komast á það stig aö full alvara
væri að færast í viöræðurnar.
Ríkisvaldið hafði að vísu neitaö
að ræða fjölmörg atriði sem
endurskoða þurfti. Menn gerðu
sér þó vonir um að þeir gæfu færi
á slíku. B.S.R.B. hafði gefið eftir
af kröfum sínum sem svaraöi
10—15% en ríkisnefndin boðiö
rúm 2%. Þá kemur skyndilega
boð frá fjármálaráðherra um að
þetta sé lokatilboö ríkisins og um
aðra hluti verði ekki rætt. þar eigi
sáttatillaga að gilda. Einu sinni
enn var brugöiö á það ráð að neita
samningum og neitað að ræða
önnur ágreiningsatriöi en þau
sem í raun hafði strandaö á. Þaö
kom síðar i ljós að það tók 4 daga
að ræða þau mál og ná um þau
samkomulagi þá loksins þau feng-
ust tekin fyrir. Var nú sjáanlegt
að verkfall skylli á þar sem samn-
inganefnd B.S.R.B. hlaut að hafna
þessu lokaboði.
Miklum pólitískum þrýstingi
var nú beitt til þess að fá samn-
"inganefnd Reykjavikurborgar til
þess að samþykkja lokalilboðið og
Framhald á bls. 22.
Ungir sem gamlir hafa gott af því aö fá sól á kroppinn -
ná sér í náltðsynleg vítamín gegn vetri og skammdegi
En sólarfrí í skammdeginu suður á Kanaríeyjum erekk
bara hollt - heldur líka alveg stórskemmtilegt.
Sért þú að hugsa um sólarfrí í skammdeginu
Beint flug á föstudögum
FLUGFELAG LOFTLEIBIR
íslajvds sa,rr
URVAL
Skólavörðustíg 16
Sími 28899
Austurstræti 17
Sími 26611
Eimskipafélags
húsinu
Sími 26900