Morgunblaðið - 03.11.1977, Blaðsíða 2

2
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 3. NÓVEMBER 1977
Samningar bankamanna:
Gudrún Þórarinsdótlir fylgdist með mælunum þremur á skjálftavaktinni l Revnihlfð I gærdag, en
Guðrún er eiginkona Jóns Illugasonar oddvita og formanns Almannavarnanefndarinnar I Mvvatnssveit.
I.jósni. Mlil.: Frirtþjnfur.
Auknar líkur taldar
á eldgosi í Leirhnúk
Kt*> nihlió. 2. nóvemher. Frá hini. Morgunliiaósins. Agústi I. Jónssyni:
„ÞAÐ ER f rauninni ómögulegt að segja til um hvað óróinn í mor^un
þýðir fyrir áframhaldandi þróun á svæðinu," sagði Axel Björnsson,
jarðeðlisfræðinsur, í samtali við Mbl. í Reynihlíð í dag. „Má búast við
að til tíðinda dragi á næstu dögum, en hvað þá gerist er erfitt að segja
fyrir um. Það er flest. sem hendir til eldgoss op; að það verði þá I eða
norður af Leirhnúk. eins og í þau þrjú skipti, sem gos hefur orðið á
Hækkun júlílauna
nemurum 17,5%
þessu svæði síðastliðin tvö ár."
Það var uin klukkan sex í moi'n-
un að slöðuMUi órói fór að koina
fram á skjálflannelununi í Reyni-
hlíð ok var óróinn meslur á inæl-
inuin sem staðsettur er í Gæsadal.
Mælarnir i Reynihlíð or við
Kröflu sýndu einnig óróa og var
alinannavarnakerfið í Mývatns-
sveit sett af stað. Jafnframt var
vísindamönnuin hér nyrðra »{> í
Reykjavík gert viðvart. Vinna við
Kísiliöjuna í Bjarnarflani var
slöðvuð, en vakt er þar allan
sólarhringinn. Gufuaflstöðin í
Bjarnarflagi var tekin úr sam-
bandi og eftirlil sett á vegi í
Mývalnssveit, þannis að þar færu
ekki aðrir um en þeir sein brýnl
erindi áttu um svæðið.
„ÞAÐ ERU þrír menn, einn frá
landhúnaöarráðuneytinu. einn
frá fjármálaráðuneytinu og einn
frá iðnaðarráðunevtinu, að vinna
einmitt í þessum málum: aö at-
huga með aðKerðir, sem hugsan-
lega gælu létt á graskögglaverk-
smiðjunum og st.vrkt stöðu þeirra
í fraintfðinni," sagði Halldór E.
Sigurðsson, landbúnaðarráð-
herra, í samtali við Mbl. í gær.
„Einnig er verið að athuga mögu-
leika á því að lækka raforkuverð
til verksmiðjanna. Ég geri mér
Ijósa grein fyrir þeim vanda, sem
þessar verksmiðjur eiga nú við að
etja, og þeirri nytsemi, sent starf-
ræksla þeirra er.“
Ráöherrann sagði, að aðstaða
graskögglaverksmiðjanna væri
nú verri en ella vegna niður-
greiðslu Efnahagsbandalagsríkj-
anna á fóðurbæti. Hann sagði að
ríkisstjórnin hefði rætt málefni
graskögglaverksmiðjanna í sumar
í framhaldi af starfi nefndar, sem
undirbjó iagasetningu um verk-
smiðjurnar og að niðurstaða um-
ræðnarina í ríkisstjórn hefði verið
að setja þriggja manna starfshóp í
það verkefni, sem hann hefði að
framan lýst.
Ráðherrann sagði að hann teldi
Um klukkan sjö er lesið var á
haliamæla í stöðvarhúsinu við
Kröflu kom í ljós að landsig var
hafiö á svæðinu. Fljótlega var
Ijóst að óróinn á jaröskjálftamæl-
ununt jókst ekki eins og verið
hefur er eldgos hefur verið í að-
sigi á svæðinu. Minnkaði óróinn
siðan, er leið á morguninn og var
alveg hættur, þegar kom fram
undir hádegi. Þá varð einnig Ijóst
að landsigið var hætt. Hófst vinna
i Kísiliðjunni eftir hádegiö, sömu-
leiðis í Léttsteypunni í Bjarnar-
flagi og hættuástandi var aflýst.
Landsigið nam um hálfum
millimetra á mælum þann stutta
tíma sem það stóð og samsvarar
það tveggja til þriggja sentimetra
eðlilegt, að graskögglaverksmiðj-
urnar yrðu reknar með þátttöku
fleiri aðila en ríkisins og nefndi
til samvinnufélög og búnaðar-
félög og sagði, að fyrirtækjum
ætti að vera það jafn eðlilegt að
verzla með grasköggla sem aðrar
sigi á landinu sjálfu. Ris landsins
byrjaði á ný um hádegisbiliö og
eflir mælingum í dag að dæma
nemur það sjö millimetrum á
sólarhring, ÞaO þýðir aö á laugar-
dag verður landhæð orðin sú
sama og hún var í morgun. Þess
má geta, að þegar landið seig á
svæðinu í september sl. seig það
um 30 sentimetra, en 90 senti-
metra i landsiginu i apríl sl. I
desember 1975 varð sigið miklu
meira og hefur landið aldrei náð
að rísa á ný á milli hrinanna í þá
hæð sem var fyrir desembersigið.
Þar sem skjálftarnir í óróanum
i morgun voru injög lillir og fund-
ust ekki nenta á mælum, var nijög
erfitt að staðsetja upptök þeirra.
Einn skjálftanna tókst þó aö slað-
setja með nokkurri vissu og voru
upptök hans í norðanverðri öskj-
unni undir svæðinu. Af staðsetn-
ingu þessa skjálfta draga visinda-
menn helzt þær ályktanir að
kvikumagn hafi hlaupið í norður-
átt en ekki til suðurs í átt til
byggðarinnar við Mývatn.
Axel Björnsson sagði að trúlega
væri orðin mikil spenna í berg-
veggnum austan og vestan ntegin
í sprungunni, sem liggur frá
norðri til suöurs. Ætti kvikan því
sífellt erfiðara, að hlaupa í norður
eða suður eins og áður, og likur á
að hún kæmi upp á yfirborðið yxu
stöðugt, þar sem berggveggurinn
gæfi ekki lengur eftir.
Leirhnúkur eða svæðið norðan
hans væri líklegast gosstaðurlnn
en þar hefur gosið þrisvar sinnum
frá því í desember 1975, Frá þeim
tíma hefur sjö sinnum orðið
kvikuhlaup á svæðinu, i fyrstu
skiptin til norðurs en undanfarin
Framhald á bls. 22
HÆKKUN launastiga Samhands
fsl. bankamanna nemur um
17.56% miðað við júlílaun og er í
flestu tilliti samsvarandi og í
BSRB-samkomulaginu nema
hvað hækkunin er litlu minni um
miðbik stigans en ívið meiri í
lægstu og hæstu flokkunum, að
sögn Sólons R. Sigurðssonar, for-
manns Sambands fsl. banka-
manna. Meðaltalshækkunin er
rétt liðlega 18%.
Sólon sagði í samtali við
Morgunblaðið f gær, að hann teldi
þolanlega mega una við samning
þann, sem nú var gerður, en það
sem aðallega einkenndi hann
væri að hann væri mun ítarlegri
en áður hefði tiðkazt, og inn í
samninginn nú hefðu komið ýmis
ný ákvæði, sem aðrir launþegar
hefðu margir hverjir haft i samn-
ingum sínum undanfarið en
bankamenn ekki. Nefndi Sólon
þar ákvæði um lágmarkshvíld
sem kæmi til samfara aukinni
vaktavinnu í bönkunum, einnig
væri heill kafli um ferðir og gist-
ingu og auk þess ákvæði unt ýmiss
konar tryggingar, er ekki hefði
verið áður.
Um launahækkunina sjálfa
sagði Sólon, að hún væri sem næst
um 17.56% miðað við júlílaun og
meðaltalshækkunin á launastig-
anum um 18.2%. Hækkunin væri
mest í 7. fiokki eða 20.3%.
Áfangahækkanir væru hinar
sömu og í BSRB-samkomulaginu
að öðru leyti en þvi, að til viðbót-
ar kæmi áfangahækkun 1. júlí
1979 um 3%, sem aftur stafaði af
þvi að samkomulag bankamanna
FJÖLMENNUR hópur frá Skaga-
strönd kom hingað f Reynihlfð f
dag og var aöaltilgangur ferðar
þeirra að skoða Kröflu og
Bjarnarflag. Ifópurinn komst þó
ekki þangað f dag þar sem önnur
langferðabifreið Skagstrendinga
bilaði í Mývatnssveitinni og varð
hluti hópsins að gista hér.
Mikið hefur verið að gera hjá
Hótel Reynihlíð undanfarið þar
FYRIRHUGAÐUR er i dag
sáttafundur milli launa-
málaráðs Bandalags há-
skólamanna annars vegar
og samninganefndar ríkis-
gilti lengur en BSRB-
samkomulagið eða til 1. október
1979. Vísitöluákvæði eru - hin
sömu og hjá BSRB.
Samkomulagið sem hér um ræð-
ir nær til um 1800 starfsmanna i
bönkum og lánastofnunum um
allt land, og sagði Sólon að fyrir-
hugaðir væru 18 fundir, þar sem
samkomulagið yrði kynnt og borið
undir atkvæði félagsmanna. í
fyrstu yrði farið i hvern banka
hér í Reykjavik til að kynna sam-
komulagið, en á hinum stærri
stöðum úti á landi yrði haldinn
sameiginlegur fundur með starfs-
mönnum banka, sem þar eru.
Kvaðst Sólon vonast til að endan-
leg atkvæðagreiðsla færi fram
11. þessa mánaðar en efnt yrði til
framangreindra funda strax og
samningarnir kæmu úr prentun.
Loðna fékkst
á ný við Kol-
beinsey í gær
LOÐNUSKIPIN fóru að tinast á
miðin á ný f fyrrakvöld eftir að
hafa þurft að liggja í liöfn í
nokkra daga vegna brælu.
Skipin urðu lítt vör við loðnu
fyrr en í gærmorgun og stóð hún
þá djúpt, þannig að erfiðlega
gekk að ná henni. I gærkvöldi
voru skipin farin að kasta af
nokkrum krafti, og voi'u nokkur
skip komin með góóan afla, sem
fékkst á miðunum við Kolbeinsey.
sem ýmsir vinnuflokkar hafa
verið við störf í Mývatnssveit. Má
nefna flokk símamanna sem feng-
inn var til að hækka simalínur
yfir varnargarðana við Kisil-
iðjuna og menn sem setja eiga
upp dælibúnað á garðana. Verður
hafizt handa við það verk á
morgun, fimmtudag. Þá eru hér
vegavinnumenn, en unnið er af
fullum krafti við vegagerð niður
að Skútustöðum og gengur það
verk vel.
ins hins vegar, en dómend-
ur í kjaradómi sjálfum
hafa tekið að sér milli-
göngu í deilu þessari.
I samtali við Mbl. sagði Jón
Hannesson, formaður launamála-
ráðs BHM, að aðilar hefðu átt
langar viðræður sín á milli án
þess að verulegur skriður hefði
komizt þar á. Kjaradómur hefði
tekið að sér hiutverk sáttasemj-
ara í deilu þessari, þar sem menn
hefðu talið sæmilegar horfur á
því að samningar tækjust, jafn-
framt því sem þetta hefði verið
talið geta sparað töluverða vinnu
í kjaradómi.
Jón sagði, að fundur hefði átt
að vera í gær, miðvikudag, en
þeini fundi verið frestað og í þess
stað væri stefnt að fundi í dag og
mundi þá á reyna hvort samn-
inganefnd ríkisins hefði fengið
umboð til að semja eða ekki.
IJjaradómur átti að hafa lokið
samningaumleitunum sinum
fyrir 7. nóvember, en deiluaðilar
hafa orðið ásáttir um að veita
áframhaldandi frest til 21. nóv-
ember nk.
fóðurbætisvörur.
Mývatnhefur grynnkað um
allt að 32 sm síðan 1975
FRÁ ÞVl að fyrst gaus við Leir-
hnúk í desember 1975 og land
byrjaði að rísa á Kröflusvæðinu
hefur botn Mývatns risið mikið
í norðaustanverðu vatninu eða
um allt að 32 sm þar sem risið
er mest. Þetta þýðir að vatn
hefur grynnkað að sama skapi á
þessu svæði og að sögn Sigur-
jóns Rist vatnamælingamanns
er nú orðið illmögulegt að fara
um vatnið á bátum á þessu
svæði, enda vatnið grunnt fyrir
eða kringum 70 sm að meðal-
tali.
„Allt frá gosinu 1975 hefur
norðausturströnd og botn norð-
austur hluta Mývatns verið að
rísa. Við Voga er landrisið
einna mest og er orðið 32 sm, eri
hjá Grímsstöðum er það 15 sm,“
sagði Sigurjón þegar Morgun-
blaðið ræddi viö hann í gær.
Þá sagði Sigurjón, að sunnan
vatns, frá Garði um Álftagerði
að Geirastaðastfflu, hgfði engin
röskun komið fram. Það væri
ytri flóinn, sem væri að rísa.
„Landrisið hefur aðallega
orðið í nokkrum áföngum, og
kyrrt verið þess á milli. Lands-
sig er vart merkjanlegt, ef und-
an er skilið að norðvestur
ströndin hjá Grímsstöðum seig
nokkuð á öndverðu ári 1976.
Um langt árabil hafa verið
vatnshæðarmælar í Álftagerði
og Grímsstöðum. Gæídumaður
Grímsstaðamælis er Steingrím-
ur Jóhannesson og í Álftagerði
Dagbjartur Sigurósson," sagði
Sigurjón.
Þá sagði hann, að engin
merkjanleg hreyfing heföi ver-
ið á þessu svæði í gær.
Aðgerðir til hjálpar
gr askögglaverksmið j -
unum í undirbúningi
Mikið að gera í
Hótel Reynihlíð
Keynililfð, 2. iióvemhcr,
Frá hlm. IVIhl. ArúsIí I. Jónssyni.
Kjaradómur sátta-
semjari hjá BHM