Morgunblaðið - 04.12.1977, Blaðsíða 30

30
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 4. DESEMBER 1977
— Leyni-
herbergið
Framhald af bls. 23
skömmtun hefði aldrei verið til
Þjónustustúlka með svúntu og
kappa bauð mönnum kökur af
troðfullum bakka.
Ég hámaði í mig kökur og
svolgraði kaffi, þræddi herbergin
á eftir Piekwick og heilsaði þeim
með handabandi sem hann valdi
úr. Þetta var undarleg kynning
þvi að engin nöfn voru nefnd,
aðeíns stöku sinnum heimilisfang
og „spurðu eftir frú Smit“. Þegar
ég var búin að heilsa fjórum frú
Smit, sagði Kik og glotti: „Það er
eina eftirnafnið í neðanjarðar-
hreyfingunní.“
Svo að þetta var i raun og sann-
leika neðanjarðarhreyfingin! En
— hvaðan kom þetta fólk? Ég
hafði aldrei séð það áður. Stuttu
siðar rann mér kalt vatn milli
skinns og hörunds. Mér varð ljóst
að ég var frammi fyrir landsráð-
inu.
Ég skíldi þegar ég tengdi saman
glefsur úr samræðunum að höfuð-
viðfangsefni þeirra var samvinna
við England og frjálsu hollensku
sveitirnar sem börðust annars
staðar á meginlandinu. Þeir
héldu einnig uppi leynilegum
ferðum til að koma áhöfnum
niðurskotinni flugvéla banda-
manna að strönd Norðursjávar.
En þeir höfðu þegar í stað
áhuga á viðleitni minni til að
hjálpa Gyðingum i Haarlem. Ég
roðnaði upp í hársrætur þegar ég
heyrði Pickwiek lýsa mér sem
„leiðtoganum í starfsemi hér i
borginni". Holrúm undir tröppum
og svolítið af hættulegum
kunningsskap, það var ekki starf-
semi. Hinir hér voru augsýnilega
i fremstu röð, þjálfaðir og
atvinnumenn.
En þeir heilsuðu mér með full-
kominni kurteisi og muldruðu
hvað þeir hefðu að bjóða um leið
og vió tókumst i hendur. Fölsuð
nafnskirteini. Bifreið með ein-
kennisstöfum opinberra
embættismanna. Falsaðar undir-
kriftir.
Úti i horni á herberginu kynntí-
an hökutopp. „Gestgjafi okkar
hefur frætt mig á þvi,“ sagði litli
maðurinn hátiðlega, „að höfuð-
stöðvar ykkar séu án leyni-
herbergis. Þetta er hætta fyrir
al'la þá sem þú ert að hjálpa, þig
sjálfa og þá sem starfa með þér.
Ef þú leyfir þá mun ég koma í
heimsókn i næstu viku. . .“
Mörgum árum siðar komst ég að
því að hann var einn af frægustu
arkitektum Evrópu. Ég þekkti
hann aðeins undir nafninu herra
Smit.
Rétt áður en við Kik lögðum
aftur af stað á fleygiferð til Beje
tók Pickwick mig undir arminn.
„Mín kæra, ég er með góðar frétt-
ir. Ég veit að það á að fara að
sleppa Pétri.“. . .
* *
Þetta var rétt. Þrem dögum sið-
ar var hann laus,,horaðri og föl-
ari, en ekki vitund kjarklaus eftir
tvo mánuði í steinsteyptum kiefa.
Nollie, Tina og Betsie notuðu
mánaðarskammt af sykri, bökuðu
kökur og fögnuðu honum með
veislu.
Og einn morguninn skömmu
síðar var fyrsti viðskiptavinurinn
i búðinni lítill, þunnskeggjaður
maður að nafni Smit. Pabbi tók
stækkunarglerið frá augum sér.
Ef það var nokkuð sem honum
þótti meira varið í en að stofna til
nýs kunningsskapar þá var það að
endurnýja gamlan kunningsskap.
„Smit,“ sagði hann ákafur. „Ég
þekkti nokkra með því nafni i
Amsterdam. Vil svo til að þú sért
skyldur fjölskyldunni
sem---------“
„Pabbi,“ greip ég fram í. „Þetta
er maðurinn sem ég var búin að
segja þér frá. Hann er kominn til
að, hérna, lita á húsið."
„Húsaeftirlitsmaður? Þá hlýtur
þú að vera sá Smit sem er með
skrifstofu i Grote Hautgötu. En
höfum við þá ekki—
„Pabbi,“ sagði ég biðjandi,
„hann er ekki húsaeftirlitsmaður
og hann heitir ekki Smit.“
„Ekki Smit?“
Við hr. Smit reyndum saneigin-
lega að skýra málið en pabbi gat
einfaldlega ekki skilið að einhver
væri nefndur nafni sem væri ekki
'ians eigið. Þegar ég visaði hr.
Smit inn í innri forstofuna heyrð-
um við pabba segja hugsandi við
sjálfan sig. „Ég þekkti einu sinni
einn Smit I Koningstræti..
Hr. Smit athugaði og samþykkti
felustað skömmtunarseðlanna
undir neðstu tröppunni. H:nn
sagði einnig að viðvörunarkerfið
sem við höfðum fundið út væri
nothæft. Þetta var þrihyrnings-
laga viðarmerki með auglýsingu
um „Alpina úr“ sem ég hafði sett
í borðstofuglúggann. Á meðan
merkið var á sinum stað var óhætt
að koma inn.
En þegar ég sýndi 'honum
teningslagað innskot á bak við
hornskápinn i borðstofunni hristi
hann höfuðið. Einhvern tima
hafði húsinu verið breytt þannig
að til varð holrúm í horninu sem
hægt var að skríða inn í. Frá þvi
að hernámið hófst höfðum við fal-
ið skartgripi, silfurpeninga og
önnur verðmæti þar. Það var ekki
aðeins að rabbiinn hefði komið
með bökasafnið til okkar, aðrar
Gyðingafjölskyldur höfðu einnig
komið með fjársjóði sina til Beje
til varðveislu. Við höfðum haldið
að plássið væri nóg til þess að
maður gæti skriðið þar inn ef þörf
krefðist en hr. Smit neitaði þvi án
þess að lita frekar á það.
„Þetta er fyrsti staðurinn sem
þeir mundu leita i. En þið skuluð
ekki vera að hafa fyrir að breyta
þvi. Þarna er bara silfur. Við höf-
um áhuga á að bjarga fólki en
ekki hlutum."
Hann lagði af stað upp þrönga,
snúna stigana og eftir þvi sem
harin kom hærra þeim mun
ánægðari varð hann. Hann dokaði
við ánægður á einkennilega stað-
settum pöllunum, sló á hlykkjótta
veggina og hló upphátt þegar
hann sá að gólf húsanna tveggja
lágu á misvixl.
„Hvílik fjarstæða," sagði hann
fullur aðdáunar. „Hvilík ólikleg,
ótrúleg, ófyrirsjáanleg fjarstæða!
Ungfrú ten Boom, ef öll hús væru
byggð eins og þetta þá stæói ekki
svona áhyggjufullur maður fyrir
framan þig.f‘
Að lokum kom hann inn í her-
bergið mitt efst uppi og rak upp
ánægjuóp. „Hérna er það!“
hrópaði hann.
„Felustaðurinn á að vera eins
ofarlega og mögulegt er,“ bætti
hann við ákafur. „Þá gefst fólki
best færi á að komast þangað
meðan leitin fer fram niðri.“
Hann hallaði sér út um gluggann
og teygði mjóan hálsinn svo að
geitarskeggið vissi í ýmsar áttir.
„En ... þetta er svefnherbergið
mitt..."
Hr. Smit hlustaði ekki á mig.
Hann var byrjaður að rrræla.
Hann færði þunga, valta, gamla
klæðáskápinn frá veggnum furðu-
léttilega og dró rúmið mitt út á
gólf. „Það er hérna sem falski
veggurinn á að vera!“ Hann dró
ákafur upp blýant og dró línu
eftir endilöngu gólfinu í þrjátíu
þumlunga fjarlægð frá veggnum.
Hann stóð upp og horfði á þetta í
nokkru uppnámi.
„Stærra þori ég ekki að hafa
það,“ sagði hann. „Það er samt
nógu stórt fyrir dýnu. Já, já,
áreiðanlega!"
Ég reyndi aftur að mótmæla en
hr. Smit hafði gleymt að ég var til.
Næstu daga var hann stöðugt á
ferðinni ásamt samstarfsmönnum
sinum. Þeir börðu aldrei að dyr-
um. I hvert sinn sem einhver kom
bar hann eitthvað með sér. Það
voru verkfæri f samanbrotnu dag-
blaði eða nokkrír múrsteinar i
tösku. „Timbur!“ hrópaði hann
þegar ég vogaði mér að spyrja
hvort ekki væri einfaldara að
gera trévegg. „Það er tómahljóð f
timbri. Heyrist á stundinni. Nei
og aftur nei. Múrsteinar eru það
eina sem hægt er að nota i falska
veggi.“
Eftir að veggurinn var kominn
upp kom múrarinn, siðan smiður-
inn og loks málarinn. Sex dögum
siðar kallaði hr. Smii á pabba,
Betsie og mig til að sjá.
Við stóðum i dyrunum og göpt-
um. Ilmurinn af nýrri málingu
var um allt. En það var örugglega
ekkert nýmálað i þessu herbergi!
Allir fjórir veggirnir virtust vera
rákóttir og óhreinir eins og gömul
herbergi urðu af kolareyknum í
Haarlem. Gömlu viðarlistarnir
héldu sér alla leió meðfram loft-
inu, sprungnir og flagnaðir hér og
þar og höfðu augsýnilega ekki
verið snertir síðustu hundrað og
Frábœrar
teihmmvnda
sögur!!
xnlkU
• Fyrstu bækurnar í bóka-
flokknum um hin fjögur fræknu
og spennandi ævintýrí þeirra.
• í þessari bók taka þau þátt í
æsispennandi kappakstri og
ekki minnkar spennan þegar
einn keppandinn ákveöur að
ryðja hinum smám saman úr
vegi, svo hann geti sjálfur setió
að verðlaunafénu.
ogvofan...
• Hin fjögur fræknu kynnast
rosknum systrum, sem eru ný-
búnar að kaupa sér hús, en fell-
ur þar ekki blundur á brá sökum
draugagangs. Þau ákveóa að
komast til botns í málinu og
handsama helst vofuna, en áður
en varir eru þau sjálf orðin
fangar.
CgetíA vhkar!
Nú byrfar gtmu&úá
en þaó verður
hættuleet!
HrakSaHaSerd
tll Féluborgar...
• Þeir félagar fara í leiöangur
til Feluborgar. ( borginni hópast
saman frægt fólk, en innan um
leynast ýmsir, sem illa mega við
því að verða frægir og allt í einu er
Valur orðinn fangi hættulegra
þjófa.
^Svalur og Valur eru ein-
hverjar vinsælustu söguhetjur í
heimi myndabókanna, enda fer
saman aö sögurnar eru bráð-
fyndnar og vel teiknaðar.
Bræðraborgarstíg 16, Sími 12923-19156
gefur út bestu barna- og unglingabækurnar