Morgunblaðið - 10.05.1978, Blaðsíða 30

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 10. MAÍ 1978
62
Rósa B. Blöndals:
Hvalalátur við
Islandsstrendur
eru öll gereydd
Kominn er meira en tími til að
alfriða Islands hval. Síðustu
hvalalátur íslands eru gjöreydd.
— Stöðvið gjöreyðiníiarstefnu Is-
lands í veiðimálum. Fram yfir
1940 voru svo þéttar hvalvöður í
Hvalfirði, að dögum saman var
ekki hægt að ferja yfir fjörðinn.
Mörg sumur hefur lagt þar upp
reykinn af síðustu hvalkindum
Ísíands. í nokkur sumur hafa verið
sóttir hvalirnir langt á haf út, sem
bræddir voru í Hvalfirði.
Svona gengur eyðingin hratt
með veiðitækni vélaaldar.
Framan af þriðja tug aldarinnar
var Mjóifjörður stærsta hvalstöð
íslands. Þar er nú fátt fólk eftir,
flestir bæir komnir í eyði.
Hesteyri var þar næst stærsta
hvalveiðistöð landsins. Þar er nú
mannautt.
Þannig fer fyrir landi, sem
stundar gjöreyðingu í veiðiskap.
Alfriðun hvalanna er lífsnauð-
syn. — Ekki eitt sumar enn í því
voðaverki að deyða þá allra
síðustu.
Minnist þess, að hvalir endur-
nýjast ekki eins og þorskur og síld.
Nú er komin si'ðasta stund að
friða Islands hval.
— Skráning gerð
á fossum
Framhald af bls. 33.
er hann þá að tala um lághita-
svæðin.
I skýrslunni gerir hann úttekt á
ýmsum fyrirbærum jarðhita og
mismunandi svæðum. Af háhita-
svæðum eru talin 18 á landinu, þar
af 16 leirhverasvæði, sem einkenn-
ast af útfellingu brennisteins. En
sérkennandi fyrir leirhverasvæðin
er mikið litskrúð. Við þau bætir
Sigurður svo tveimur svæðum,
sem nú eru talin til háhitasvæða,
þótt ekki séu þar leirhverir, en það
eru Geysissvæðið í Haukadal og
Hveravellir á Kili. Einkenni
beggja er mikil kísilútfelling, sem
myndar, auk venjulegs hverahrúð-
urs, hálfglær lög ópals. Eru
tillögur um verndun háhitasvæð-
anna sýnd á korti.
Lághitasvæðin eru talin nálægt
300 á landinu og eru þau mjög
misstór, segir í skýrslunni. Leir-
hverasvæðin eru talin 16. Af þeim
fimm, þ.e. Reykjanes, Krísuvík,
Trölladyngja, Svartsengi, Náma-
fjall og Krafla verulega breytt af
manna völdum. Hengilssvæðið í
víðustu merkingu nokkuð breytt.
Þeystareykir, Ketildyngja og
Krísuvík urðu fyrir nokkrum
breytingum vegna brennisteins-
náms, en þess sér nú engin merki
í Námafjalli og lítil á hinum
svæðunum. Átta svæði: Kerlingar-
fjöll, Torfajökull, Grímsvötn, Von-
arskarð, Kverkfjöll, Askja, Hrút-
hálsar og Brennisteinsfjöll eru
ósnortin að heita má. Er í
skýrslunni rætt um friðun ein-
stakra svæða eða hluta þeirra. Um
Kröflusvæðið og Svartsengi segir,
Quelle
stærsta póstverslun Evrópu
er einnig á íslandi
I
Ul Jld kaupa QUPfU,rJlfían,t kr.
v°r-sUm jJ .LB Pöntunari
hest °ð Lnnaaf\a:«mt afslátt^
PUstSJróreikninp ohí' með M’í að
sssS'**
rostkolf 39. 2.30 A/;— *
ra auglýsin
J’ efþér
preiðslu e
oa inn á
senda
sendandi
he‘milisfa.
soeitarfék
Nýi QUELLE vor og sumar-
listinn býður yfir 40.000
hluti á nœrri því 1000
stórum, litprentuðum síðum.
Þar af 450 síðum með
nýjustu fatatýskunni á alla
fjölskyldiina. I þessum
glæsilega lista gefur auk
þess að líta fjölbreytt úrval
rafmagnstœkja og bús-
áhalda, útivistar- og viðlegu-
búnaðar, fallegs borðlíns
og sængurlíns, dýrmætra
skartgripa og úra, gjafavara
í úrvali...
Með öðrum orðum allt, sem
hugurinn girnist og léttir
lífið, án þess að það kosti
ferð í kaupstaðinn.
Þér getið nú pantað hjá
QUEI.LE umboðinu á
Islandi, á íslensku og greitt
með íslenskum krónum.
Hjá umboðinu getið þér
fengið eitt glæsilegasta inn-
kaupatilboð í Evrópu,
-nýja QUELLE verðlistann.
Umboðið mun, með
ánægju, veita aðstoð og
svara fyrirspurnum
varðandi pöntun, afgreiðslu
eða greiðslu á sendingu
yðar frá QUELLE í síma
92-3576 milli klukkan 13-17
alla virka daga.
QUELLE umboðið á
Islandi.
Hlein hf.
P(>sthóÍf 39,
230 Njarðvík.
að þau séu þegar lögð undir
virkjanir og þar fyrst og fremst
um að ræða að tryggja mannsæm-
andi umgengni í sambandi við
framkvæmdirnar.
I kaflanum um goshveri, sem
ekki verður farið nánar út í hér,
segir m.a. um Geysissvæðið, að
eðlileg framtíðarstefna virðist
vera að svæðið heyri, eins og
önnur náttúrufyrirbæri, sem
vernduð eru, undir náttúruvernd-
arráð. Það sem mest beri að
varast á hverasvæðinu sjálfu segir
Sigurður, sé að hrófla við Geysi.
Hann eigi væntanlega eftir að
lifna við í jarðskjálftum. En
æskilegt væri að gera einhverjar
ráðstafanir til að hverahrúðrið í
Geysisskálinni traðkist ekki meira
en nú er orðið. Megi leggja þar
borð, sem menn eigi að ganga á,
eins og gert sé á hverasvæðinu í
Yellowstone.
• Vatnavernd —
56 ber að friða
I upphafi skýrslu sinnar um
vatnakerfi Islands og verndun
þeirra, segir Arnþór Garðarsson
m.a.: að í henni sé gerð tilraun til
þess að draga saman á einn stað
þekkingarmola, sem að gagni
kunni að koma við ákvarðanir um
vernd vatna. Reynt sé að flokka
vatnakerfi landsins frá vistfræði-
legu sjónarmiði. Einnig er sett
fram flokkun vatna m.t.t. verndar
og bent á nokkur svæði, sem
skilyrðislaust beri að friðlýsa
(flokkur A). Ennfremur liggi þar
fyrir skrá um vatnasvæði, sem
ekki eru eins sjaldgæf (flokkur B)
eða þá lítt þekkt (flokkur C). Sé
lagt til að þessi svæði séu könnuð
betur og síðan tekin ákvörðun um
vernd þeirra. Skýrsluna beri að
skoða sem frumdrög að einskonar
munsturáætlun um vatnavernd.
í efsta flokki, A-flokki, eru talin
56 svæði. Það gefur nokkra
hugmynd um gildi þeirra, að 14
eru þegar skráð í náttúruminja-
skrá 1978, en aðeins 12 hafa ekk%
enn verið tekin á skrá um friðlýst
svæði. Ennfremur segir hann:
„Eftirtektarvert er að friðlýsing
fæsra þessara svæða stangast á
við verulega efnahagslega hags-
muni. Þau svæði sem slíkir
árekstrar eru fyrirsjáanlegir, eru
Þjórsárver við Hofsjökul, en þau
eru tvímælalaust verðmætasti og
fjölbreyttasti hlutinn af miðhá-
lendinu, og varmárnar þrjár
(Reykjadalsá, Varmá í Mosfells-
sveit og Varmá í Ölfusi)." Segir
Arnþór að verndun Þjórsárvera sé
án efa stærsta friðunarmálið, sem
enn er óútkljáð hér á landi og
einnig að verndun Varmánna sé
mjög aðkallandi.
I B-flokki eru alls 63 svæði.
Aðeins 11 eru á náttúruminjaskrá
að öllu leyti, 17 að nokkru og 35
óskráð. Segir Arnþór, að varla sé
hægt að gera ráð fyrir að nema fá
svæði í B-flokki verði friðlýst
varanlega á næstu áratugum. í
C-flokki eru svo 38 svæði, af þeim
28 vatnasvið, sex stöðuvötn og tvö
lindasvæði.
I þessari skýrslu, svo og hinum
fyrrnefndu, er fjallað um hvert
svæði fyrir sig.
- E.Pá.
SVAR MITT
EFTIR BILLY GRAHAM
Ég fæ ekki skilið. hvernig við getum í senn elskað Guð og óttazt
hann. Gjörið svo vel að útskýra þetta.
Það er engin mótsögn i því að elsa Guð og óttast hann,
ekki frekar en hjá barni, sem elskar foreldra sína, en
óttast samtimis að óhlýðnast þeim. Þegar við tölum um,
að við eigum að óttast Guð, eigum við ekki við, að við
eigum að skjálfa frammi fyrir honum. Orðið „ótti“ í
sambandi við samfélag okkar við Guð táknar lotningu,
virðingu, undirgefni. Okkur er eðlilegt að óttast og virða
hið óþekkta.
Hafið þér nokkurn tíma séð barn, sem bíður eftir því,
hvort foreldrar þess samþykkja eða banna því einhvern
barnaskap? Barnið ber lotningu fyrir foreldrum sínum
og óttast, að það brjóti í bága við vilja foreldranna og
verði þá að taka afleiðingum óhlýðni sinnar. í raun og
veru er hæpið, að barn elski foreldra sína eins og vera
ber, ef það hefur ekki þessa undirgefni og ótta gagnvart
foreldrum sínum. Geti barnið gert það, sem því þóknast,
án þess að þvi sé bannað, er vafamál, hvort foreldrarnir
elska það eins og þeim ber.
Ótti og elska eru „tvœr hliðar á sama peningi“, og þar
ætti ekki að vera nein mótsögn. Að óttast Guð er ekki
að skelfast hann, heldur eðlilegur uggur um, að við
kynnum að breyta á móti vilja hans. Það væri vel, ef
við öll óttuðumst Drottinn í þessari merkingu.
Morgunblaðið óskar
eftir blaðburðarfólki
Vesturbær:
Granaskjól
Austurbær:
Hverfisgata frá 4—62
Úthverfi:
Baröavogur
Kópavogur:
Hlíðarvegur 1—29
Upplýsingar í síma 35408
HfocgmtÞIafrtb