Morgunblaðið - 13.05.1978, Blaðsíða 12
44
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 13. MAI 1978
ÞESSIR ÞINGMENN KVEDJA ALÞINGI:
Hafði ekki gengið
lengi með þing-
manninn í maganum
— segir Ásgeir Bjarnason
— É(í hafði nú ekki genfíið lengi
nieð þin(jmanninn í maiíanum,
sagði Ast;eir Bjarnason í samtali
við Mhl. það var afráðið seint á
árinu 1948 að ójí færi í framboð til
alþin^iskosninfíanna er áttu að
verða 1950, en síðan var þint; rofið
1949 oj; kosið þá um haustið og
náði ég þá kosningu í mínu fyrsta
framboði, sem ég reiknaði nú alls
ekki með.
Asgeir Bjarnason lætur nú af
þingmennsku eftir tæplega 30 ára
starf og var hann nú síðast forseti
sameinaðs alþingis.
— F.vrstu árin var ég þingmaður
Dalamanna og síðar fyrsti þing-
maður Vesturlands og allan tím-
ann fyrir sama flokk, Fram-
sóknarflokkinn. Ég hef mest beitt
mér á sviði landbúnaðarmála og á
öðrum sviðum er snerta dreifbýlið
svo sem vegakerfið, rafveitur,
skólamál og ýmislegt í kringum
þau mál og hef ég setið í
landbúnaðarnefnd og heilbrigðis-
og trygginganefnd og starfað á
þessum félagslegu sviðum.
Manstu hvert var þitt fyrsta mál
er þú fluttir?
— Mig minnir það hafa verið
þingsályktunartillaga um að gefa
frjálsan innflutning á dráttar-
vélum og jeppum, en á þessum
árum var meira og minna
skammtað af öllum hlutum eins og
vitað er, er síðan var smám saman
gefið frjálst.
En einhver minnisverð mál á
þínum fyrstu þingmannsárum?
— betta fyrsta þing sem ég sat
á var fyrir margra hluta sakir
nokkuð sérstætt því að fyrsta
veturinn sátu t.d. þrjár ríkis-
stjórnir. Sú fyrsta var stjórn
Stefáns Jóhanns Stefánssonar,
síðan tók við minnihlutastjórn
Olafs Thors og um miðjan marz
tók við stjórn Steingríms Stein-
þórsonar er sat til kosninga 1953
og við tók samsteypustjórn Fram-
sóknarflokks og Sjálfstæðisflokks.
Það voru margir flokksfundir
þennan vetur og eiginlega opnaðist
fyrir mér nýr heimur við að koma
inn í þetta starf.
Var starfið þá mjög ólík því sem
þú hafðir gert þér hugmyndir um?
— Ég hafði ekki komið oft inn
í þetta hús og ekki gert mér grein
fyrir því hversu mikið starf var að
vinna hér. En þó má segja að öll
þessi ár hefur starf þingmannsins
verið að vaxa og breytast, ekki sízt
eftir kjördæmabreytinguna, og
fleiri aðilar sem hver þingmaður
hefur umboð fyrir. Meðan ég var
þingmaður Dalamanna eingöngu
gat ég setið að búi mínu að
Asgarði í Hvammshreppi í
Dalasýslu, milli þinga jafnframt
því sem ég hafði samband við
mína héraðsbúa. Nú eftir kjör-
dæmabreytinguna er eriftt fyrir
þingmann að sinna öðrum störfum
en þingmannsstarfinu, en ég er
þeirrar skoðunar að hafi þingmað-
ur eitthvert annað starf er tilheyri
félags- og atvinnumálum geti það
ekki spillt fyrir heldur sé nauðsyn-
legur tengiliður, m.a. til að geta
fylgst betur með atvinnulífi
þjóðarinnar og séð hvar skórinn
kreppir. Það eru uppi tvær skoðan-
ir um þetta mál, bæði meðal
þingmanna og þjóðarinnar, en ég
tel bæði betra fyrir þinghald og
annað sé það nauðsynlegt að
Ásgeir Bjarnasoni Ég mun snúa
mér meira að því að starfa að
félagsmálum. en framtíðin sker
úr um hversu lengi. Ljósm.
Ól.K.M.
Alþingi má ekki verða
of einangruð stofnun
Kjartansson
— segir Magnús
— Ég kom fyrst á þing árið
1949, sagði Magnús Kjartansson,
og hef setið á nær 20 þingum þessi
tæpu 30 ár, en fram til ársins 1967
skaust ég alltaf öðru hverju inn á
þing sem varamaður. Man ég t.d.
að fyrsta árið sat ég bæði í neðri
og efri deild og fjallaði þá um
sömu málin í báðum deildum, og
hygg ég að það sé fremur óvenju-
legt.
Magnús Kjartansson var síðan
kosinn þingmaður árið 1967 og
gegndi m.a. ráðherrastörfum í 3 ár
á árunum 1971 — 1974.
— Ég leit aldrei á þingmanns-
starfið sem aðalstarf. Ég hef alltaf
verið baráttumaður fyrir stjórn-
málahre.vfingu, og taldi athafnir
mínar utan þings jafnmikilvægar
og þingstörfin, en í ráðherratíð
minni bre.vttust þessir starfshætt-
ir mínir nokkuð.
— Þegar ég byrjaði var þing-
mannskaupið afar lágt, en þá var
greitt aðeins fyrir þingtímann og
var þetta nánast Dagsbrúnarkaup
án eftirvinnu. Það hafði þær
afleiðingar að viss hluti þjóðarinn-
ar hafði hreinlega ekki efni á því
að sitja á þingi; það voru ekki aðrir
en æðstu embættismenn þjóðar-
innar og menn, er stunduðu
sjálfstæðan atvinnurekstur, sem
það gátu. Maður sem komst á þing
og gat ekki sinnt öðrum störfum
lenti í algerum fjárhagserfiðleik-
um.
— Hvaða augum lítur þú á
þingstörf og hvernig ber þing-
manni að starfa?
— Ég hef aldrei viljað sitja á
Alþingi sem einhver skriffinnur,
heldur sem þátttakandi í pólitískri
hreyfingu. Þess vegna ákvað ég að
hætta þingmennsku þegar fötlun
mín reyndist slík að ég yrði að
starfa sem skriffinnur. Ég er
þeirrar skoðunar að illa sé með
þingræði farið ef Alþingi verður
einöngruð stofnun. Það verður
alltaf að vera samband milli
fólksins í landinu og Alþingis, og
ég vil að almenningur hlutist til
um afgreiðslu mála með því að
fólk veiti þeim athygli, hreyfi við
málum og mæti á þingpalla. Ég
hef reynt að starfa á þennan hátt
og minni t.d. á er flýtt var
byggingu fæðingadeildar við
Landspítalann; þá tóku konur
málið upp á sína arma og unnu að
því að fylgja því fram. Á svipaðan
hátt var með kóbaltækin er keypt
voru til Landspítalans, en notkun
þeirra var flýtt fyrir sameiginlega
baráttu innan og utan þings og
seinna þurfti ég sjálfur á þeim að
halda!
— Ég tel að Alþingi megi ekki
verða einöngruð stofnun, sem
menn skipta sér ekkert af nema á
fjögurra ára fresti; það verður að
vera lífrænt samband milli þings
og þjóðar. Það tel ég vera undir-
stöðu lýðræðis og þingræðis.
Skiptir aldur þingmanna ein-
hverju máli?
— Það held ég varla; við hrörn-
um líkamlega, það er lögmál
náttúrunnar, en margir halda
andlegri atorku sinni og forvitni
fram á elliár og eru jafnfærir og
yngri menn; árafjöldinn segir
ekkert til um það. Það sem skiptir
máli er að láta hug sinn aldrei
eldast eða hjartað, enda er það
alveg óþarfi.
Finnst þér einhverju sérstöku
ábótavant í störfum Álþingis?
— Alþingi íslendinga er ekki'
eins virk stofnun og t.d. þing
annarra Norðurlanda og að mínu
mati alltof þæg afgreiðslustofnun.
Hér á landi starfa þingmenn
eingöngu að þingmálum hluta árs,
en erlendis starfa nefndir þing-
manna allt árið, t.d. með því að
fylgja eftir samþykktum þingsins,
taka til meðferðar vandamál er
Magnús Kjartanssoni Blanda
ekki saman skoðunum manna og
persónulcika.
upp koma í þjóðfélaginu o.s.frv. Eg
tel þingið vera of mikla afgreiðslu-
stofnun fyrir ráðherra, en þeir
Þessi voru að búa til umhveríi og keppikeflið var að gera það sem eðlilegast og líflegast. Ljósm. Rax.
V orsýning
Myndlista- og
handíðaskólans
MYNDLISTÁ- og handíðaskóli henni sýna nemendur skólans
íslands opnar í dag. laugardag. alls 165 verk. Verður sýningin
sína árlegu vorsýningu, en á opin yfir hvítasunnuhelgina kl.
Frá graffkdeildinni. hér eru nemendur að vclja úr verkum cr
hengja skal upp.