Morgunblaðið - 25.06.1978, Blaðsíða 17
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 25. JÚNÍ 1978
17
Geir Hallgrímsson, forsætisráðherra:
Hvað er framundan?
Engir stjórnmálaflokk-
anna gengur til þessara
kosninga með ákveðnu
fyrirheiti um það með
hverjum hann ætli að
mynda ríkisstjórn að
kosningum loknum. Engu
að síður er valið skýrt
milli Sjálfstæðismanna í
stjórn eða vinstri stjórn-
ar.
Síst af öllu þarf þjóðin
á því að halda um þessar
mundir, að hatrammar
deilur rísi um utanríkis-
stefnu hennar. Það mun
gerast, verði mynduð
vinstri stjórn. I stað þess
er íslendingum nauðsyn-
legt að einbeita kröftun-
um að því, á sviði utan-
ríkismála, að afla sem
bestfa markaða fyrir ís-
lenskar afurðir erlendis
og treysta hag og öryggi
þjóðarinnar með öllum
tiltækum ráðum.
Athygli þarf að beinast
að öðru en yfirboðum og
sýndarmennsku á sviði
efnahagsmála. Kapp-
hlaup vinstri flokkanna
eftir ímynduðum vin-
sældum hefur tvisvar
sinnum leitt til efnahags-
öngþveitis. Við þurfum á
öðru að halda nú sem
endranær.
Sjálfstæðisflokkurinn
hefur sett fram stefnu-
skrá sína. Á grundvelli
ráðstafana, sem tryggja
öryggi, sjálfstæði og auð-
lindir þjóðarinnar, mun
flokkurinn takast á við
efnahagsmálin. Á þeim
vettvangi er mikið starf
óunnið. Fullnaðarsigur á
verðbólgunni verður að
vinnast.
Þeir kjósendur, sem
telja nauðsynlegt, að
meiri festa ríki í
stjórnarstefnu, kasta at-
kvæði sínu á glæ með því
að leggja vinstri flokkun-
um lið. Á vinstri væng
stjórnmálanna eru fjórir
flokkar, sem eitthvað
kveður að og enn aðrir
minni. Sjálfstæðisflokk-
urinn á fylgi með öllum
stéttum og í öllum lands-
hlutum. Hann hefur með
stefnumótun sinni leitast
við að sætta ólíka hags-
muni. Flokkurinn er eina
stjórnmálaaflið, sem get-
ur komið á þjóðarsátt, en
hún er forsenda árangurs
gegn verðbólgu.
Sjálfstæðisflokkurinn
hefur ekki aðeins að
markmiði að sætta þjóð-
ina í einhuga sókn eftir
efnalegum gæðum, sem
byggjast á raunveruleg-
um verðmætum. Flokk-
urinn hefur sett fram
djarfhuga áætlun um að
sameina þjóðina með
lagningu varanlegra vega
— betri skerf til byggða-
stefnu er ekki unnt að
finna. Flokkurinn vill
skipa mennta- og menn-
ingarmálum nýjan sess.
Hann vill að einstakling-
urinn fái tækifæri til að
njóta hæfileika sinna og
hljóti til þess hvatningu
og stuðning opinberra
aðila, en lúti ekki forsjá
þeirra í einu og öllu. Með
þeirri umbyltingu í líf-
eyriskerfinu, sem þegar
er hafin, er unnið að því
að bæta frekar hag
þeirra, sem skilað hafa
þjóðfélaginu löngu dags-
verki.
Sá einstaklingur, sem
gætir ekki eigin fjárhags
og kann sér ekki hóf,
verður undir í samkeppn-
inni og fyllist ólund og
öfund. Sama regla gildir
um þjóðir. Þær dragast
aftur úr og glata virð-
ingu, ef þær geta ekki
sameinast um lausn eigin
mála. Þessi hætta blasir
við Islendinum, ef vinstri
flokkunum verður falin
forsjá þeirra. Meðal
fyrstu aðgerða vinstrí
stjórnar yrði að reyna að
draga úr tengslum lands-
manna við önnur lönd,
minnka innflutning með
höftum og koma í veg
fyrir ferðir til útlanda
með skömmtunum.
Fyrstu skrefin til ofríkis-
stjórnar sósíalismans
yrðu stigin undir yfir-
skyni nauðsynlegra
bjargráða. Þau mundu
bera einkenni þess, sem
aðrir undir- samskonar
stjórnum hafa kynnst.
Frelsisskerðingin yrði í
áföngum, en hún væri
óhjákvæmileg.
Málsvarar Alþýðu-
bandalagsins, sem
væntanlega verður for-
ystuflokkur í nýrri
vinstri stjórn, hafa lýst
því yfir, að nauðsynlegt
væri að taka upp
sósíalistiska búskapar-
hætti en hvarvetna, sem
það hefur verið gert,
hefur frelsisskerðing
fylgt-
Valið stendur um
frjálshyggju Sjálfstæðis-
stefnunnar eða ríkis-
forsjá sósíalismans.
Varnir landsins
I þessum kosningum er líka
tekizt á um stefnu okkar í
utanríkis- og öryggismálum. Sjálf-
stæðisflokkurinn er eini flokkur-
inn, sem staðið hefur vörð um þá
stefnu í öryggismálum, sem vel
hefur gefizt þjóðinni í meira en
aldarfjórðung. Þjóðarviljinn í
þessum efnum kom skýrt fram í
undirskriftasöfnun Varins lands
veturinn 1974, er 55 þúsund
íslendinga skrifuðu undir áskorun
um, að öryggi landsins yrði áfram
tryggt með varnarsamningi við
Bandaríkin og aðild að Atl-
antshafsbandalaginu.
Enginn íslendmgur vill, að er-
lendur her verði lengur í landinu
en nauðsyn krefur En við getum
ekki lokað augunum fyrir því.sem
er að gerast í kringum okkur. Við
getum ekki lokað augunum fyrir
vaxandi umsvifum Sovétríkjanna
á hafinu í kringum ísland. Við
verðum að gera okkur grein fyrir
því, að frændur okkar á Norður-
löndum liggja undir vaxandi
þrýstingi frá hinu sovézka stór-
veldi. Við verðum að horfast í augu
við það, að um leið og við njótum
ekki lengur þess öryggis, sem felst
í varnarsamningi okkar við
Bandaríkin og aðild okkar að
Atlantshafsbandalaginu mun
rússneski björninn berja að dyr-
um. Það er ábyrgðarhluti fyrir
hvern einasta íslending, að horfa
framhjá þessum veruleika.
Viðhorfin í alþjóðamálum eru
tvísýnni en þau hafa lengi verið.
Margir telja, að nýtt kalt stríð sé
að skella á vegna útþenslustefnu
og hernaðarumsvifa Sovétríkj-
anna í Afríku. Sovétmenn voru
stöðvaðir í Evrópu fyrir bráðum
þrjátíu árum með stofnun Atl-
antshafsbandalagsins. Síðan hafa
þeir aukið umsvif sín í Asíu og
alveg sérstaklega Afríku. Það eru
hernaðarumsvif þeirra í Afríku,
sem nú valda mestum áhyggjum.
Heiniurinn í dag er lítill. Það, sem
gerist í Afríku, hefur áhrif á okkur
hér á íslandi.
Vinstri stjórn mundi gera til-
raun til þess enn einu sinni að
koma varnarliðinu á brott. Al-
þýðubandalagið hefur lýst því yfir,
að það mundi gera það að megin-
kröfu við myndun ríkisstjórnar, að
varnarliðið hverfi á brott. Fram-
sóknarflokkurinn hefur tvívegis
látið undan þeirri kröfu. Alþýðu-
flokkurinn hefur látið undan
þeirri kröfu. Eini stjórnmálaflokk-
urinn, sem jafnan hefur staðið
traustan vörð um þennan horn-
stein íslenzks sjálfstæðis, er Sjálf-
stæðisflokkurinn. Hann er eini
flokkurinn, sem hægt er að treysta
í þessum efnum. Um það þurfa
kjósendur að hugsa um þessa
helgi. Vinstri stjórn þýðir varnar-
laust land. Ríkisstjórn með þátt-
töku Sjálfstæðisflokksins þýðir, að
varnir landsins verði áfram
tryggðar.
Vísitöluskerðing
vinstri flokka
Eins og á öðrum sviðum hafa
línur skýrzt í kjaramálum í
þessari kosningabaráttu. Alþýðu-
bandalag og Alþýðuflokkur hafa í
allan vetur og vor haldið fram
kröfunni um „samningana í gildi".
Þessir flokkar hafa krafizt þess, að
fullar vísitölubætur verði greiddar
á laun. Ríkisstjórnin tók þá
afstöðu, að yrði ekkert að gert
mundi atvinnulífið stöðvast og
atvinnuleysi skella á. Þess vegna
setti ríkisstjórnin febrúarlögin
svonefndu enda þótt henni væri
fullkomlega ljóst, að það yrði
óvinsæl ráðstöfun meðal almenn-
ings. En ríkisstjórnir eru til þess
að axla óvinsældir ef nauðsyn
krefur. Núverandi ríkisstjórnin
hefur sýnt, að hún hefur þrek til
þess. í því felst mikill styrkur.
Flokkarnir, sem krafizt hafa
fullra vísitölubóta á laun, hafa
tekið völdin í Reykjavík. Eftir að
þeir tóku við ákváðu þeir að greiða
starfsmönnum Reykjavíkurborgar
30% af vísitöluskerðingunni. Þeir
skiluðu aftur 300 milljónum af
1050 milljónum, sem vísitöluskerð-
ingin þýddi. Þeir gáfu þá skýringu,
að það væru ekki til peningar. Það
er alveg rétt. í þessu þjóðfélagi eru
ekki til peningar til þess að greiða
fullar vísitölubætur. Þeir peningar
eru hvorki til í sveitarfélögum eða
hjá atvinnufyrirtækjum. I Síldar-
vinnslunni á Neskaupsstað, sem
Lúðvík Jósepsson stjórnar, eru
ekki greiddar vísitölubætur á laun.
Þar eru greidd laun skv. lögum
ríkisstjórnarinnar.
Alþýðubandalag og Alþýðu-
flokkur hafa verið staðnir að
einhverjum mestu blekkingum,
sem hafðar hafa verið í frammi í
íslenzkum stjórnmálum um langt
skeið. Þeir lofa fullum vísitölubót-
um en greiða 30%. Þessi staðreynd
ætti að duga til þess að sannfæra
launþega um, að ekkert mark er
takandi á stóryrðum forystu-
manna þessara flokka um samn-
ingana í gildi. Þeir geta ekki staðið
við þau loforð. Það sýnir reynslan
í Reykjavík, Akureyri, Kópavogi
og víðar. Um leið felst í þessu
viðurkenning af þeirra hálfu á
réttmæti aðgerða ríkisstjórnar-
innar frá því í vetur.
Hvað er
framundan?
Enginn veit hvað upp úr at-
kvæðakössunum kemur. En öllum
má hins vegar vera ljóst, að mikill
vandi blasir við í íslenzku atvinnu-
lífi á næstu mánuðum. Þrátt fyrir
aðgerðir ríkisstjórnarinnar í
febrúar er kostnaðarauki atvinnu-
veganna svo mikill, að þeir geta
ekki undir honum staðið, þótt
verðlag sé hátt á afurðum okkar
erlendis. Við þennan vanda verður
að fást að kosningum loknum.
Stjórnmálaflokkar, sem lofa kjós-
endum því að greiða fullar vísi-
tölubætur að kosningum loknum,
eru ekki færir um að leysa þennan
vanda. Með slíkum aðgerðum
mundi hann margfaldast. Þetta
vita foringjar þessara flokka. Þess
vegna munu þeir ekki standa við
þau loforð að kosningum loknum,
alveg eins og þeir sviku þau í
Reykjavík eftir að þeir höfðu náð
völdum.
Það eru óvissutímar framundan.
Á slíkum tímum þarf íslenzka
þjóðin á þeirri kjölfestu að halda,
sem Sjálfstæðisflokkurinn er.
Kjósendur eru vafalaust margir
hverjir óánægðir með sitthvað í
störfum núverandi ríkisstjórnar
og Sjálfstæðisflokksins. Það er
skiljanlegt. Illa hefur gengið að
fást við verðbólguna, sem leikur
marga grátt. En það er auðveldara
að rífa niður en byggja upp. Það
var auðveldari leikur fyrir vinstri
flokkana að magna þessa verð-
bólgu á þjóðina en það er fyrir
Sjálfstæðisflokkinn að kveða hana
niður.
Það eru erfiðleikar framundan
en kjósendur geta treyst því, að
það verður tekizt á við þá, ef þeir
sýna Sjálfstæðisflokknum traust á
ný. Ef ekki geta váleg tíðindi verið
framundan í málefnum íslenzku
þjóðarinnar.