Morgunblaðið - 25.06.1978, Blaðsíða 21

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 25. JÚNÍ 1978
21
t
EkíII Ólafsson með línubyssu af Maríu Júlíu. Björsunarskipi Vestfjarða, á heimili sínu á Ilnjóti. Myndin er tckin sumarið 1976.
Aðallega gripir úr atvinnusögunni
Gamla-
Búð end-
urbyggð
í upphaf-
legt horf
BYGGÐARSÖGUNEFND
Eskifjarðar fékk fjárveitingu
að upphæð krónur 1.000.000
til að endurbyggja og lagfæra
elzta verzlunarhúsið á Eski-
firði, svokallaða Gömlu-Búð.
Hilmar Bjarnason í byggða-
sögunefndinni sagði að Gamla-
Búð hefði verið byggð af
danska fyrirtækinu Örum &
Wulff, eftir því sem næst
verður komist, árið 1834. I
húsinu hefði verið rekin verzl-
un til ársins 1902 og frá þeim
tíma hefði það verið nýtt til
hinna fjölbreytilegustu hluta.
Árið 1968 hefði verið tekið af
skarið með að varðveita þetta
elzta verzlunarhús staðarins.
Það hefði verið fært nokkuð úr
stað fyrir gatnagerð, en endur-
bygging þess væri þegar hafin.
Þess væri vænzt að vinnu við
ytra útlit þess yrði lokið í
haust, m.a. yrðu í sumar settir
nýir gluggar í húsið sem þá
væri búið að ná sínu upphaf-
lega útliti.
Aðspurður um hvort sér-
fræðingar ynnu að verkinu,
sagði Hilmar, að Þorsteinn
Gunnarsson arkitekt og leikari
hefði verið ráðunautur þeirra
um endurbyggingu
Gömlu-Búðar og að sú ráðgjöf
hefði verið mjög mikilsverð.
Hilmar kvaðst vera ákaflega
þakklátur fyrir styrkinn og að
fyrirhugað væri að í verzlunar-
húsinu yrði settur upp vísir að
Byggðasafni Austurlands. Þeg-
ar væri búið að safna munum
til safnsins en þeir væru í
varðveizlu á Eskifirði.
Þeir munir væru flestir
tengdir smábátaútgerð, m.a.
væri þar að finna veiðarfæri til
síldveiða frá árinu 1880.
Handrit
Eggerts
JF
Olafssonar
LANDSBÓKASAFN íslands
hlaut styrk úr sjóðnum til kaupa
á handriti Eggerts Ólafssonar
„Populorum Aqviionarium theo-
logiae gentilis stricte sumtae
historia sive de natura deorum“.
Finnbogi Guðmundsson lands-
bókavörður sagði höfund handrits-
ins hafa unnið það frá því í
nóvember 1750 fram til janúarloka
1751. Finnbogi sagði handritið
vera vel farið og hinn merkasta
grip hvernig sem á það væri litið.
Guðmundur Axélsson hefði
keypt bókina á uppboði í London,
og Landsbókasafnið hefði staðið í
samningum um kaup af honum á
handritinu. Söluverð þess væri um
ein milljón króna, en styrkurinn
úr þjóðhátíðarsjóði kr. 420 þúsund
væri sá herzlumunur sem dygði
safninu til kaupanna. Ekki væri
samningurinn um kaupin að fullu
frágenginn, m.a. hefði bókavarða-
þingið seinkað þeim málum. Hann
kvaðst á allan hátt vera ánægður
með fjárveitinguna úr sjóðnum.
ÚR Þjóðhátíðarsjóði voru 4
milljónir króna veittar til að
ljúka við nýbyggingu á safnhúsi
yfir byggðasaín það sem Egill
Ólafsson bóndi á Hnjóti í Örlygs-
höfn, hefur komið upp og er í
reynd hið eiginlega byggðasafn
Barðastrandasýslu. Safnhúsið er
byggt á Hnjóti.
Egill Ólafsson sagði í samtali
ÆTTFRÆÐIFÉLAGIÐ hlaut
styrk að fjárhæð 750 þúsund til
útgáfu allsherjarmanntals af öllu
íslandi árið 1801. Formaður
stjórnar ættfræðifélagsins er
Bjarni Vilhjálmsson þjóðskiala-
vörður og varaformaður er Ólaf-
ur Þ. Kristjánsson.
ólafur Þ. Kristjánsson kvaðst
vera mjög ánægður með styrkinn,
sem væri ákaflega mikilsverður
stuðningur við útgáfuna.
við Mbl. að hann hefði gefið safn
sitt muni, sem hann hefði verið að
safna að sér á síðastliðnum 20—30
árum, með því skilyrði að byggt
yrði yfir það.
Egill kvaðst aðallega hafa safn-
að gripum úr atvinnusögunni sem
sýndi raunar þróun atvinnuhátt-
anna. Þessir munir tilheyrðu að
Hann sagði frumrit manntalsins
vera varðveitt í Þjóðskjalasafninu,
en þar sem það væri nú 180 ára
gamalt þá þyldi það ekki mikla
notkun og því væri hér um
nauðsynjaverk að ræða. Nýja
útgáfan væri búin til prentunar,
en styrkurinn væri þar mjög
hjálplegur. Þegar væri búið að
fullsetja um 370 bls. í fyrsta bindi
manntalsins, sem áætlað væri að
yrði um 500 bls. en bindin yrðu alls
meira og minna leyti sjávarsókn-
inni.
Hann sagði að framkvæmdir við
byggingu á safnhúsinu hefði hafist
í fyrrahaust, og að þær hefðu
gengið mjög vel. Safnmunirnir
væru ekki til sýnis á þessari
Stundu, þar sem þeir væru í
geymslu i kössum, en hann vonað-
ist til þess að húsið yrði langt
þrjú. Fyrsta bindið spannaði
svæðið frá Lónsheiði vestur að
Hvítá í Borgarfirði, en í heild væri
manntalið yfir allt landið.
Ólafur sagði að þetta manntal
væri ekki aðeins þýðingarmikið
sem mannfræðirit, heldur væru í
því margvíslegar hagfræðilegar og
þjóðháttafræðilegar upplýsingar. I
því væri getið um hjúskaparstétt
manna, hvort menn væru í hjú-
skap og hvort um fyrsta, annað
komið í haust, og safnið yrði
þannig opnað næsta sumar.
Hann kvaðst vera ánægður með
styrkveitinguna úr Þjóðhátíðar-
sjóði. Aðspurður um merkingu
bæjarnafnsins Hnjóts sagði Egill
að hann teldi það þýða mishæðótt
land, en í hnjótum í fornu hefði
ekki verið beit fyrir fé.
eða þriðja hjónaband væri að
ræða. Ennfremur t.d. hvort um
ekkju eftir fyrsta maka eða annan
væri að ræða.
Hann sagði útgáfuna vera staf-
rétta, nöfnin væru eins skrifuð og
í frumritinu, t.d. Bjarni skrifað
Biarni og að það væri meira og
minna á dönsku.
Ólafur sagði að upplagið að
ritinu yrði ekki stórt og að fyrir
fræðimenn kæmi það fullkomlega
í stað frumritsins.
Byggingarnefnd Þjóðveldisbæjarins fékk kr. 2.400.000 úr Þjóðhátíðarsjóði. Hér er um að ræða fyrri greiðslu af tveimur til
að fullgera kvikmynd, sem lýsir byggingu Þjóðveldisbæjarins í Þjórsárdal, en gerð myndarinnar hófst árið 1974. Kvikmyndin
sýnir jafnframt forn vinnubrögð og vinnuaðferðir.
Guðmundur P. ólafsson líffræðingur og Óli Örn Andreasson kvikmyndagerðarmaður hlutu tvær og hálfa milljón króna til
töku á kvikmynd um náttúru Vestureyja á Breiðafirði. Þeirri mynd er ætlað að verða lýsing á sambúð mannsins við umhverfi
sitt og jafnframt heimild um hverfandi atvinnuhætti.
Allsheriarmanntal fyrir árið 1801