Morgunblaðið - 17.09.1978, Blaðsíða 23

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 17. SEPTEMBER 1978
23
þær stórfelldu þjóðfélagsbreyting-
ar sem hér hafa orðið á undan-
förnum áratugum. Eg tel að það
mundi jafna betur rétt einstakl-
inganna og tryggja betur kjör
þeirra ef lögverndun hjónabands-
ins væri afnumin. Fólk gæti gift
sig eftir sem áður ef það langaði,
en það yrði þá einkamál, líkt og
skírn eða ferming nú. Aftur á móti
er ég ósammála dönsku Rauðsokk-
unum að því leyti að tímabundinn,
lögverndaður samningur verði að
koma í staðinn, heldur að líta beri
á hvern lögráða mann sem sjálf-
stæðan einstakling, jafnt fjár-
hagslega sem á öðrum sviðum, og
tryggja velferð barna án tillits til
sambúðar foreldra þeirra. Með
afnámi lögverndaðs hjónabands
mundi gagnkvæm framfærslu-
skylda hverfa, en framfærslu-
skylda gagnvart börnum haldast
og réttarstaða þeirra þyrfti ekki
að breytast. Ef framfærsluskylda
maka væri afnumin, væri sam-
sköttun hjóna úr sögunni, en
skattur lagður á hvern og einn
eftir tekjum og eignum. Þinglýsa
yrði því sem nú er kallað sameign
hjóna eftir raunverulegum hlut-
föllum og skattleggja hana í
samræmi við það.
Það sem mestum erfiðleikum
mundi valda ef hjúskaparlöggjöfin
yrði afnumin í núverandi mynd
eru þau störf sem þjóðíélagið
hefur ekki tekið með í reikninginn
og því aldrei metið til fjár,
nefnilega heimilisstörf. Þrátt fyrir
fjölda útivinnandi kvenna hér á
landi vinna þær enn stærstan
hluta heimilisstarfanna. Mér þyk-
ir óiíklegt að það hefði mikla
þýðingu hér að fara að dæmi
Kúbumanna og skylda maka til að
skipta heimilisstörfunum á milli
sín ef báðir vinna úti, það tryggði
heldur ekki rétt þeirra sem vinna
heima eingöngu. Heppilegra væri
að sá sem ekki sér um sinn skerf
verði að greiða laun fyrir það verk
eins og hver annar atvinnurek-
andi.
Hér er ekki pláss til að gera
neina tæmandi grein fyrir þeim
breyttu viðhorfum og aðstæðum
sem skapast mundu ef lög um
hjónaband væru felld niður, en í
umræðum um þessi mál verður að
gæta þess að líta á ástandið eins
og það er í raun og veru og forðast
óskhyggjugól um það hvað fólk
ætti að segja og gera. Sú löggjöf
sem við búum við í þessum málum
nú tryggir alls ekki jöfn réttindi
og skyldur karla og kvenna og
þaðan af síður hag barna.
.Ingibjörg Jónasdóttir
varaformaður Félags
einstæðra foreldra
Réttindi og
skyldur
hjóna-
bands-
ins ætti að
vera skyldu-
námsgrein
í skólum
Þó að ég sé nú engin rauðsokka
finnst mér þetta nokkuð góð
tillaga.—
Viljayfirlýsing tveggja aðila um
að deila kjörum og standa saman í
blíðu og stríðu getur aldrei staðist
hjá öllum. — Sú ábyrgð og þau
réttindi sem fólk tekur á sig við að
ganga í hjónaband er aðeins í orði
en ekki á borði. Þjóðfélagið gerir
orðið þær kröfur að bæði hjónin
vinni utan heimilisins og þá liggur
það í augum uppi að báðir aðilar
verða að hafa sama rétt og axla
sömu ábyrgð — og það er fjarri
lagi að svo sé í dag. —
Sem betur fer er stór hópur af
fólki sem getur látið hjónabandið
blessast hjá sér, sumir í alvöru og
aðrir á yfirborðinu.
Þeir sem af einhverjum ástæð-
um lenda út af hjónabandssporinu
gera sér sjálfsagt fæstir grein
fyrir því fyrirfram hversslags
vesen, vitleysa, niðurlæging og
ömurlegheit geta fylgt þessum
slitum og það er auðvitað þetta
fólk sem vill breytingu eða einföld-
un á þessum málum. — Svo mætti
líka athuga með að gera að
skyldunámsgrein í skólum kennslu
í réttindum og skyldum hjóna-
bandsins — svo þeir sem féllu á
því prófi fengju ekki að giftast.
Það yrði ábyggilega betra vega-
nesti flestum en t.d. að geta þotið
upp allar þverár Dónár.
Steinunn Jóhannesdóttir
leikari
Þvoðu
sokkana
sjálfur!
Sá sem les jafnréttissíður Morg-
unblaðsins og Þjóðviljans gæti
haldið að jafnrétti væri eitthvert
einkamál kvenna? Af hverju
skrifa karlar ekki jafnréttissíður?
Af því sá sem nýtur forréttinda
hefur ekki áhuga á jafnrétti.
Kannski finnst þeim heldur ekki
um neitt að tala lengur, nú þegar
konur hafa lagalega sama rétt til
flestra hluta og þeir, og ekki von
þeir vilji hafa hátt um, að enn er
síðasta vígið ekki fallið. Hjóna-
bandið!
Hjónabandið er augljóslega að
verða mesta vandræðaband i
nútímasamfélagi, og danskar
rauðsokkur vilja leggja það niður
sem þjóðfélagsstofnun og gera í
staðinn samninga til 10 ára. Það er
skiljanlegt að slík tillaga komi frá
gáfuðum, duglegum og sjálfbjarga
konum, því þær finna sárast til
þess, hvað þær tapa á ríkjandi
sambúðarformi, sem lífstíðarþjón-
ustur eiginmanna sinna og aðal-
ábirgðaraðili á uppeldi barnanna
beggja. Svona tillaga lýsir í
rauninni mikilli örvæntingu
kvenna, sem eru komnar með
sömu menntun og sömu lagalegu
réttindi og karlar, en það er ekki
hægt að nýta þessi réttindi. Lög
um jafnrétti kynjanna ná ekki
lengra' en að dyrum heimilanna.
Þar fyrir innan situr flest við það
sama. Þar er ennþá ætlast til að
þær einar tæmi öskubakkana, tíni
upp sokkana, þvoi nærbuxurnar,
kaupi í matinn, sæki krakkana á
dagheimilið, séu heima þegar þau
koma úr skólanum, gefi karlinum
að éta, þurrki honum um munninn
og snýti honum, m.ö.o. sjái um
rekstur og viðhald þessa litla
einkafyrirtækis, fjölskyldunnar,
þar sem framavonir eru engar,
engin stöðuhækkun möguleg, en
allt í kring er iðandi og fjölskrúð-
ugt athafnalífið í heimi karl-
mannsins.
Er nokkur furða þótt svipurinn
súrni?
Er nokkur furða, þótt konur sem
hafa hafnað því að láta fjötra sig
við fábreytnina í heimi fjölbreytn-
innar séu þreyttar, séu að sligast
undir sinni margföldu byrði og
ólíku skyldum?
Mér sýnist að dönsku rauðsokk-
urnar haldi að það sé hægt að ráða
bót á misrétti innan fjölskyldunn-
ar með tillögum sínum, og það
getur verið að það sé spor í átt til
jafnréttis kynjanna að afnema
framfærsluskyldu hjóna hvors við
annað. En hvað um framfærslu-
skyldu foreldra við börn sín?
Fullorðnir vinnufærir einstakling-
ar eiga auðvitað að geta framfleytt
sjálfum sér, en uppeldi barna er
ekki lokið á 10 árum, og hvað
verður um börnin þegar samning-
urinn rennur.út? Þau verða áfram
þau peð, sem fórnað er í lokatafli
þessarar valdabaráttu kynjanna.
Sambúð er vandi og sambúð á
jafnréttisgrundvelli er meiri
vandi. Ef hjónabandið á eftir að
standast sem stofnun, þá er það
vegna þess að sameiginlegir hags-
munir hjóna þ.e.a.s. húsaskjólið,
aðstaðan til að ala upp börnin,
félagsskapurinn og kynlífið, halda
áfram að vega þyngra á metunum
en þeir hagsmunir sem stangast á,
eins og atvinnuframi og félagsleg
völd. En jafnréttisstaða konunnar
á heimili er forsenda þess að hún
geti notað sér jafnrétti að lögum.
Þetta hafa dönsku rauðsokkarnir
skilið og þetta skilja margir fleiri.
Og kannski er nauðsynlegt að
afskiptaleysi feðra af uppeldi
barna sinna varði við lög, kannski
ætti það að varða við lög, að karlar
skipa ekki sjálfa sig í nefnd til að
undirbúa „Ár barnanna," á vegum
Sameinuðu þjóðanna, já kannski
verður það á endanum að varða við
lög að þvo ekki sokkana sína
sjálfur.
PÓLÝFÓNKORINN
Starf kórsins hefst aö nýju
í lok september,
ef næg þátttaka verður
Ungt fólk meö góöa söngrödd, næmt tóneyra
og helzt nokkra tónlistarmenntun óskast í
allar raddir kórsins.
Ókeypis raddþjálfun á vegum kórsins.
Næsta viðfangsefni: J.S. Bach, jólaoratoría.
Takið þátt í þroskandi og skemmtilegu
tómstundastarfi.
Skráning nýrra félaga í símum: 43740 —
17008 og 72037 — eftir kl. 6.
EF ÞAÐ ER FRETT-
NÆMTÞÁERÞAÐÍ
MORGUNBLAÐENU
1#
AUGLYSINGA-
SÍMINN ER:
22480
'Hressi ngar leikf im i fyrir konur
Kennsla hefst fimmtudaglnn 5. okt. 1978 í leikfimisal
Laugarnesskólans. Byrjenda og framhaldsflokkar. Fjölbreyttar
æfingar — músik — siökun.
INNRITUN OG UPPLÝSINGAR í DAG OG NÆSTU DAGA.
Sími 33290.
Ástbjörg S. Gunnarsdóttir, íbróttakennari.

íl
Björgunarsveitin
Stakkur í Keflavík heldur
torfæruaksturskeppni viö
Grindavík í
dag sunnudag
og hefst kl. 14.00 .
Spennandi keppni — Góö verðlaun.
Björgunarsveitin Stakkur.