Morgunblaðið - 22.10.1978, Blaðsíða 6

38
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 22. OKTÓBER 1978
Umsjón: Sé'ra J&n Dalbú Hróbjaiisson
Séra Karl Siyurbjörnsson
Siyuröur Pdlsson
AUDROTTINSDEGI
Fyrlrgefning kristinna manna
Pisiillinn:
Fil. 1,6—11: ég fulltreysti einmitt því, að hann
sem byrjaði í yður hið yóða verkið, muni
fullkomna það allt til days Jesú Krists (=endur-
komunnar).
Guðspjall
Matt. 18,21—35: Pétur spurði: Hversu oft á éy að
.fyriryefa bróður mínum, ef hann syndyar á móti
mér? Allt að sjö sinnum? Jesús svaraði honum:
Éy seyi þér, ekki sjö sinnum, heldur sjötíu sinnum
sjö sinnum (=endalaust)!
IIjónabandid í brennidepli.:
SÁLUFÉLAG
Hvað ákveður val okkar á
maka? — Væri ekki vel þess virði
að íhuga hvers vegna ég valdi
einmitt þann sem ég valdi?
Margir svara því til að tilviljun
ein ráði í þessum efnum. En það er
alls ekki víst! Svörin geta að vísu
verið mismunandi og margt er að
athuga. Hér verður þó aðeins
reynt að varpa ljósi á ýmsar
manngerðir í sálfræðilegu tilliti,
hvernig upplag og persónuleiki
getur ráðið vali okkar á maka og
hvernig það leggur grundvöllinn
að hjónabandi þar sem ein-
staklingarnir uppfylla þarfir hvor
annars.
Ég hef áður nefnt að afstaða
mín ráðist mjög af svissneskum
rannsóknum í þessum efnum og
verður einnig svo í þessari grein.
Margir þekkja hinar mismun-
andi persónugerðir sem próf. Jung
hefur sett fram í átta gerðum. Ég
nefni aðeins fáeinar. Hann sýnir
fram á hvernig hin rökhyggna
manngerð, sem leggur mest upp úr
reynslu giftist oft tilfinningaríkri
manngerð, sem er jafnframt
örgeðja og fljótfær. Einnig gerist
það oft að hin svokallaða inn-
hverfa manngerð giftist úthverfri.
Reynslan sýnir einmitt að mis-
munur á sálarlegri gerð veldur því
óafvitandi að maður velur ein-
stakling sem er öðruvísi en maður
sjálfur.
Við getum heyrt hjón segja:
„Við erum svo ólík. Hann dregur
sig alltaf í hlé og vill helst ekki
hafa neitt saman við aðra að
sælda, meðan ég hef ánægju af
fólki og vil gjarnan hafa marga í
kring um mig. Þetta getur ekki
gengið sona öllu lengur," segir
hún.
Ef hún er spurð, hvers vegna
hún hafi einmitt orðið ástfangin í
þessum manni og hvernig hún
héldi að liti út á heimili hennar ef
hann væri alveg eins og hún, þá
fara kannski að renna á hana tvær
grímur.
Þessi tilfinning í tilhugalífinu
að „við hugsum eins og reynum
hlutina eins“ hverfur fljótt. Við
uppgötvum að við erum tvær
ólíkar persónur með ólík sjónar-
mið. Ef til vill eru það bestu
stundirnar í hjónabandinu þegar
við finnum hvernig við uppfyllum
hvort annnað hvað þetta snertir.
Að sjálfsögðu hefur manngerðin
sem einkennist af rökhyggju
mikla þörf á tilfinningalegri
reynslu af tilverunni og velur því
oft óafvitandi maka sem uppfyllir
þessa þörf.
Ef konan er sú manngerðin sem
er tilfinninganæm, úthverf og
jafnvel örgeðja, getur hún orðið
ákaflega skemmtilegt mótvægi í
lífi mannsins, sem þá er rök-
hyggjumaður. Hún getur auðgað
líf hans og veitt honum það sem
sál hans þráir. Svona hjónabönd
geta verið fyrirmyndar hjónabönd
ef einstaklingarnir bera virðingu
hvor fyrir öðrum, viðurkenna að
þeir eru ekki eins. — Hún getur
verið undrandi á hversu rólegur og
málefnalegur hann er. Hann aftur
á móti gleðst yfir hvað hún er ör
og opin og hvernig hún getur látið
tilfinningar sínar í Ijós. Hann
getur jafnvel stundum öfundað
hana af þessum hæfileikum, en
hann er þakklátur fyrir að sjá
þennan mun. Hann sér t.d. að
vegna þess hve þau eru ólík fá
börnin meira út úr samfélaginu
við þau en ella.
Það má því vera ljóst að
mismunur á manngerð og upplagi
er ekki ástæðan fyrir því að
hjónaböndin fara út um þúfur.
Slagorðið: „Við erum svo ólík“
stenst ekki. Þvert á móti verður
svona mismunandi sálargerð til
þess að gera sálufélagið ríkt og
gott. í rauninni verður hjónaband-
ið langfarsælast þar sem hjónin
eru ólík. Þau reyna hlutina
mismunandi og gefa þar með
hvort öðru tækifæri til að sjá
nýjar hliðar á tilverunni.
Ef persónuleikarnir eru svona
ólíkir, leiðir það óhjákvæmilega
til þess að áhugamálin eru mis-
munandi. Áhugi hans á krossgát-
um fær engan endurhljóm hjá
henni. Áhugi hennar á ljóðum er
hlægilegur í augum hans. Að hún
skuli vilja fara á málverkasýningu
þegar hann vill fara ávélasýningu
getur vissulega valdið spennu ef
þetta er ekki skoðað sem hluti af
skemmtilega ólíkum sjónarmið-
um.
Síðla kvölds hitti ég hjón sem
voru að skemmta sér. Sjálfur var
ég með nokkrum samstarfsmönn-
um sem ég bauð út að borða.
Hjónin sem ég hitti voru gamlir
vinir mínir og ég spurði hvaðan
þau væru að koma. Jú, það var
brúðkaupsdagurinn þeirra. Hún
sagði hlæjandi frá því að áður en
þau giftu sig hefðu þau skrifað
undir samning þess eðlis að þau
færu að minnsta kosti hvern
brúðkaupsdag á konsert eða í
leikhús. Hann hafði með gleði
skrifað undir samninginn, „en“,
sagði hún, „nú komum við frá
slíku, hann sat fyrsta hálftímann
hjá mér, en heldurðu ekki að hann
hafi setið úti í bíl síðasta klukku-
tímann og sofið“. Þau hlógu að
þessu og það gerðum við öll. —
Hún hélt áfram: „Við höfum verið
gift í 22 ár, og svona fer það alltaf,
— við höldum bæði samninginn og
við förum út á hverjum brúð-
kaupsdegi, en aldrei heldur hann
út nema hálftíma." „Nei, nei,“
sagði hann, „en ég held þó
samninginn.“ Það fór vel á með
þeim og þau tóku þessu ákaflega
létt og skemmtilega.
Svona kvöld getur að sjálfsögðu
valdið ýmsum erfiðleikum hjá
mörgum. Maður getur nagað sig í
handabökin yfir að vera gift svona
drumbi, meður getur þagað í
nokkrar vikur á eftir ef svo vill
vera að láta. Einnig er hægt að
bregðast argur við og tekið alveg
fyrir að fara út með svona
fýlupoka. En það er líka hægt að
gera gott úr öllu saman og segja:
„Drumbur minn, nú skulum við
þó alltént fara út og fá okkur
góðan mat.“
Samfélag í sálufélagi er ekki
spurning um að vera eins, heldur
að maður sé öruggur í sinni eigin
persónuleikagerð og beri virðingu
fyrir hinni. Það er sorglegt þegar
hjón skilja ekki hvers vegna þau
eru ólík og sjá ekki þann fjársjóð
sem liggur í því að þau uppfylla líf
hvors annars og að þau saman
geta átt mun fyllra sálufélag en
ella með því að eignast hlut hvort í
annars heimi.
Ég er ekki í neinum vafa um
hvaða hjónabönd eru farsælust.
Það er mjög hæpið að þau séu þess
eðlis að einstaklingarnir hafi
nákvæmlega sömu áhugamál,
stundi sömu atvinnu, hafi sömu
skoðun o.s.frv. Reynslan sýnir
þvert á móti, að ólíkir einstakling-
ár komast hvað best af hvor með
öðrum. Þetta kemur að sjálfsögðu
fram á börnunum. Sum börnin
líkjast öðru foreldrinu og sum
hinu. Oft verður þetta mikil
reynsla fyrir foreldrana. Þau
verða að láta það barnið sem er
ólíkast sér skilja að það hefur
hæfileika þó á öðru sviði sé. En
eitt geta þau verið viss um að
barnið sem er innhverft og
kannski drungalegt í persónugerð
sinni kemur mjög líklega til með
að giftast þeim persónuleika sem
fyllir í skörðin ekki síst á
tilfinningalega sviðinu. Ef grund-
völlurinn hefur verið lagður í
æsku þess eðlis að virða ólíkar
manngerðir þá verður hjónaband-
ið gott einmitt þar sem mismun-
andi persónuleikar mætast.
í næstu grein sjáum við svo
hvernig þetta endurtekur sig
varðandi lífsskoðun. Frh.
(Þessar greinar eru úrdráttur úr
greinaflokki eftir Gordon Johnsen
Geðlæknir í Noregi.)
22. sunniedayur
eftir Trinitatis.
Sjö yjafir andans: Máttur, dýrð, vizka, kraftur,
auðsœld, heiður oy veysemd, eru táknaðir með
dúfunum sjö. Sjö er heilöy tala í Bibliunni, sbr.
sjöanna Ijósastikuna í musterinu oy sjö bænir
faðirvorsins.
Er Guð til?
Sannaðu það
Enginn hefur nokkurn tíma getað sannað að Guð sé
ekki til. Enginn hefur heldur getað sett fram pottþétta
sönnun þess, að hann sé til. Guð er svo stór og mikill, að
hann rúmast ekki í neinni sönnun. Við getum aldrei
lokað Guð inn í neinu kerfi, aldrei fjötrað hann í
formúlu. Tign hans og máttur varnar okkur þess að unnt
sé að gera hann að hugmynd, hugsjón, eitthverju sem við
ráðum yfir. Guð vill fyrst og fremst vera viðmælandi
þinn en ekki umræðuefni! Við getum ekki sannað tilveru
Guðs. En Guð hefur látið eftir margvísleg tákn þess, að
hann er til og að honum er umhugað um okkur. Við
sjáum spor hans í náttúrunni og sköpunarverkinu. En
hjartalag hans, vilja og áform mætum við aðeins í Jesú
Kristi.
Mannlegt mál getur aldrei fullkomlega tjáð hvað Guð
er. Til þess er málið of fátæklegt, hugsun okkar of smá,
Guð of mikill. Guð er leyndardómur, sem við fáum aldrei
skilið til fulls í þessu lífi. En það sem menn skilja ekki
geta menn skynjað. Þess vegna notar Biblían
margvíslegar táknmyndir er hún talar um Guð, t.d. Guð
er kærleikur, Guð er ljós. Kertaljósið minnir á Guð. Þú
skynjar það á ólíka vegu:
Sem loga
sem yl
sem birtu
Þó er það ekki þrjú Ijós, heldur eitt. Guð er einn, en við
mætum honum á mismunandi hátt, Guð er Faðirinn,
sem skapaði þig Sonurinn, Jesú Kristur, sem
endurléysti þig, heilagur andi, sem gerir sigur Jesú og
endurlausn lifandi fyrir okkur og gerir okkur lifandi í
trúnni á hann.
Kirkjufeðurnir fornu tjáðu það á þennan hátt:
Faðirinn hefur tvær hendur, soninn og heilagan anda.
Þessar hendur réttir hann til okkar til að grípa okkur og
lyfta okkur upp til sín og umvefja okkur í föðurfaðmi
sínum.
Biblíulestur
vikuna 22.-28. október.
Sunnud. 22. okt.: Matt.: 18: 23—35
Mánud. 23. okt.: Lúk. 17: 1—10
Þriöjud. 21t. okt.: 1. Pét. h: 7—19
Miðvikud. 25. okt.: 1. Pét. 5:1—U
Fimmtud. 26. okt.: 1. Pét. 2: 11—25
Föstud. 27. okt.: Róm. 13: 1—7
Laugard. 28. okt.: 2. Kron. 19: h—11.