Morgunblaðið - 20.01.1979, Blaðsíða 14

14
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 20. JANÚAR 1979
„Afnám hafta í Viðreisninni
bæði skemmtilegt og mikilvægt”
— segir Þórhallur Ásgeirsson ráðuneytisstjóri —
Viðskiptaráðuneytið tók til
starfa í aprílmánuði árið 1939,
þegar þjóðstjórnin var mynduð.
Undir það voru lögð bankamál,
gjaldeyrismál og verslunarmái,
sem áður höfðu heyrt undir
aðrar deildir stjórnarráðsins.
Smám saman hefur þeim mála-
flokkum. sem heyra undir ráðu-
neytið fjölgað.
Þórhallur Ásgeirsson ráðuneyt-
isstjóri kynnti blaðamönnum
starfsemi ráðuneytisins en hann
hefur sjálfur starfað þar í 31 ár.
Fyrstu 20 árin kvað hann mesta
vandann hafa verið í sambandi
við innflutningsreglur og höft, en
eftir 1960 fór þetta að breytast, til
alirar hamingju, sagði hann. Með
Viðreisnarstjórninni eftir 1960
varð innflutningur frjáls og
viðhorfin fóru að breytast, sagði
Þórhallur, en þau mál sem hann
taldi bera hátt í gegnum árin hjá
viðskiptaráðuneytinu er fram-
kvæmd Marshalláætlunarinnar
1948—1953, síðan viðskiptasamn-
inga við Rússa frá 1953 og afnám
hafta eftir 1960.
Þá tók hann sem dæmi um
tímafrek verkefni samninga í
sambandi við tilkomu stóru
bandalaganna eins og EFTA og
EBE 1970 og 1972.
Svavar Gestsson viðskiptaráð-
herra sagði í samtali við blaða-
menn að hann teldi stóru málin
nú á vettvangi viðskiptaráðuneyt-
isins vera úttektin á innflutnings-
verzluninni og mál sem varðar
sameiningu bankanna, en það
væri hins vegar erfitt mál og ekki
væri víst hvað tækist í sameining-
armálum þar á þessu ári.
Fyrsti viðskiptaráðherrann var
Eysteinn Jónsson, en síðar hafa
margir setið stólinn, Gylfi lengst,
en Lúðvík tvisvar.
Um verkefnaskiptingu
stjórnarráðsins gildir nú reglu-
gerð nr. 96, 31. desember 1969.
Samkvæmt henni fer viðskipta-
ráðuneytið með eftirtalda mála-
flokka:
1. Verslun og viðskipti, þar á
meðal útflutningsverzlun og inn-
flutningsverslun.
Ráðuneytið hefur með höndum
veitingu útflutningsleyfa fyrir
öllum íslenskum útflutningsvör-
um og ráðuneytið setur reglur um
innflutning og greiðslur til út-
landa, svo sem um það hvaða
vörur og greiðslur skuli vera á
frílista, innflutningskvóta og
ýmsar nánari reglur um innflutn-
ing.
Ráðuneytið hefur með höndum
margs konar fyrirgreiðslu við-
skipta við hin ýmsu lönd.
2. Undirbúning og framkvæmd
viðskiptasamninga.
Island hefur sérstaka viðskipta-
samninga við nokkur lönd, eink-
um í Austur-Evrópu. Fylgst er
með framkvæmd þessara samn-
inga og samningsgerð er í hönd-
um ráðuneytisins. Segja má, að
þýðing slíkra samninga sé nú
minni en áður var, þar sem
greiðslur fara nú yfirleitt fram í.
frjálsum gjaldeyri, en áður fóru
þær í gegn um sérstaka reikninga
og þá miðað við, að jöfnuður
næðist.
3. Skipti íslands við alþjóðleg
efnahags- og viðskiptasamtök og
fj ármálastof nanir.
Mikið starf er vegna aðildar
íslands að Fríverslunarsamtökum
Evrópu (EFTA), Efnahags- og
framfarastofnuninni (OECD) og
vegna samskiptanna við Efna-
hagsbandalag Evrópu. Samskipti
við Alþjóðabankann og Alþjóða-
gjaldeyrissjóðinn og stofnanir
þeirra heyra undir ráðuneytið,
þótt Seðlabankinn sé fjárhagsleg-
ur aðili að þessum stofnunum
fyrir íslands hönd. Þá fer ráðu-
neytið með samvinnu um við-
skipta- og tollamál (GATT)
o.s.frv.
4. Gjaldeyri. Ráðuneytið fer
með yfirumsjón gjaldeyrismál-
anna og má að öðru leyti vísa til
þess, sem segir í 1. tölulið.
5. Seðlabank* íslands og aðra
banka og sparisjóði, sem eigi ber
undir annað ráðuneyti.
Málefni allra bankanna nema
Búnaðarbankans og Iðnaðarbank-
ans heyra undir ráðuneytið, svo
og allir sparisjóðir.
Starfsfólk viðskiptaróðuneytis-
ins. Frá vinstrii Sigríður Kristj-
ánsdóttir fulltrúi, Pétur Þór
Halidórsson sendill, Kristín Guð-
mundsdóttir ritari. Ragnheiður
Ragnarsdóttir ritari, Ragnheiður
Torfadóttir ritari, Atli Freyr
Guðmundsson deildarstjóri, Þór-
hallur Ásgeirsson ráðuneytis-
stjóri, Svavar Gestsson viðskipta-
ráðherra, Anna Þórhallsdóttir
deildarstjóri og Björgvin Guð-
mundsson skrifstofustjóri.
Á myndina vantar Stefán
Gunnlaugsson deildarstjóra, Jón
Skaftason deildarstjóra, Ingva
Ólafsson deildarstjóra og Sæunni
Eiríksdóttur ritara. Ljósmynd
Mbl. Emili'a.
6. Gjaldmiðil og myntsláttu.
Seðlabankinn er framkvæmdaað-
ili í þessum málum undir yfir-
stjórn ráðuneytisins.
7. Verðskráningu og verðlag
nema lögð séu til annars ráðu-
neytis. Undir ráðuneytið heyrir
embætti verðlagsstjóra. Ráðu-
neytið annast niðurgreiðslu á
vöruverði á innanlandsmarkaði,
greiðslu olíustyrks. Ráðuneytið
fer með verðjöfnun á olíu og
bensíni og á flutningskostnaði
sements.
8. Hlutafélög, samvinnufélög
og önnur félög um verslun og
annan atvinnurekstur.
Umfangsmikil endurskoðun
hefur farið fram í ráðuneytinu 4
lögum um hlutafélög og hafa
verið sett ný lög um þetta efni.
Ráðuneytið á að fara með skrá-
setningu hlutafélaga eftir nýju
lögunum. Framkvæmd laga um
verslunaratvinnu fellur undir
ráðuneytið.
9. Verslunarskrár og firmu.
Skráning er hjá fógetum undir
yfirstjórn ráðuneytisins.
10. Vörusýningar erlendis.
Vörusýninganefnd heyrir undir
ráðuneytið.
I ráðuneytinu starfa nú 12
manns auk ráðherra.
Dóms- og kirkjumálaráðuneyti:
V ar fyrst nefnd I. skrifstofa
Dóms- og kirkjumálaráðu-
neitið er til húsa í Arnarhvoli
eins og flest önnur ráðuneytin
og þeir málaflokkar sem því
voru faldir árið 1904 við
stofnun Stjórnarráðs íslands
héldust án breytinga fyrstu 35
árin eða til ársins 1946. Nafnið
ráðuneyti kom ekki til fyrr en
1921 en var fyrst nefnt 1.
skrifstofa og síðar dóms- og
kirkjumáladeild.
Baldur Möller ráðuneytis-
stjóri ásamt Magnúsi Torfa
Ólafssyni kynnti fréttamönnum
starfsemi ráðuneytisins. Eftir
að hafa litið til. Steingríms
Hermannssonar dóms- og
kirkjumálaráðherra var farið
um húsakynni þess og sagði
Baldur þá, að ekki hefði verið
aukið við húsnæðið síðan 1955 er
m r~m
m ¥/l
H|: i
Baldur Möller ráðuneytisstjóri gerði að gamni sínu við fréttamenn
og kvaðst verða að meðganga að eiga þessa skrifstofu. Ljósm.
Emilía.
sérstök verkefni eftir ákvörðun
ráðherra. Annað starfslið er
annast ýmis almenn skrifstofu-
störf er: 1 deildarstjóri, 2
fulltrúar og 4 ritarar og 1
dyravörður.
Auk þess starfa 2
fulltrúar og 1 ritari við útgáfu
og rekstur Lögbirtingablaðs og
Stjórnartíðinda og heyra einnig
til starfsliðs ráðuneytisins, en
eru hér sérgreindir vegna þess,
að þau störf voru áður fyrr
unnin sem aukastörf ýmissra
aðila utan ráðuneytis sem ekki
eru taldir hér að framan.
Starfslið ráðuneytisins í dag er
því 19 menn. Af þeim eru 8 með
lögfræðimenntun, 7 karlar og 1
kona, 11 með almenna skóla-
menntun, 2 karlar og 9 konur.
Baldur Möller greindi síðan
frá verkaskiptingu hinna ýmsu
starfsmanna ráðuneytisins, en
helztu málaflokkar þess eru m.a.
skv. reglugerð um Stjórnarráð
íslands frá 1969: Lögsagnarum-
dæmi, dómskipan, dómstólar,
meðferð ákæruvalds og eftirlit,
framkvæmd refsingar, fanga-
hús, vinnuhæli, náðun og upp-
gjöf sakar, lögregla og löggæzla,
bifreiðaeftirlit og umferð, gæzla
landhelgi og fiskimiða, sjómæl-
ingar og kortagerð, eftirlit með
skotvopnainnflutningi, fram-
kvæmd áfengislöggjafar, sem
heyrir ekki undir annað ráðu-
neyti, skipströnd og vogrek,
eftirlit með útlendingum,
öryggisgæzla á vinnustöðum,
sifjaréttur, vegabréf, eignar-
réttur, ríkisborgararéttur,
prentfrelsi, mannréttindi, kjör
forseta Islands, almannavarnir
og kirkjumál auk fleiri mála-
flokka sem hér eru ekki taldir.
Fram kom á fundinum að álag á
hvern starfsmann hefði aukizt
mjög hin síðari ár þrátt fyrir að
fjölgað hefði verið og verkefni
færð annað.
Magnús Torfi ólafsson og Steingrímur Hermanns-
Baldur Möller,
son.
flutt var inn, nema tvö „útibú"
hefðu verið stofnuð. Hins vegar
hefði verið hægt að leysa að
nokkru aukna þörf skrifstofu-
húsnæðis með því að minnka
þau herbergi er fyrir voru en
það yrði vart gert lengur.
Við stofnun Stjórnaráðs
íslands voru starfsmenn í ráðu-
neytinu (1. skrifstofu) 3 talsins:
2 lögfræðingar og 1 skrifari. Að
hálfnðum 75 ára starfstíma
stofnunarinnar, á miðju ári
1941, voru lögfræðingarnir 3, en
annað starfslið 4: 1 fulltrúi, 1
„aðstoðarmaður", 2 ritarar. Nú í
byrjun árs 1979 eru lögfræðing-
ar 7, sem hafa með höndum
almenna málefnameðferð og til
viðbótar aðstoðarmaður ráð-
herra, sem ekki annast almenna
málaafgreiðslu, en fer með
Ritarar í dóms- og kirkjumálaráðuneytinu.