Morgunblaðið - 20.01.1979, Blaðsíða 16

16
MORGUNBLAÐKX LAUGARDAGUR 20. JANÚAR 1979
Aukning tjóna veld-
ur hærri sköttum
EITT af því sem ekki hefur verið fjallað um á
Viðskiptasíðunni eru málefni tryggingarfélaga. Til að
ráða bug á þessu ræddi Viðskiptasíðan við Ólaf B. Thors
framkvæmdastjóra Almennra Trygginga h.f. Fyrirtækið
er stofnað 1943 og var meginmarkmiðið eins og nafnið
bendir til að bjóða upp á alla almenna tryggingarstarf-
semi. Almenriar tryggingar starfrækja fjórar sjálfstæðar
skrifstofur á ýmsum stöðum á landinu auk aðalskrif-
stofunnar í Siðumúla í Reykjavík, en að öðru leyti er
byggt á umboðsmannakerfi um land allt. Starfsmanna-
f jöldi er nú um 60.
Ólafur, hvað felst
í orðunum almenn
tryggingarstarfsemi?
Hér er í rauninni um mjög
víðtækt hugtak að ræða sagði
Ölafur. Til að gefa þó lesendum
nokkra hugmynd af því sem við er
átt, má nefna ökutækjatryggingar,
bruna- og heimilistryggingar,
ferða og slysatryggingar, sjótrygg-
ingar ýmis konar auk líftrygginga
en vegna lagaákvæða annast
sérstakt félag sölu þeirra,
Almennar líftryggingar h.f.
Einnig er verulegur hluti starf-
seminnar fólgin í endurtrygging-
um.
Ilvernig er staðið að
verðákvörðunum
tryggingariðgjalda?
Hvað varðar hluta af þeim
tryggingum sem við bjóðum upp á
þá erum við aðilar að samstarfi
tryggingafélaganna um sameigin-
legar verðákvarðanir. A þetta t.d.
við um flestar þær tryggingar sem
snúa að almenningi eins og t.d.
bruna- og heimilistryggingar.
Aðrar verðákvarðanir geta verið
tvíþættar og má í því sambandi
nefna eftirfarandi dæmi til
skýringar: Annars vegar iðgjalda-
ákvarðanir vegna fiskiskipa og
hins vegar vegna fraktskipa. Um
tryggingar fiskiskipa gilda sér-
stakar reglur sem settar voru fyrir
atbeina hins opinbera í þeim
tilgangi að halda verðákvörðunum
hjá íslenskum aðilum. Þessar
tryggingar hafa því miður verið
reknar með halla undanfarin ár
svo segja má að tryggingafélögin
greiði með útgerðinni í dag.
Iðgjöld vegna fraktskipa eru aftur
á móti háð verðlagi á alþjóðlegum
mörkuðum á hverjum tíma.
Ólafur B. Thors framkvæmda-
stjóri.
Almennt má segja að Trygginga-
eftirlitið annist verðlagseftirlit á
iðgjöldum. Hlutverk þess er að
fylgjast með því að trygginga-
félögin geti staðið undir nafni og
að iðgjöldin séu í samræmi við
áhættuna. í mörg ár var ekkert
samræmi milli þessa t.d. í bif-
reiðatryggingum og var þetta
vegna síendurtekins niðurskurðar
hins opinbera á óskum trygginga-
félaganna. Eftir stofnun Trygg-
ingaeftirlitsins hefur þetta aftur
þróast í rétta átt og meira
samræmi er nú milli áhættu og
iðgjalda en áður var. Akvarðanir
um iðgjöldin eru yfirleitt teknar
einu sinni á ári í þeim greinum
sem um sameiginlega iðgjaldaskrá
er að ræða en til samanburðar má
geta þess að verðið á mjólkinni er
endurskoðað fjórum sinnum á ári.
Eru ekki greiddir miklir
skattar af iðgjöldunum?
Mér er ekki kunnugt um að
greiða þurfi skatta af iðgjöldum í
nokkru öðru landi en hér. Bæði
söluskattur og stimpilgjald nema
orðið verulegum fjárhæðum fyrir
viðskiptavinina. Þess má einnig
geta í þessu sambandi að þegar um
UinQKIPTI
VlUdlVlr 11
VIÐSKIPTI - EFNAHAGSMÁL - ATHAFNALÍF
er að ræða tryggingar vegna
meiriháttar framkvæmda s.s.
virkjunarframkvæmda eru íslensk
tryggingafyrirtæki ekki sam-
keppnisfær við þau erlendu vegna
þessara gjalda. Auk þeirra gjalda
sem hér hafa verið nefnd má geta
þess að félögin verða að innheimta
sérstakt gjald fyrir ríkissjóð af
öllum þeim brunatryggingum sem
þau selja.
Hvað með nýja skatta á
tryggingafélögin sjálf?
Aðstöðugjald hefur verið lagt á
tryggingafélögin um alllangt skeið
en sú breyting sem nú er gerð er
fólgin í því að aðstöðugjaldið hefur
verið sett á efsta stig skattþreps
slikra gjalda. Það sem hins vegar
er hvað óraunhæfast við þessa
breytingu er sá stofn sem það nú á
að miðast við. Félögunum er gert
að greiða það sem ákveðið hlutfalb
af öllum tjónagreiðslum auk hlut-
falls af heildarkostnaði þeirra,
brúttó. Með öðrum orðum, skattur
er mestur á þeim tímum sem mest
er um tjónagreiðslur. Opinberir
aðilar hafa þannig dregið úr getu
tryggingafélaganna til að standa
við þá tryggingu sem þau hafa
boðið viðskiptavinum sínum upp á.
Einnig hefur þetta aðstöðugjald
veruleg áhrif á endurtrygginga-
markaðinn og dregur úr sam-
keppnishæfni íslensku fyrirtækj-
anna þar.
í hverju felst
endurtryggingastarfsemin?
Segja má að þar sé um tvenns
konar starfsemi að ræða, sagði
Ólafur, þ.e. innlendar endurtrygg-
ingar og erlendar endur-
Meiri opinberun ársreikninga fyrir-
irtækja getur dregið úr tortryggni
NÚ ER tími reikningsskilanna og því ekki úr vegi að fjalla um málefni
endurskoðenda. Til að fræðast nánar um málefni þeirra hélt Viðskiptasíðan á fund
Ólafs Nilssonar formanns Félags löggiltra endurskoðenda. Hann sagði okkur að
félagið væri stofnað 1935 og væru félagarnir nú um 110 þar af um 20 sem gengu í það á
síðasta ári.
Hvaða skilyrði þarf að
uppfylla til að verða löggilt-
ur endurskoðandi, Ólafur?
Nú er námið komið alfarið í
Háskólann þ.e.a.s. ljúka þarf
viðskiptafræðinámi með endur-
skoðun sem kjörsvið. Auk námsins
þarf 3ja ára reynslutíma þó
minnst 1 ár eftir að viðskipta-
fræðiprófi lýkur, en í lok reynslu-
tímans er tekið sérstakt verklegt
próf. Þess má geta að þessi skipan
mála komst á fyrir atbeina
félagsins, sagði Ólafur, enda er
þetta sú þróun sem átt hefur sér
stað erlendis. Ekki er óeðlilegt að
gerðar séu sömu kröfur hér og þar
þekkjast.
Hver er megintilgangur
félagsins?
Segja má að megintilgangurinn
sé að samræma vinnubrögð allra
löggiltra endurskoðenda og að þau
séu í samræmi við það sem tíðkast
í öðrum löndum á hverjum tíma. í
því sambandi má geta þess að FLE
er aðili að Norræna endur-
skoðendasambandinu, Evrópu-
sambandi endurskoðenda og
Alþjóðasambandi endurskoðenda.
Á vegum allra þessara sambanda
er unnið að samræmingu starfs-
aðferða endurskoðenda um allan
heim og m.a. gefnir út sérstakir
staðlar um hin ýmsu svið endur-
skoðunarstarfsins í því sambandi.
Við þessa alþjóðlegu staðla er
síðan stuðst þegar gefnir eru út
staðlar í hverju landi fyrir sig,
bæði hvað varðar endurskoðunar-
og reikningsskilamál. Ennþá hafa
ekki verið gefnir út slíkir staðlar
hér á landi af hálfu endurskoðenda
en hins vegar hafa íslenskir
endurskoðendur stuðst við erlenda
staðla í vaxandi mæli við sín störf.
í þessu sambandi má t.d. benda á
að reikningsskil hafa tekið veru-
legum formbreytingum hérlendis
á síðustu árum til meira innbyrðis
samræmis í gerð reikningsskila
fyrirtækja almennt. Á vegum
félagsins hefur verið unnið að gerð
staðals um grundvallaratriði
endurskoðunar á ársreikningum
hlutafélaga og er áætlað að hann
hljóti afgreiðslu í marz n.k.
Erlendis kefjast fjármálastofnan-
ir þess í mun ríkara mæli en hér
að fyrirtæki leggi fram endurskoð-
aða ársreikninga unna af löggilt-
um endurskoðendum er þau leggja
fram lánsumsóknir hjá við-
komandi stofnun. Einnig hafa um
langt skeið verið gerðar meiri
kröfur erlendis um faglega endur-
skoðun á reikningsskilum fyrir-
tækja en hérlendis. í nýju hluta-
fjárlögunum sem taka gildi 1.
janúar 1980 eru gerðar kröfur um
endurskoðun hlutafélaga og eru
t.d. hlutafélög yfir ákveðinni stærð
skyldug til að hafa löggilta endur-
skoðendur. Ákvæði þessara laga
um gerð ársreikninga gilda þó
fyrir fjárhagsárið 1979.
Geta endurskoðendur annað
þeim auknu verkefnum sem
m.a. munu leiða af gildis-
töku hlutaf járlaganna?
Eins og nú er ástatt vinna
endurskoðendur fjölmörg önnur
störf en bein endurskoðunarstörf.
Þar má m.a. nefna ýmislega
þjónustu á sviði skattamála,
bókhaldsskipulags og fjárfest-
ingarmála svo eitthvað sé nefnt.
Með breyttu skipulagi endur-
skoðunarfyrirtækja og jafnvel
breytingu á þeirra verkefnum tel