Morgunblaðið - 21.12.1979, Blaðsíða 8

8
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 21. DESEMBER 1979
Aukin umsvif Færeyinga í
Englandi og Þýskalandi
— Mikil aukning í ufsaafla Færeyinga, en minni þorsk- og ýsuveiði
F/EREYINGAR flytja í ar út
um 11 þúsund tonn af fryst-
um fiski til Bandaríkjanna,
en það er Coldwater, sem
annast sölu og dreifinRU á
þessum afurðum á Banda-
ríkjamarkaði. Færeyinjíar
selja rúmlega 5 þúsund lcstir
til Bretlands í ár, en mikil
aukning hefur orðið á út-
Bókaforlag Odds Björnssonar
hefur gefið út bókina Hofdala-
Jónas, og er þetta sérlega glæsi-
leg og mikil bók, 454 blaðsíður.
Bókina prýða fjöldi ljósmynda,
alls 64 myndir. Þá er einnig
nákvæm nafnaskrá í bókarlok á
12 blaðsíðum.
Jónas Jónasson frá Hofdölum í
Skagafirði var kunnur hverju
mannsbarni í Skagafirði og á efri
árum varð hann þjóðkunnur sem
snjall hagyrðingur, sagna- og
skemmtunarmaður.
Bókin skiptist í fjóra hluta:
Sjálfsævisögu, frásöguþætti, úr
ýmsum syrpum og bundið mál.
Jónas stundaði 18 sumur hlið-
vörslu við Héraðsvatnabrú fremri,
á þjóðleið milli Reykjavíkur og
Akureyrar; hóf þar starf 1938, um
Bókaforlag Odds Björnssonar
hefur gefið út nýja skáldsögu
eftir hinn kunna rithöfund
Frank G. Slaughter, Dyr dauð-
ans. Áður hafa komið út eftir
sama höfund: Eiginkonur lækn-
anna, Hættuleg aðgerð, Síðasta
augnablikið. Læknaþing,
Hvítklæddar konur og Spítala-
skip. Allar þessar skáldsögur
hafa notið mikilla vinsælda hér á
íslandi sem annars staðar.
Þetta er sagan um Lynne Tall-
man, alræmda hryðjuverkakonu
og útsendara hins illa. Hún ferst í
flugslysi, en blaðakonan Janet
Burke, sem er að skrifa greina-
flokk um Lynne og myrkraverk
hennar, bjargast naumlega úr
flutningi Færeyinga á fryst-
um fiski til V-t»ýzkalands.
Ástæða þess er fyrst og
fremst sú að Færeyingar hafa
aflað miklu meira af ufsa í ár
heldur en undanfarin ár, en
hins vegar hefur ýsu- og
þorskafli þeirra dregist sam-
an á árinu. Færeyingar selja í
ár hátt í 5 þúsund lestir af
sextugt; bjó í litlum skúr, sem enn
stendur. Hann kunni vel einsemd-
inni með mannlífsþysinn á aðra
hönd. Hér fékk hann næði til
bókiðna, og er árangurinn þessi
bók.
Hofdala-Jónas var af þeirri
gæsku gjör að laða að sér fólk,
enda var hann að eðlisfari mikill
heimsmaður. Langferðamenn af
öllum stéttum og stigum áttu
glaða stund með Jónasi í skúrnum.
Fólk hvaðanæva af landinu á
ljúfar minningar um hliðvörðinn.
Kristmundur Bjarnason fræði-
maður á Sjávarborg og Hannes
Pétursson skáld hafa séð um
útgáfu bókarinnar. Hún er sett,
prentuð og bundin í Prentverki
Odds Björnssonar hf. á Akureyri.
slysinu. Frægur skurðlæknir,
Mike Kerns, sem er sérfræðingur i
líkamslýtum, tekst ekki eingöngu
að bjarga lífi Janes — honum
tekst einnig með skurðaðgerðum
að gera hana að stórglæsilegri
konu sem allir karlmenn sækjast
eftir og sjálfur verður hann ást-
fanginn af henni. En hinn illi andi
sem bjó í Lynne Tallman hefur nú
skipt um aðsetur og búið um sig í
Janet. Þá hefst baráttan við hinn
illa anda.
Bókin er 252 blaðsíður, prentuð
og bundin í Prentverki Odds
Björnssonar hf. Akureryi. Þýðing-
una gerði Hersteinn Pálsson en
bókin heitir á frummálinu Devil’s
gamble.
frystum ufsa til V-Þýzka-
lands en til samanburðar má
geta þess að 1978 fluttu þeir
liðlega 2200 tonn út til
V-Þýzkalands.
Morgunblaðið ræddi við
Birgi Daníelsson forstjóra
Færeyja Fiskasölu í vikunni
og barst talið m.a. að umsvif-
um Færeyinga á Bretlands-
markaði. Sagði Birgir að í lok
næsta árs yrði væntanlega
tekin í notkun ný verksmiðja
Færeyinga í Grimsby, en það
er Tjaldur, dótturfyrirtæki
Fiskasölunnar, sem er með
tvær aðrar verksmiðjur í
Grimsby. Önnur þeirra er orð-
in gömul og tæknilega ófull-
komin að sögn Birgis, en hin
sinnir eir.kum sérstökum
verkefnum og minni fram-
leiðslutegundum. Ekki er
ákveðið hvort sú verksmiðja
verður lögð niður er sú nýja
kemst í gagnið.
— Við höfum komið okkur
allvel fyrir í Bretlandi, sagði
Birgir. I nýju verksmiðjunni
verður fiskurinn fullunninn til
neytenda. Við höfum komið á
viðskiptasamböndum við stóra
verzlunarhringi eins og t.d.
Marks og Spencer, en seljum
einnig til annara verzlana,
stórmarkaða og „fish and
chips“ fyrirtækja. Þetta leiðir
eðlilega til þess að við drögum
saman seglin á Bandaríkja-
markaði. Þó er trúlegt að
hlutfallsleg aukning okkar
verði meiri á næstu árum á
Evrópumörkuðum, en það
kemur af allt öðrum ástæðum
heldur en ótrú okkar á mark-
aðinum í Bandaríkjunum.
Aukningin í framleiðslu okkar
er að verulegu leyti ufsi og því
eðlilegt að sala okkar á fiski
til Þýzkalands aukist mikið,
sagði Birgir.
Aðspurður um viðræður á
milli Sölumiðstöðvar hrað-
frystihúsanna og Færeyja
Fiskasölu um að SH fái leyfi
til að byggja á svæði Færey-
inga í Grimsby, sagði Birgir að
Færeyingar væru sem fyrr
jákvæðir fyrir því að SH fengi
að byggja frystilager á svæði
þeirra þar. Yfirvöld hefðu hins
vegar ekki enn samþykkt slíkt
og því væri ekkert ákveðið í
þeim málum.
Hofdala-Jónas
Jónas Jónasson frá Hofdölum
Dyr dauðans
Eftir Frank G. Slaughter
Egill Jónsson
Egill
-----*T-
Jónsson,
alþm:
Fáein
þakkarorð
Alþingiskosningarnar
eru að baki og störfin,
sem af þeim leiða, þegar
hafin. Þess vegna hlýtur
að vera tímabært að koma
á framfæri fáeinum þakk-
arorðum.
Er þá fyrst að nefna
störf þeirra er unnu að
undirbúningi og fram-
kvæmd kosninganna fyrir
Sjálfstæðisflokkinn á
Austurlandi. Sá vilji og
áhugi, sem þar var ráð-
andi, kom m.a. fram í
árangri flokksins í kjör-
dæminu. Mikilvægt er að
þeir, sem þannig vinna,
hljóti árangur í starfi, það
hlýtur að vera uppörv-
andi. Þessu fólki eru færð-
ar alúðarþakkir. Á sama
hátt er öllum þeim, sem
studdu D-listann á Aust-
urlandi með atkvæði sínu
á kjördag, færðar innileg-
ustu þakkir fyrir þann
stuðning.
Niðurstaða kosn-
inganna á Austurlandi
var m.a. sú, að af D-list-
anum voru tveir menn
kjörnir til Alþingis, eins
og að var stefnt. Vegna
þeirrar bjartsýni, sem
ríkti í röðum okkar fólks á
Austurlandi fyrir kosn-
ingar, kom það kannski
ekki svo mjög á óvart. En
á hinu átti ég ekki von að
njóta allrar þeirrar vel-
vildar, sem til mín og
okkar á Seljavöllum barst
að kosningum loknum.
Heillaóskir streymdu að í
gegnum síma, sendibréf,
heillaskeyti og með þéttu
og hlýju handtaki fjölda
fólks. Þessar óskir hafa
ekki verið einskorðaðar
við Austurland né heldur
ákveðinn stjórnmála-
flokk. Öllu þessu fólki eru
færðar innilegar þakkir.
Það veganesti, sem ég
hef með þessu móti hlotið
við upphaf starfa minna á
Alþingi, er mér ómetan-
legt og mikil hvatning til
að einbeita mér að því
starfi og þeim viðfangs-
efnum, sem nú eru fram
undan.
Efnahagsástandið í Bandaríkjunum hefur áhrif á fisksölur:
Coldwater eykur framleiðslu
úr ufsa- og karfablokkum
— 12% söluaukning hjá Coldwater, en
1% hjá dótturfyrirtæki Sambandsins
„ÞRÁTT íyrir tímabundin cfnahagsvandamál almennings í Banda-
rikjunum, þá er það trú okkar, að enxinn markaður geti greitt eins há
verð. þegar til lengdar lætur eins ok hann,“ saxði Þorsteinn Gíslason,
framkvæmdastjóri Coldwater Scafood Corporation, söluíyrirtækis
Sölumiðstöðvar hraðfrystihúsanna í Bandarikjunum í samtali við
Morgunblaðið í «ær, cr spurt var um sö!utreí?ðu á frosnum fiski á
Bandaríkjamarkaði. Þorsteinn sagði: „Sölukerfi íslenzku félaganna
er (>k þess eðlis, að þau geta lagað sig eftir brcyttum aðstæðum bæði í
framleiðslu og á sölumarkaðinum. og skilað bcztu möguleKU verðum á
hverjum tíma.“
„Sala okkar á frystum fiski,“ leyti til veitingahúsa, þar sem á
sagði Þorsceinn, „fer að miklu undanförnum árum hefur fengízt
hærra verð, en með sölum til
smásöluverzlana. Versnandi efna-
hagsástand hefur leitt til sam-
dráttar í veltu veitingahúsa, fólk
hefur nú minna fé milli handa til
slíkrar eyðslu. Þrátt fyrir þetta,
hefur sala Coldwater á afurðum
úr þorski og ýsu aldrei verið betri
en nú og hafa verð farið hækk-
andi. Heildarsala Coldwater fyrir
11 mánuði ársins 1979 var 12%
hærri en fyrir sama tímabil árið
áður.
Nú hefur það gerzt á þessu ári,
að framleiðsla á ufsa og karfa
hefur aukizt mjög. Þessar fiskteg-
undir hafa ekki notið sömu hylli
almennings í Bandaríkjunum, eins
og þorskur og ýsa. Kanadamenn
hafa hingað til selt mestallt af því,
sem Bandaríkjamarkaður hefur
notað af karfaflökum, en nú hefur
Coldwater tekizt að ná um 20% af
þeim markaði. Þessi samkeppni
fer nú mjög harðnandi. Hingað til
hafa veitingahúsin ekki notað
verulegt magn af afurðum fram-
leiddum úr ufsa og karfablokkum.
Coldwater er nú að hefja fram-
leiðslu á mjög endurbættum vöru-
tegundum úr ufsa og karfa, sem
vonast er til að geti fullnægt þörf
veitingahúsanna fyrir ódýrara
fiskmeti og jafnframt byggt upp
sölur á þessum tegundum, sem
okkur eru mjög nauðsynlegar nú.
Ef það tekst vel, þá getur það
orðið grundvöllur fyrir öruggri
afsetningu þessara tegunda í
framtíðinni," sagði Þorsteinn
Gíslason, framkvæmdastjóri.
Þá ræddi Morgunblaðið einnig
við Guðjón B. Ólafsson, fram-
kvæmdastjóra Icelandic Seafood
Corþoration, dótturfyrirtækis
Sambands íslenzkra samvinnufé-
laga í Bandaríkjunum um þessi
mál. Svör hans voru mjög á sömu
lund um það, að efnahagsástandið
í Bandaríkjunum og þróun þess
myndi geta haft áhrif á söluhorf-
ur. Söluaukning Icelandic Seafood
fyrstu 9 mánuði ársins er aðeins
1% og hefur orðið samdráttur í
sölu fyrirtækisins á þriðja árs-
fjórðungi.