Morgunblaðið - 10.04.1980, Qupperneq 23

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 10. APRÍL 1980
23
Itarlegar viðræður
Carters og Sadats
WashinKton. 9. apríl. AP.
JIMMY Carter forseti sagði í dag að tveggja daga
viðræður hans við Anwar Sadat Egyptalandsforseta
væru „kannski víðtækustu umræður sem hann hefði átt
sem forseti“ þótt engar ákvarðanir hefðu verið teknar
um framtíð hertekinna svæða.
Carter kvaðst hafa skýrt Men-
achem Begin, forsætisráðherra
ísraels, frá gangi viðræðnanna og
sagðist mundu gefa honum ítar-
lega skýrslu þegar þeir hittust í
næstu viku.
Sadat sagði eftir fund hans með
Carter að þeir hefðu „rætt og
kannað allar hugsanlegar leiðir til
að koma skriði á friðarþróunina".
Egypzki forsetinn sagði, að enn
brýnna væri en áður að leysa
Palestínumálið vegna síðustu at-
burða í íran, Afganistan og á
Persaflóa, enda kvaðst hann telja
það mál kjarna deilumálanna í
Miðausturlöndum.
Fyrir fundinn í dag tilkynnti
Carter Begin að hann ætlaði að
sjá til þess að hann stæði við
loforð sitt um að veita íbúum
herteknu svæðanna „fulla sjálf-
stjórn."
Mönnuðu sovézku
geimf ari skotið
Moskvu, 9. apríl. AP.
RÚSSAR skutu á loft í dag
tveggja manna geimfari,
Soyuz-35, sem á að tengja
við geimstöðina Salyut 6
að sögn fréttastofunnar
Tass.
mönnuðu geimfari yrði skotið eins
og komið er á daginn.
Einnig er gert ráð fyrir því að
Rússar skjóti mönnuðu geimfari í
sambandi við Ólympíuleikana í
Moskvu í sumar til að sýna fram á
vísindagetu sína.
Námsmaður í sendiráði Bandaríkjanna í Teheran
segir við einn gíslanna: „Við erum bara mannræningj-
ar og fjárkúgarar. Keisarinn var glæpamaður."
(Chicago Sun-Time).
Belgíustjórn
biðst lausnar
Mennirnir í Soyuz-35
eru Leonid Popov undirof-
ursti og Valery Ryumin
flugverkfræðingur. Popov,
sem er yfirmaður ferðar-
innar, hefur ekki áður
farið út í geiminn, en
Ryumin fór í geimferðir
1977 og í fyrra.
Ryumin og Vladimir Lyakhov
ofursti voru 175 daga og 36
mínútur á braut í síðustu geim-
ferð Rússa er lauk 19. ágúst i
fyrra. Þeir hafa verið lengur á
braut en nokkrir aðrir.
Tass segir að geimfararnir séu
við góða heilsu og öll stjórntæki
starfi eðlilega. Fréttastofan segir
að tilgangur ferðarinnar sé að sjá
um viðhald og viðgerðir á geim-
stöðinni Salyut 6 og að stunda
vísindalegar og tæknilegar til-
raunir.
Sjö áhafnir hafa dvalizt um
borð í Salyut 6 síðan geimstöðinni
var skotið á loft 29. september
1977. Rússar hafa skotið upp
ýmsum ómönnuðum geimförum
að undanförnu svo að almennt
hefur verið búizt við því að
Brtissel, 9. apríl. AP.
MIÐVINSTRI-STJÓRN Wilíried
Martens í Belgiu baðst lausnar í
dag vegna nýrrar deilu írönsku-
mælandi Vallóna og hollenzku-
mælandi Flæmingja, tæpu ári
eftir að hún tók við völdum.
Martens hafði boðizt til að
segja af sér í siðustu viku þegar
öldungadeildin felldi öðru sinni
tillögur hans um breytingar á
stjórnarskránni, er miða að
lausn deilunnar, en Baldvin kon-
ungur tók lausnarbeiðnina ekki
til greina og bað hann að reyna
til þrautar að finna lausn á
deilunni.
Flestir telja að nýjar kosn-
ingar verði að fara fram, en þær
fóru síðast fram fyrir 16 mánuð-
um.
Martens hefur reynt að halda
saman samsteypustjórninni nær
allan stjórnarferil sinn, en líf
hennar hefur hangið á bláþræði
síðan átta félagar hans úr hinum
flæmska kristilega demókrata-
flokki í öldungadeildinni snerust
gegn honum í síðustu viku. Þeir
greiddu í annað skipti á einni viku
atkvæði gegn tillögum stjórnar-
innar um breytingar á stjórn-
arskránni í þá átt að auka sjálf-
stjórn Brusselsvæðisins. Til þess
að breyta stjórnarskránni þarf
aukinn meirihluta, eða tvo þriðju
atkvæða.
Andstæðingum Martens fannst
að minnihluti Flæmingja fengi
ekki næga vernd á fyrirhuguðu
heimaþingi Brussel-svæðisins.
F'rönskumælandi menn eru 80 af
hundraði íbúa höfuðborgarinnar
og vilja ekki veita Flæmingjum
meiri vernd en frönskumaplandi
mönnum í hverfum flæmskumæl-
andi manna.
Fall Martens eykur einnig
klofning sáttfúsari manna í flokki
hans og harðsnúinna uppreisn-
armanna undir forystu Leo Tinde-
mans fyrrum forsætisráðherra.
Kristilegi demókrataflokkurinn er
stærsti stjórnmálaflokkur Belgíu.
Þar sem stjórninni tókst ekki að
breyta stjórnarskránni verða
áform um fyrirhugaðar sparn-
aðarráðstafanir, auknar skatta-
álögur og minnkun ríkisútgjalda
lögð á hilluna. Sósíalistar í stjórn-
inni vildu því aðeins fallast á
sparnaðarráðstafanirnar að
stjórnarskránni yrði breytt, en
þannig vonuðust þeir til að fá
meirihluta í Vallóníu, suðurhluta
Belgíu.
Frímerki á 850.000 dollara
FÁGÆTASTA frímerki iheiminum, eins cents merki
frá Brezku Guiana 1856, var selt á uppboði í New
York fyrr í þessum mánuði á 850.000 dollara sem er
hæsta verð sem hefur fengizt fyrir eitt frímerki.
Seljandinn var Irwin Weinberg frá Wilkers-Barre í
Pennsylvaníu, sem er frímerkjakaupmaður og kom
fram fyrir hönd níu manna félags er keypti frímerkið
fyrir 280.000 dollara fyrir tíu árum. Það var hæsta
verð sem hefur fengizt fyrir frímerki þar til metið
var slegið á uppboðinu.
Fyrsta boðið í frímerkið hljóð-
aði upp á 325.000 dollara, en
fimm, tíu sekúndum síðar hafði
það verið selt. Auk kaupverðsins
verður kaupandi að greiða 10%
þóknun til uppboðshaldara
þannig að heildarverðið er
935.000 dollarar.
Weinberg sagði að hann og
félagar hans hefðu bundizt sam-
tökum um að kaupa frímerkið
fyrir 10 árum til að verjast
verðbólgunni. Rúmlega 1.000
frímerkjasafnarar hvaðanæva
að úr heiminum mættu á upp-
boðinu sem fór fram á Waldorf-
Astoria-hótelinu.
Aðeins nokkrir tugir eintaka
voru gefnir út af frímerkinu frá
Brezku Guiana 1856 og það sýnir
skip og áletrunina „Damus peti-
mus qae vicissim" (Við gefum og
biðjum til skiptis). Það var gefið
út vegna þess að frímerki sem
beðið hafði verið um frá London
komu ekki. Til að komast hjá
fölsunum skipaði póstmeistarinn
að einn af fjórum starfsmönnum
hans skrifaði stafina sína á
frímerkin. Á frímerkinu sem
seldist á dögunum stóðu stafirn-
ir E.D.W., sem eru upphafsstafir
E.D. Wight aðstoðarpóstmeist-
ara.
Frímerklð sem kostar 850.000
dollara.
í tæp 20 ár voru öll frímerkin
talin týnd, en ungur frímerkja-
safnari, Vernon Vaughan, fann
eitt á fjölskyldubréfi í kofforti
og seldi það fyrir 1.50 dollara
skozkum safnara, Neil McKinn-
on. Fimm árum síðar seldi
McKinnon það Thomas Ridpath,
kaupmanni í Liverpool, fyrir um
600 dollara.
Þaðan barst frímerkið í mesta
frímerkjasafn heimsins á þeim
tíma er var í eigu Philippe La
Renotiere von Ferrary greifa,
aðalsmanns af ítölskum og aust-
urrískum ættum sem bjó í París
og varði 10.000 dollurum á viku
til frímerkjakaupa. Þegar greif-
inn lézt 1916 lögðu frönsk stjórn-
völd hald á safn hans og létu
selja það á nokkrum opinberum
uppboðum sem þýzkar
stríðsskaðabætur.
Á einu þessara uppboða keypti
Arthur Hind, milljónamæringur
og framleiðandi velúráklæða frá
Utica, New York-ríki, frímerkið
fyrir 32.500 dollara og fréttir
hermdu að hann hefði yfirboðið
fulltrúa Georgs V Bretakonungs.
Þegar Hind lézt 1933 virtist
frímerkið glatað en það fannst í
skrifborði hans.
Þegar ekkja Hinds hafði feng-
íð staðfestingu dómstóla á því að
hún væri eigandi frímerkisins
lét hún selja það árið 1940, að
því er virðist fyrir um 50.000
dollara, ónefndum frímerkja-
safnara. Þessi ónefndi
frímerkjasafnari bauð það til
sölu fyrir einum áratug.
íranskeisari
útskrifaður
Kaíro, 9. apríl — AP.
MOHAMMED Reza Pahlavi fyrr-
um íranskeisari fór frá Maadi-
hersjúkrahúsinu í dag, 13 dögum
eftir skurðaðgerðina, og virðist
vera á góðum batavegi.
Síðan skurðaðgerðin var gerð
hefur krabbameinið sem hann
þjáist af breiðzt út til lifrarinnar
og iæknar segja að honum verði
gefin lyf.
Pahlavi ók til Kubbeh-hallar,
þar sem hann mun dveljast
nokkra daga, ásamt Hosni Mubar-
ak varaforseta. Keisarafrúin og
fjögur barna þeirra hafa dvalizt í
einu af gestaheimilum stjórnar-
innar, en börnin munu eiga að búa
annars staðar en foreldrarnir.
Ekki er vitað hvort keisarinn
muni setjast að í Kubbeh-höll,
fyrrverandi heimili konunga og
soldána.
í Madrid sagði yfirmaður Pan-
amahers, Omar Torrijos hershöfð-
ingi, að keisarinn hefði neitað að
gangast undir skurðaðgerð í Pan-
ama af ótta við að hann yrði
fluttur til írans þegar hann hefði
verið svæfður.
Þetta gerðist
10. apríl
1978 — Shevchenko, sovézkur að-
stoðarframkvæmdastjóri SÞ, biður
um hæli í Bandaríkjunum.
1977 — Frakkar lána flota her-
flutningaflugvéla til liðsflutninga
til Zaire.
1974 — Golda Meir segir af sér.
1973 — 106 fórust með brezkri
leiguflugvél í Sviss.
1972 — Samningur Bandaríkja-
manna og Rússa um bann við
líffræðilegum hernaði undir-
ritaður.
1963 — Bandaríski kjarnorku-
kafbáturinn „Thresher" talinn af á
Norður-Atlantshafi (129 fórust).
1961 — Adolf Eichmann leiddur
fyrir rétt fyrir stríðsglæpi í Jerú-
salem.
1945 — Bandarískir hermenn
frelsa fangabúðirnar í Buchenwald
= Bandaríkjamenn taka Hannover.
1938 — Edouard Daladier myndar
stjórn í Frakklandi með stuðningi
Léon Blum = Austurríkismenn
samþykkja sameiningu við Þýzka-
land í þjóðaratkvæðagreiðslu.
1936 — Zamora Spánarforseti sett-
ur af.
1864 — Maximilian erkihertogi
verður keisari í Mexíkó = Myllan í
Dybböl skotin í rúst.
1841 — „New York (Herald) Tri-
bune“ hefur göngu sína.
1832 — Tyrkir segja Muhammed
Ali, khedív Egypta, stríð á hendur
= Fjölskyldur Karls X og Napoleons
útskúfaðar í Frakklandi.
1814 — Orrustan um Toulouse.
1741 — Friðrik II sigrar Austur-
ríkismenn við Mollwitz og leggur
Slésíu undir sig.
1606 — Habsborgar-hertogar gera
uppreisn gegn Rudolf II.
1552 — Hinrik II Frakkakonungur
tekur Metz og gerir bandalag við
þýzka mótmælertdur.
Afmæli — William Hazlitt, brezk-
ur rithöfundur (1778—1830) = Jos-
eph Pulitzer, bandarískur blaða-
maður (1847—1911) = William
Booth, enskur stofnandi Hjálpræð-
ishersins (1829—1912) = Clare
Booth Luce, fv. bandarískur sendi-
herra (1903—).
Andlát — 1585 Gregor páfi XIII =
1954 Auguste Lumiere, kvikmynda-
brautryðjandi = 1966 Evelyn
Waugh, rithöfundur.
Innlent — 1940 Alþingi samþykkir
að ríkisstjórnin fari með konungs-
vald = 1700 Nýi stýll = 1237 d.
Þórður Sturluson = 1852 Sölvi
Helgason hýddur á Akureyri = 1886
Magnús Stephensen skípaður
landshöfðingi = 1956 Friðrik IX
kemur í heimsókn.
Orð dagsins — Mannkynssagan
verður stöðugt meira kapphlaup
milli menntunar og hörmunga —
H.G. Wells, enskur rithöfundur
(1866-1946).