Morgunblaðið - 24.04.1980, Blaðsíða 14

Morgunblaðið - 24.04.1980, Blaðsíða 14
14 MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 24. APRÍL 1980 Kári Jónsson, Sauðárkróki: Athugasemd við „hugleiðingar“ formanns Sjálfstæðisfélags Sauð- árkróks í Morgunblaðinu 17. apríl Pálmi Jónsson formaður Sjálf- staeðisfélags Sauðárkróks skrifar grein í Morgunblaðið 17. apríl s.l. Tilefnið er viðtal, sem blaðið átti við undirritaðan og fjallaði um þá atburði er gerðust á aðalfundi félagsins 26. apríl s.l. Það kom ekki á óvart, að vísa fylgdi grein Pálma formanns. Það er háttur hans að kasta fram vísum við ólíklegustu tækifæri. Við þetta hafa menn orðið að búa hér og iitið á það eins og hvert annað mótlæti. Ég skal játa, að sumt í grein formannsins er mér lítt skiljan- legt og annað kemur nokkuð spánskt fyrir sjónir, eins og þegar hann býður ungu mennina „hjart- anlega velkomna til starfa og fagnar áframhaldandi setu þeirra í fulltrúaráðinu". Gegn þessum sömu ungu mönnum beitti Pálmi sér af alefli og vann að því öllum árum að fella þá frá trúnaðar- störfum. Formaðurinn segist „taka mið af staðreyndum" og fremur kjósa „umræðu um leiðir til sátta en leiðir til sundrungar“. Þetta skrif- ar sá, sem varpaði fram tillögu, er olli mestum deilum á áðurnefnd- um aðalfundi. Ég hvatti hann til að draga tillöguna til baka, hún væri til þess eins fallin að sundra sjálfstæðismönnum, þar eð hún fjallaði um ágreiningsmál, sem varðaði okkar kjördæmi ekki hvað síst. Betra væri að bíða átekta, sjá hvernig ríkisstjórninni tækist að glíma við vandann. Þá fyrst væri tímabært að senda þakkarávörp eða traustsyfirlýsingar, sýndist mönnum svo. En þetta mátti hinn „sáttfúsi" og „víðsýni" formaður ekki heyra nefnt og tillagan var barin í gegn með örlitlum atkvæðamun. Ef ekki hefði komið fram þessi vanhugsaða tillaga, væri marg- nefndur aðalfundur varla orðinn umræðuefni á opinberum vett- vangi. Vissulega voru kosningar í stjórn og aðrar trúnaðarstöður ekki til þess fallnar að efla „samhug og sáttfýsi", svo notuð séu orð formannsins, þar sem felldir voru frá störfum, með skipulegum hætti, ýmsir ágætir menn, sem til þessa hafa þótt alls góðs maklegir innan Sjálfstæðis- flokksins. Að kosningunum lokn- um lýsti ég því yfir á fundinum, að ég myndi að sjálfsögðu hlíta úrslitum og vinna áfram ótrauður að málefnum Sjálfstæðisflokksins og sagðist jafnframt vera þess fullviss, að sama gilti um aðra, sem ef til vill teldu sig fara með skarðan hlut frá borði. Hér hefði því verið skynsamlegast að láta staðar numið, enda var þá aug- lýstum aðalfundarstörfum lokið. En þeim félögum þótti ekki nóg að gert. Með fögur sáttaorð á vörum dró formaðurinn úr pússi sínu tillöguna um traustið á Pálma Jónsson landbúnaðarráð- herra, sem nýverið hafði gert það „sem enginn okkar hafði raunar fagnað", svo enn sé vitnað í orð formannsins í Morgunblaðinu. Það var þessi tillaga, er olli sundrungunni öðru fremur. Þeir sem að tillögunni stóðu og fengu grandalaust fólk til að greiða henni atkvæði, bera alla ábyrgð á afleiðingum hennar. Við okkur hina, sem mæltumst til þess að tillagan væri dregin til baka, er því ekki að sakast. í Morgunblaðsgreininni upplýs- ir Pálmi formaður, að nasista- flokkur sé ekki til á Islandi „svo ekki þurfum við að keppa við slíka aðila um fylgi frá hægri." í framhaldi af þessum skrýtnu vangaveltum segir formaðurinn að ég taki menn til „harkalegrar yfirheyrslu" gruni ég þá um að hafa ekki kosið samkvæmt mínum vilja. Nefnir hann slíkt framférði ruddaskap, væntanlega ekki öðr- um ætlandi en nasistum. Hér er því einu við að bæta, að þessi ummæli formannsins eru einber ósannindi frá rótum. Ég læt ekki bera mig þeim sökum opinberlega, að ég beiti menn nasistiskum aðferðum og ruddaskap. Því mun formaðurinn verða að standa við þessi orð sín á öðrum vettvangi. Kem ég þá að þeim þætti í grein Pálma formanns, sem mesta at- hygli hlýtur að vekja, ekki síst meðal sjálfstæðisfólks í Norður- landi vestra. Þar er sagt tæpi- tungulaust, að á títt nefndum aðalfundi hafi menn verið felldir úr trúnaðarstöðum vegna meintr- ar andstöðu við Pálma Jónsson, landbúnaðarráðherra. Með öðrum orðum: Þeir sem voga sér að hafa aðrar skoðanir en ráðherranum eru þóknanlegar teljast óæskilegir og skulu fjarlægðir. Orðrétt segir formaðurinn: „Skynsamur maður eins og Kári getur sagt sér það sjálfur að eftir að hann mætti á flokksráðsfundi til þess að greiða atkvæði gegn þingmanni Sjálf- stæðisflokksins í kjördæminu gætu orðið af þvi nokkur eftir- köst heima í héraði. Á flokksráðs- fundinum var tækifæri Kára til að að fara sér hægt og reyna að sætta sjónarmiðin. Það gerði hann ekki og af þeim sökum tel ég að Kári hafi verið felldur úr formannssætinu á Sauðárkróki.“ Og síðar: „Það að Páll Ragnarsson og Jón Ásbergsson féllu úr stjórn tel ég mest um að kenna andúð þcirra á nafna mínum frá Akri og setu hans i ríkisstjórninni...“ (leturbr. mínar). Flokksráðsfundurinn, sem um ræðir, var haldinn í Reykjavík 10. febrúar s.l. Til hans var boðað til að ræða þá stöðu sem upp var komin í íslenskum stjórnmálum, eftir myndun ríkisstjórnar Gunn- ars Thoroddsens. Ég sat þennan fund ásamt nokkrum öðrum full- trúum héðan úr kjördæminu. Og hver var nú minn hlutur á þessum sögulega fundi? Af orðum for- mannsins mætti ætla, að hann Kári Jónsson hafi verið allnokkur. Sannleikur- inn er sá, að ég sat í sæti mínu nær óslitið þær 10—12 klukku- stundir, sem fundurinn stóð yfir, og hlýddi á mál manna. Ég tók aldrei til máls og reyndi ekki á nokkurn hátt að hafa áhrif á framvindu fundarins. En þetta er ekki „að fara sér hægt“ að dómi Pálma formanns og af þeim sök- um var ég síðar felldur úr for- mannssætinu á Sauðárkróki. í lok flokksráðsfundarins í Reykjavík var eftirfarandi tillaga samþykkt með miklum meirihluta atkvæða í leynilegri atkvæða- greiðslu: „Flokksráð Sjálfstæðisflokksins lýsir yfir stuðningi sínum við afstöðu miðstjórnar og þing- flokks til stjórnarmyndunar Gunnars Thoroddsen, Alþýðu- bandalags og Framsóknar- flokks. Flokksráðið lýsir yfir andstöðu Sjálfstæðisflokksins við ríkisstjórnina og málefna- samning hennar. Flokksráðið leggur áherslu á að samstaða Sjálfstæðisfólks um land allt er meginforsenda fyrir framgangi sjálfstæðis- stefnunnar og hvetur því til einingar og trúnaðar við flokk- inn til heilla landi og lýð.“ Ekki veit ég hvaðan Pálma formanni kemur vitneskja um, hvernig atkvæði mitt féll varðandi þessa tillögu, en samþykki við hana kallar hann „að greiða at- kvæði gegn þingmanni Sjálfstæð- isflokksins í kjördæminu." Slíkt framferði hlaut að kalla á hefndir heima í héraði! Að halda því fram, að tillögunni sé beint gegn Pálma Jónssynj landbúnaðarráðherra, sem ein- staklingi, er auðvitað út í hött. Á flokksráðsfundinum var fjallað um málefni Sjálfstæðisflokksins og afstaða tekin út frá hagsmun- um hans — og hans eins. Að halda öðru fram, er móðgun við það fólk, sem sat fundinn. Það mun rétt vera, að Páll Ragnarsson og Jón Ásbergsson séu í hópi þeirra fjölmörgu sjálf- stæðismanna, sem töldu myndun núverandi ríkisstjórnar lítið gæfuspor fyrir þjóðina. En furðu- leg er sú fullyrðing formannsins, að umræddir menn hafi „andúð" á ráðherranum. Eru það ný sann- indi fyrir marga okkar. En sé þetta rétt verður það að teljast alvarlegt mál og reyndar áfall fyrir Pálma Jónsson landbúnað- arráðherra, ef svo er komið mál- um, að meðframbjóðandi hans við tvennar alþingiskosningar og varaþingmaður flokksins í kjör- dæminu hafi á honum andúð. 1 Erlendar bækur Er óhugsandi að nútímafólk geti búið í hjónabandi — eða hvað? Um bókina „Anna & Christian“ eftir o sænska höfundinn Ake Leijonhufvud HJÓNABANDIÐ - það er mik- ið vinsælt að skrifa um það og er raunar ekki ný bóla að úttekt sé gerð á því eftir kúnstarinnar reglum. Jafnrétt- isbarátta kvenna hefur þarna komið við sögu og ég býst við að konur hafi skrifað langtum fleiri hjónabandsbækur en karimenn, a.m.k. á síðustu ár- um. Margar þessara bóka hafa verið ákaflega mikilli beizkju blandnar í garð karlmannsins. kúgun hans á konunni er meiri en orð fá lýst og m.a. hefur hann verið vís tii að krefjast hennar sem kynveru. Skrítið. Þessar bækur einkennast sem sagt oft af ofstæki og tilfinn- ingafroðu og órökstuddum full- yrðingum og giidi þeirra þar af leiðandi í takmarkaðra lagi. En því ánægjulegra verður að lesa bók þá sem hér verður lítillega vikið að „Anna & Christian“ eftir sænska höfundinn Áke Leijonhufvud. Ilöfundur gætir réttlætis í beggja garð, þau segja söguna til skiptis og bæði virðast eiga skilning og samúð höfundarins. Þetta eykur vissu- lega áhrif bókarinnar. við erum þarna að lesa um manneskjur sem hvorki cru svartar né hvítar, heidur eiga í sér öll möguleg litbrigði. Anna og Christian hafa verið gift í sjö ár og eiga eina dóttur. Hún er sex ára eða þar um bil. Allan þennan tíma hefur verið barátta milli þeirra. Þau hafa einhvern veginn alltaf farizt á mis við hvort annað, þau elska hvort annað og hata hvort ann- að. Hvoru um sig finnst hitt hafa reynt að bæla sig, grafa undan metnaði og sjálfsvirðingu. Samt geta þau ekki afborið tilhugsun um líf þar sem hitt er ekki. Sagan hefst þegar þau eru að flytja í dýrindis íbúð. Þar slær í brýnu milli þeirra, enda notar Christian jafnan tækifærið þeg- ar þau eru innan um fólk til að gera lítið úr Önnu. Hún segir honum í staðinn að hún hafi haldið framhjá með Raymond, sem fór huggulega í rúmi, en kynlífið hjá þeim Christian og Önnu hefur aldrei verið sérlega lukkað. Christian er laus höndin — og hann lemur konu sína og rýkur burt og gerist sekur um fólsku- verk í ölæði og tryllingi. Samt reyna þau um hríð að halda hjónabandinu saman. En það dugir ekki. Þó að þau geti ekki hvort án annars verið geta þau heldur ekki verið saman. Það er ekki gott að segja af hverju þetta varð svona. Einhvers stað- ar á leiðinni hlýtur eitthvað að hafa byrjað að gerast, en þau vita ekki hvað né hvar. Fjöl- skylda og uppvaxtarár? Hver á sökina? Er kannski yfirleitt ósamræmanlegt hugsunarhætti nútímafólks að búa í hjónabandi sem ekki hefur verið „aðlagað breyttum viðhorfum". Engum þessara spurninga er svarað. Málin eru naumast svo einföld að hægt sé að gefa algilt svar. En þau slíta samvistum og báðum er að því léttir og ólýsan- legur sársauki. Anna tekur upp samband við Raymond á ný, en hefur í aðra röndina skömm á því; endalaus líkamleg fullnæg- ing er ekki það sem hún er að sækjast eftir. Christian kemur sér líka upp kvinnu og hefur á henni örgustu fyrirlitningu — og sjálfum sér. Það næsta sem gerist er að Christian reynir að skera á púlsinn á sér á heimili Önnu og dóttur þeirra. Hann lifir af en engu mátti muna. Anna fyllist verndar- og móður- tilfinningu, auk sektarinnar sem er áleitin. Þau reyna ósjálfrátt að kynnast upp á nýtt, tala saman um annað en fyrr, skoða annað, gera annað. Og verða hrifin hvort af öðru á annan hátt. Síðan er tekið saman og þau halda partí til að fagna. Partíið fer vel fram og eftir að því lýkur sitja þau hjón og hjala. Þau eru alltaf að færast á hærra þroskastig og einstaklingurinn verður að hafa ákveðinn skammt af frelsi. Til dæmis ætti ekkert að vera því til fyrirstöðu að sögn Christians í upphöfnu göfug- lyndi, að þau hefðu mök utan hjónabands, svona öðru hverju. En þegar þau fara nánar út í þá salma fær þetta ekki staðizt og auðvitað hlýtur þetta að enda með því að Christian missi stjórn á sér og lemji Önnu rétt einu sinni. Hún fer snarlega að heiman. Nú á að skilja í alvöru. Og hún gerir sér grein fyrir því, að í raun og veru orkaði hún ekki að hefja hjónabandið á ný. Því er trúlegt að hún hafi vísvitandi ögrað Christian svo að hún fengi átyllu til að fara. En þar með lýkur ekki sögunni. Christian og litla dóttirin — sem hann hefur ekki sinnt að marki — virðast nú * , ýí'-'.j-.-'.;.'

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.