Morgunblaðið - 05.06.1980, Qupperneq 17

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 5. JÚNÍ 1980 1 7
Steinunn Ólafsdóttir:
Albert Guðmundsson fulltrúi ein
staklingsins, fulltrúi þjóðarinnar
Hvaða rós þarf í hnappagat
Alberts Guðmundssonar til að
gera hann nógu virðulegan fyrir
stóran hóp íslenzkra kjósenda?
Þarf prófessorsfrú til að lýsa
yfir stuðningi við hann, eða þarf
hann að nota orð úr nýjum
skólabókum til að verða skiljan-
legur íslendingum? Eru Islend-
ingar í dag orðnir svo langskóla-
gengnir, að þeir skilja ekki
lengur málfar og gjörðir alþýðu-
mannsins?
Albert ólst upp hjá fátækri
ömmu sinni í Reykjavík, þar eð
faðir hans dó frá honum ungum,
síðan hlaut hann sína fyrstu
menntun hjá K.F.U.M. og
íþróttahreyfingunni, en þá
menntun kjósa flestir foreldrar
börnum sínum. Alla tíð hefur
Albert verið stuðningsmaður fá-
tækra og þeirra minnihlutahópa
þjóðfélagsins, sem orðið hafa
undir í lífsbaráttunni, svo sem
fátækra verkamanna, áfengis-
sjúklinga og fátækra einstæðra
foreldra, og eftir að hann eign-
aðist peninga og komst til met-
orða af eigin rammleik, hefur
hann miðlað þessu fólki af gnótt-
um sínum, andlegum og verald-
legum. Þetta hafa margir verka-
menn ásamt mörgum forystu-
mönnum þeirra skilið, einnig
margir áfengissjúklingar ásamt
þeirra forystumönnum, og þetta
skilja líka margar einstæðar
mæður. Undanfarin ár hefur
Albert einnig verið ötull stuðn-
ingsmaður fyrir bættum kjörum
aldraðra og á hann verulegan
þátt í að koma á fót þeim
nýbyggingum, sem nú rísa í
Reykjavík fyrir aldraða og eru
Reykvíkingum og borgaryfir-
völdum til mikils sóma. Ekki
verður dregið úr margvíslegu
ágæti annarra forsetaframbjóð-
enda, þó sagt sé, að Albert er
þeirra allra hæfastur til að vera
fulltrúi fyrir íslenska þjóð, bæði
heima og erlendis. í útlöndum er
hann einn þekktasti og virtasti
íslendingurinn, og íslendingum
hefur hann verið einn hjálpfús-
asti og skilningríkasti stjórn-
málamaður síðustu ára.
29.''júní nk. rennur upp sá
dagur, er íslendingar lýsa því
yfir opinberlega, hvaða eigin-
leika þeir meta mest í fari landa
sinna. Nái Albert ekki kjöri,’
kemur í ljós, að íslendingar
Steinunn Ólafsdóttir
virða ekki og meta ekki það, sem
hann hefur gert fyrir þjóð sína
og landa, og að aðstoðin við
einstaklinginn í erfiðleikum hef-
ur borið ósigur fyrir þjóðlegum
fínheitum.
Steinunn Ólatsdóttir.
Meliterfli 9. Reykjavík.
Svanhildur Björgvinsdóttir:
Eftir tólf ár standa íslendingar
frammi fyrir því að velja sér
forseta.
Tólf ár er nokkuð langur tími,
allavega í okkar ört breytilega
þjóðfélagi. Þau gefa okkur líka
ótvíræða bendingu um alvöru
málsins.
Forsetakjör er ekkert dægurmál.
Það verður að vera hafið yfir
daglegt líf, hagsmuni og flokkspóli-
tík.
Hvað kemur þá fyrst í hug
almennum kjósanda, er að því
kemur, að hann þarf að gera upp
hug sinn í svo mikilvægu máli?
Það hlýtur að vera eftirfarandi:
a. í hverju er starf forseta íslands
fólgið?
b. Getur hver sem er boðið sig
fram til þessa embættis?
c. Hvaða eiginleikar og hvaða
Megi Vigdís
liljóta kosningu
færni er æskileg hjá þeim manni,
sem til starfsins velst?
Formleg svör við a. og b. eru
stjórnarskráratriði, sem ég ætla
ekki að fara út í hér. Hver og einn
kjósandi hlýtur að kynna sér þau
atriði rækilega áður en endanleg
ákvörðun um val er tekin.
Ýmsum hlutum hljótum við að
velta fyrir okkur eftir þessa sjálfs-
ögðu fyrstu athugun.
Mér sýnist að stjórnarmyndun sé
eina stórframvkæmdin, sem forset-
inn tvímælalaust getur tekið af
skarið með.
Ekki ætla ég að leggja neinn dóm
á það, hvernig fyrri forsetar hafa
notað þennan rétt sinn á liðnum
árum, enda almenningi lítt kunn-
ugt, hvað gerist á bak við tjöldin.
Þó vitum við að Sveinn Björnsson
notaði þennan rétt sinn til að skipa
utanþingsstjórn.
Því nefni ég þetta nú, að mér
finnst fólk hugsa mikið um það í
sambandi við komandi forsetakjör,
hvert sé í raun og veru valdsvið
forseta íslands, hvort fyrri forsetar
hafi notað það, og hvort ef til vill
væri æskilegt að breyta hefð-
bundnum venjum, sem virðast hafa
myndast í embættinu.
Þessi íhugun er að minu mati
æskileg, en býður þó mikilli hættu
heim. Þá er ég með flokkspólitíkina
í huga. Hún á að mínu mati ekkert
erindi inn í forsetaval. Hins vegar
veit ég að hún — þ.e. flokkspólitík-
in — leitar sterkt á okkur, sem
hofum af alhug verið þátttakendur
í stjórnmálum. Á það ber aftur að
líta, að við vitum manna best og
verðum að viðurkenna, að „okkar
menn“ breyta aldeilis ekki í öllum
málum eins og við, pólitískir sam-
herjar, vildum hvert og eitt hverju
sinni. Slíkt er ekki möguleiki.
Ég vil trúa því að íslendingar séu
í raun eins lýðræðislegir í hugsun
og þeir segjast vera og vilja
umfram allt láta aðrar þjóðir trúa.
Ef sú saga er réttmæt, förum við,
allir kjósendur, eftir eigin sann-
færingu og látum ekki hafa áhrif á
okkur, þótt okkar sannfæring sé í
andstöðu við kunningja eða hópafl.
Við höfum áreiðanlega öll heyrt
falleg orð um það að forsetinn eigi
að vera „einn af fólkinu". Hvað
erum við að segja með þessu?
Erum við að segja, að hver sem er
geti sest í forsetastól okkar? Nei,
það getur ekki verið. Mesta virð-
ingarstarfi þjóðarinnar getur ekki
hver sem er gegnt. I þessum orðum
okkar hlýtur að felast óskin um
það, að forseti íslands sé þess
umkominn að skilja okkur og kjör
okkar, hver sem við erum. Hæfni
og færni til að fjalla um hin
margvíslegustu mál, oft viðkvæm,
verður forseti okkar að vera gædd-
ur í ríkum mæli.
í okkar litla lýðræðisþjóðfélagi
held ég, að til þeirra hluta dragi
lengst drenglyndi, tillitssemi og
umburðarlyndi með skoðunum
annarra. Þá má ekki gleyma, að
snör hugsun og hæfileikinn til að
tjá sig, viðhorf sín og þjóðarinnar á
skiljanlegan og jákvæðan hátt er
forseta nauðsynlegur eiginleiki.
Munum að forsetinn er andlit
okkar litlu þjóðar út á við og einnig
okkar sjálfra á milli.
í þetta sinn eru fjórir löglegir
frambjóðendur til forsetaembætt-
is.
Hvern viljum við helst? Valið er
erfitt. Við erum svo gæfusöm, að
allir frambjóðendur eru góðum
kostum búnir.
Ég get ekki sagt: „Valið er
auðvelt." Hvernig getur það átt sér
stað, þegar mannval er mikið?
Að vel íhuguðu máli og að öllum
fordómum slepptum féll val mitt á
Vigdísi Finnbogadóttur.
Megi hún hljóta kosningu til
forsetastarfs á Islandi næstu ár.
Dalvík. 2/6 1980
Svanhildur Björgvinsdóttir.
utanborösmótorinn — 2—200 hö
Fyrirliggjandi í mörgum stæröum.
Björgunar- og hjálparsveitir:
Athugið að MARINER W—-15 og W—48 er sérhannaöur
meö ykkar þarfir í huga. Varahlutir og viögeröarþjónusta
á eigin verkstæöi.
MARINER ER BETRI ÞEGAR Á REYNIR
Amerísk skutdrif frá
TCRN mwu
meö eöa án vökvagírs, nú flutt inn beint frá Evrópulager,
einnig
BORG WARNER VELVET DRIVE
bátagírar meö tengibúnaöi fyrir flesta báta og bílvélar aö
400 hö.
MADESA BÁTANA
eigum við alltaf ööru hvoru. Núna til
afgreiöslu einn M —130. M —150 vænt-
anlegur í júní.
Eigum bátakerrur fyrir M—
510 og fleiri geröir á lager.
6qt*co
5 33 22
BÁTA— OG VÉLAVERZLUN, LYNGÁSI 6. GAROABÆ. I&É 5 22 77