Morgunblaðið - 05.06.1980, Blaðsíða 19

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 5. JÚNÍ1980
19
Almenna bókafélagið hefur gefið út
nær 600 titla eftir 436 höfunda
og selt 2 milljónir eintaka af hókum
ALMENNA bókafélagið er 25 ára um þessar mundir
og í gær voru haldnir aðalfundir félagsins og Stuðla
hf. jafnframt því, sem afmælisins var sérstaklega
minnzt. Hér fer á eftir fréttatilkynning, sem
Morgunblaðinu hefur borizt frá Almenna bókafélag-
inu af þessu tilefni:
Almenna bókafélagið hefur um
þessar mundir starfað í 25 ár.
Upphaf þess má rekja til 27.
janúar 1955, en þá komu saman 25
menn undir forystu dr. Bjarna
Benediktssonar, þáverandi
menntamálaráðherra, og ákváðu
að beita sér fyrir stofnun félags-
ins. Hinn 4. febrúar voru síðan
samþykkt lög fyrir félagið, því
gefið nafn og kosin stjórn.
Fyrsta stjórn félagsins var
þannig skipuð:
Formaður:
Bjarni Benediktsson.
Meðstjórnendur:
Alexander Jóhannesson,
Jóhann Hafstein,
Karl Kristjánsson,
Þórarinn Björnsson.
Varastjórn:
Davíð Olafsson,
Geir Hallgrímsson.
Bókmenntaráð var einnig kjör-
ið á þessum fundi. Það skipuðu:
Gunnar Gunnarsson (form.),
Birgir Kjaran,
Davíð Stefánsson,
Guðmundur G. Hagalín,
Jóhannes Nordal,
Kristján Albertsson,
Kristmann Guðmundsson,
Tómas Guðmundsson,
Þorkell Jóhannesson.
í maímánuði sama ár var síðan
stofnað hlutafélagið Stuðlar til
þess að tryggja fjárhagslegan
grundvöll bókafélagsins. Formað-
ur Stuðla var kjörinn Geir Hall-
grímsson. Fyrsti framkvæmda-
stjóri félaganna beggja var Eyj-
ólfur Konráð Jónsson.
Dr. Bjarni Benediktsson var
formaður stjórnar Almenna bóka-
félagsins til dauðadags 1970. Þá
tók við formennskunni Karl
Kristjánsson alþingismaður og
1978 tók við formennskunni Bald-
vin Tryggvason.
Gunnar Gunnarsson var for-
maður bókmenntaráðsins þar til í
maí 1960. Þá tók við dr. Þorkell
Jóhannesson. Þegar hann lézt 31.
október 1960 varð Tómas Guð-
mundsson formaður ráðsins og er
það enn.
Fyrsti framkvæmdastjóri AB
var eins og áður segir Eyjólfur
Konráð Jónsson. Hann lét af því
starfi á miðju ári 1960 og við tók
Baldvin Tryggvason. Hann var
framkvæmdastjóri félagsins í 16
ár — til áramóta 1975— 76. Þá
varð framkvæmdastjóri Brynjólf-
ur Bjarnason rekstrarhagfræðing-
ur.
Hinn 17. júní 1955 birti stjórn
og bókmenntaráð AB sameiginlegt
ávarp til Iandsmanna, þar sem
gerð var grein fyrir hinu nýja
bókmenntafélagi. í þessu ávarpi
segir m.a.: „Almenna bókafélagið
er til þess stofnað að efla menn-
ingu þjóðarinnar með útgáfu úr-
valsrita í fræðum og skáldskap og
veita mönnum kost á að eignast
þau með eins vægum kjörum og
unnt reynist .. félag vort mun í
bókavali sínu hafa umfram allt
það tvennt í huga að kynna
Islendingum andlegt líf og háttu
samtíðarinnar og glæða áhuga
þeirra og virðingu fyrir menning-
arerfðum sínum, sögu, þjóðerni og
bókmenntum.
Vér, sem kjörnir höfum verið
fyrstir stjórnendur og bókmennta-
ráðsmenn félagsins, höfum skipt-
ar skoðanir á mörgum hlutum, og
er raunar þarflaust að láta slíks
getið um frjálsa menn. En um það
erum vér allir sammála, að ham-
ingja þjóðarinnar sé undir því
komin, að jafnan megi takast að
efla menningarþroska hennar og
sjálfsvirðingu og væntir Almenna
bókafélagið þess að geta átt þar
hlut að máli...“
Fyrstu bækur félagsins komu út
haustið 1955. Varð útgáfan fljót-
lega umfangsmikil og má raunar
segja að starfsemi AB hafi eflzt
jafnt og þétt á þessum 25 ára ferli.
Um áramótin 1959—60 keypti fé-
lagið elztu bókaverzlun landsins,
Bókaverzlun Sigfúsar Eymunds-
sonar og hófst þegar handa um
byggingu nýs verzlunarhúss.
Bókaverzlunin opnaði í hinu nýja
húsi í nóvember 1960.
Fjárhagslega hefur AB vegnað
vel. Félagið hefur á þessum 25 ára
ferli staðið að útgáfu tæplega 600
titla eftir 436 höfunda — 296
íslenzka og 140 erlenda. Eftir
Frá aðalfundi Almenna bókafélagsins i gær. A myndinni má m.a. sjá Guðmund Hagalín, sem er hinn
eini þeirra, sem áttu sæti i bókmenntaráði félagsins i upphafi, sem sat fundinn i gær.
Karl Kristjánsson var stjórn-
arformaður Almenna bókafé-
lagsins frá 1970—1978. í frá-
sögn Morgunblaðsins af afmæli
AB i gær féll niður mynd af
Karli Kristjánssyni og biður
blaðið velvirðingar á þvi.
íslenzka höfunda hefur það gefið
út 115 bindi með skáldsögum og 65
ljóðabækur. 70 erlend skáldrit
hafa komið út á vegum þess, 30
íslenzkar ævisögur og 29 bindi um
íslenzk fræði, þ.e. íslenzkar bók-
menntir, sagnfræði og málfræði.
Félagið hefur gefið út 38 bækur
um landafræði og náttúrufræðileg
efni, 66 bækur um önnur fræði,
erlend og innlend, og hafa sumar
Stjórn og varastjórn Aimenna Bókafélagsins. Frá v.: Davíð ólafsson, Gyifi Þ. Gislason. Erna
Ragnarsdóttir, Baidvin Tryggvason, formaður, Ilalidór Halldórsson, Jón Skaftason. Erlendur
Einarsson, Eyjólfur Konráð Jónsson og Brynjólfur Bjarnason, framkvæmdastjóri félagsins.
Formaður:
Baldvin Tryggvason.
Meðstjórnendur:
Davíð Oddsson,
Erlendur Einarsson,
Gylfi Þ. Gíslason,
Halldór Halldórsson,
Jóhann Hafstein,
Jón Skaftason.
Varastjórn:
Davíð Olafsson,
Erna Ragnarsdóttir,
Eyjólfur Konráð Jónsson.
Útgáfuráðið skipuðu:
Tómas Guðmundsson formaður,
Björn Bjarnason,
Guðmundur G. Hagalín,
Haraldur Ólafsson,
Hjörtur Pálsson,
Höskuldur Ólafsson,
Indriði G. Þorsteinsson,
Jóhannes Nordal,
Kristján Albertsson,
Matthías Johannessen,
Sturla Friðriksson.
I tilefni af afmæli AB og Stuðla
hf., hefur stjórn félagsins ákveðið
að félagið kaupi afsteypu af
brjóstmynd sem Sigurjón Ólafs-
son myndhöggvari hefur gert af
dr. Bjarna Benediktssyni, fyrsta
formanni félagsins. Verður mynd-
inni valinn staður í húsakynnum
félagsins.
Einnig hefur félagið ákveðið að
verja 10 milljónum króna til
bókmenntaviðurkenningar, eins
og fram kemur í sérstakri tilkynn-
ingu frá félaginu.
Baidvin, Tryggvason,
formaður stjórnar AB.
Brynjólfur Bjarnason,
framkvæmdastjóri AB.
þessara fræðilegu bóka náð mikilli
útbreiðslu.
Við lauslega athugun kemur í
ljós að á liðnum 25 árum hefur
félagið selt um 2 milljónir eintaka
af bókum. Mesta meðalsala var í
Alfræðasafni AB, sem kom út í 21
bindi og seldist í yfir 220 þúsund
eintökum. Sum ritsafnanna hafa
selzt mjög vel, svo sem ritsafn
Gunnars Gunnarssonar, en af því
hafa selzt 120 þúsund eintök í
tveimur mismunandi útgáfum.
Árið 1974 var stofnaður Bóka-
klúbbur AB og starfar hann með
blóma. Félagsmenn hans eru um
10 þúsund talsins. Hann hafði í
árslok 1979 gefið út 40 bækur.
Nýlega hefur AB ákveðið að
hefja útgáfu nýs tímarits.
Stjórn Almenna bókafélagsins
síðastliðið ár skipuðu þessir menn.
Bókmennta-
viðurkenning
AB
HÉR fer á eftir í heild fréttatilkynning sú, sem Almenna bókafélagið sendi frá sér í gær í tilefni af
þeirri ákvörðun félagsins að veita 10 milljón króna bókmenntaviðurkenningu:
Almenna bókafélagið hefur í tilefni af 25 ára afmæli sínu
ákveðið að verja 10 milljónum króna til bókmenntaviðurkenn-
ingar. Viðurkenningin skal veitt frumsömdu íslenzku bók-
menntaverki, áður óprentuðu, sem gefa má út sem bók.
Upphæðina má veita einu verki eða skipta henni milli tveggja
til þriggja eftir því sem dómnefnd ákveður. Þó skal hæsta
viðurkenningin aldrei nema lægri upphæð en 5 milljónum
króna.
Handritum sé skilað gegn kvittun í skrifstofu Almenna
bókafélagsins, Austurstræti 18, Reykjavík, fyrir árslok 1981.
Handritin verði merkt dulnefni, en rétt nafn og heimilisfang
fylgi með í lokuðu umslagi. Einungis verða opnuð umslög merkt
dulnefni sem viðurkenningu hlýtur.
Dómnefnd skipa: Eiríkur Hreinn Finnbogason, Gísli Jónsson
og Kristján Karlsson.
AB áskilur sér útgáfurétt þeirra handrita sem viðurkenningu
fá gegn fullum höfundarlaunum samkvæmt samningum Félags
íslenzkra bókaútgefenda og Rithöfundasambands Islands.
Telji dómnefndin ekkert innkominna handrita vert viður-
kenningar áskilur AB sér rétt til að ákveða nýjan skilafrest eða
fella viðurkenninguna niður.