Morgunblaðið - 24.01.1981, Síða 37

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 24. JANÚAR 1981
37
Helga Sigurðardótt
ir - Minningarorð
Minning:
Karl Gunnar
Lindström
Fædd 18. nóvember 1895.
Dáin 19. janúar 1981.
Helga Sigurðardóttir var dóttir
hjónanna Haildóru Sveinsdóttur
og Sigurðar Þorvarðarsonar kaup-
manns og símstöðvarstjóra í
Hnífsdal. Hún var yngst af systk-
inum sínum og sú síðasta, sem
kveður þennan heim. Hún ólst upp
á hinu myndarlega heimili for-
eldra sinna, þar sem mikið var að
starfa og faðir hennar rak auk
j»ess mikla útgerð og fiskverkun.
Hún gekk í Kvennaskólann í
Reykjavík og átti hún margar
góðar minningar þaðan. Hinn 3.
janúar 1923 giftist hún Alfons
Gísiasyni kaupmanni og hrepp-
stjóra í Hnífsdal, en hann hafði
unnið sem bakarameistari hjá
Sigurði föður hennar. Þau hjónin
voru mjög samhent í sínum bú-
skap, bæði í blíðu og stríðu.
Ekki höfðu þau lengi búið sam-
an, þegar þau þurftu að takast á
við fyrstu erfiðleikana. Rúmlega
ári eftir giftinguna, þegar þau
áttu von á sínu fyrsta barni, dó
Ólafía systir Helgu af barnsför-
um, en hún bjó einnig á heimili
foreldra sinna mð sinni fjölskyldu.
Ólafía eignaðist dreng og átti fyrir
tvær dætur, aðra 3ja ára og hina 7
ára. öll þessi börn voru tekin í
fóstur á þetta stóra heimili og
ólust þau þar upp til fullorðinsára
við mikið ástríki og umhyggju.
Það er erfitt hlutverk að taka að
sér þrjú börn ásamt nýfæddu
barni sínu, en það hefur sýnt sig,
að þau voru vandanum vaxin og
hafa þau verið fósturbörnum sín-
um sem bestu foreldrar. Helga og
Alfons eignuðust 4 börn: Ólafiu,
búsetta í Hnífsdal, gifta Jóakim
Hjartarsyni skipstjóra; Helgu,
ekkju, sem gift var Halldóri Þór-
arinssyni kennara; Þorvarð hag-
fræðing, giftan Almut Andresen
og Grétar Gísla, sem lést árið 1946
ungur að árum og var það mikið
áfall fyrir foreldra hans og ætt-
ingja. Fósturbörn þeirra eru: Ólöf
Karvelsdóttir, gift Páli Pálssyni
skipstjóra, Sigríður Karvelsdóttir,
gift Jóhanni Ólafssyni stórkaup-
manni og Ólafur Karveisson skip-
stjóri, kvæntur Sigríði Sigurðar-
dóttur. Helga var myndarkona í
sjón og raun og var hjónaband
þeirra mjög elskuiegt alla tíð,
enda var Alfons hinn ágætasti
maður og ástríkur heimilisfaðir.
Mann sinn missti Helga 19. maí
1975 og var hann henni og ætt-
ingjum sínum mikill harmdauði.
Fyrstu kynni mín af tengdafor-
eldrum mínum voru er ég fluttist
með eiginmanni mínum vestur í
Hnífsdal. Hann var þá að taka við
skipstjórn á togara frá ísafirði.
Það var erfitt að fá húspláss þar,
en við vorum strax boðin velkomin
á heimili tengdaforeldra minna og
bjuggum við þar þrjá fyrstu mán-
uðina. Það var yndisiegt að koma
á þetta myndarlega heimili, enda
voru þau hjónin höfðingjar heim
að sækja. Eg hafði misst móður
mína ung að árum og nú fannst
mér ég vera búin að eignast aðra
móður þar sem mín góða tengda-
móðir var. Helga átti við van-
heilsu að stríða í mörg ár og átti
ég síðar eftir að stríða við sama
sjúkdóm, þessvegna held ég, að við
höfum alltaf skilið hvor aðra svo
vel, enda var alla tíð mjög kært á
milli okkar. Árið 1961 fluttust þau
Helga og Alfons til Reykjavíkur
og bjuggu í sambýli við Helgu
dóttur sína og mann hennar að
Álfheimum 24, þar til þau fluttust
til Hveragerðis árið 1%7 og
dvöldu þau á dvalarheimilinu Ási,
þar til Alfons veiktist í febrúar
1975 og fluttust þau hjónin þá að
elliheimiiinu Grund í Reykjavík.
Þar dvaldi svo Helga sín síðustu
æviár í góðu yfirlæti. Vil ég fyrir
hönd fjölskyldunnar þakka for-
stjóra og öllu starfsfólki fyrir
góða umönnun. Nú, við leiðarlok,
vil ég færa minni elskulegu
tengdamóður innilegt þakklæti
fyrir allt sem hún hefur gert fyrir
mig og mína. Ég vil að lokum færa
öllum börnum og barnabörnum og
öðrum ættingjum mínar innileg-
ustu samúðarkveðjur.
Guð blessi Helgu Sigurðardótt-
ur.
Sigríður Sigurðardóttir
Fæddur 8. ágúst 1897
Dáinn 5. desember 1980
Þann 5. desember sl. andaðist í
Helsinki Karl Gunnar Lindström.
Hann var umboðsmaður Timbur-
verzlunarinnar Völundar hf. í
Finnlandi í röskan þriðjung aldar.
Þessa aldna Islandsvinar vildi ég
minnast nokkrum orðum.
Karl Gunnar var fæddur 8.
ágúst 1897. Að aflokinni herskyldu
í riddaraliði Finnlands, starfaði
hann hjá ýmsum af stærstu timb-
urútflutningsfyrirtækjum Finn-
lands, svo sem Enso-Gutzeit o.fl.
Síðan stofnaði hann sitt eigið
umboðsfirma, Woodsellers o.y.,
sem hann rak til æviloka.
Árið 1952 voru ólympíuleikarn-
ir haidnir í Helsinki. Fórum við
sem áhorfendur á leikana, Harald-
ur bróðir minn og Agnes kona
hans. Þá átti ég því láni að fagna
að dvelja sem gestur á heimili
þeirra Lindströmshjóna, Karinar
og Karls Gunnars, meðan leikarn-
ir stóðu og varð mér hvorutveggja
ógleymanlegt, hinir glæsilegu
leikar og hin frábæra gestrisni
hjónanna. Var það sama, hvort
dvalið var á heimili þeirra í
Helsinki eða á hinni undurfögru
eyju, Flaggholmen, þar sem
sumarbústaður þeirra hjóna stóð í
Finnskafióa.
Karl Gunnar kom til Islands
flest árin frá 1946—1980 til að
heilsa upp á viðskiptavini sína
hérlendis, sem voru margir í hópi
timburinnflytjenda. Það var
ávallt tilhlökkunarefni fyrirokkur
Völundarmenn, þegar von var á
Karli Gunnari. Hann bar með sér
hinn hressandi blæ finnsku skóg-
anna, maður þéttur á velli og
þéttur í lund.
Elínborg Gísladóttir
símamœr — Minning
Elínborg var fædd í Langholti í
Meðallandi. Foreldrar hennar
voru séra Gísli Jónsson prestur
þar. Hann brautskráðist úr
Prestaskólanum Cand. theol. 25.
ágúst 1892 og veitt Meðallands-
þing 25. október sama ár. Vígður
30. s.m.
Séra Gísli var mjög fær í
erlendum tungumálum, svo sem
Norðurlandamálum, þýsku,
frönsku, svo ekki sé talað um
latínu.
Skipsströnd voru tíð fyrr á
árum við hina válegu óralöngu og
hafnlausu strandlengju við suður-
strönd ísiands. Kom sér því vel að
hafa drenglynda menn í embætt-
um, svo sem lækna og presta í
þesssum héruðum, sem gátu talað
við þá, sem á lífi voru og skipuiagt
framhaldsáætlun. Af þessum til-
efnum voru heiðraðir sem riddar-
ar Prússnesku krónuorðunnar,
séra Gísli Jónsson, séra Magnús
Bjarnason á Prestsbakka á Síðu
og Þorgrímur Þórðarson, læknir í
Hornafirði, svo segir mér próf.
Björn Magnússon.
Þann 25. apríl 1893 kvænist séra
Gísli Sigrúnu Hildi Kjartansdótt-
ur prests í Ytri-Skógum undir
Eyjafjöllum Jónssonar. (Hún var
alsystir séra Gísla í Sandfelli og
séra Kjartans á Staðastað og
hálfsystir Einars bónda í Skál-
holti, föður séra Kjartans í Holti
undir Eyjafjöllum og Þuríðar,
seinni konu séra Jóns prófasts á
Hofi í Vopnafirði Jónssonar.)
Heim: „Islenzkir guðfræðingar
1847—1947“ eftir prófessor Björn
Magnússon. Þau hjón voru systra-
börn, mæður þeirra voru Ragn-
hildur í Skógum og Þórunn kona
Jóns smiðs á Skúmstöðum á Eyr-
arbakka, Gísladætur frá Gröf í
Skaftártungu, af hinni mann-
mörgu Hlíðarætt. Þau hjón eign-
uðust 12 börn, 10 dætur og tvo
syni, þau misstu tvíburasystur í
frumbernsku og stúlku á ferming-
araldri, bráðgáfaða og gervilega
og var það þungt áfall fyrir alla
fjölskylduna. Af börnunum eru nú
fjögur á lífi.
Þann 7. maí 1900 var séra Gísla
veitt Mosfell í Grímsnesi. Milli
þessara hjóna ríkti ávallt ástríki
og gagnkvæmur skilningur. And-
rúmsloftið var því fullt af gleði og
hamingju, ásamt gestrisni með
afbrigðum, gagnvart hverjum sem
að garði bar, jafnt fátækum sem
ríkum.
Ekki má gleyma messukaffinu á
Mosfelli, þar sem öllum kirkju-
gestum var boðið í bæinn að
veizluborði, að messu lokinni í
hvert sinn sem messað var. Þau
hjón voru dáð og virt af sóknar-
börnum sínum öllum. Kom það
skýrast fram í verki, þegar sá
hörmulegi atburður gerðist að
séra Gísli, sem erindi átti austur i
Landeyjár, drukknaði 10. júní 1918
í Þverá hjá Hemiu, þar sem
holbakki var við landtöku. Hann
hafði ævinlega með sér góðan og
öruggan fylgdarmann utan hér-
aðs, sem þá gat lýst því sem
gerðist.
Framkoma Grímsnesinga gagn-
vart ekkjunni var til slíkrar fyrir-
myndar að aldrei firnist þeim er
til þekktu. Gagnkvæm vinátta
ríkti meðal þessa fóiks ævilangt.
Frú Sigrún var föðursystir þeirr-
ar, sem þetta ritar.
En nú er hún Ebba Gísla (svo
var hún ævinlega nefnd) horfin úr
sjónmáli um stund og er þar skarð
fyrir skildi, sem aldrei verður
fylit, svo einstök var hún. Kemur
mér þá í hug hin síendurtekna
málvenja sem virðist eiga djúpar
rætur í íslenzkri tungu við andiát
manna, hver sem hún eða hann
var, að maður komi í manns stað.
Hér virðist vera algjör þversögn
gagnvart einstalingslögmálinu,
sem er eitt stærsta furðuverk
tilverunnar.
Þegar séra Gísli féll frá, eins og
áður getur, voru þrjár elstu syst-
urnar erlendis. Ebba var sú fjórða
í röð systkinanna, því elst af þeim,
sem heima voru, 21 árs, þegar
holskeflan reið yfir Mosfell. Ekki
þarf að fara mörgum orðum um
ástandið á Mosfelli um þessar
mundir. Ekkjan stóð ein uppi með
barnahópinn sinn og aldraða móð-
ur, sjáandi inn í það tóm að þurfa
að hrekjast burt frá þeim stað,
sem var þeim svo kær, út í
óvissuna.
Það er ekki ný saga með prests-
ekkjur hér á iandi, sem sitja á
ríkisjörðum, hún er margendur-
tekin, og því miður eru þær
margar ömurlegar og ósæmandi í
menningarþjóðfélagi, með þeirri
sultarlús, sem þeim er úthlutað af
fjárlögum í eftirlaunum. Frú Sig-
rún lét ekki bilbug á sér finna og
gekk að verkum sem áður. öll voru
börnin dugnaðarfólk og vel gefin
og komu að miklum notum við
heimilisstörfin meðan þau voru að
vaxa.
Þann 30. nóvember 1918 var
séra Þorsteini Briem veitt Mosfell
og reyndist hann ekkjunni sem
bezti vinur og leyfði henni að vera
eitt ár á staðnum meðan hún væri
að átta sig og finna annan stað og
fast land undir fótum. Þetta mun
sjaldgæft vera.
Um haustið 1919 fluttist fjöl-
skyldan að Eyrarbakka og bjó þar
um skeið. Þann vetur var Ebba
ráðin barnakennari til Þorleifs
Guðmundssonar frá Háeyri og
Hannesínu Sigurðardóttur, sem
bjuggu í Þorlákshöfn. Hennar var
sárt saknað er hún fór þaðan, þar
sem hún var ráðin við símavörzlu
á Þingvöllum sumarið 1920 og má
segja að þar hafi upphafið orðið að
hennar löngu þjónustu, sem mörg-
um er kunnugt, vegna hennar
einstæðu lipurðar og yndisþokka
þar sem vantaði aðeins tvo mán-
uði upp á 50 ár í starfi þegar hún
hætti sökum veikinda, sem þó
urðu ekki alvarleg, því mikið starf
hefur hún unnið síðan, til líknar
öðrum mönnum. í hugum okkar
frændsystkina eru nöfn eins og
Ebba og Bagga (Ingibjörg) óað-
skiljanleg, því þær bjuggu alla tíð
með móður sinni og bjuggu henni
rólegt og fagurt heimili og léttu af
henni öllum áhyggjum, þær voru
hennar máttarstólpar alla tíð frá
því að þau fluttust til Reykjavíkur
1921 og hafa síðan lengst af búið á
Ránargötu 4. Öll hin börnin frá
Mosfelli stofnuðu sín eigin heimili
og eru nú barnabörnin orðin
allstór hópur og vel gefin.
Kjartan Jón, eldri bróðirinn
gekk í Verzlunarskólann og lauk
þaðan prófi með hárri einkunn og
gerðist aðalbókari hjá Lands-
smiðjunni. Með árunum komu í
ljós veikindi sem leyndust með
honum og reyndust ólæknandi
þrátt fyrir ítrekaða læknishjálp,
m.a. próf. Busch hins alkunna
heilasérfræðings í Danmörku.
Kjartan varð því langlegusjúkl-
ingur lengst af og lézt í júní 1980.
Hann var stórvel gefinn og bar
með sér óvenju ljúfan þokka, skáld
og hugsuður mikill og hljóðfæra-
leikari ágætur á píanó og orgel
eins og Ebba systir hans.
Umhyggja þeirra Ebbu og
Böggu fyrir bróður sínum, verður
ekki með orðum lýst. Hann gaf út
þrjár ljóðabækur.
Við systkin og frændlið sendum
ykkur systkinum og ykkar nán-
ustu innilegustu samúðaróskir.
Eillft IU!
Ver 088 huggun. vðrn og hlll;
III1088, ovo ávallt eyjum
æðra lifiA. þó að deyjum.
Hvað er allt, þá endar kif?
Eillft lif!
Faðir minn mat Karl Gunnar
mikils og var það gagnkvæmt.
Allir samningar, sem hann annað-
ist í timburviðskiptum voru afar
vel unnir og orð Karls Gunnars
stóðu ávallt sem stafur á bók.
Þetta voru eiginleikar, sem faðir
minn mat mikils. Milii fjölskyldna
þeirra bundust fljótt tryggðabönd,
sem enn eru órofin, þótt báðir séu
nú látnir. I fyrrahaust kom Karl
Gunnar til þess að kveðja vini sína
á íslandi. Þessi skyldi verða hans
síðasta íslandsferð. Hann sat
kvöldverðarboð stjórnar Völundar
hf. þann 24. september, en daginn
eftir fékk hann heilablóðfall, lam-
aðist og var fluttur til Finnlands
skömmu síðar, þar sem hann
andaðist 5.12. eftir erfiða sjúk-
dómslegu.
Þannig féll hann, þessi hug-
þekki drengskaparmaður í kveðju-
för sinni til Islands. Utför hans
var gerð í Helsinki 16. desember
sl.
Nú, þegar Karl Gunnar vinur
minn heldur til ijóssins landa
meira að starfa Guðs um geim, þá
óska ég honum góðrar heimkomu,
því þar bíða vinir í varpa, sem von
er á gesti.
Ekkju hans, Karin, og dætrun-
um, Caritu og Evu, sendi ég mínar
innilegustu samúðarkveðjur.
Blessuð sé minning Karls Gunn-
ars Lindström.
Sigrún Gísladóttir. Leifnr Sveinsson
Síþ'ti'
Afmælis- og
minningargreinar
ATHYGLI skal vakin á því, að afmælis- og
minningargreinar verða að berast blaðinu með góðum
fyrirvara. Þannig verður grein, sem birtast á í
miðvikudagsblaði, að berast í síðasta lagi fyrir hádegi
á mánudag og hliðstætt með greinar aðra daga.
Greinar mega ekki vera í sendibréfsformi. Þess skal
einnig getið, af marggefnu tilefni, að frumort ljóð um
hinn látna eru ekki birt á minningarorðasíðum
Morgunblaðsins. Handrit þurfa að vera vélrituð og
með góðu línubili.