Morgunblaðið - 07.10.1981, Qupperneq 28

28
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 7. OKTÓBER 1981
„ pe'tr aettu ekki c&sýna. stfelpur ó-
b'ilo'nifþeyar börn o. hcms aidn
eru cxb hor-Pct!"
ást er...
... að tala viö
hana á leiðinni
heim.
TM Rea U.S. Pat. Off.—all rights reserved
© 1981 Los Angeles Times Syndicate
Læknir. ‘ann er kominn aftur
sem heidur að hann sé kiöltu
rakki!
HÖGNI HREKKVlSI
ÆP £A,<c/ r / "
konar rekstr-
stóriðjunnar
Þrenns
arform
Injíjaldur Tómasson skrifar:
„Nokkur reynsla er nú komin á
þann vísi að stóriðju, sem hefir
verið í gangi nokkurn tíma hér.
Þrenns konar rekstrarform hefur
verið reynt.
Álverið
Álverið er eign erlends félags,
sem rekur það samkvæmt samn-
ingi við íslenzk stjórnvöld. Félagið
leggur fram allt fjármagn sem til
þarf ásamt áratuga reynslu í
rekstri álvera. Öflun hráefnis og
markaður eins vel tryggt og kostur
er. Allt tap tekur félagið á sig, og
eölilega á það þann hreina ágóða
sem eftir verður þegar allur til-
kostnaður hefir verið greiddur.
Margsinnis hefi eg, ásamt mörg-
um öðrum, bent á hinar augljósu
staðreyndir um hina stöðugu, afl-
laust fyrsta verk orkuráðherra nú
í þingbyrjun að flytja frumvarp
um þjóðnýtingu álversins í einni
eða annarri mynd. Það var hálf-
spaugilegt að lesa grein í Þjóðvilj-
anum, þar sem Hjörleifi er hrósað
„uppí hástert" fyrir hina miklu
„hógværð" gagnvart eigendum ál-
versins, að fullyrða ekkert, bara
gizka á að þjófnaður hafi átt sér
stað. Eg hefi nú alltaf talið að
órökstuddar langtímaásakanir um
misferli einstaklinga eða fyrir-
tækja heyri undir moldvörpustarf
af versta tagi.
Grundartangaverksmiðjan
— ríkið eigi meirihluta
Eg varð undrandi, þegar for-
stjóri járnblendiverksmiðjunnar
gaf þá yfirlýsingu að ríkið ætti
ætíð að eiga meirihluta í allri stór-
helzt ekki vera til á landi hér, enda
er hann á hröðu undanhaldi, bæði
vegna margvíslegra ríkisafskipta
og óréttlátrar skattheimtu.
Ilreinn ríkisrekstur
Sementsverksmiðju og
Áburðarverksmiðju
Hvernig er nú efnahagsástandið
í þessum ríkisfyrirtækjum. Eg er
ekki nógu kunnugur „innanstokks“
í þessum verksmiðjum, en víst e,r
eftir fréttum að dæma, að þær
standa báðar mjög höllum fæti.
Sementsverksmiðjan hefir um ára-
raðir framleitt og selt lélega vöru
(alkali). Hráefninu er dælt úr sjó
og það er mettað lífrænum efnum,
sem valda því að steypan grotnar
niður. Vitað er að olíubruðlið er
með öðru að eyðileggja rekstur
miklu fjármagnsdælu álversins
inn í hálfsjúkt efnahagslíf íslend-
inga. Og hvernig væri fjármála-
staða okkar nú gagnvart erlendum
lánastofnunum, ef hinum einu aft-
urhalds- og íhaldsöflum hérlendis
hefði tekist að koma í veg fyrir
virkjun Þjórsár við Búrfell og þar
með byggingu álversins. Og nú er
það fyrsta mál á dagskrá hjá
orkuráðherra og ríkisstjórn að
svipta eigendur álversins eignar-
og yfirráðarétti þess, annaðhvort
með beinni þjóðnýtingu eða smám
saman með þvi að koma að þeim
aftan frá, með meirihlutayfirráð-
um ríkisins. Ofsóknarherferð
orkuráðherra gegn álverinu hófst
með hinum sögulega jólaboðskap
síðla fyrra árs, um fjárdrátt eig-
enda álversins á flestum rekstrar-
liðum þeim, án þess að nokkuð þar
um sé sannað. Ög ef að líkum læt-
ur um framhaldið, þá verður vafa-
iðju. Vitað er að ríkið hefir lagt út
geysifjárhæð í járnblendiverk-
smiðjuna, og það sem af er hefir
hún verið rekin með tapi.Allt þetta
fé verður ríkið að taka að láni er-
lendis, því allir vita að kassinn
hans Arnalds er galtómur. Ábyrg-
ir aðilar telja að rekstur
járnblendiverksmiðju sé mikið
áhættufyrirtæki, og þar séu meiri
líkur á tapi en gróða.
Og ekki hefi ég trú á því að
frændur vorir Norðmenn verði
nokkuð þjálli viðskiptis en Sviss-
lendingar eða Ameríkumenn. Það
er sannarlega stórháskalegt, þegar
stjórnendur fyrirtækja eygja ekki
þá hættu sem alls staðar fylgir yf-
irráðum ríkisins. Mottó Alþýðu-
bandalagsins og aftaníossa þess er:
Allt skal undir yfirráð okkar
(ríkisins). Undir ríkið skaltu, hvort
sem þér er ljúft eða leitt. Vel rek-
inn sjálfstæður atvinnurekstur má
verksmiðjunnar. Alls konar nefnd-
ir og ráð hafa staðið á kafi í því að
„redda" þessu rikisfóstri. Gefið var
út í fjölmiðlum að nú væri bjarg-
ráðið fundið. Mór skal það vera,
hrópuðu nefndirnar út yfir lands-
byggðina. En einhver snurða hefir
hlaupið á þráðinn, því nú skal
flytja inn rándýran kolasalla og
eyða í hann dýrmætum gjaldeyri.
Sjá nú ekki allir hina miklu þjóð-
legu reisn sem fylgir öllum nefnd-
unum og ráðunum hans Hjörleifs!!!
Aðeins fá orð um Áburðarverk-
smiðjuna. Það er ekki að sjá að
hún hafi tekið miklum framförum,
síðan hún var sett undir algera
ríkisforsjá með lögum frá Alþingi.
Vitað er að verksmiðjan er orðin
mjög úrelt, og ekki dettur eigand-
anum, ríkinu, í hug að endurnýja
hana eða byggja nýja samkvæmt,
nýjustu kröfum. Og engu breytir
þótt vitað sé að við eigum óþrjót-
Þessir hringdu . .
Ábending til
ríkisútvarps
Illustandi á Sclfossi
hringdi og sagði: — Mig
langar til að koma því á
framfæri við Ríkisútvarpið,
að það fari þess á leit við
séra Sigmar Torfason próf-
ast á Skeggjastöðum í
N-Múlasýslu, að hann lesi
Passíusálmana á föstunni í
útvarpið. Ég hefi hlustað á
hann fara með „Orð kvölds-
ins“ og hreifst ég þá af rödd
hans, sem mér finnst sér-
staklega hrein, fögur, djúp
og hlý og framburðurinn
skýr. Fleiri veit ég um sem
hafa það sama að segja. Það
er eindregin ósk okkar að
Ríkisútvarpið geti orðið við
þessari bón.
Séra Sigmar Torfason
Ómar Ragnarsson
Fyrirspurn til
verðlagsstjóra
Ari Jóhannesson hringdi
og hafði eftirfarandi að
segja: — Er ekki skylda að
birta verð á vörum sem
auglýstar eru í dagblöðun-
um?
Yndislegur
útvarpsmaður
Ilelga Ólafsdóttir hringdi
og sagði: — Mig langar til að
færa Ómari Ragnarssyni
þakklæti mitt fyrir þáttinn
um Hornstrandir. Ómar er
yndislegur útvarpsmaður.
Það kom til dæmis fram í
þætti sem hann var með í
fyrra, þar sem fram komu
bræðurnir frá Guðmund-
arstöðum í Vopnafirði, hvað
hann hefur einstakt lag á
því að fá fólk til að tjá sig og
vera eðlilegt. Ég vildi óska
að sá þáttur yrði endurtek-
inn. En hvað sem því líður
fær Ómar innilegar þakk-
lætiskveðjur frá gamalli
konu.
*