Morgunblaðið - 08.09.1982, Blaðsíða 3

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 8. SEPTEMBER 1982
35
verkum. Þeir gömlu höfðu á valdi
sínu tækni sem fékk allt til að
hljóma eins og það væri leikið án
„Þvættingur að
píanóleikarar nútím-
ans séu betur mennt-
aðir og ráði yfir full-
komnari tækni en
þeir gömlu“.
áreynslu og þar að auki tækni sem
framleiddi flauelshljóm. Fagur
hljómur var það sem sótzt var eft-
ir í rómantíkinni og Horowitz hef-
ur alla tíð verið algjörlega klár á
fegurðargildi hljómsins í sjálfum
sér.
Hver kemur þá í hans stað sem
postuli rómantíkurinnar? Það yrði
að vera píanóleikari sem sérhæfir
sig í nítjándu aldar tónlist, og það
merkir að sérfræðingar í Beethov-
en, Mozart og Schubert eru úr leik.
Það hlyti að vera píanóleikari sem
hefði til að bera rómantískan
glæsileika með tilheyrandi glitr-
andi upphafinni snilld og höfð-
ingsbrag, ásamt dirfsku og djöf-
ulmóð, með rytmíska aðlögun og
skilning á löngum klingjandi lag-
línum.
Margir ungir píanóleikarar
virðast halda að rómantísk túlkun
hafi óhjákvæmilega í för með sér
rnikið rúbató og stöðugar hraða-
breytingar. En þetta er misskiln-
ingur. Hinir fremstu rómantísku
píanóleikarar notuðu ekki mikið
rúbató, miklu minna raunar en
Horowitz. Hins vegar beittu þeir
hraðabreytingum óspart, drógu úr
áherzlum og juku þær eftir þörf-
um, nýttu til fullnustu innradd-
irnar (sem tónskáldin sjálf höfðu
haft svo mikið fyrir að útlista sem
nákvæmast þótt nú láti flestir pí-
anóleikarar þær lönd og leið), þeir
léku yfirleitt með meiri hraða en
nú tíðkast og þeir vissu svo sann-
arlega hvernig átti að fara að því
að láta laglínuna klingja.
Þegar Horowitz er beztur hefur
hann allt þetta á takteinum, en
það er af og frá að nokkur hinna
yngri manna geri það. Ekki Ashk-
enazy, með sinn fagra og tilfinn-
ingaríka leik, sem þó er ekki mik-
„Ekki Ashkenazy,
ekki Pollini, ekki
Weissenberg og ekki
Perahia, en Martha
Argerich kemst nær
því“.
ill í sniðum. Ekki Pollini, sem er
fullþroskaður listamaður en sval-
ur í rómantískri túlkun. Þá ekki
Weissenberg, með sína óviðjafn-
anlegu en nokkuð hörðu fingur,
sem ná ekki fram litbrigðum og
mýkt rómantískrar tónlistar. Og
ekki aldeilis hinn glæsilegi en
stirfni Muray Perahia, sem er svo
kurteislegur í framgöngu. Martha
Argerich kemst nær því. Að
minnsta kosti hefur hún ástríðuna
og rétta skapsmuni, en jafnvel
hún geldur þess að vera barn síns
tíma og það og þjálfunin sem hún
hefur hlotið, hindra að hún geti
tileinkað sér rómantíska tónlist í
sama mæli og Horowitz og snill-
ingarnir sem voru á ferðinni fyrir
stríð.
Af eldri kynslóð eru til píanó-
leikarar sem hafa eitthvert hug-
boð um í hverju rómantísk túlkun
er fólgin. Af Rússum má nefna
Svjatoslav Richter. (Emil Gilels er
farinn að dala og ungu mennirnir
hafa sama stíl og jafnaldrar
þeirra um öll Vesturlönd.) Með
auknum þroska hefur Jorge Bolet
orðið verðugur arftaki manna eins
og Lhévinne og Godowskys. Shura
Sherkassky heldur uppi merki
Hofmanns. Earl Wild er fær um
að túlka Liszt af brennandi snilld
og sama er að segja um Claudio
Arrau, en í framtíðinni verður lit-
ið á upptöku hans með útsettu
eyðunum sem eitt helzta afrek í
Liszt-túlkun. Og síðan fer maður
að leita með logandi ljósi.
En yfir öllum á sviðinu gnæfir
Vladimir Horowitz.
(Þýð. - Á.R.)
00
Þessi nýja leiftursókn beinist að því að stór-
lækka verð á geysigóðu úrvali affyrsta flokks
fatnaði. Þú verður áþreifanlega var við árangur-
inn strax með því að gera frábær kaup í Leiftur-
sóknarsalnum á Skúlagötu 26 (á horni Skúla-
götu og Vitastígs).
Föt Verð . kr. 990 frá kr : Mittisblússur ... kr. 400
Jakkar . kr. 500 Háskólabolir ... kr. 100
Flauelsbuxur . kr. 190 Trimmjakkar með hettu .... ... kr. 150
Khakibuxur . kr. 295 Trimmbuxur ... kr. 100
Barnabuxur úr denim og flaueli . kr. 185 Bolir ... kr. 50
Peysur . kr. 100 Frakkar ... kr. 690
Vesti . kr. 50 Sundskýlur ... kr. 50
Skyrtur . kr. 50 og fleira og fleira og fleira
Komdu og láttu verðgildi krónunnar marg-
faldast í höndum þér með því að nýta þér þessa
nýju leiftursókn til stórlækkunar.