Morgunblaðið - 17.11.1982, Qupperneq 24

24
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 17. NÓVEMBER 1982

Útgefandi
Framkvæmdastjóri
Ritstjórar
Fulltrúar ritstjóra
Fréttastjórar
Auglýsingastjóri
hf. Árvakur, Reykjavík.
Haraldur Sveinsson.
Matthías Johannessen,
Styrmir Gunnarsson.
Þorbjörn Guömundsson,
Björn Jóhannsson.
Freysteinn Jóhannsson,
Magnús Finnsson,
Sigtryggur Sigtryggsson.
Baldvin Jónsson.
Ritstjórn og skrifstofur: Aöalstræti 6, sími 10100. Auglýsingar: Aö-
alstræti 6, sími 22480. Afgreiösla: Skeifunni 19, sími 83033. Áskrift-
argjald 130 kr. á mánuöi innanlands. i lausasölu 10 kr. eintakiö.
Oánægja á
framsóknarþingi
Ehef að vísu haft
okkra sérstöðu í þess-
ari ríkisstjórn og ég býst við
að menn skilji það nú, að mér
finnst ég ekki hafa neina sér-
staka ástæðu til að lofa og
prísa það samstarf sem þar
hefur átt sér stað. Og það get
ég nú ekki gert. Það er sagt, að
alþýðubandalagsmenn hafi
ráðið of miklu. Um það má
lengi deila og það er nú ekki
svo einfalt að segja til um það,
en hitt er víst, að það hefur
ekki verið framsóknarstefnan,
niðurtalningarstefnan, sem
boðuð var í síðustu kosning-
um, sem hefur verið fylgt af
þessari ríkisstjórn. Það liggur
á borði. Verkin sýna merkin
þar,“ sagði Ólafur Jóhannes-
son, utanríkisráðherra, fyrr-
um forsætisráðherra og for-
maður Framsóknarflokksins,
á þingi framsóknarmanna um
síðustu helgi. Það sýnir
óvenjulegt langlundargeð eða
kannski pólitískt tilfinninga-
leysi, að valdamennirnir í
Framsóknarflokknum skuli
telja sér og flokki sínum fyrir
bestu að sitja áfram í þessari
alþýðubandalagsstjórn, sem
lýst er jafn neyðarlega af ein-
um hásetanna á stjórnarskút-
unni.
Strax á fyrsta degi flokks-
þings framsóknarmanna flutti
einn fulltrúanna, Helgi H.
Jónsson, fréttamaður á út-
varpinu, tillögu um það, að
starfsbræðrum hans í blaða-
mannastétt skyldi vísað af
þingfundum. Taldi Helgi sig
ekki geta sagt það sem hann
vildi um ríkisstjórnina ef
blaðamenn fylgdust með því!
Tillaga Helga H. Jónssonar
gengur þvert á allar nútíma-
hugmyndir um stjórnmála-
starf en framsóknarþingið
hafnaði henni með leikfléttu í
fundarsköpum. Sú afgreiðsla
bendir til þess, að stjórnendur
þingsins hafi áttað sig á þeim
álitshnekki sem það myndi
valda, ef tillaga fréttamanns
Ríkisútvarpsins um frétta-
bann yrði samþykkt, en jafn-
framt lá það í loftinu að þing-
heimur vildi fá að sleikja
flokkssárin í kyrrþey. Allt
þingið snerist að því er virðist
um það að flokksforystan,
jafnt á Alþingi sem í stofnun-
um flokksins og á blaði hans,
Tímanum, reyndi að berja í
brestina. Og það mátti sjá á
Steingrími Hermannssyni,
formanni Framsóknarflokks-
ins, í sjónvarpi að þinginu
loknu, að hann átti engin svör
við gagnrýninni.
í fyrrgreindri ræðu á
flokksþingi framsóknarmanna
sagði Ólafur Jóhannesson
meðal annars: „Stefnuskrár
eru nauðsynlegar og ágætar
en þegar menn meta stefnu-
skrár þá er það nú svo að
menn lesa ekki aðeins stefnu-
skrána heldur vega og meta
hvernig meðferðin og fram-
kvæmdirnar hafa verið.“ Með
þessum orðum gerir fyrrum
formaður Framsóknarflokks-
ins allar stóru yfirlýsingar nú-
verandi formanns Framsókn-
arflokksins um hugsanlegan
sigur yfir verðbólgunni eftir
nokkur misseri að engu. Segja
má, að með hliðsjón af klaufa-
legri framkvæmd niðurtaln-
ingarstefnunnar og vanmætti
framsóknarmanna til að
standa mannborulega að mál-
um í þessari ríkisstjórn taki
enginn mark á yfirlýsingum
Steingríms Hermannssonar
lengur, ekki einu sinni forveri
hans í formannsstólnum.
Sundruð forysta
Augljóst er, að meðal for-
ystumanna Framsóknar-
flokksins er djúpstæður
ágreiningur. Steingrímur Her-
mannsson, formaður, og Hall-
dór Ásgrímsson, varaformað-
ur, deila um vaxtastefnuna.
Steingrímur Hermannsson og
Ólafur Jóhannesson deila um
flugstöðvarmálið. Ólafur Jó-
hannesson og Halldór Ás-
grímsson eru á öndverðum
meiði um leiðréttingu á mis-
vægi atkvæða, Ólafur vill
semja en Halldór loka á samn-
inga við aðra flokka. Ólafur
Jóhannesson segir ríkisstjórn-
ina, sem Steingrímur Her-
mannsson myndaði undir
kjörorðinu „allt er betra en
íhaldið", misheppnaða.
Fréttamaðurinn hjá útvarp-
inu sem var þingfulltrúi hefur
vafalaust kosið að ekki kæmi
annað frá þinginu í fjölmiðl-
um en það sem sagt var í ríkis-
fjölmiðlum í upphafi fram-
sóknarþingsins, að þar ríkti
meiri samheldni en í öðrum
flokkum. Framsóknarmenn
hafa verið iðnir við að breiða
út þessa mynd af sjálfum sér,
þing þeirra staðfesti að hún er
röng. Málefnaágreiningur er
mikill innan Framsóknar-
flokksins og ekki mun líða á
löngu þar til hann breytist í
átök um menn.
Húsavík:
Svipar til óveðurs-
ins og skemmda af
þess völdum 1934
Húsavík, 16. nóvember.
Gott tiðarfar hefur verið hér í haust og
nú fyrst um síðustu helgi þurftu Húsvik-
ingar að moka snjó af tröppum sínum.
Snjóaði ekki mikið og er hér nú aðeins
föl á jörðu. í morgun um sjöleytið náði til
Húsavíkur óveður það sem yfir landið
gengu og svipar það mjög til óveðursins
og skemmda sem urðu hér á hafnarsvæð-
inu 1934.
Skemmdir nú og skaðar eru þessir
helstir: Uppfyllingin sem gerð hefur
verið framan við síldarverksmiðjuna
sunnan hafnarbryggjunnar er illa far-
in. Stórgrýtisvörnin hefur kastast til
og möl sem þakti grjótið og myndaði
plan, hefur að miklu leyti skolast burt,
en nýja saltfiskverkunarhús Fisk-
iðjusamlagsins sem stendur á þessari
uppfyllingu, hefur ekki orðið fyrir
skemmdum, þó húsið hafi verið um-
flotið sjó, þá mest var hásjávað og
saltfiskurinn er alveg óskemmdur.
Nýja smábátahöfnin fram að
Naustafjöru hefur orðið fyrir ein-
hverjum skemmdum og bátar, sem
stóðu þar á uppfyllingu og hefðu að
öllu venjulegu átt að vera óhultir,
flutu upp þá hæst var í sjó og köstúð-
ust til, en urðu ekki teljandi skemmdir
á þeim. Allur bátaflotinn og togarinn
Júlíus Hafstein voru í höfninni og þar
um borð menn sem hafa geta varið þá
áföllum og skemmdum, en leiðslur
fyrir vatn og olíu á bryggjunni brotn-
uðu og einhverjar skemmdir hafa orð-
ið á bryggjunni líka.
Margt lauslegt hefur sjórinn fært úr
stað, svo mikið verk verður að hreinsa
hafnarsvæðið að þessu óveðri loknu,
en veðrinu hefur ennþá fylgt lítil
snjókoma.
Hættan er því miður ekki liðin hjá
og óttast menn að frekari skaðar geti
orðið á kvöldflóðinu, þó menn voni það
besta og eru menn við öllu búnir.
— Fréttaritari.
Ólafsfjöröur:
Venjuleg norð-
lensk stórhríd
Olafsfirói, 16. nóvember.
Hér á Ólafsfirði urðu engar
skemmdir vegna veðursins og má lýsa
veðrinu hér á Ólafsfirði sem venju-
legri norðlenskri stórhríð. Norðvestan
hvassviðri var og í þeirri átt stendur
veðrið ekki beint inn fjörðinn, heldur
þvert á hann. Hásjávað var, en í engu
frábrugðið því sem gerist í venjulegu
stórstreymi og engin flóð urðu.
Engar samgöngur eru nú við
Ólafsfjörð, allir vegir ófærir og flug-
völlurinn lokaður.
— Fréttaritari
Sauðárkrókur:
Tveir varnar-
gardar stór-
skemmdir
Sauðárkróki, 16. nóvember.
Tveir varnargaróar stórskemmdust
hér í höfninni i Sauöárkróki og er annar
þeirra talinn ónýtur. Hann gengur til
suöausturs, i framhaldi af aðalhafnar-
garðinum. Á honum er viti, sem er óvirk-
ur, vegna þess að allir kaplar út til hans
slitnuóu og sagði hafnarvörðurinn hér,
Steingrimur Aðalsteinsson, að garðurinn
væri nú eins og sker í sjónum. Hinn
garðurinn gengur til austurs og er kallað-
ur Sandfangari. Hann var lengdur mikið
i sumar og byggður upp, en það hefur
tekið framan af honum um 15 metra.
Líklegt er að eitthvað af því grjóti sem
var í görðunum hafi farið inn í höfnina.
Sjórinn gekk langt upp á eyrina,
sem höfnin stendur við og fiskhjallar
sem þar eru hafa skemmst mikið og
hrunið og skúrar, þar sem geymd eru
veiðarfæri og annað, hafa einnig
skemmst, en ekki vitað hve mikið enn-
þá. Sjór gekk inn, í frystihúsin og
sagði forstjóri Fiskiðjunnar, að það
hefði gengið sjór inn í frystihúsið og
komist inn í frystigeymslur. Ekki var
búið að meta hvað tjónið er mikið, en
það er örugglega tölvert, einkum ef
sjór hefur komist í einangrun í gólf-
um. Þá sukku þrjár trillur í höfninni
hér og það losnaði um þak á einu húsi,
en það fauk ekki. Talsverðar skemmd-
ir urðu á Strandveginum sem við köll-
Mikið óveður gekk yfir landið i gær o(
KÖE, tók, má sjá þar sem menn vinn;
gærmorgun vegna grjóts sem sjórinn bai
um og liggur meðfram ströndinni. Til
varnar honum ter grjótgarður, sem
hefur gefið sig dálítið og vegurinn er
algerlega ófær, vegna grjóts sem hefur
kastast upp á hann og vegna þess að
það hefur tekið eitthvað úr honum.
Ég hef ekki haft neinar fregnir af
slysum, en lögreglan var með á í nótt,
sem og var slysavarnadeildin til taks.
Starfsfólk á sjúkrahúsinu varð að fara
í snjóbíl til vinnu sinnar í morgun.
Sjór er ekki enn genginn niður og
hér er þungt brim við ströndina og
gengur á með éljum.
— Fréttaritari.
Hofsós:
Mesta brim
síðan 1959
llofsósi, 16. nóvember.
Eins og spáð hafði verið, gekk vont
veður hér yfir Hofsós eins og annars
staðar á norðurlandi í nótt og í morgun.
Tjón á mannvirkjum er þegar orðið mik-
ið í höfninni, en annað er mér ekki
kunnugt um, nema að rafmagnsbilanir
urðu hér i nótt og skemmdist rafhitunar-
búnaður í nokkrum húsum vegna þess.
Straumur komst ekki aftur á fyrr en um
hádegi.
Þegar hafrótið náði hámarki í
Tillögur Hafrannsóknastofnunar:
Leyfílegur þorska
lækki um 100.000
Hafrannsóknastofnun leggur til í
skýrslu sinni um ástand þorsksstofnsins,
að hámarksafli þorks á næsta ári verði
ekki meiri en 350.000 lestir, en á þessu
ári var heimilt að veiða 450.000 lestir. Þó
er talið að ekki veiðist nema 380 til 390
þúsund lestir. Skýringin á þessari tillögu
um lækkað aflahámark er sú, að sam-
kvæmt nýju mati stofnunarinnar er
þorskstofninn ekki eins stór og gert
hafði verið ráð fyrir áður. í skýrslunni
segir, að þorskstofninn fari nú minnk-
andi þar sem allir árgangar frá 1977 virð-
ast undir meðallagi og árgangurinn frá
1973, sem er stærsti árgangur, sem fram
hefur komið i áratugi, sé að hverfa úr
veiðinni. Þá gæti einnig nokkurrar óvissu
um stærð árganganna frá 1975 og 1976,
en sá síðarnefndi hafði verið talinn mjög
sterkur.
I skýrslu stofnunarinnar um ástand
nytjastofna 1982 var talið, að árgang-
urinn 1976 væri „að minnsta kosti
sterkur og að líkindum mjög sterkur",
eða 350 til 400 milljónir nýliða. Þessi
niðurstaða byggðist á því, að fiskur af
þessum árgangi veiddist í þeim mæli
1981, að staðfest þótti að nýliðunar-
rannsóknir hefðu metið styrk hans
réttilega. Tillögur um leyfilegan há-
marksafla þorsks 1982 gerðu því ráð
fyrir, að um 40 milljónir fiska af þess-
um árgangi yrðu veiddar á árinu.
Bráðbirgðatölur benda hins vegar til
þess, að aðeins verði veiddar tæpar 30
milljónir fiska. Á grundvelli þessarar
veiði verður stærð árgangsins verulega
minni eða um 280 milljónir nýliða.
Ymsar tilgátur eru hugsanlegar á
því, að þessi árgangur er eða virðist nú
verulega minni en ætlað hefur verið
allt síöan sumarið 1976:
Niðurstöðum nýliðunarrannsókna
skeikar um allt að 28%, miðað við
fyrri spár um 360 milljónir nýliða.
Árgangurinn hefur orðið fyrir
óvæntum afföllum.
Lágt hitastig sjávar árið 1982 hefur
valdið því að fiskur af þessum árgangi
hefur ekki veiðst í samræmi við ætlaða
stærð hans.
Slæmt ástand loðnustofnsins hefur
valdið því, að þessi árgangur heldur
sig í meiri mæli uppi í sjó, eða utan
hefðbundinna miða í ætisleit en á síð-
ustu árum og hefur því ekki veiðst í
þeim mæli, sem eðlilegt getur talist.
Síðastliðinn áratug var þorskaflinn
á íslandsmiðum mestur 471 þúsund
lestir árið 1970, en minnstur 330 þús-
und lestir árið 1978, og hafði þá ekki
orðið eins lítill í þrjá áratugi. Afli fór
svo aftur vaxandi frá árinu 1979 og
komst í 469 þúsund lestir árið 1981.
Árið 1982 dróst þorskafli saman á ný
og er gert ráð fyrir að hann verði á
bilinu 380 til 390 þúsund lestir.
Þá aukningu, sem varð í þorskveið-
unum á árunum 1979 til 1981, má rekja
Á/ETLIJÐ heildarstærð þorskstofnsi
ársafla (þús. tonna).
Ársafii
400
1983 1.420
1984 1.310
1985 1.200
Áætluð stærð „hryeningarstofns“
miðaö við mismunanai arsafia (þús. I
Ársafli
400
1983 560
■ 1984 470
ijÁrgarígurinn frá I97(?verður aðe