Morgunblaðið - 14.01.1983, Blaðsíða 5

MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 14. JANÚAR 1983
5
100 ár frá fyrstu leiksýningunni
á Seyðisfirði:
Gullna hliðið sett upp
í tilefni af afmælinu
Nýir yfirlæknar
á Landspítalanum
Bjarni Þjóðleifsson, læknir,
hefur verið skipaður yfir-
læknir í meltingarlækningum
við lyflækningadeild Land-
spítalans.
Þá hefur Árni Björnsson,
læknir, verið skipaður yfir-
læknir í skapnaðarlækning-
um við handlækningadeild
Landspítalans.
Báðir voru skipaðir frá og
með 1. janúar síðastliðinn.
Iðnþróunarfélag Eyjafjarðar
gekkst fyrir fundi fostudaginn
7. janúar sl. þar sem kynntar
voru fyrirhugaðar framkvæmd-
ir við Blönduvirkjun og þeir
möguleikar sem fyrirtæki við
Eyjafjörð eiga til að taka þátt í
þeim framkvæmdum. Fundinn
sóttu 65 manns frá um 35 fyrir-
tækjum.
Þrír verkfræðingar frá Lands-
virkjun, þeir Ólafur Jónsson, Páll
Ólafsson og Helgi Bjarnason
gerðu grein fyrir áformuðum
framkvæmdum við Blönduvirkj-
un. Þeir greindu jafnframt frá
reynslu Landsvirkjunar af verk-
framkvæmdum og verktaka-
starfsemi á Þjórsársvæðinu. Jó-
hann Bergþórsson, fram-
kvæmdastjóri Hagvirkis hf.,
sagði frá reynslu verktaka af
virkjunarframkvæmdum á
Þjórsársvæðinu, Björn Kristins-
son frá Samtökum raftækja-
framleiðenda og Páll Pálsson frá
Samtökum Málm- og skipa-
smiðja sömuleiðis frá reynslu
Félag rækju-
vinnslustöðva:
Hækkun rækju-
verðs langt
úr hófi fram
MORGUNBLAÐINU hefur borist
eftirfarandi yfirlýsing frá Félagi
rækjuvinnslustöðva:
„Yfirnefnd verðlagsráðs sjávar-
útvegsins ákvað í dag nýtt hráefn-
isverð á rækju með 28,1% meðal-
hækkun. Fulltrúar kaupenda
(vinnslunnar) greiddu atkvæði á
móti hækkun, enda var ekkert tillit
tekið til raunverulegs vinnslu-
kostnaðar í landi. Félag rækju-
vinnslustöðva hefur ítrekað gert
sundurliðaðar og rökstuddar at-
hugasemdir við þann tilbúna
rekstrargrundvöll, sem Þjóð-
hagsstofnun hefur sett saman fyrir
„meðalrækjuvinnslustöð", en án
þess að hafa fengið leiðréttingar í
samræmi við raunverulegan fram-
leiðslukostnað. Sem dæmi má
nefna, að í núverandi rekstrarút-
reikningi hefur Þjóðhagsstofnun
lækkað olíukostnað vinnslunnar
um 55% frá eigin útreikningi á ár-
inu 1979, launakostnað um 15%, af-
skriftir um 36% og skrifstofu-
kostnað um 30%.
Félag rækjuvinnslustöðva telur
hækkun þá, sem oddamaður verð-
lagsráðs ákvað einhliða með full-
tingi seljenda langt úr hófi fram,
og muni hún stofna rækjuvinnsl-
unni og atvinnu við hana á sjó og í
landi í alvarlega hættu.
Félagið mótmælir þessum yfir-
gangi harðlega og vísar allri
ábyrgð af afleiðingum til þeirra að-
ila, sem að ákvörðun stóðu."
Bjarni Þjóðleifsson
fyrirtækja innan þeirra vébanda.
Það kom m.a. fram í máli |
Landsvirkjunarmanna, að áætl-
að er að verkið í heild nemi um
718 ársverkum á fimm ára fram-
kvæmdatímabili, þ.e. frá 1983 til
1987. Reiknað er með 30 manns á
árinu ’83 og síðan fer mannafli
vaxandi, en mestur er hann um
sumartímann. Mestur mannafli
verður sumarið 1987, en að með-
altali er reiknað með 140 manns
Árni Björnsson
á ári.
Verktaka- og iðnfyrirtæki í
Eyjafirði gera sér góðar vonir
um að fá stóran hlut í fram-
kvæmdum við Blönduvirkjun.
Það mun hafa komið fram í máli
Landsvirkjunarmanna að verk-
framkvæmdir verða boðnar út á
frjálsum markaði, einnig að
fyrirhugað er að bjóða verkin út í
auðveldum einingum, eins og það
var orðað.
Seydisfjördur, 13. janúar.
ÞANN 14. janúar 1983 eru 100 ár frá
því ad fyrst var leikiö á Seyðisfirði.
Kemur það fram í dagbókum Sig-
mundar Matthíassonar Long og bréfi
frá Láru Bjarnason til Torfhildar
Hólm. Er vitað um u.þ.b. 120 upp-
færslur leikverka frá þeim tíma og
fram á þennan dag. Hafa allmargir
aðilar lagt þar hönd á plóg, eða um 15
félög sem hægt er að nafngreina nú,
auk nokkurra ónafngreindra.
Það félag sem á flestar sýningar
að baki er Kvenfélagið Kvik sem
stofnað var árið 1900 og starfar
enn. Leikfélag Seyðisfjarðar
(eldra) var stofnað árið 1894, en
starfaði ekki nema fram á árið
1901. Fyrst var leikið í „Gamla
skóla“, en húsnæðisvandi mun að
jafnaði hafa dregið mjög úr leik-
listarstarfsemi á Seyðisfirði. Er
það ekki fyrr en Félagsheimilið
Herðubreið er tekið í notkun árið
1956, að viðunandi lausn fæst þar
á. Frá þeim tíma hefur Leikfélag
Seyðisfjarðar (yngra), stofnað 6.
marz 1957, verið helsti aðili í upp-
færslu leikverka á staðnum.
í tilefni 100 ára afmælis leiklist-
arstarfseminnar hyggst Leikfélag
Seyðisfjarðar setja á svið Gullna
hliðið eftir Davíð Stefánsson, og
eru æfingar að hefjast. Leikstjóri
verður Auður Jónsdóttir úr Kópa-
vogi. Formaður Leikfélags Seyð-
isfjarðar nú er Emil Emilsson.
Fréttaritari
Jafnt hjá Karli
og Guðmundi
GUÐMUNDUR Sigurjónsson og
Karl Þorsteins telfdu saman á al-
þjóðlega skákmótinu í Gausdal í gær
og sömdu jafntefii eftir 13 leiki.
Karl þarf nú 114 vinning úr tveimur
síöustu umferðunum til þess að ná
áfanga að alþjóðlegum meistaratitli.
Margeir Pétursson gerði jafn-
tefli við King frá Englandi. Skák
Sævars Bjarnasonar og Habbis
fór í bið. Leif Ögaard frá Noregi
vann biðskák sína við Kudrin en
tapaði hins vegar fyrir Wedberg
frá Svíþjóð í gær. Wedberg,
Kudrin og Ögaard hafa 5 vinn-
inga, Margeir Pétursson og King
414, DeFirmian og Binham 4 og
innbyrðis biðskák og Guðmundur
og Karl 4 vinninga.
Talað við launþega um láglaunabæturnar:
Pólitískt yfirklór
ÖHÆTT er að segja að láglauna-
bæturnar hafa mælst misjafnlega
fyrir. Morgunblaðið tók nokkra
launþega tali og spurði þá um álit
þeirra á láglaunabótunum.
Reyna að afla sér vin-
sælda með þessu móti.
„Mér finnst þær algjört
hneyksli, eins og flestum öðrum
launþegum finnst," sagði Hildur
Kjartansdóttir, sem vinnur í Sjó-
klæðagerðinni. „Þær koma órétt-
látt niður og koma því ekki að því
gagni sem þær áttu koma. Ég er
ósammála því hvernig staðið var
að úthlutuninni, að miða við
skattaframtöl, þau gefa ekki rétta
mynd af tekjum fólks og því fara
láglaunbæturnar ekki til þeirra
sem mest þurfa á þeim að halda.
Tvær konur sem vinna hlið vjð
hlið og eru í sömu aðstöðu, báðar
búnar að koma upp sínum börnum
til dæmis, önnur fær, en hin ekki.
Láglaunabæturnar hafa ekki
komið til fjölda þeirra sem þurftu
og það er óraunhæft að fara eftir
skattaframtölum, því það er svo
auðvelt að svíkja löglega undan
skatti, skattalöggjöfin er með
þeim ósköpum gerð. Það er varla
svo að hægt sé að gremjast þetta,
öllu heldur finnst manni þetta
hlægilegt. Staðreyndin er sú að
þetta er algjörlega óþarft, enda
var verið að reyna að afla sér
vinsælda með þessu móti. Það
hefði fremur átt að skerða vísi-
tölubæturnar minna, það var ver-
ið að reyna að stinga upp í fólk
með þessu, en það hafði þveröfug
áhrif," sagði Hildur Kjartansdótt-
ir.
Sleppa skerðingunni á
lægstu taxtanna.
„Mér finnst láglaunabæturnar
vera algjör vitleysa vegna úthlut-
unarreglnanna," sagði Kristján
Sigurðsson, sem starfar hjá Sig-
urplast. „Þær koma misjafnt
niður á fólki og þeir sem minnst
mega sín í þjóðfélaginu fá þær
ekki, það eru helst þeir sem eru
heldur betur settir sem fá þær,
Þetta er almennt það sem maður
hefur orðið var við. Það hlýtur að
finnast einhver betri leið, þar sem
bæturnar koma réttlátara niður,
annars er það spurning hvort ekki
hefði átt að sleppa þeim. Mér
hefði fundist að í staðinn fyrir
þessar láglaunabætur hefði mátt
sleppa skerðingunni á lægstu
taxtana og þá hefði ekki þurft að
úthluta neinum láglaunabótum,"
sagði Kristján Sigurðsson.
Láglaunabætur ekki
réttnefni.
„Það er nú skemmst frá að
segja, að ég hef lítið álit á lág-
launabótunum. Fyrir það fyrsta,
er þetta rangnefni, þetta eru eng-
ar láglaunabætur," sagði Sigríður
Skarphéðinsdóttir hjá Lesprjón,
þegar Morgunblaðið spurði hana
um bæturnar. „Réttast væri að
Alþingi breytti nafninu á reglu-
gerðinni og kallaði hana það sem
rétt er, pólitískt yfirklór, því það
er alls ekki verið að bæta þeim
lægstlaunuðu tekjutap og lág-
launabætur því ekki réttnefni.
Hér vinna 10 konur á Iðjutaxta og
aðeins ein af þeim fær bætur.
Hún er ekkja og hafði á árinu
1981, 53 þúsund krónur í tekjur,
en það er árið sem miðað er við.
Hún fékk í bætur 1030 krónur.
Hinar eru allar giftar og fá ekk-
ert, þó erum við ekki giftrar nein-
um hátekjumönnum. Þung heim-
ili geta tapað tölverðu á þessu í
gegnum vörugjaldið, sem lagt er á
til þess að afla tekna til láglauna-
bótanna, en það hlýtur að koma
verst niður á þyngstu heimilun-
um. Hins vegar vil ég að það komi
skýrt fram, að við erum allar af-
skaplega fegnar yfir því að hafa
ekki fengið þessar bætur, að það
skuli litið á okkur sem máttar-
stólpa þjóðfélagsins og við ekki
taldar þurfa þær.
Það sem við viljum er að halda
því kaupi sem samið hefur verið
um. Kaup okkar er skert með lög-
um og síðan er reynt að klóra yfir
kaupskerðinguna með þessu móti,
fyrir pólitíkusana og jafnvel einn-
ig þá í Alþýðusambandinu. Hins
vegar er því ekki að leyna að ég
veit um fjölskyldur, þar sem bæt-
urnar hafa komið sér vel. Eitt
sýnir þetta í öllu falli, og það er
hverjir borga skattana í þessu
landi. Ég vil taka það sérstaklega
fram að þetta yfirklór einkennir
ekki þessa ríkisstjórn frernur en
aðrar. Þetta einkennir allar ríkis-
stjórnir sem verið hafa á undan-
förnum árum, þær gera allar
sömu hlutina, það er ekki minnsti
munur á þeim. Ef það hefði átt að
koma til móts við láglaunafólkið,
þá hefði ekki átt að skerða laun
þess og þrátt fyrir þessar aðgerðir
þá æðir verðbólgan áfram," sagði
Sigríður að lokum.
Kristján Sigurðsson
Sigriður Slcarpbéðinsdóttir
Hildur Kjartansdóttir
MorgunblaðiA KÖE.
Fundað um Blonduvirkjunarframkvæmdir:
Eyfirskir verktakar vilja
eiga aðild að framkvæmdum