Morgunblaðið - 14.01.1983, Blaðsíða 28

28
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 14. JANÚAR 1983
Laufey Helgadóttir
Minningarorð
Með nokkrum fátæklegum orð-
um viljum við hjónin minnast
okkar góðu vinkonu Laufeyjar
Helgadóttur, sem eftir langvar-
andi sjúkdóm andaðist á Land-
spítalanum 4. janúar 1983, en
þeim, sem til þekktu, kom það ekki
á óvart.
Laufey fæddist 6. ágúst 1914 að
Háreksstöðum, Norðurárdal,
Mýrasýslu. Foreldrar hennar voru
hjónin Ingibjörg Skarphéðinsdótt-
ir frá Guðlaugsvík, Strandasýslu,
Jóhannessonar af ætt Einars
Jónssonar, Kollafjarðarnesi, kona
Skarphéðins var Guðrún Sæ-
mundsdóttir Lýðssonar af Trölla-
tunguætt og Helgi Þórðarson frá
Grænumýrartungu, Strandasýslu,
Sigurðssonar. Kona Þórðar var
Sigríður Jónsdóttir Magnússonar
' frá Bálkastöðum Vestur-Húna-
vatnssýslu.
Systkini Laufeyjar eru: Hálf-
systir, Laura Golden, San Diego,
Kaliforníu. Alsystkin: Rögnvald-
ur, Borðeyri, Sigurþór, Borgar-
nesi, Sigurlaug, Reykjavík, Óskar,
Höfn Hornafirði, Sigríður,
Reykjavík, og Gunnar, Skaga-
strönd.
25. september 1934 giftist Lauf-
ey eftirlifandi manni sínum, Sig-
urði Hermanni Magnússyni frá
Brekku, Reykjavík. Börn þeirra
eru: Sigurður Guðni, sölumaður
hjá Þýsk-íslenska verslunarfélag-
inu hf., giftur Elvu Ólafsdóttur
frá Laugarvatni, þau eiga 3 börn.
Helgi Ingi, deildarstjóri hjá Sam-
vinnubanka íslands hf., Reykja-
vík, ókvæntur og barnlaus.
Til ársins 1941 bjuggu þau hjón
í Reykjavík, þar sem Sigurður var
togarasjómaður, fluttu þá til
Skagastrandar. Sigurður hætti
sjómennsku og gerðist bílstjóri
hjá Kaupfélagi Skagstrendinga til
ársins 1962 er flutt var til Reykja-
víkur og búið síðan þar.
Við hjónin fluttumst til Skaga-
strandar 1946 og tókst þá fljótlega
mikill vinskapur milli heimila
okkar, sem haldist hefur og vaxið í
gegnum árin. 1946—’47 byrjar
Laufey að glíma við sína langvar-
andi vanheilsu. Dvelur á Vífils-
stöðum 19 mánuði. Gekkst undir
um 12 aðgerðir. Síðastliðin sex ár
hefur hún barist við sjúkdóm
þann ólæknandi, sem ieiddi hana
til bana.
Ókunnugir gætu haldið af því
sem hér að framan segir um lífs-
hlaup þessarar mætu heiðurs-
konu, að þunglyndi og víl hefði á
hennar erfiðustu veikindastund-
um bitnað að nokkru á hennar
nánustu, og samferðafólki, en svo
frábærlega hörð og dugleg var
Laufey að við sem þekktum hana
sem best, heyrðum aldrei kvörtun
af hennar vörum hvað þá ókunn-
ugir, sem datt ekki annað i hug en
hér færi fullhraust manneskja,
svo fulkomlega tókst henni mað
hörku að fela óvininn, sem leiddi
hana til bana.
Gæfa Laufeyjar, þrátt fyrir
veikindi, var mikil. Hún giftist
framúrskarandi sómamanni, dug-
legum og geðgóðum svo til var tek-
ið, aldrei æðruorð af hans vörum,
eignast 2 syni mannvænlega og
duglega svo og ömmubörnin, yndi
hennar.
Heimili Laufeyjar og Sigurðar á
Skagaströnd og Reykjavík var
með svo miklum myndarbrag að
við sem heimsóttum þau reglulega
störðum steini lostin, við að dást
að smekkvísi húsbænda og snyrti-
mennsku, alltaf eitthvað nýtt á
veggjum og gólfum til að gleðja
yndi og auga, húsbænda og gesta.
Þá má ekki gleyma gestrisninni.
Tilgangslaust var að neita veiting-
um, sem var þó mjög eðlilegt, þar
sem húsmóðirin gekk fársjúk um
beina, en að vísu enginn sá. Alltaf
hlaðborð af hagldabrauði og kök-
um af hvaða tegund sem best
þótti, svo að viðbættum skemmti-
legum viðræðum um náungann og
landsins gagn og nauðsynjar.
Laufey var mjög ræðin og sagði
skemmtilega frá og þau hjón bæði,
já, sannir húmoristar heim að
sækja.
Snillingur var Laufey í höndun-
um, saumaði, heklaði og prjónaði
hverskonar hluti til heimilisprýði
og fyrir aðra og bjó manni sínum
eins og að framan greinir hlýlegt
og huggulegt heimili, féll aldrei
verk úr hendi, sem fátítt og undra-
vert má teljast eins og heilsufarið
var bágborið.
Systkini Laufeyjar og allt henn-
ar ættfólk var henni mjög hjart-
fólgið og hjálpfús var hún sínu
fólki og öðrum. Allir virtu hana og
reyndu að gera henni lokabardag-
ann við óvininn mikla sem létt-
bærastan. Hún var svo mjög
þakklát og er þakklæti hennar hér
komið á framfæri til mannsins
hennar, drengjanna hennar,
barnabarnanna, systkina, tengda-
dóttur og allra annarra.
Nú, þegar þessi sómakona er
kvödd hinstu kveðju, er söknuður
aðstandenda og annarra vina
hennar mikill. Það er alltaf erfitt
að sjá á bak nánum vinum, vissan
um að slíkir fái góðar viðtökur í
Guðsríki léttir söknuðinn. Við
hjónin kveðjum góða vinkonu og
þökkum henni minnisstæðar sam-
verustundir á liðnum árum. Við
biðjum Guð að styrkja og blessa
eftirlifandi mann hennar Sigurð,
börn hennar, systkini og allt ann-
að venslafólk sem saknar hennar í
djúpri sorg.
Innileg saknaðar- og vinar-
kveðja,
Hulda og Þorfínnur
Minning:
Hermundur V. Tómasson
fyrrverandi lögregluþjónn
Fæddur 7. júní 1911
Dáinn 6. janúar 1983
í dag verður til moldar borinn
frá Bústaðakirkju Hermundur V.
Tómasson, Bústaðavegi 93,
Reykjavík.
Hermundur var fæddur 7. júní
1911 á ísafirði, en lézt að heimili
sínu hinn 6. janúar síðastliðinn.
Foreldrar hans voru hjónin Vil-
helmína B. Guðmundsdóttir frá
Vallanesi í Skagafirði og Tómas
Skúlason frá Ytra-Vatni, einnig í
Skagafirði. Hermundur fluttist
með foreldrum sínum til Reykja-
víkur sjö ára að aldri og átti heim-
ili sitt hér í borginni æ síðan.
Hinn 18. maí 1940 kvæntist
Hermundur Gyðu Tnorlacius, ætt-
aðri úr Reykjavík, og eignuðust
þau þrjú börn, sem nú eru öll upp-
komin og búin að stofna eigin
heimili. Börnin eru, talin í ald-
ursröð: Sigmundur, Bergljót og
Auður. Þau Hermundur og Gyða
bjuggu lengst af á Bústaðavegi 93,
þar sem þau eignuðust fagurt og
vistlegt heimili og gáfu börnum
sínum gott veganesti út í lífið.
Forsjónin unni Hermundi þess að
kveðja þetta líf á heimili sínu, sem
hann unni svo mjög.
Aðalstarf Hermundar varð
löggæzla í borginni, sem hann
stundaði sleitulaust um rúmlega
þriggja áratuga skeið, eða þangað
til hann missti heilsuna fyrir tæp-
um fimmtán árum. Starf lögreglu-
manns á þessum árum var að
ýmsu leyti erfiðara en nú er, og
kom sér þá vel frískleiki og táp
Hermundar auk þeirrar stundvísi
og samvizkusemi sem honum voru
í blóð borin. Auk lögreglumanns-
starfsins stundaði Hermundur
ýmis önnur störf, sem til féllu
utan daglegs vinnutíma, einkum
byggingavinnu. Er ekki ofsagt, að
árum saman hafi hann lagt nótt
við dag til að sjá fjölskyldu sinni
farborða og koma þeim upp eigin
íbúð, en laun lögreglumanna voru
afar lág á þessum árum.
Hermundur Tómasson var í
hærra meðallagi á vöxt, karl-
mannlegur á velli og bjartur yfir-
litum. Hann var manndóms- og
reglumaður, vinnusamur svo að af
bar og umhyggjusamur fjöl-
skyldufaðir. Nágrönnum sínum
var hann góður granni og traustur
vinur vina sinna. Það höfum við
sannfrétt eftir gömlum samstarfs-
mönnum hans hjá lögreglunni, að
á vinnustað hafi hann verið flest-
um mönnum vinsælli sökum greið-
vikni sinnar og geðprýði.
í röska þrjá áratugi áttum við
hjónin því láni að fagna að vera
búsett í næsta húsi við Hermund
heitinn og fjölskyldu hans. Betra
nábýli var naumast unnt að kjósa
sér og sjaldan hittum við Her-
mund öðruvísi en glaðan og reifan.
Hann var jafnan jákvæður í við-
horfum til manna og málefna og
hlýr í viðmóti. Hermundur var
jafnaðarmaður að lífsskoðun og
var hlynntur stefnu og störfum
Alþýðuflokksins. Það var ekki fyrr
en á allra síðustu árum, eftir að
heilsu hans tók ört að hnigna, að
honum sást brugðið, þó að hann
reyndi ávallt að bera sig vel og
karlmannlega.
Nábýli okkar hjóna við þau
Hermund og Gyðu þróaðist brátt í
varanlega vináttu, sem aldrei bar
skugga á. Ýmsar minningar frá
skemmtilegum samverustundum
með þessum ágætu vinum og ná-
grönnum munu seint líða okkur úr
minni, t.d. höfðum við þann fasta
sið um margra ára skeið að hittast
sérhvert gamlárskvöld og fagna
nýja árinu saman. Því viljum við
nú að lokum langrar og ánægju-
legrar samferðar með Hermundi
heitnum senda ekkju hans, börn-
um og öðrum ættingjum, einlægar
samúðarkveðjur á sorgarstundu.
Megi guð blessa minningu
Hermundar Tómassonar.
Elín og Albert
Minning:
Tómas Sigurðsson
frá Reynifelli
Fæddur 21. júní 1890
Dáinn 6. janúar 1983
I dag verður gerð frá Fossvogs-
kirkju útför Tómasar Sigurðsson-
ar fyrrum bónda á Reynifelli í
Rangárvallasýslu, sem andaðist í
Landakotsspítala 6. þessa mánað-
ar.
Tómas var fæddur 21. júní 1890
í Árkvörn í Fljótshlíð og var því
rúmlega níutíu og tveggja og hálfs
árs er hann lést.
Foreldrar Tómasar voru Sigurð-
ur bóndi í Árkvörn Tómasson og
kona hans, Þórunn Jónsdóttir.
Tómas elst upp í foreldrahúsum
í stórum systkinahópi, en alls
munu systkinin hafa verið tólf en
átta komust til fullorðinsára.
Heimilið í Árkvörn var mikið
menningar- og myndarheimili.
Gamla ættarsamfélagið og
bændamenningin stóð enn í
blóma. Þótt bóka- og blaðakostur
væri ekki mikill á nútíma mæli-
kvarða, tókst vel gefnu fólki,
yngra sem eldra að verða sér úti
um mikinn fróðleik og staðgóða
þekkingu á ýmsum sviðum. Þótt
skólaganga væri harla lítil á þeim
árum varð lærdómurinn í skóla
lífsins oft notadrjúgur og happa-
sæll.
Hófsemd, iðjusemi, dugnaður og
jákvætt lífsviðhorf, ásamt góðri
greind, reyndist Tómasi gott vega-
nesti.
Tómas vandist í uppvextinum
öllum algengum sveitastörfum.
Þegar hann hafði aldur og þroska
til fór hann til sjós, eins og það er
kallað. Hann reri allmargar ver-
tíðir í Vestmannaeyjum og þótti
þar liðtækur vel eins og við sveita-
störfin.
Tómas var frekar lágur maður
vexti, ekki samanrekinn eða
kraftalegur en samsvaraði sér vel,
dökkhærður og fríður í andliti.
Margur er knár, þótt hann sé
smár, segir máltækið. Það sannað-
ist á Tómasi, hann var fylginn sér,
duglegur verkmaður, laginn og út-
sjónarsamur að hvaða vinnu sem
hann gekk.
Ég kynntist ekki Tómasi fyrr en
hann var kominn um eða yfir
miðjan aldur. Mér fannst strax er
ég sá hann fylgja honum hressi-
legur blær, hispursleysi og glað-
værð. Það var einhver höfðings-
svipur í fasi hans og framgöngu.
Við kynningu var sem hann
stækkaði, eihnig að ytri ásýnd.
Hann var sérstakur persónuleiki,
einn þeirra samferðamanna sem
maður gleymir ekki.
Árið 1924 ræðst Tómas í það
stórvirki að kaupa, ásamt Jóni
bróður sínum, jörðina Reynifell á
Rangárvöllum. Hófu þeir bræður
þar búskap, báðir ókvæntir, en
Þuríður systir þeirra var hjá þeim
bústýra.
Reynifell er talin ein besta fjár-
jörð í Rangárvallasýslu, enda
bjuggu þar jafnan gildir bændur
er áttu margt gangandi gripa,
einkum sauðfé.
Sagt er að vinnumenn hafi sóst
eftir að vistráðast að Reynifelli,
og þá taldir menn að meiri. Og
komið hafði fyrir áður fyrr að
vinnuhjú létu börn sín heita í höf-
uðið á húsbændunum í þakklæt-
isskyni.
í lýsingu jarðarinnar til fast-
eignamats fyrir rúmum fjórum
áratugum segir meðal annars:
„Tún greiðfært. Jarðvegur grunn-
ur. Engjar reytingur á víð og dreif
um haga. Beitiland mjög víðlent,
hraun, mjólendi og fjalllendi,
ágætt til sauðfjárbeitar, sæmilegt
fyrir kýr, en lakara fyrir hross.
Jörðin nokkuð skemmd af upp-
blæstri en hafin græðsla."
Hinir nýju ábúendur á Reyni-
felli, bræðurnir Tómas og Jón,
reyndust í engu eftirbátar forvera
sinna. Þeir hófust ótrauðir handa
við byggingar og jarðabætur og
bústofninn stækkaði ár frá ári.
Eitt skorti þó, húsfreyju er bæri
birtu og yl í bæinn, en síðar í fyll-
ingu tímans kæmu börnin og nýja
heimilið ómaði af gleði og hlátra-
sköllum.
Strax fyrsta búskaparár Tómas-
ar rættist óskadraumurinn. Ung
og fögur heimasæta, bjarthærð og
bláeygð, úr Borgarfjarðardölum
ræðst sem kaupkona að Reynifelli.
Þessi tvítuga stúlka var Hannes-
ína Einarsdóttir frá Neðrihrepp í
Skorradal. Varla mun hana hafa
órað fyrir því þegar hún réð sig
sem kaupakonu að Reynifelli, að
þessar fáu sumarvikur yrðu að
ævidvöl.
Þarf ekki að orðlengja það að
Tómas og Hannesína bundust
heitum og gengu í hjónaband hinn
22. júní 1928 og bjuggu á Reyni-
felli hátt í fjóra áratugi.
Þetta varð mikið gæfuspor í lífi
beggja. Unga konan festi rætur í
hinu nýja umhverfi, stóð trygg og
örugg við hlið bónda síns í blíðu og
stríðu og stjórnaði heimilinu af
miklum dugnaði og skörungsskap.
Tómasi og Hannesínu varð níu
barna auðið, allt mesta atorku- og
myndarfólk og barnabörnin munu
vera orðin átján, þannig að ætt-
boginn er æði stór.
Börn Reynifellshjónanna eru:
Sigurður búsettur í Kópavogi,
kvæntur Guðrúnu Helgadóttur.
Ásgeir nú búsettur í Fljótshlíð,
ókvæntur. Fanney búsett í Kópa-
vogi, gift Siggeir Ólafssyni. Guð-
jón Ársæll búsettur í Reykjavík,
sambýliskona Unnur Hlín Guð-
mundsdóttir. Guðrún Magnea bú-
sett í Kópavogi, gift Rögnvaldi
Kjartanssyni. Trausti búsettur í
Reykjavík, kvæntur Guðrúnu
Kristjánsdóttur. Unnur búsett í
Kópavogi, gift Jónasi Pálssyni.
Ármann Reynir búsettur í Kópa-
vogi, ókvæntur. Birgir búsettur í
Kópavogi, kvæntur Daðey Stein-
unni Daðadóttur.
Eins og að líkindum lætur hefur
þessi stóra fjölskylda þurft mikils
með, bæði til fæðis og klæðis. Eins
og fyrr segir voru bæði hjónin
mikið dugnaðarfólk og ráðdeild-
arsöm í besta lagi, og hagur þeirra
blómgaðist þrátt fyrir ómegðina.
Elstu börnin fóru líka fljótt að
létta undir með foreldrum sínum.
Þrem árum eftir að Tómas festi
ráð sitt kvænist Jón bróðir hans
heitmey sinni, Gróu Guðjónsdótt-
ur frá Vatnsdal í Fljótshlíð.
Bjuggu þeir bræður í tvíbýli á
Reynifelli í tvo áratugi. Voru þeir
samlyndir og samhentir í hví-
vetna, en eftir því sem börnunum
fjölgaði og búin stækkuðu gerðist
þrengra um þá. Jón brá þá á það
ráð árið 1944 að taka á leigu jörð-
ina Reyðarvatn í sömu sveit og
þangað flyst hann með fjölskyldu
sína og býr þar síðan uns hann
flyst til Reykjavíkur á efri árum.
Tómas eykur enn umsvif sín eft-
ir að hann fer að búa í einbýli á
Reynifelli, fjölgar skepnunum,
vinnur áfram að jarðarbótum og
bættum húsakosti.
Tómas var einn af stofnendum
kaupfélagsins Þórs á Hellu 1935.
Allir aðdrættir voru mjög erfiðir á
Reynifelli, bærinn afskekktur og
vegur raunar enginn lengi framan
af búskaparárum Tómasar, aðeins
troðnir götuslóðar í grýttu hraun-
inu. Þó var Eystri-Rangá versti
farartálminn. Raunar voru það
þrjú vötn sem þurfti að fara yfir,
oft mjög slæm, ýmist grýtt í botni
eða með sandbleytum. Fyrst var
það Keldnalækurinn í túnfæti
hins fornfræga höfuðbóls Keldna,
þá Eystri-Rangá og loks svonefnd
Teitsvötn.
þessi vötn voru oft ill yfirferðar
á hestum, einkum að vetri til. Síð-
ar er jeppar og aðrir kraftmiklir
fjallabílar komu til sögunnar
skánaði þetta nokkuð.
Framtíðarlausnin var brú yfir
Eystri-Rangá fyrir ofan Keldur,
og oft ræddi Tómas það mál við